UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2016 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie oddalił powództwo (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przeciwko Przedsiębiorstwu Budownictwa (...) spółce akcyjnej z siedzibą w S. o zapłatę kwoty 1.794 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 897 zł od dnia 30 października 2012 roku oraz od kwoty 897 zł od dnia 31 października 2013 roku i kosztami postępowania oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 617 złotych tytułem kosztów procesu.

Sąd ten ustalił, że w dniu 16 listopada 2011 roku do S. Z. - prezesa zarządu pozwanej zadzwonił przedstawiciel (...) - H. Ł. z ofertą zawarcia umowy na usługę rejestracji domen internetowych. Podczas rozmowy telefonicznej poinformowano o rozpoczęciu jej nagrywania i odczytano mu treść umowy dotyczącej wykonania przez spółkę (...) usługi rejestracji domen w pakiecie P., która polegać miała na rejestracji domen budomex.org.pl, budomex.biz.pl, budomex.org przez E. Internet lub firmę partnerską jako abonent na rzecz klienta i utrzymywaniu domen w okresie trwania umowy na serwerach spółki lub spółki partnerskiej jako administrator domeny i kontakt techniczny. E. Internet miała przekierować domeny na zewnętrzną stronę internetową: http://www.budomex.com. Wskazano, że umowa zostaje zawarta na 24 miesiące, natomiast po upływie okresu obowiązywania ulega przedłużeniu o kolejne 24 miesiące, chyba że któraś ze stron na co najmniej pół roku przed datą upływu obowiązywania umowy złoży listowne pisemne oświadczenie o braku woli przedłużeniu umowy. Roczny abonament, płatny z góry, miał wynosić 299 zł netto za każdą domenę. Usługa miała być wykonana w ciągu 5 dni roboczych i w ciągu 5 dni roboczych przesłana miała być na adres korespondencyjny faktura za wykonane usługi i pierwszy okres abonamentowy. Terminem płatności miało być 5 dni roboczych, płatność zaś miała być dokonana przelewem na konto E. Internet.

W dniu 21 listopada 2011 roku na adres poczty elektronicznej; budomex@budomex.com wysłana została wiadomość od P. (...). W treści wiadomości potwierdzono zarejestrowanie ustnego zawarcia umowy z dnia 16 listopada 2011 roku oraz przywołano warunki umowy przedstawione podczas rozmowy telefonicznej. Dodatkowo poinformowano o pomyślnej rejestracji domen: budomex.org.pl, budomex.biz.pl oraz budomex.org. Wskazano, że w kolejnej wiadomości zostanie przesłana informacja o pomyślnym przekierowaniu wyżej wymienionych domen na adres http://www.budomex.com. Zgodnie z treścią raportu z dnia 21 listopada 2011 roku domeny budomex.org.pl, budomex.biz.pl oraz budomex.org zostały wykonane przez T. D.. Według treści raportu wykonane zostały także przekierowania domen z tych adresów. Stosownie do treści raportu końcowego z audytu sporządzonego przez A. B. usługa została zrealizowana zgodnie z umową i w terminie w niej określonym. Stwierdzono, że usługa wykonywana była w trybie ciągłym, nie stwierdzono żadnych przerw w świadczeniu usługi.

W dniu 22 października 2012 roku z tytułu umowy z dnia 16 listopada 2011 roku spółka (...) wystawiła pozwanej fakturę VAT (...) za okres abonamentowy od 21 listopada 2012 roku do 20 listopada 2013 roku, w której wskazana została kwota należności 897 zł - po 299 zł za każdą domenę - łącznie 3 domeny: (budomex.org.pl, budomex.biz.pl oraz budomex.org). Termin płatności ustalony został na dzień 29 października 2012 roku.

W dniu 22 października 2012 roku pomiędzy (...) reprezentowaną przez P. S. (jako cedent), a (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. (jako cesjonariusz) zawarta została umowa przelewu wierzytelności, na podstawie której cedent dokonał cesji wierzytelności od Przedsiębiorstwa Budownictwa (...) spółki akcyjnej w S., objętej fakturą Vat nr 1349068526 zł na kwotę 897 zł, na rzecz cesjonariusza.

W dniu 23 października 2013 roku spółka (...) wystawiła pozwanej fakturę VAT nr (...) za okres abonamentowy od 21 listopada 2013 roku do 20 listopada 2014 roku, w której wskazana została kwota należności 897 zł - po 299 zł za każdą domenę - łącznie 3 domeny: (budomex.org.pl, budomex.biz.pl oraz budomex.org). Termin płatności ustalony został na dzień 30 października 2013 roku.

Pismem z dnia 12 listopada 2012 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wezwała pozwaną do zapłaty należności w kwocie 897 zł z tytułu umowy (...) z dnia 16 listopada 2011 roku, wynikającej z faktury VAT nr (...) z dnia 22 października 2012 roku, wskazując jednocześnie, że wyżej wymienioną wierzytelność nabyła od (...). (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zmieniła nazwę na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W..

Pismem z dnia 19 listopada 2013 roku powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 897 zł wynikającej z faktury VAT nr (...) z dnia 23 października 2013 roku wskazując, że wymienioną wierzytelność nabyła od (...). W odpowiedzi z dnia 20 listopada 2013 roku pozwana stwierdziła, że nie zawierała żadnej ustnej umowy z (...), w szczególności nie zawierała umowy na rejestrację domen, na także nie zawierała żadnej umowy z (...). Zwróciła się o przesłanie treści nagrania potwierdzającego zawarcie umowy. Pozwana oświadczyła, że nie ma woli kontynuowania umowy na istnienie domen i żadnej innej umowy z wymienionymi podmiotami i wobec tego z ostrożności wypowiada powołaną w wezwaniu do zapłaty umowę. Pismo to zostało wysłane powódce oraz (...) w dniu 21 listopada 2013 roku.

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd Rejonowy zakwalifikował umowę z pozwaną, na którą powoływała się powódka, jako umowę o świadczenie usług, do której zastosowanie - zgodnie art. 750 k.c. - znajduje art. 734 k.c. i następne. Powódka natomiast wywodziła swoją legitymację swoją legitymację czynną do występowania w niniejszym procesie z art. 509 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (§1). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§2). Analizując istotę tego typu umowy Sąd Rejonowy stwierdził, że celem i skutkiem przelewu pozostaje przejście wierzytelności na nabywcę i utrata jej przez cedenta. Przelew powoduje utratę statusu wierzyciela przez cedenta i jego wyłączenie ze stosunku zobowiązującego łączącego go dotychczas z dłużnikiem. Wierzycielem staje się cesjonariusz, który nabywa wierzytelność w takim zakresie i stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili dokonania przelewu.

Sąd Rejonowy uznał, że powódka nie wykazała istnienia swojej legitymację na podstawie takiej umowy. Stwierdził, że umowa przelewu wierzytelności nr (...), na podstawie której powódka miała ewentualnie nabyć wskazaną wierzytelność od spółki (...) nie została podpisana, tym samym nie sposób na gruncie dostępnego materiału dowodowego przyjąć, że do złożenia oświadczeń woli obejmującego przeniesienie wymienionych praw rzeczywiście doszło. To już samo w sobie uzasadniało zdaniem Sądu Rejonowego oddalenie powództwa.

Niezależnie od powyższego Sąd Rejonowy stwierdził, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie także z innych przyczyn. Przyznał, że pozwana zawarła umowę z cedentem w stosunku do powódki, za chybiony uznał także podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia, bowiem nie upłynął 3 letni termin liczony od dnia wymagalności roszczenia, a więc od dnia 30 października 2012 roku. Powódka złożyła pozew w dniu 29 października 2014 roku czym przerwała bieg 3 letniego terminu przedawnienia tego roszczenia.

W ocenie Sądu Rejonowego powódka nie wykazała natomiast, że świadczenie objęte umową stron zostało przez nią wykonane. Okoliczności te zaś pozwana kwestionowała. Faktu realizacji przez powódkę umowy nie potwierdzają zdaniem Sądu Rejonowego ani przedłożone do pozwu „raporty”, będące dokumentami prywatnymi, których ograniczony walor dowodowy statuuje art. 245 k.p.c.- w dodatku sporządzone na zlecenie powódki, ani wydruki stron internetowych (innych niż te, które miały być przedmiotem umowy), których autorstwo pozostaje nieznane. Powódka zgłosiła wprawdzie wniosek o zwrócenie się do (...) i „AZ.pl” o informacje dotyczące rejestracji domeny przez pozwaną, jednak w ocenie Sądu Rejonowego dowody te winna uzyskać i przedłożyć samodzielnie, a dopiero w przypadku odmowy w uzyskaniu tych środków dowodowych zwrócić się ze stosownym wnioskiem do Sądu. W związku z tym, zobowiązano pełnomocnika powódki do wykazania w terminie 7 dni, że samodzielne uzyskanie wskazanych środków dowodowych nie było możliwe, pod rygorem pominięcia przedmiotowych dowodów. Przedmiotowemu zobowiązaniu nie uczyniono zadość, wobec czego Sąd Rejonowy– zgodnie z przyjętym rygorem - wymienione wnioski pominął.

Skoro zatem powódka nie wykazała, że świadczenie objęte umową stron z dnia 16 listopada 2011 roku polegające – co Sąd Rejonowy podkreślił – nie tylko na rejestracji, ale również utrzymywaniu domen i przekierowaniu na inną domenę, zostało wykonane, to roszczenie o zapłatę za wymienione usługi - niezależnie od braku legitymacji do jego dochodzenia, o czym była mowa wcześniej - nie znajduje podstawy. Powództwo należało zatem w całości oddalić.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu (pkt II sentencji wyroku) Sąd Rejonowy oparł na przepisach 108 § 1 zd. 1 k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na poniesione przez pozwaną koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 600 zł, zgodnie z §6 pkt 3 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t. jedn. Dz.U.2013.490) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Apelację od tego wyroku wniosła powódka zaskarżając go w całości i wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zarzuciła pozbawienie powódki możliwości właściwego działania w sprawie a w konsekwencji nieważność postępowania. Zaprzeczyła jakoby była wzywana do wykazania, że nie może samodzielnie uzyskać dowodu z rejestru Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej. Dodała, że nie może sama uzyskać dowodu, który poświadczyłby rejestrację domeny na rzecz pozwanej. Zdaniem powódki kwestia ta miał pierwszorzędne znaczenie w sprawie, bowiem Sąd Rejonowy zarzucił powódce niewykonanie umowy z pozwaną. Powódka zarzuciła też, że termin 7 dniowy wykonania zobowiązania do złożenia dowodu jest zbyt krótki, a właściwym byłby dopiero termin 30 dni. Na koniec wniosła o przeprowadzenie dowodu z danych wzmiankowanego rejestru w postępowaniu apelacyjnym.

Pozwana wprawdzie złożyła pismo zatytułowane „Odpowiedź na apelację”, jednakże zostało ono wniesione przez aplikanta radcowskiego, bez przedłożenia upoważnienia do zastępowania pełnomocnika pozwanej, w terminie 7 dni, pod rygorem uznania jej czynności w niniejszej sprawie za bezskuteczne. Zobowiązanie to zostało odebrane w dniu 13 lutego 2017 roku i do dnia 20 lutego 2017 roku nie wpłynęła korespondencja wskazująca na wykonanie wymienionego zobowiązania. Wprawdzie już po wydaniu wyroku wpłynęła korespondencja, nadana w dniu 20 lutego 2017 roku, zawierająca upoważnienie aplikanta radcowskiego do sporządzania pism procesowych w niniejszej sprawie, jednakże pozwana nie złożyła skutecznie wniosku o uzupełnienie wyroku. W samej treści odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie. Podniosła, że powódka nie odniosła się w apelacji do kwestii legitymacji czynnej w niniejszej sprawie, choć to jej brak był główną przyczyną oddalenia powództwa. Stwierdziła też, że powódka nie przedstawiła żadnych zarzutów naruszenia prawa materialnego choć w postępowaniu uproszonym badanie sprawy sprowadza się jedynie do tego zakresu. Co do zarzutu apelacji pozwana zwróciła uwagę, że powódka nie była obecna na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2016 roku i nie zgłosiła zastrzeżenia w sprawie naruszenia przepisów procedury, a nadto powódka nie wykazała, że zaprojektowała dla pozwanej stronę internetową.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Sprawa została rozpoznana w postępowaniu uproszczonym w związku z czym Sąd Okręgowy, po analizie zebranego w sprawie materiału dowodowego i stwierdzeniu, że Sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny, prawidłowo ocenił dowody, jak również wyjaśnił podstawę prawną rozstrzygnięcia, uznał te ustalenia i oceny za własne i nie przeprowadzał postępowania dowodowego. Wprawdzie apelujący wnioskował o przeprowadzenie dodatkowego dowodu z dokumentu, jednakże dowód ten nie był przydatny dla rozstrzygnięcia sprawy, a przy tym Sąd Okręgowy podziela ocenę Sądu Rejonowego, że powódka nie sprostała obowiązkowi przedstawienia dowodów, a więc także wykazanie, że uzyskanie przez nią samodzielnie tego dowodu nie było możliwe. W związku z powyższym, stosownie do art. 505¹³ § 2 k.p.c., należało w uzasadnieniu wyroku w postępowaniu apelacyjnym ograniczyć się do wyjaśnienia podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Odnosząc się do zarzutu nieważności postępowania wstępnie należy zauważyć, że przypadki nieważności postępowania, które Sąd II instancji berze pod uwagę z urzędu, określa art. 379 k.p.c. Regulacja ta w punkcie 5 wskazuje, że nieważność postępowania zachodzi wtedy, gdy strona została pozbawiona możności obrony swych praw. W orzecznictwie wiąże się pozbawienie strony możności obrony swych praw z sytuacją, w której z powodu wadliwości procesowych sądu lub strony przeciwnej, będących skutkiem naruszenia konkretnych przepisów kodeksu postępowania cywilnego, strona nie mogła brać i nie brała udziału w postępowaniu lub jego istotnej części, jeżeli skutków tego uchybienia nie można było usunąć przed wydaniem orzeczenia w danej instancji (por. wyrok SN z 10.5.1974 roku, II CR 155/74, OSPiKA 1975, Nr 3, poz. 66; postanowienie SN z 28.10.1997 roku, I CKN 283/97, OSNC 1998, Nr 4, poz. 64, i postanowienie SN z 6.3.1998 roku, III CKN 34/98, Prokuratura i Prawo z 1999 r., Nr 5, poz. 41). Argumentacja powódki w niniejszej sprawie sprowadzała się do tego, że Sąd Rejonowy uniemożliwił jej przedstawienie kluczowego w sprawie dowodu i na tej podstawie oddalił pozew, a tym samym nie pozwolił jej bronić swoich praw.

Analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, że zarzut powódki jest oczywiście bezzasadny. Wbrew twierdzeniom powódki jej pełnomocnik procesowy został na zarządzenie Przewodniczącego z dnia 1 lutego 2016 roku, wydane po zakończeniu rozprawy (pkt 4), zobowiązany do wykazania w terminie 7 dni, że uzyskanie przez powódkę żądanej informacji od (...) i „AZ.pl” sp. z o.o. nie było możliwe, pod rygorem pominięcia wniosku dowodowego, jak również do wskazania w tym samym terminie adresów (...) i „AZ.pl” sp. z o.o., pod rygorem pominięcia dowodu (k. 108 akt sprawy). Zarządzenie to zostało wykonane dnia 12 lutego 2016 r. i tego też dnia stosowne zobowiązanie zostało wysłane pełnomocnikowi powódki (k. 113). Przesyłka ta – jak wynika z adnotacji na kopercie (k. 120) – po dwukrotnym awizowaniu dnia 17 lutego 2016 r. i 25 lutego 2016 r., nie została podjęta w terminie dnia 4 marca 2016 r. i została zwrócona do Sądu Rejonowego. Słusznie uznano doręczenie za prawidłowe, tym samym termin do wykonania wymaganej czynności procesowej przez powódkę upłynął z dniem 11 marca 2016 r.

W związku z powyższym Sąd Rejonowy prawidłowo uznał, że powódka nie zdołała wykazać, że wykonała umowę na rzecz pozwanej i spełniła określone w niej świadczenie w postaci zarejestrowania uzgodnionych domen internetowych.

Niezależnie od powyższego trzeba stwierdzić, że nawet gdyby podniesiony przez powódkę zarzut okazał się uzasadniony, to i tak okoliczność ta pozostawałaby bez wpływu na kształt rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego, albowiem – jak wynika z uzasadnienia wyroku Sądu I instancji oraz akt sprawy – zostało ono oparte przede wszystkim na niewykazaniu przez powódkę jej legitymacji czynnej z uwagi na to, że umowa przelewu wierzytelności nr (...), na której opierała się powódka, nie została podpisana, podczas gdy zgodnie z art. 511 k.c. jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew tej wierzytelności powinien być również pismem stwierdzony. Wierzytelność, której dochodziła powódka skonkretyzowana była fakturą VAT nr (...) na kwotę 897,00 zł i ten dokument został również wskazany w „umowie przelewu wierzytelności nr (...)”, jako dokument, z którego wynika przelewana wierzytelność. Tym samym powódka nie przedłożyła właściwych dowodów, które świadczyły by o tym, że umowa, na którą się powołała, została zawarta, zwłaszcza w zakresie wierzytelności w stosunku do pozwanej.

W związku z powyższym, na podstawie art. 385 k.p.c., należało oddalić apelację jako bezzasadną.

Sprawa została rozpoznana przez Sąd Okręgowy na posiedzeniu niejawnym (stosownie do art. 505¹⁰ § 2 k.p.c.), albowiem żadna ze stron nie domagała się przeprowadzenia rozprawy.

(...)

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE