Decyzją z dnia 16 lutego 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych
I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku K. K. ustalił wartość kapitału początkowego wnioskodawcy na dzień 1 stycznia 1999 roku w wysokości 84.674,26 złotych. Ustalony w oparciu o przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest od 1 stycznia 1974 r. do 31 grudnia 1983 r., wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 125,20%. Do stażu kapitałowego przyjęto okresy: składkowe w ilości 9 lat, 11 miesięcy i 8 dni tj. 119 miesięcy oraz nieskładkowe w ilości 3 lat, 3 miesięcy i 23 dni tj. 39 miesięcy. Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych za okresy pozostawania w stosunku pracy, za które ubezpieczony nie przedłożył wynagrodzeń tj. od 19 grudnia 1973r do 31 grudnia 1973r, od 1 stycznia 1983r do 31 stycznia 1983r. przyjęto obowiązujące w danym czasie wynagrodzenia minimalne. Ponadto do stażu pracy nie zaliczono następujących okresów zatrudnienia: od 26 listopada 1983r. do brak danych – (...) S.A. – z uwagi na brak świadectwa pracy, od 1 listopada 1983r. do 30 listopada 1984r. – zatrudnienie jako żeglarz, kontrakt z armatorem szwajcarskim – z uwagi na brak informacji, gdzie były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne w Polsce, od 25 stycznia 1988r. do brak danych – (...) Ltd. – z uwagi na brak informacji gdzie były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne w Polsce. Ponadto nie uwzględniono również wynagrodzeń z tytułu wykonywania umowy w Studium Medycznym z uwagi na brak świadectwa pracy.
/decyzja k. 64/65 akt ZUS, ustalanie wartości kapitału początkowego k. 66/67 akt ZUS, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k. 68/69 akt ZUS/
W dniu 30 marca 2015 roku K. K. odwołał się od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę i ustalenie wartości kapitału początkowego z uwzględnieniem:
- wysokości wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia w Stoczni (...) w okresie od 1 stycznia 1983 roku do 31 stycznia 1983 roku jako przeciętnego zarobku podanego w książeczce ubezpieczeniowej w miejsce minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- wysokości nagrody otrzymanej w 1983 roku z tytułu zatrudnienia w Stoczni (...) za udział w realizacji ważnej dla gospodarki narodowej pracy w zakresie rozwoju nauki i techniki,
- okresu pracy dla armatora zagranicznego za pośrednictwem polskich instytucji na jachcie m/y El B. (w okresie od 1 listopada 1983 roku do 30 listopada 1984 roku) i na m/y (...) (w okresie od 15 marca 1985 roku do 10 października 1985 roku) jako okresów składkowych z uwzględnieniem rewaloryzacji zarobków za ten okres,
- okresu pracy na kontrakcie za pośrednictwem Agencji (...) w S., za który były opłacane składki ZUS-u, jako okresu składkowego z uwzględnieniem rewaloryzacji zarobków za ten okres,
- okresu między kontraktami za pośrednictwem Agencji (...) w S. jako okresu nieskładkowego z uwagi na pozostawanie w gotowości do pracy w puli specjalistów Agencji (...) w S. do zawierania kontraktów z armatorami zagranicznymi.
Odnośnie okresu pracy w Studium Medycznym podniósł, że będzie poszukiwał stosowanej dokumentacji osobowej.
/odwołanie k. 2-3/
Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o oddalenie odwołania. Ponadto wskazał, że ubezpieczony załączył nieuwierzytelnione kopie dokumentów dotyczących zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w S. za okresy od 17 marca 1985 roku do 30 kwietnia 1989 roku oraz od 21 stycznia 1988 roku do 30 kwietnia 1989 roku. Podał też, iż zostało wszczęte postępowanie z ubezpieczonym o nadesłanie oryginałów dokumentów w celu ewentualnej weryfikacji okresów składkowych. Z uwagi zatem na brak powyższej dokumentacji organ podtrzymał dotychczasowe stanowisko ZUS. /odpowiedź na odwołanie k. 24-25/
W piśmie procesowym z dnia 26 października 2015 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie. /pismo k. 48/
W piśmie procesowym z dnia 5 stycznia 2016 roku organ rentowy podniósł, że brak podstaw do uwzględnienia okresów zatrudnienia wnioskodawcy od dnia 17 marca 1985 roku do dnia 31 października 1985 roku (na jachcie m/y (...)) oraz od dnia 25 stycznia 1988 roku do dnia 30 kwietnia 1989 roku ( (...) Ltd.). Podkreślił też, że nawet hipotetyczne zaliczenie minimalnego wynagrodzenia za ww. okresy pozostaje bez wpływu na wysokość kapitału początkowego, gdyż najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego jest liczony z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. z lat od 1974r. do 1983r. /pismo k. 66/
Na rozprawie z dnia 16 marca 2016 roku wnioskodawca ostatecznie sprecyzował, że wnosi o uwzględnienie:
- okresu pracy w InterSter od października 1983 roku do marca 1985 roku,
- okresów pracy w (...) Sp. z o.o. w S. od 17 marca 1985 roku do 31 października 1985 roku (K. H.) oraz od dnia 25 stycznia 1988 roku do dnia 30 kwietnia 1989 roku ( (...) Ltd.),
- średniego wynagrodzenia w miesiącu styczniu 1983 roku obliczonego na podstawie wynagrodzenia z poprzednich miesięcy czyli z grudnia 1982 roku,
- nagrody z 1983 roku, ale nie był w stanie wskazać w jakim miesiącu ją otrzymał.
/oświadczenie 00:05:41 - 00:17:19 – płyta CD k. 87/
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
K. K. urodził się w dniu (...) /okoliczność bezsporna/.
W dniu 19 października 2012 roku złożył wniosek o ustalenie kapitału początkowego z uwzględnieniem okresów zatrudnienia w Stoczni (...) od 19 grudnia 1973 roku do 25 listopada 1983 roku, w (...) S.A. Oddział w S. od 26 listopada 1983 roku na czas nieokreślony, w (...) S.A. w W. od 1 listopada 1983 roku do 30 listopada 1984 roku i w Agencji (...) w S. od 25 stycznia 1988 roku do 24 stycznia 1991 roku. /wniosek k. 1/2 akt ZUS, kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych k. 3/4 akt ZUS/
Wnioskodawca w okresie od 2 października 1971 roku do 27 października 1973 roku odbywał studia w trybie dziennym. W okresie od 15 października m1971 roku do 14 lutego 1972 roku korzystał z urlopu dziekańskiego. /zaświadczenie k. 46/47 akt ZUS/
K. K. był zatrudniony w Stoczni (...) w okresie od 19 grudnia 1973 roku do 25 listopada 1983 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach technologa, konstruktora, projektanta a ostatnio projektanta za wynagrodzeniem zasadniczym 7.100 zł plus premia regulaminowa, wysługa lat i nagrody jubileuszowe. /świadectwo pracy k. 9/10 oraz k. 90/91 akt ZUS, legitymacja ubezpieczeniowa k. 4-6, k. 11-22 akt ZUS, opinia k. 34/35 akt ZUS, umowa przedwstępna k. 90/91 akt ZUS/
Z dniem 1 maja 1974 roku wnioskodawca został przeniesiony na stanowisko konstruktora za wynagrodzeniem 2.700 zł plus premia regulaminowa. /angaż z 14.06.1974 r. k. 90/91 akt ZUS/
Wynagrodzenie skarżącego składało się z wynagrodzenia zasadniczego i premii uznaniowej. Premia była przyznawana za wykorzystanie budżetu. Jej wysokość była różna i zależała od ilości pracy. O jej wysokości decydował kierownik. Nie zachowały się paski wynagrodzeń za grudzień 1973 roku i styczeń 1983 roku. /zeznania wnioskodawcy 00:57:07 - 00:57:17 w zw. z 00:17:19-00:22:31 – płyta CD k. 87, paski wynagrodzeń od stycznia 1974 roku do grudnia 1982 roku i od lutego 1983 roku do stycznia 1984 roku k. 23 akt ZUS/
Do legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy wpisano, że był zatrudniony w Stoczni (...) od 19 grudnia 1973 roku na stanowisku technologa za wynagrodzeniem 1.900,00 zł. oraz, że w okresie od 1 października 1982 roku do 30 września 1983 roku osiągnął łączne wynagrodzenie za ten okres w wysokości 186.255 zł, co daje średnie miesięczne wynagrodzenie w kwocie 15.521 zł.
/legitymacja ubezpieczeniowa k. 4-6, 11-22 akt ZUS /
W okresie zatrudnienia w Stoczni (...) przyznano mu nagrodę Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki w wysokości 12.000 złotych za udział w realizacji ważnej dla gospodarki narodowej pracy w zakresie rozwoju nauki i techniki „koncepcja, projekt konstrukcji i technologii statków naukowo – badawczych typu B-86 dla Akademii (...) ZSRR”. Wskazano, że nagroda zostania zrealizowana przez Departament Budżetowo-Gospodarczy wskazanego Ministerstwa. /pismo k. 7 oraz k. 38/39, 90-91 akt ZUS/
W okresie pracy w Stoczni (...) wnioskodawca został zatrudniony w Medycznym Studium Zawodowym na podstawie angażu w ½ wymiaru czasu pracy od 1 września 1974 roku do 31 grudnia 1974 roku jako konserwator sprzętu medycznego i pomocy dydaktycznych. /angaż k. 90/91 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy 00:57:07 - 00:57:17 w zw. z 00:22:31 – 00:33:59 – płyta CD k. 87/
K. K. był zatrudniony za pośrednictwem (...) w S. u zagranicznych armatorów w pełnym wymiarze czasu pracy:
- Mr K. H., M. – Niemcy od dnia 17 marca 1985 roku do dnia 31 października 1985 roku na jachcie m/y (...) na stanowisku elektryka,
- (...) Ltd. V., Bc, Kanada, od dnia 25 stycznia 1988 roku do dnia 30 kwietnia 1989 roku na jachcie w budowie na stanowisku mechanika gwarancyjnego.
Wnioskodawca był zatrudniony od dnia 15 marca 1985 roku do dnia 10 października 1985 roku na stanowisku elektryka na m/y (...). /zaświadczenie o zatrudnieniu z 10.10.1985 r.- k. 13 wraz z tłumaczeniem - koperta k. 65/
Wynagrodzenie określono w wysokości 2.400 marek niemieckich miesięcznie.
/umowa o pracę k. 14 wraz z tłumaczeniem -koperta k. 65/
U pracodawcy (...) Ltd. V., Bc, Kanada wnioskodawca został zatrudniony na podstawie umowy z dnia 9 stycznia 1988 roku zawartej pomiędzy wnioskodawcą a (...) w S. reprezentowaną przez M. C. i C. K. jako jednostką kierującą na stanowisku mechanika gwarancyjnego od dnia 9 stycznia 1988 roku na okres trzech lat do 8 stycznia 1991 roku chyba, że rozwiązanie stosunku pracy z pracodawca zagranicznym nastąpi z datą wcześniejszą lub jeśli umowę rozwiąże MAS, za wynagrodzeniem zasadniczym 1.600 USD miesięcznie. W umowie wskazano, że MAS kieruje wnioskodawcę do pracy za granicą na podstawie kontraktu zawartego przez wnioskodawcę z pracodawcą zagranicznym, względnie pisma angażującego w oparciu o uprzednie uzgodnienie, dokonane przez MAS. /umowa k. 15-16, zeznania świadka C. K. 00:35:50 – 00:47:15 – płyta CD k. 87/
U pracodawcy (...) Ltd. V., Bc, Kanada wnioskodawca był zatrudniony w okresie od dnia 1 maja 1987 roku do dnia 26 kwietnia 1989 roku na stanowisku mechanika okrętowego. W trakcie tego zatrudnienia wykonywał zlecenie służbowe w Stanach Zjednoczonych, na podstawie wizy B-1 (na pobyt czasowy w celach służbowych) w okresie od września 1988 roku do kwietnia 1989 roku. /zaświadczenie k. 17 oraz k. 35, 43 wraz z tłumaczeniem - koperta k. 65/
W okresie od 1 listopada 1983 roku do 30 listopada 1984 roku wnioskodawca pływał w charakterze żeglarza na jachcie (...) w ramach kontraktu z armatorem szwajcarskim. M. F.. Kontrakt został zawarty i był realizowany przez (...) S.A. na zlecenie Zarządu Głównego (...) Związku (...), za zgodą Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu. /zaświadczenie k. 90/91 akt ZUS oraz k. 8 oraz k. 98/
Kontrakt z armatorem M. F. został zawarty przez (...) S.A. w W.. Rekrutacja pracowników odbyła się w W.. Następnie była zawarta umowa na pokładzie jachtu. Wnioskodawca był uczestnikiem kontraktu. /zeznania świadka J. C. k. 144-145/
K. K. został zatrudniony we (...) S.A. Oddział w S. reprezentowanym przez dyrektora J. C. na podstawie umowy o pracę z dnia 26 listopada 1983 roku zawartej na okres próbny na stanowisku bosmana. /umowa o pracę k. 32-33 oraz k. 40-41 oraz k. 5-8, 36-36 odw. akt ZUS, zeznania świadka J. C. k. 144-145/
Powyższą umowę podpisano w terminie późniejszym niż kontrakt z uwagi na wykorzystywanie urlopu wypoczynkowego u poprzedniego pracodawcy. /zeznania świadka J. C. k. 144-145/
Firma (...) S.A. Oddział w S. jest formą działalności (...) Związku (...). Przedmiotem jej działalności była produkcja jachtów, remonty jachtów, szkolenie załóg i rekrutacja załóg na jachty. Firma zatrudniała osoby kompetentne, z uprawnieniami żeglarskimi bądź doświadczeniem w budowie okrętów. /zeznania świadka J. C. k. 144-145/
Wnioskodawca posiadał książeczkę marynarską wystawioną na okres od 23 października 1949 roku do 2 listopada 1985 roku. /książeczka marynarska k. 101-102/
(...) S.A. Oddział w S. odprowadzał grupowe składki na ubezpieczenie społeczne za swych pracowników. /zeznania wnioskodawcy 00:57:07 - 00:57:17 w zw. z 00:05:41 00:17:19 – płyta CD k. 87/
U pracodawcy M. F. wnioskodawca został zatrudniony na podstawie umowy o pracę z dnia 20 października 1983 roku na jachcie El B. na stanowisku starszego marynarza z dniem wejścia na pokład, nie później niż 1 listopada 1983 roku. Umowę zawarto do dnia 30 listopada 1984 roku. Wynagrodzenie określono na kwotę 600 USD miesięcznie. /umowa o pracę k. 9-10 wraz z tłumaczeniem -koperta k. 65/
W zakresie dokumentów złożonych do odwołania organ rentowy pismem z dnia 21 kwietnia 2015r. zwrócił się do ubezpieczonego w sprawie nadesłania oryginalnych dokumentów lub ich uwierzytelnionych kopii z (...) sp. z o.o. w S. tj. zaświadczenia z (...) Agencji (...) z dnia 27 lutego 2008 r., zaświadczenia z 23 sierpnia 1990r., umowa nr (...) zawarta w dniu 9 stycznia 1988 r. Pouczono ubezpieczonego, iż stosownego uwierzytelnienia może dokonać notariusz bądź pracownik terenowej jednostki ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania. Jednocześnie organ rentowy zobowiązał ubezpieczonego do udzielenia pisemnej odpowiedzi, czy podlegał ubezpieczeniu na terenie Kanady w latach 1988-1989, jeśli tak to należy nadesłać kanadyjski numer ubezpieczenia – S.I.N. Ponadto ubezpieczony pismem ZUS z dnia 7 lipca 20l4r. został poinformowany w odpowiedzi na złożony wniosek o naliczenie kapitału początkowego, iż w celu naliczenia kapitału początkowego należy dołączyć do wniosku dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia, a także inne okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość wynagrodzenia w oryginale lub przedłożyć ich odpisy poświadczone przez notariusza albo występującego w sprawie pełnomocnika strony, będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub doradcą podatkowym. Środek dowodowy mogą stanowić poświadczone za zgodność z oryginałem kopie dokumentów dotyczących okresów składkowych i nieskładkowych, a także wysokości wynagrodzenia wydawane przez jednostki zakładów pracy. Wskazano Ubezpieczonemu, iż do wniosku dołączył kopie dokumentów płacowych otrzymanych z (...) Sp. z o.o. oraz kopię świadectwa pracy, które nie może stanowić środka dowodowego. Zobowiązano ubezpieczonego do przesłania ww. dokumentów w terminie 1 miesiąca od daty otrzymania ww. pisma ZUS oraz poinformowano, iż w przypadku nie dostarczenia ww. dokumentów organ rentowy wyda decyzję na podstawie posiadanej dokumentacji.
/pismo k. 54/55, k. 88/89 akt ZUS/
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
W myśl art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz.887) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.
Stosownie do treści art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art.53, z uwzględnieniem ust.2-12.
Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:
1)okresy składkowe, o których mowa w art. 6;
2)okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;
3)okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2. (ust.2)
Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art.15, 16, 17 ust.1 i 3 oraz 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. (ust.3)
Z kolei w myśl art.15 ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego. Na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu (ust. 6 cytowanego artykułu).
Zgodnie natomiast z treścią art. 15 ust. 2a cytowanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. (por. też uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2003 roku o sygn. III UZP 2/03 opubl. w OSNAPiUS z 2003 roku nr. 14 , poz.338)
Stosownie do treści art.6 ust.2 pkt. 1c) ustawy emerytalnej za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. następujące okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne obywateli polskich za granicą - w organizacjach międzynarodowych, zagranicznych instytucjach i w zakładach, do których zostali skierowani w ramach współpracy międzynarodowej lub w których byli zatrudnieni za zgodą właściwych władz polskich; zgoda nie jest wymagana w stosunku do pracowników, którzy wyjechali za granicę przed dniem 9 maja 1945 r.
Według zaś § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (jednolity tekst: Dz. U. z 1989 r. Nr 11, poz. 63 ze zm.) jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru, pracownik był zatrudniony za granicą, do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się za okresy tego zatrudnienia:
1) kwoty, od których za te okresy opłacono składkę na ubezpieczenie społeczne w kraju, albo
2) jeżeli okres zatrudnienia za granicą przypada przed dniem 1 stycznia 1991 r. - kwoty wynagrodzenia przysługującego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę.
Stosownie do treści art.194 ustawy emerytalnej do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie pozostają w mocy przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustaw i dekretu wymienionych w art.195, jeżeli nie są sprzeczne z przepisami niniejszej ustawy.
Podstawę wymiaru emerytury pracownika skierowanego do pracy za granicą przed 1 stycznia 1991 r. stanowi wynagrodzenie zastępcze, o którym mowa w § 10 pkt 2 rozporządzenia z dnia 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (j.t. Dz. U. z 1989 r. Nr 63, poz.11 ze zm.), zachowujące moc i znajdujące dalej zastosowanie na podstawie art. 194 ustawy emerytalnej. (por. wyrok SN z dnia 9 stycznia 2012 r., II UK 74/2011, opubl. LEX nr 1130386)
Z treści § 22 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe (Dz. U. z 2011 roku poz. 237, nr 1412) wynika z kolei, że jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:
1) legitymacja ubezpieczeniowa;
2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.
Jednakże judykatura stoi na stanowisku, że w postępowaniu sądowym nie obowiązują ograniczenia, co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku, II UKN 186/97, OSNP 1998/11/342, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2006 roku, I UK 115/06).
Zgodnie natomiast z dyspozycją art. 6 k.c. to na odwołującym się spoczywał ciężar dowodowy w przedmiotowej sprawie, zatem to on powinien udowodnić okoliczności, z których wywodzi skutki prawne. Sąd nie jest zaś zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.).
W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy podziela pogląd, który zaprezentował Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 marca 2006 roku, zapadłego w sprawie o sygnaturze akt III AUa 1096/05, wskazując, iż ujemne konsekwencje związane z trudnościami w dokumentowaniu wysokości wynagrodzeń z lat odległych nie powinny obciążać wyłącznie ubezpieczonych, jednakże nie można również odpowiedzialności za taki stan rzeczy przenosić wyłącznie na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustawowym wymogiem jest bowiem wykazanie przez ubezpieczonego konkretnych kwot otrzymanych przez niego zarobków, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie społeczne, przy czym nie może istnieć tu żaden stan niepewności co do wysokości.
Sąd natomiast za sporny okres pozostawania w stosunku pracy, gdzie brak jest dowodów na wysokość otrzymywanych wynagrodzeń przyjął wynagrodzenie minimalne pracowników.
W obliczu poczynionych w niniejszej sprawie ustaleń organ rentowy słusznie przyjął do wyliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego, wynagrodzenia osiągnięte przez odwołującego się w okresie 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest od 1 stycznia 1974 r. do 31 grudnia 1983 r., w związku z czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 125,20%. Do stażu kapitałowego przyjęto okresy: składkowe w ilości 9 lat, 11 miesięcy i 8 dni tj. 119 miesięcy oraz nieskładkowe w ilości 3 lat, 3 miesięcy i 23 dni tj. 39 miesięcy.
Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych za okresy pozostawania w stosunku pracy, za które ubezpieczony nie przedłożył wynagrodzeń tj. od 19 grudnia 1973r do 31 grudnia 1973r, od 1 stycznia 1983r do 31 stycznia 1983r. przyjęto obowiązujące w danym czasie wynagrodzenia minimalne.
Wskazać w tym miejscu należy, że ze złożonej legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy wynika, że wynagrodzenie łączne wypłacone mu w okresie od 1 października 1982 roku do 30 września 1993 roku wyniosło 186.255 złotych. Na podstawie tak dokonanego zapisu niemożliwe jest ustalenie wysokości jego wynagrodzenia za miesiąc styczeń 1983 roku.
Jeśli chodzi o nagrodę w wysokości 12.000 złotych, sam wnioskodawca nie wykazał faktu jej wypłaty ani w jakim miesiącu i za jaki okres została ona mu wypłacona. Pismo z 12 lutego 1983 roku informuje tylko o jej przyznaniu. Twierdzenie wnioskodawcy przesłuchanego w charakterze strony, że nagrodę tę otrzymał w lutym 1983 roku pozostaje gołosłowne i wątpliwe ze względu na znaczny upływ czasu.
Nadto zgodnie z § 4 ust.8 pkt 11 lit.”b” rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 13 grudnia 1976 roku w sprawie dostosowania niektórych przepisów o ubezpieczeniu społecznynm i ubezpieczeniu rodzinnym do zasad określających składniki funduszu płac (Dz.U. Nr 40, poz.239 z późn. Zm.) w wykazie składników wynagrodzenia zaliczonych do osobowego funduszu płac, których nie uwzględnia się przy obliczaniu podstawy wymiaru emerytury i renty wskazano m.in. nagrody państwowe.
Kwota ta nie została więc słusznie wzięta pod uwagę przez organ rentowy.
Ponadto do stażu pracy nie mógł być zaliczony okres zatrudnienia wnioskodawcy od 26 listopada 1983r. w (...) S.A. z uwagi na brak świadectwa pracy.
Złożona do akt umowa o pracę nie potwierdza okresu faktycznego zatrudnienia skarżącego, zaś załączone do akt pismo C. K. z 2.04.1990 (k 34) wskazuje jedynie na zakończenie kontraktu zawartego między wnioskodawcą a pośrednikiem jego pracy za granicą – z (...) Agencją (...), a nie na zakończenie stosunku pracy skarżącego z (...) S.A.
Wnioskodawca nie przedłożył innej dokumentacji z tego okresu, nie wskazał podmiotu, który byłby w posiadaniu jego akt osobowych. Słusznie zatem organ rentowy nie zaliczył tego okresu do stażu pracy wnioskodawcy.
Brak jest nadto jakichkolwiek dokumentów płacowych ubezpieczonego z tego okresu na potwierdzenie wysokości osiąganych zarobków ani potwierdzonych informacji o odprowadzaniu za niego składek z tytułu tego kontraktu. Przede wszystkim to dokumenty dotyczące zarobków pracownika porównywalnego powinny być wskazane nie przez samego wnioskodawcę, lecz przez zakład pracy, gdyż wysokość tego wynagrodzenia potwierdza pracodawca, który zatrudniał pracownika przed jego wyjazdem do pracy za granicę. Brak takich dokumentów poddaje w dalszą wątpliwość fakt zatrudnienia wnioskodawcy we wskazanym przez niego czasie.
Z powyższych względów nie mógł zostać zaliczony okres pracy wnioskodawcy od 1 listopada 1983r. do 30 listopada 1984r. podczas jego zatrudnienia jako żeglarza na podstawie kontraktu z armatorem szwajcarskim oraz za okres od 25 stycznia 1988r. w (...) Ltd. z uwagi na brak potwierdzonych informacji, gdzie były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne w Polsce.
Informacja zawarta w zaświadczeniu o zatrudnieniu z 27.02.2008 r. i 28.05.2015 r. (k. 11, 49) oraz zeznania świadka C. K., że od dnia 1 stycznia 1986 roku do dnia 31 grudnia 1989 roku (...) Agencja (...) przekazywała składki na ubezpieczenia społeczne w wys. 28 % średniej płacy z roku poprzedniego w gospodarce uspołecznionej bez uwzględniania płac w przemyśle wydobywczym, a od listopada 1988r. na ubezpieczenie bezimienne nie zostały potwierdzone żadnym dowodem z dokumentu.
Nadto, jak wynika z ustaleń (...) Agencja (...) występowała tylko jako pośrednik pomiędzy marynarzem a pracodawcą zagranicznym. Wnioskodawca nie był nigdy pracownikiem (...) Agencji (...).
Podobnie Sąd nie uwzględnił zeznań świadka J. C., w których stwierdził, że (...) S.A. w W. odprowadzał składki na ubezpieczenie z tytułu zatrudnienia polskich członków załogi (...) na podstawie kontraktu w oparciu o deklaracje bezimienne tj. za wszystkich pracowników. Wnioskodawca – o czym była mowa wyżej – nie wykazał do kiedy był pracownikiem tego podmiotu, a zatem nie można stwierdzić za jaki ewentualnie okres składki te były za niego odprowadzane.
Ostatecznie odwołujący wskazał, że nie posiada dokumentów potwierdzających jego zatrudnienie w Studium Medycznym.
Wnioskodawca nie wykazał także, by w okresie między kontraktami zawartymi za pośrednictwem Agencji (...) w S. pozostawał w gotowości do pracy w puli specjalistów Agencji (...) w S. do zawierania kontraktów z armatorami zagranicznymi jako okresu nieskładkowego.
Podkreślić należy, że nawet hipotetyczne zaliczenie minimalnego wynagrodzenia za wskazane okresy pozostaje bez wpływu na wysokość kapitału początkowego, gdyż najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego jest liczony z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. z lat od 1974r. do 1983r.
Reasumując stwierdzić należy, że K. K., pomimo spoczywającego na nim obowiązku wykazania podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji poprzez uwzględnienie stażu pracy i wysokości osiąganych w spornych okresach dochodów, nie przedłożył żadnych miarodajnych dowodów, na podstawie których możliwym byłoby ustalenie tych okoliczności. Nie udowodnił tym samym spornych w sprawie faktów – ani wyższego niż przyjęty w zaskarżonej decyzji stażu pracy ani wysokości wynagrodzenia w spornych okresach zatrudnienia.
Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art.477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako bezzasadne.
K.P.