UZASADNIENIE

Powódka K. P. (1) w pozwie , nadanym dnia 09 grudnia 2016 roku , domagała się ustanowienia z dniem 03 września 2016 roku rozdzielności majątkowej małżeńskiej z pozwanym J. P. , wynikającej z zawartego przez nich dnia 24 października 1987 roku przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w M. małżeństwa . W uzasadnieniu wskazała , iż dnia 03 września 2016 roku wyprowadziła się od pozwanego w konsekwencji rozpadu pożycia małżeńskiego, od tego czasu strony mieszkają osobno i prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe , nie łączą ich żadne więzi ekonomiczne. Od czasu rozstania pozwany nie przyczynia się do zaspokajania potrzeb materialnych powódki. Podniosła ponadto , że J. P. prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą, może w przyszłości podejmować ryzykowne działania gospodarcze, zaciągać kredyty, którymi ją obarczy.

Pozwany J. P. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa . Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że powódka jest uprawniona do współdecydowania o sprawach stron, nie miała utrudnionego dostępu do majątku i nie zostało jej uniemożliwione współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym stron . Również zaprzeczył , aby nie przyczyniał się do utrzymania powódki w sytuacji , w której pobrała ona w grudniu 2016 roku kwotę 40 000 złotych z rachunku bankowego . Z kolei na rozprawie dnia 17 marca 2017 roku

uznał żądanie w całości .

Sąd ustalił , co następuje :

K. P. (1) i J. P. zawarli związek małżeński w dniu 24 października 1987 roku przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w M.. Z tego związku urodził się K. P. (2) , liczący obecnie 25 lat. Małżonkowie nie zawierali małżeńskich umów majątkowych, nie toczy się między nimi sprawa o rozwód ani o separację , toczy się sprawa z powództwa K. P. (1) przeciwko pozwanemu o zaspokojenie potrzeb rodziny .

Strony do 2008 roku wynajmowały dom w J. a następnie przeprowadziły się do M. na ulicę (...), gdzie zamieszkiwały wspólnie, aż do czasu ich rozstania się . Powódka przez 10 lat prowadziła zakład krawiecki , wcześniej sklep , następnie przez sześć miesięcy w 2013 roku (...) pod G. w R. . Prowadziła również zarejestrowany na męża (...) w M. przy ulicy (...) . K. P. (1) od 13 lat opłaca składki KRUS z tytułu dzierżawy około 2 ha ziemi rolnej , której faktycznie nie uprawia . Pod częścią (...) w M. przy ulicy (...) znajduje się nieruchomość gruntowa będąca wyłączną własnością K. P. (1).

Pozwany J. P. na początku związku małżeńskiego stron nie pracował . W 2004 roku wyjechał w celach zarobkowych do Anglii uzyskując wynagrodzenie w wysokości 2.000zł miesięcznie po przeliczeniu na walutę polską. Od dnia 11 kwietnia 2005 roku podjął pracę w Sądzie Rejonowym w Ostródzie. Pracodawca w dniu 27 listopada 2013 roku rozwiązał z nim umowę o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia upływającego z dniem 28 lutego 2014 roku. J. P. od 2007 roku przez 6 lat studiował . Z uwagi na możliwość uzyskania ulg oraz dotacji , pozwany rozszerzył dotychczas prowadzony przez żonę wspólnie z nim zakład krawiecki na , działalność gospodarczą pod firmą (...) J. P. na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej NIP (...) i Nr REGON (...) . Powódka w dniu 17 grudnia 2009 roku została pełnomocnikiem w firmie pozwanego. W trakcie studiów i pracy zawodowej pozwanego , zajmowała się wszystkimi sprawami firmy . Do 2013 roku małżonkowie konsultowali ze sobą wszystkie decyzje . W dniu 03 września 2016 roku K. P. (1) wyprowadziła się ze wspólnego domu położonego w M. przy ulicy (...). Pozwany pozostał w powyższym domu. Od tego czasu strony prowadzą odrębne gospodarstwo domowe. Uprzednio w sierpniu 2016 roku między stronami została zerwana więź fizyczna.

K. P. (1) do dnia 09 grudnia 2016 roku posiadała upoważnienie do konta firmowego męża , z którego tego dnia wypłaciła kwotę 40.000 zł . W styczniu 2017 roku – na żądanie pozwanego – powódka podpisała umowę o świadczenie usług w imieniu firmy męża .

Strony pozostają między sobą w relacjach konfliktowych , utrzymują ze sobą kontakt telefoniczny w sytuacji gdy do powódki dzwonią potencjalni klienci (...) w M.. Wówczas K. P. (1) dzwoni do męża lub też podaje klientom jego numer telefonu.

J. P. w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zaciągnął dwa kredyty : w dniu 25 czerwca 2005 roku (spłata zobowiązania do dnia 25 czerwca 2018 roku) i w dniu 25 listopada 2010 roku (spłata zobowiązania do dnia 31 grudnia 2026 roku). Poręczycielem powyższych zobowiązań była małżonka K. P. (1).

Nadto w dniu 19 listopada 2010 roku małżonkowie K. T. i J. P. zaciągnęli wspólne zobowiązanie kredytowe (niekonsumencki kredyt mieszkaniowy) z terminem spłaty do 01 grudnia 2031 roku.

J. P. spłaca raty wymienionych wyżej zobowiązań oraz uiszcza także raty leasingowe za samochód marki S. (...) , które są przewidziane do dnia 30 listopada 2017 roku.

K. P. (1) nie posiada zobowiązań finansowych , zaciągniętych po rozstaniu z mężem .

K. P. (1) i J. P. aktualnie nie figurują w rejestrze dłużników niewypłacalnych . Według informacji z Urzędu Skarbowego w E. K. P. (1) nie posiada zaległości podatkowych. Natomiast J. P. posiada zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych od wypłaconych wynagrodzeń zgodnie z PIT-4R za 2016 rok za luty 2016 roku w wysokości 13,21zł oraz za marzec 2016 roku w wysokości 94zł, w łącznej wysokości 107,21zł.

J. P. ma 58 lat. Posiada wykształcenie wyższe o specjalności pedagog resocjalizacyjny. Jest zdrowy. Nadal zamieszkuje w M. przy ulicy (...). Utrzymuje się z prowadzonej działalności gospodarczej w formie (...) w M.. Z zeznania PIT-36L za 2015 roku wynika, iż uzyskał dochód z tej działalności w wysokości 195.552,41zł, co stanowi kwotę 16.296,03zł miesięcznie.

K. P. (1) ma 57 lat. Posiada wykształcenie średnie ogólne. Aktualnie nie pracuje i nie poszukuje zatrudnienia. Choruje na schorzenia kręgosłupa, tarczycę oraz cukrzycę typu 2. Od czasu wyprowadzenia się od pozwanego , zamieszkuje wraz z synem w wynajętym czteropokojowym mieszkaniu w E.. Utrzymuje się ze środków wypłaconych w grudniu 2016 roku z konta bankowego firmy męża w wysokości 40.000 zł oraz korzysta z pomocy rodziny.

Strony posiadają we wspólnym majątku dom , w którym pozwany prowadzi działalność gospodarczą , oraz samochody , z których jeden jest w użytkowaniu przez powódkę .

Syn stron K. P. (2) ma 25 lat. Od września 2016 roku studiuje zaocznie. Jest samodzielny. W styczniu 2017 roku rozpoczął prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Uprzednio pracował w firmie swojego ojca w ramach stosunku zlecenia . Do września 2016 roku otrzymywał od ojca kwoty po 2.000zł miesięcznie z tego tytułu .

(dowód : odpis skrócony aktu małżeństwa k. 7, zaświadczenia z KRS k. 37-38, informacja Urzędu Skarbowego w E. koperty k. 43-45, informacja od Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostródzie W. W. k. 47, zeznania powódki K. P. (1) : protokół z rozprawy z dnia 17 marca 2017 roku , zapisany na płycie umieszczonej w kopercie na k. 36 w czasie 01:17:42 – 01:24:09 w zw. z 00:07:49 – 00:31:27 w zw. z 00:53:07 – 00:56:01 , protokół skrócony k.30 – 32 , 34 , zeznania pozwanego J. P. : protokół z rozprawy z dnia 17 marca 2017 roku , zapisany na płycie umieszczonej w kopercie na k. 36 w czasie 01:24:09 – 01:32:18 w zw. z 00:31:27 – 00:53:07 , protokół skrócony k.31 – 32 , 34 – 35 , zeznania świadka K. P. (2) : protokół z rozprawy z dnia 17 marca 2017 roku , zapisany na płycie umieszczonej w kopercie na k. 36 w czasie 00:57:35 – 01:14:20 , protokół skrócony k.32 – 33 , dokumenty zgromadzone w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Elblągu o sygn. akt III RC 767/16) .

Sąd zważył, co następuje:

Dokonując ustaleń faktycznych , Sąd oparł się w większości na zeznaniach stron K. T. i J. P. oraz świadka – ich syna - K. P. (2) . W znacznej mierze ich zeznania były logiczne i spójne, korespondowały też z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie . Z tego samego powodu nie uznano za wiarygodnych zeznań pozwanego co do konfliktowania się z powódką , jego agresywnych zachowań wobec niej . Poza tym Sąd oparł się na dowodach w postaci dokumentów : odpisu skróconego aktu małżeństwa stron , informacji Urzędu Skarbowego w E., Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostródzie W. W. , zaświadczeń z KRS a także dowodach znajdujących się w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Elblągu o sygn. akt III RC 767/16 , gdyż zostały sporządzone przez uprawnione do tego osoby w granicach ich kompetencji , ponadto nie były one kwestionowane przez żadną ze stron .

Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 52 § 1 i §2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej k.r.o.), z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej . Jest to tak zwany przymusowy ustrój majątkowy, a wspólność majątkowa ustaje z dniem oznaczonym w wyroku, który taką rozdzielność ustanawia. Jak wynika ze zdania drugiego paragrafu drugiego przytoczonego artykułu, w wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem doktryny i judykatury , za ważne powody, dające podstawę do ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej, zwykło się rozumieć wytworzenie takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych powoduje, że dalsze trwanie wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny. Przykładowo można tu wskazać na takie sytuacje jak trwonienie przez jednego z małżonków wspólnego majątku (hulaszczy tryb życia, alkoholizm, rażąco niegospodarne postępowanie), zaciąganie długów, które mogą być egzekwowane z majątku wspólnego, zatrzymanie majątku wspólnego dla siebie, niedopuszczanie drugiego z małżonków do korzystania z majątku wspólnego, separacja faktyczna, która uniemożliwia lub znacznie utrudnia współdziałanie małżonków w zarządzie majątkiem wspólnym. Obojętne przy tym jest , czy zachodzi trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Z żądaniem ustanowienia rozdzielności majątkowej może wystąpić również małżonek, który jest wyłącznie winny separacji. Za ważne powody uznaje się również okoliczności, których źródła tkwią w rozdźwiękach między małżonkami natury osobistej, stwarzających taką sytuację, że wykonywanie zarządu przez każdego z małżonków nad ich wspólnym majątkiem jest niemożliwe lub w znacznym stopniu utrudnione. Ustalenie, że w małżeństwie stron zaistniał trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, że brak jest jakichkolwiek szans, aby strony nawiązały ze sobą współżycie małżeńskie , i że nic nie stałoby na przeszkodzie orzeczeniu rozwodu w przypadku , gdyby z żądaniem takim wystąpił powód , eliminuje możliwość oddalenia żądania tegoż powoda ustanowienia rozdzielności majątkowej (vide m. in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2000 roku w sprawie o sygn. akt III CKN 373/99 , opublikowany w systemie informacji prawnej LEX pod nr (...), wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2000 roku w sprawie o sygn. akt III CKN 287/00 , opublikowany w systemie informacji prawnej LEX nr 51884 , wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2000 roku w sprawie o sygn. akt II CKN 1070/98 , opublikowany w systemie informacji prawnej LEX nr 50872 , wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04 czerwca 2004 roku w sprawie o sygn. akt III CK 126/03 , opublikowany w systemie informacji prawnej LEX nr 108480) . Przesłanką ustanowienia rozdzielności majątkowej może być trwałe zerwanie wszystkich stosunków majątkowych oraz brak możliwości podejmowania wspólnych decyzji gospodarczych , będących konsekwencją uprzedniego ustania więzi rodzinnoprawnych między małżonkami i co za tym idzie - powstania trwałego stanu separacji faktycznej (która oznacza trwały rozkład pożycia między małżonkami , faktyczną rozdzielność majątkowa) . Należy zauważyć, że w typowej sytuacji ustanowienie rozdzielności majątkowej następuje z dniem złożenia pozwu , zaś w wyjątkowych sytuacjach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa . Takimi wyjątkowymi sytuacjami jest przede wszystkim życie małżonków od wielu lat w faktycznym rozłączeniu i brak między nimi współdziałania i zgody w prowadzeniu działalności gospodarczej , niemożliwość współdziałania w zarządzie majątkiem wspólnym . Jak wynika z zapatrywań judykatury „zniesienie wspólności majątkowej z datą wsteczną jest możliwe o tyle tylko, o ile w tej dacie istniały już ważne powody zniesienia wspólności” (tak wyrok SN z dnia 4 czerwca 2004 r., III CK 126/2003, M. Prawn. 2004, nr 13, s. 582, LEX nr 108480, a nadto: wyrok SN z dnia 11 grudnia 2008 r., II CSK 371/2008, OSNC 2009, nr 12, poz. 171, LEX 490945 - wskazujący na niemożność zarządu majątkiem wspólnym z powodu separacji faktycznej, wyrok SN z dnia 8 maja 2003 r., II CKN 78/01, LEX 80245) .

W ocenie Sądu , w niniejszej sprawie zaistniały przesłanki do uwzględnienia żądania powódki w całości. Między stronami od 03 września 2016 roku istnieje faktyczna separacja, która znacznie utrudnia im współdziałanie w zarządzie wspólnym majątkiem. Tego dnia powódka opuściła wspólny dom w M.. Ponadto już wcześniej zachowanie pozwanego uniemożliwiało powódce współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym (prowadzonej działalności gospodarczej) – o czym poniżej . Należy zaznaczyć, że zdaniem pozwanego strony do 2013 roku konsultowały ze sobą wszystkie decyzje, w tym także dotyczące działalności gospodarczej prowadzonej na rzecz pozwanego .

Strony od 03 września 2016 roku prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe i pozostają w konflikcie (powódka kontaktuje się telefonicznie z pozwanym w przypadku gdy na jej numer telefoniczny dzwonią potencjalni klienci (...) w M.) , czego odzwierciedleniem jest tocząca się sprawa z powództwa K. P. (1) o zaspokojenie potrzeb rodziny (zarejestrowana pod sygn. akt III RC 767/16) . Zauważyć wypada , że strony obecnie nie figurują w rejestrze dłużników niewypłacanych. Powódka nie posiada zaległości podatkowych, a pozwany ma zaległości wobec organu podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz w niewielkiej kwocie (107,21zł) w porównaniu do jego dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej .

Należy podkreślić , że powódka nie miała realnego wpływu na funkcjonowanie firmy pozwanego , bowiem wypłacenie z konta firmowego kwoty około 40 000 złotych w grudniu 2016 roku nie może być uznane za taką możliwość . Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wskazuje , że pozwany w rozmowie telefonicznej poinformował powódkę o cofnięciu jej pełnomocnictw do reprezentowania interesów jego przedsiębiorstwa , co skutkowało powyższym . Nadto pozwany zobowiązał powódkę do wycofania jego pełnomocnictwa do jej konta , gdyż nie chciał odpowiadać za decyzje finansowe żony oraz zabronił powódce przychodzić do domu opieki społecznej , przez co nie mogła ona mieć realnego wpływu na prowadzoną działalność gospodarczą . Ponadto – jeszcze w trakcie wspólnego pożycia – pozwany decydował o wydatkach czynionych przez powódkę , miał je pod ciągłą kontrolą , syn stron zeznawał , że ojciec nie udostępnił matce hasła do konta bankowego , co powodowało niemożność regulowania zobowiązań firmy (zeznania świadka K. P. (2) : protokół z rozprawy z dnia 17 marca 2017 roku , zapisany na płycie umieszczonej w kopercie na k.36 w czasie 00:57:35 – 01:14:20 , protokół skrócony k.32 - 33) . Powyższe nie mogło zostać uznane za współdziałanie obojga małżonków w zarządzie majątkiem wspólnym ( (...)) . Decyzja powódki o wyprowadzeniu się ze wskazanego domu była podyktowana wyżej wymienionymi okolicznościami . Fakt wypłaty pieniędzy , wbrew woli pozwanego , czy też podpisanie umowy o świadczenie usług w styczniu 2017 roku , za namową pozwanego , nie mogły zostać uznane za współdziałanie przez strony w zarządzie ich majątkiem . Należy zauważyć , że pozwany odmówił wpisania żony jako współprowadzącej przedsiębiorstwo z uwagi na odmowę z jej strony przekazania działki gruntu , pod którą został rozbudowany dom opieki społecznej , która , z kolei , swoją decyzję tłumaczyła brakiem zaufania do pozwanego z racji wcześniejszych doświadczeń (kiedy w trakcie prowadzenia zakładu krawieckiego powódka przyjmowała osoby do pracy bez rejestracji , pozwany straszył ją kontrolą z urzędu skarbowego lub ZUS) . Powódka podnosiła , że pozwany – aby „uciec” od podatków , zakupywał łóżka , które następnie rozdawał ludziom , natomiast pozwany wskazywał , że nie wie , co się z tymi przedmiotami stało , podejrzewał zabranie ich przez żonę . Powyższe nie prowadzi do wniosku o współdziałaniu małżonków w zarządzie ich majątkiem . Kolejną kwestią jest brak przyczyniania się pozwanego do utrzymania żony (z racji konfliktowych relacji) , co skutkowało wypłaceniem przez nią kwoty około 40 000 złotych z konta należącego do firmy . Po tym zdarzeniu pozwany cofnął żonie pełnomocnictwo do konta – co pokazuje brak jego zgody na zadysponowanie przez powódkę wskazanymi środkami (mimo braku z jego strony przekazywania dla żony jakichkolwiek świadczeń od czasu wyprowadzenia się przez nią ze wspólnego domu i świadomości o braku źródeł utrzymania) . Także wcześniejsze działania w postaci udzielania synowi wsparcia , poprzez zawarcie z nim stosunku zlecenia , spotkało się z jego rozwiązaniem przez J. P. – po wyprowadzeniu się powódki ze wspólnego domu – co obrazuje poziom skonfliktowania stron oraz brak możliwości we współdziałaniu w ich majątku wspólnym .

Jednocześnie podkreślenia wymaga to, iż pozwany na rozprawie w dniu 17 marca 2017 roku uznał powództwo w całości. Był to jego akt dyspozycyjności, w którym nie tylko uznał samo żądanie powódki ale i to, że uzasadniały je przytoczone przez powódkę okoliczności faktyczne i godził się na wydanie wyroku uwzględniającego to żądanie. Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 213 § 2 k.p.c. Sąd był związany wskazaną czynnością procesową pozwanego, bowiem nie była ona sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego , ani nie zmierzała do obejścia prawa . Wskazaną czynnością strony nie naruszały interesów wierzycieli .

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę , na mocy przepisu art. 52 § 1 kro orzeczono jak w punkcie I wyroku.

Jednocześnie w punkcie II wyroku Sąd , biorąc pod uwagę wynik sporu , zasądził od pozwanego na rzecz powódki , na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. , kwotę 937 zł tytułem zwrotu kosztów procesu , obejmującą koszty wynagrodzenia reprezentującego powódkę w sprawie fachowego pełnomocnika w wysokości 720 zł zgodnie z § 4 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (opublikowanego w Dz.U. z 2015 roku, poz. 1800), opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17zł oraz koszt opłaty sądowej uiszczonej przez powódkę w wysokości 200 zł.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE