UZASADNIENIE

G. C. został oskarżony o to, że:

I. w nocy z 14/15 maja 2012 roku w A. woj. (...), po uprzednim podpaleniu wersalki własności M. C. przechowywanej na klatce schodowej nr 1 przy wejściu do piwnicy w bloku nr 38 przy ulicy (...) sprowadził zdarzenie mające postać pożaru, które zagrażało życiu lub zdrowiu wielu osób, tj. I. A. S.i K. W., A. iM. S.oraz ich małoletnich dzieci P. A.i Z. S., A. i A. S.oraz ich małoletniego syna M. S. (2), S. i. J. M., A. i Ł. P. oraz ich małoletniej córki O. P., A. i M. C. oraz ich małoletnich dzieci N. i P. C., L. i A. M., M. i D. H. oraz małoletniej N. H., H., J. i M. M., A. i Z. G.oraz ich małoletnich dzieci Z. i B. G., a nadto dokonał uszkodzenia mienia w postaci osmolenia ścian klatki schodowej, uszkodzenia instalacji wodnej i elektrycznej i innych, czym spowodował szkodę w mieniu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w kwocie 15.060, 81 zł, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego (...)z dnia 29.10.2008r., sygn. VII K 516/08 za podobne przestępstwo umyślne,

tj. o przestępstwo z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 288 § l k.k. w zw.
z art. 64 § l k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

II. w nocy z 14/15 maja 2012 roku w A. woj. (...), po uprzednim podpaleniu ściany piwnicy nr 48 własności M. M. (1) w bloku nr 50 przy ul. (...) dokonał uszkodzenia mienia w postaci osmolenia ścian pomieszczeń piwnicznych oraz uszkodzenia instalacji wodnej, czym spowodował szkodę w mieniu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej
w kwocie 668,72 zł, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego (...)z dnia 29.10.2008r., sygn.VII K 516/08 za podobne przestępstwo umyślne,

tj. o przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

III. w nocy z 14/15 maja 2012 roku w A. woj. (...), po uprzednim podpaleniu drzwi wejściowych do piwnicy nr 11 własności P. P.w bloku nr 22 przy ul. (...), dokonał uszkodzenia tych drzwi, czym spowodował szkodę w mieniu (...) S.A. z siedzibą w S. w kwocie 300 zł, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego (...)z dnia 29.10.2008r., sygn. VII K 516/08 za podobne przestępstwo umyślne,

tj. o przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

IV. w dniu 15 maja 2012 roku w A. woj. (...), po uprzednim podpaleniu kontenera na śmieci, dokonał uszkodzenia tego kontenera oraz altany śmietnikowej, czym spowodował szkodę w mieniu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w kwocie 341,30 zł, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Wadowicach z dnia 29.10.2008r., sygn. VII K 516/08 za podobne przestępstwo umyślne,

tj. o przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Wadowicach wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2013 roku, sygn. akt II K 825/12 orzekł w tym przedmiocie następująco:

1. uznaje oskarżonego G. C. za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie I aktu oskarżenia, z tym, że przyjmuje, iż polegał on na tym, że w nocy z 14/15 maja 2012 roku w A. woj. (...), po uprzednim podpaleniu wersalki własności M. C. przechowywanej na klatce schodowej nr 1 przy wejściu do piwnicy w bloku nr 38 przy ulicy (...) sprowadził zdarzenie mające postać rozprzestrzenienia się substancji trujących i duszących w postaci dymu, które zagrażało zdrowiu wielu osób, tj. I. A. S.i K. W., A. i M. S. (1) oraz ich małoletnich dzieci P. A. i Z. S., A. i A. S. oraz ich małoletniego syna M. S. (2), S. i J. M., A. i Ł. P. oraz ich małoletniej córki O. P., A. i M. C. oraz ich małoletnich dzieci N. i P. C., L. i A. M., M. i D. H. oraz małoletniej N. H., H., J. i M. M., A. i Z. G. oraz ich małoletnich dzieci Z. i B. G., a nadto dokonał uszkodzenia mienia w postaci: uszkodzenia drzwi wejściowych do klatki schodowej, uszkodzenia gabloty ogłoszeniowej, uszkodzenia powłok malarskich ścian, sufitów na klatce schodowej i korytarzu, uszkodzenia instalacji wody zimnej i ciepłej, uszkodzenia instalacji elektrycznej, czym spowodował szkodę w mieniu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w kwocie 15.061,50 złotych, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego (...)z dnia 29.10.2008r., sygn. VII K 516/08 za podobne przestępstwo umyślne, co stanowi występek z art. 163 § 1 pkt 3 k.k. i art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to na mocy art. 163 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierza oskarżonemu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności,

2. uznaje oskarżonego G. C. za winnego popełnienia czynów zarzucanych mu w pkt II, III i IV aktu oskarżenia, z tym, że przyjmuje, iż szkoda w mieniu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w A. do której doszło w wyniku czynu oskarżonego zarzucanego mu w punkcie IV aktu oskarżenia wynosi 340, 61 złotych oraz przyjmuje, iż dopuścił się ich działając ciągiem przestępstw tj. w warunkach art. 91 § 1 k.k., a każdy z tych czynów zrealizował znamiona występku z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na mocy art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. art. 91 § 1 k.k. wymierza oskarżonemu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

3. na mocy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 2 k.k. w miejsce kar orzeczonych w punktach 1 i 2 wyroku orzeka wobec oskarżonego G. C. karę łączną 2 (dwóch) lat i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności,

4. na mocy art. 46 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego G. C. środek karny w postaci obowiązku naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w A. kwoty 6.142,70 złotych (sześć tysięcy sto czterdzieści dwa złote 70/100), a na rzecz pokrzywdzonego (...) S.A. z siedzibą w S. kwoty 300 złotych (trzysta złotych),

5. na mocy art. 63 § 1 k.k. zalicza oskarżonemu na poczet kary łącznej orzeczonej w punkcie 3 wyroku okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie tj. okres tymczasowego aresztowania od dnia 24 maja 2012 roku do dnia 7 sierpnia 2012 roku, od dnia 18 października 2012 roku do dnia 30 stycznia 2013 roku, od dnia 5 lutego 2013 roku do dnia 18 lutego 2013 roku i od dnia 22 lutego 2013 roku do dnia 3 kwietnia 2013 roku, przyjmując, iż jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności, równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności,

6. na zasadzie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 Ustawy o opłatach w sprawach karnych z 23.06.1973 r. (tj. Dz. U. Nr 49 poz. 223 z 1983 r. z późn. zm.) zwalnia oskarżonego od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w sprawie, obciążając nimi Skarb Państwa,

7. na zasadzie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. Prawo o adwokaturze oraz § 14 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 3 i § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu przyznaje od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. K.kwotę 1712,16 złotych (jeden tysiąc dwanaście złotych 16/100), w tym należny podatek VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.

Wyrok ten zaskarżył obrońca oskarżonego zarzucając:

I. naruszenie prawa procesowego, mające istotny wpływ na treść orzeczenia, a to:

art. 4, art. 410 kpk poprzez nie wzięcie pod uwagę okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, a to braku przebywania mieszkańców w strefie zagrożenia tj. na klatce schodowej, nie wzięcie pod uwagę, iż nie we wszystkich mieszkaniach w klatce nr 1 bloku nr 38 wystąpiło duże zadymienie, przyjęcie, nie wzięcie pod uwagę że mieszkańcy nie zgłaszali żadnych zdrowotnych dolegliwości, przyjęcie, że dym rozprzestrzenił się do mieszkań wszystkich mieszkańców, podczas gdy wielu zeznało, iż w mieszkaniu dymu było niedużo.

art. 9 § 1 kpk poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z opinii biegłego ds. pożarnictwa na okoliczność czy w wyniku podpalenia dokonanego przez oskarżonego doszło do rozprzestrzeniania się substancji duszących i trujących w taki sposób, że mogło to zagrażać, życiu lub zdrowiu mieszkańców tego bloku.

art. 5 § 2 kpk poprzez tłumaczenie wątpliwości na niekorzyść oskarżonego poprzez przyjęcie na niekorzyść oskarżonego, iż brak ustalenia składu chemicznego dymu nie stoi na przeszkodzie przypisania oskarżonemu przestępstwa z art. 163 § 1 pkt 3 kk, a to w oparciu o zeznania świadków tj. pokrzywdzonych jak i strażaków oraz opinii biegłych ds. pożarnictwa oraz medycyny, które zdaniem Sądu dowodzą, że zagrożenie dla zdrowia istniało, podczas gdy z powołanych przez Sąd I instancji dowodów wynika, iż świadkowie jak i biegli omawiają różne sytuacje m.in. przyjmując że wersalka zrobiona była z tworzyw sztucznych (podczas gdy materiał z którego została wykonana wersalka nie został ustalony), lub wskazują na zagrożenie istniejące na klatce schodowej, gdzie zadymienie było duże (podczas gdy Sąd powołując się na te zeznania lub opinie odnosi je do osób przebywających w mieszkaniach gdzie stopień zadymienia był zdecydowanie mniejszy) jednocześnie świadkowie ci, jak i biegli uzależniają zagrożenie dla zdrowia (lub najczęściej dla zdrowia i życia) od stopnia zadymienia i składu dymu. Reasumując Sąd I instancji niedającą się usunąć wątpliwość co do składu dymu i stopnia jego szkodliwości, rozstrzygnął na niekorzyść oskarżonego opierając się na wybiórczo (także na niekorzyść oskarżonego) potraktowanym pozostałym materiale dowodowym zebranym w sprawie.

art. 424 § 1 pkt 2 kpk poprzez niepodanie z jakich przyczyn Sąd I instancji nie zastosował w odniesieniu do czynu zarzucanego w pkt I aktu oskarżenia kwalifikacji z art. 288 § 1 kk.

II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a mający wpływ na jego treść, polegający na ustaleniu, że podpalenie wersalki, którego dokonał oskarżony w bloku nr 38 przy ul. (...) w A. spowodowało rozprzestrzenienie się substancji trujących i duszących w postaci dymu, które zagrażało zdrowiu wielu osób.

W oparciu o powyższe zarzuty apelujący wnosi o:

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjecie, że czyn zarzucany w pkt I aktu oskarżenia stanowił występek z art. 288 § 1 kk, a co za tym idzie przyjęcie że oskarżony G. C. dopuścił się czynów zarzucanych w pkt I, II, II, IV aktu oskarżenia działając ciągiem przestępstw tj. w warunkach art. 91 § 1 kk, a każdy z tych występków zrealizował znamiona występku z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i wymierzenie kary pozbawienia wolności w wymiarze 10 miesięcy

względnie

uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Z ostrożności procesowej, w przypadku nieuwzględnienia przez Sąd odwoławczy powyżej wskazanych zarzutów podnosi rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu poprzez nieuzasadnione przyjęcie, iż oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim odnośnie czynu za który został skazany w pkt 1 zaskarżonego wyroku oraz poprzez nienależyte uwzględnienie okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, w tym wyników opinii biegłych psychiatrów oraz psychologa.

Podnosząc ten zarzut, wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie kary pozbawienia wolności wymierzonej w pkt 1 zaskarżonego wyroku do 1 roku pozbawienia wolności, oraz obniżenie kary wymierzonej w pkt 2 zaskarżonego wyroku do 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz wymierzenie kary łącznej w pkt 3 zaskarżonego wyroku w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności.

Ponadto wnosi o zwolnienie oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania za II instancję.

Sąd Odwoławczy zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Chybiony jest zarzut obrazy przepisu art. 4 i 410 kpk.

Sąd Rejonowy ustosunkował się bowiem do wszystkich istotnych i ujawnionych na rozprawie dowodów, oraz należycie je ocenił. Jest oczywiste, iż do znamion przestępstwa stypizowanego w art. 163 kk nie należy skutek w postaci powstania uszczerbku na zdrowiu, a jedynie zagrożenie dla życia lub zdrowia. Zeznania wszystkich świadków jednoznacznie wskazują, iż dym z klatki schodowej przedostawał się do mieszkań. Dym powstały w procesie spalania wersalki i rozprzestrzeniający się na cały dom można w sposób nie wymagający wiadomości specjalnych określić jako substancję duszącą, bowiem powodowała ona zaburzenia funkcji oddychania. Niewątpliwie był też substancją trującą skoro zatruł się nim jeden z interweniujących strażaków, który nie korzystał z aparatu ochronnego dróg oddechowych. Zważyć należy, iż z zeznań wszystkich świadków wynika, iż dym przedostał się do ich mieszkań, a zatem do mieszkań przedostała się substancja dusząca i trująca. Wielkość zadymienia poszczególnych lokali rzutuje na stopień zagrożenia zdrowia poszczególnych mieszkańców, a nie na sam fakt istnienia takiego zagrożenia. Skoro obecny na klatce schodowej strażak, który nie korzystał z aparatu ochronnego dróg oddechowych (J. T.) uległ zatruciu, to gdyby nie szybka i sprawna interwencja straży pożarnej oraz stosowanie się do jej zaleceń przez lokatorów, to także mieszkańcy przebywający w lokalach ulegliby takiemu zatruciu. Istniało więc zagrożenie dla ich zdrowia wywołane podpaleniem wersalki przez oskarżonego i rozprzestrzenianiem się dymu po całej klatce schodowej, przenikającego następnie do poszczególnych lokali mieszkalnych. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż Sąd Okręgowy akceptuje wnioski i argumentację Sądu Rejonowego odnoszące się do opinii biegłych B. B. i M. K. oraz zeznań świadka H. M.. Brak było jakichkolwiek podstaw do dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego ds. pożarnictwa na okoliczność czy rozprzestrzeniający się dym był substancją duszącą i trującą, skoro świadkowie zeznawali, iż dym był ,,dławiący”, a więc utrudniający oddychanie, a to, że był substancją trującą jednoznacznie wynika z faktu, iż zatruł się nim jeden ze strażaków.

Chybiony jest zarzut obrazy przepisu art. 5 § 2 kpk. Nie było potrzeby ustalenia składu chemicznego dymu, bowiem niewątpliwie był on substancją trującą, o czym wyżej już była mowa. Ustalenie jego składu chemicznego mogłoby tylko prowadzić do dalszych ustaleń czy był on bardziej, czy mniej trujący (toksyczny), co w następstwie mogłoby tylko skutkować ustaleniem stopnia zagrożenia dla zdrowia ludzi, na których drogi oddechowe ten dym oddziaływał, lecz nie na samo zagrożenie dla zdrowia, które jest niewątpliwe.

Sąd Odwoławczy podziela natomiast argumentację skarżącego, iż oskarżony podpalając znajdującą się w piwnicy wersalkę działał z zamiarem bezpośrednim zniszczenia tego mienia, lecz tylko z zamiarem ewentualnym wywołania skutku o jakim mowa w przepisie art. 163 § 1 pkt 3 in finek kk. Brak jest bowiem w ocenie Sądu Odwoławczego dowodów, aby oskarżony skutek taki chciał spowodować, lecz jedynie, iż się na jego wystąpienie ,,godził”. Równocześnie Sąd Odwoławczy nie znajduje podstaw aby wskutek zmiany ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego w zakresie zamiaru oskarżonego (z zamiaru bezpośredniego na ewentualny) łagodzić karę orzeczoną za czyn przypisany w pkt 1 wyroku.

Chybiony w sposób oczywisty jest zarzut obrazy przepisu art. 424 § 1 pkt 2 kpk. Wbrew temu zarzutowi Sąd meriti zastosował w kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu w pkt 1 przepis art. 288 § 1 kk z tym, że kumulatywnie z przepisem art. 163 § 1 pkt 3 kk, a w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wyczerpująco umotywował z jakich powodów przyjął, iż tenże czyn wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 163 § 1 pkt 3 kk. Nietrafny jest też zarzut błędu w ustaleniach faktycznych podniesiony w pkt II apelacji. Jest on zarzutem wtórnym do zarzutów wcześniejszych, do których Sąd Odwoławczy już się ustosunkował.

Nietrafny jest także zarzut rażącej niewspółmierności kary. Odnośnie zamiaru oskarżonego w zakresie przestępstwa z art. 163 § 1 pkt 3 kk i jego wpływu na wymiar kary Sąd Odwoławczy wypowiedział się już powyżej. Apelacja obrońcy nie zawiera natomiast żadnych argumentów odnośnie tego jakie okoliczności wynikające z opinii biegłych psychiatrów i psychologa przemawiają w takim stopniu na korzyść oskarżonego, aby orzeczone kary jednostkowe uznać za rażąco niewspółmiernie surowe.

Biegli psychiatrzy nie stwierdzili u oskarżonego, ani objawów psychozy, ani też niedorozwoju umysłowego, a jedynie cechy nieprawidłowego rozwoju osobowości z ujawniającymi się trudnościami adaptacyjnymi i zaburzeniami zachowania, a biegły psycholog wykluczył zmiany organiczne w OUN. Niski poziom inteligencji oskarżonego, wynikający z opinii psychologicznej, w żaden sposób nie wpływa na umniejszenie jego winy. Biegli psychiatrzy przyjęli pełną poczytalność oskarżonego w zakresie zarzucanych mu czynów. Nie przyjęli więc nawet zmniejszonej poczytalności w stopniu niższym niż ,,znaczny” o jakim mowa w przepisie art. 31 § 2 kk. Wobec powyższego upatrywanie rażącej niewspółmierności (surowości) wymierzonych kar jednostkowych w okolicznościach wynikających z opinii psychiatrycznej i psychologicznej jest chybione, a przy tym niepoparte żadną argumentacją.

Wobec zmiany przepisu art. 124 § 1 kw Sąd Odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok przyjmując, iż czyny zarzucane oskarżonemu w pkt II i IV aktu oskarżenia stanowią wykroczenia kwalifikowane z art. 124 § 1 kw, albowiem wartość wyrządzonych szkód nie przekroczyła ¼ minimalnego wynagrodzenia i na mocy art. 124 § 1 kw w zw. z art. 9 § 2 kw wymierzył karę 30 dni aresztu, zważywszy na uprzednią karalność oskarżonego.

Wobec powyższego koniecznym było wcześniejsze rozwiązanie orzeczenia o karze łącznej i uchylenie pkt 2 wyroku, w którym, w zakresie przestępstw zarzucanych w pkt II, III i IV aktu oskarżenia przyjęto konstrukcję ciągu przestępstw (art. 91 § 1 kk).

Skoro dwa z tych czynów stanowią aktualnie wykroczenia, pozostał jeden czyn kwalifikowany z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk (zarzut z pkt II aktu oskarżenia) za który Sąd Okręgowy wymierzył oskarżonemu karę pozbawienia wolności przekraczającą zaledwie o 1 miesiąc dolny próg ustawowego zagrożenia – zważywszy na działanie oskarżonego w warunkach recydywy i w miejsce czynów zarzucanych w pkt I i II aktu oskarżenia, stosując zasadę asperacji w postaci zbliżonej do absorpcji orzekł karę łączną 2 lat i 1 miesiąca pozbawienia wolności. Suma kar tj. kary łącznej pozbawienia wolność i kary 30 dni aresztu jest niższa od kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w zaskarżonym wyroku. Zakaz reformationis in peius nie został więc naruszony.

W związku z powyższym Sąd Odwoławczy działając w oparciu o przepis art. 440 kpk zmienił zaskarżony wyrok (art. 437 § 2 kpk) orzekając jak w części dyspozytywnej, a w pozostałym zakresie uznając apelację obrońcy za niezasadną oraz mając na uwadze, iż Sąd Rejonowy nie dopuścił się uchybień, które należałoby uwzględnić niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów (art. 439 kpk) tenże wyrok utrzymał w mocy, a zważywszy na sytuację materialną oskarżonego, który nie ma stałych dochodów i majątku, a nadto ciąży na nim obowiązek alimentacyjny, zwolnił go od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze (art. 624 § 1 kpk).

SSO Kazimierz Wilczek SSO Ireneusz Bieniek SSR Janusz Kawałek

E.K.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE