UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 21 marca 2012 roku skierowanym przeciwko Urzędowi Miasta w T. M.. powód M. K. wniósł o sprostowanie świadectwa pracy z dnia 12 marca 2012 roku w punkcie 3a, dotyczącym sposobu i podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy, a ostatecznie
w piśmie procesowym z dnia 28 lutego 2013 roku pełnomocnik powoda rozszerzył powództwo i dodatkowo wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz tytułem świadczenia pieniężnego z art. 55 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych - łącznej kwoty 31.616,66 złotych z ustawowymi odsetkami od wskazanych przez niego kwot za miesiące od marca do sierpnia 2012 roku od daty ich wymagalności do dnia zapłaty. Wniósł także o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, nie uznał także rozszerzonego powództwa.

Podstawę wyroku stanowiły następujące ustalenia faktyczne
i rozważania prawne Sądu Rejonowego:

Powód był zatrudniony w pozwanym Urzędzie od 8 lutego 1999 roku, początkowo na podstawie umowy na czas określony, a od 14 grudnia 1999 roku na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. W dniu 11 czerwca 2007 roku został mianowany na stanowisko Naczelnika Wydziału (...)
i (...) w Urzędzie Miasta T. M.., a od 1 października 2008 roku świadczył pracę na stanowisku Naczelnika Wydziału (...).

Pismem z dnia 7 listopada 2011 roku pozwany pracodawca rozwiązał
z powodem stosunek pracy zawarty na podstawie mianowania z zachowaniem 3 -miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upływał w dniu 29 lutego 2012 roku na podstawie art. 55 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku
o pracownikach samorządowych. Jako przyczynę wskazał reorganizację struktury organizacyjnej Urzędu Miasta, powodującą likwidację zajmowanego przez powoda stanowiska pracy i brak możliwości przeniesienia powoda na inne stanowisko pracy.

W wydanym powodowi świadectwie pracy pozwany pracodawca zamieścił informację, że podstawą prawną rozwiązania stosunku pracy jest art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania
z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2003r. Nr 90, poz. 844 ze zm.)

Powodowi wypłacono odprawę pieniężną w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia w wysokości 15.683,79 zł. brutto po ustaniu zatrudnienia.

Powód w okresie 6 miesięcy po ustaniu zatrudnienia nie podjął pracy, ani nie rozpoczął działalności gospodarczej.

Wartość świadczenia pieniężnego dla powoda w rozbiciu na miesiące wynosi: 5.476,90 zł za miesiąc marzec 2012r., 4.979,00 zł. za miesiąc kwiecień 2012r., 5.227,95 zł. za miesiąc maj 2012r., 4.979,00 zł. za miesiąc czerwiec 2012r. i po 5.476,90 zł. za miesiąc lipiec i sierpień 2012r.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji zasądził od pozwanego Urzędu Miasta w T. M.. na rzecz powoda M. K. kwotę 15.932,86 zł tytułem świadczenia pieniężnego za miesiące od czerwca do sierpnia 2012 roku z ustawowymi odsetkami od poszczególnych kwot, sprostował świadectwo pracy wydane powodowi
w zakresie żądanym w pozwie, oddalił powództwo w pozostałej części, zniósł koszty procesu pomiędzy stronami i wyrokowi w punkcie pierwszym nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 4000,00 zł.

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy odwołał się do przepisów ustawy z dnia 22 listopada 2008r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2008r. Nr 223, poz. 1458), jako głównego źródła prawa regulującego status pracowników administracji samorządowej, stanowiącego pragmatykę tych pracowników. Nowa ustawa zastąpiła ustawę z dnia 22 marca 1990 r.
o pracownikach samorządowych. Sąd wskazał, że nowa regulacja w sposób kompleksowy reguluje zadania i obowiązki pracowników samorządowych, zwłaszcza na stanowiskach urzędniczych. Zrezygnowano z instytucji mianowania jako formy nawiązania stosunku pracy przewidzianej w ustawie
z 22 marca 1990 roku. W celu zapewnienia ciągłości nabytych przez pracowników samorządowych mianowanych pod rządami ustawy 1990 r. uprawnień, w nowej ustawie wprowadzono przepisy przejściowe w tym zakresie, gwarantujące im do 2011 r. stabilność stosunku pracy oraz umożliwiające pracodawcy samorządowemu wykonywanie czynności z zakresu prawa pracy wobec pracowników mianowanych w zakresie dotyczącym rozwiązywania z nimi stosunku pracy do końca 2011 roku.

Dalej Sąd Rejonowy wskazał, że w okresie przejściowym stosunek pracy pracowników samorządowych mianowanych jest uregulowany przepisami art. 54, 55 i 59 ust. 2. W przepisach przejściowych uregulowano m.in. przekształcenie stosunku pracy osób zatrudnionych na podstawie mianowania - art. 54 ustawy oraz rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem samorządowym mianowanym - art. 55 ustawy. Zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy stosunek pracy osób zatrudnionych na podstawie mianowania na zasadach określonych w ustawie uchylanej w art. 60 przekształca się z dniem 1 stycznia 2012 r. w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. W ustępie 2 art. 54 postanowiono, że do pracowników samorządowych mianowanych stosuje się przepisy ustawy, z zastrzeżeniem art. 59 ust. 2, który stanowi, że do dnia 31 grudnia 2011 r. w stosunku do pracowników samorządowych mianowanych stosuje się dotychczasowe przepisy dotyczące wynagrodzeń.

W art. 55 ust. 1-4 ustawy uregulowano rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem samorządowym mianowanym z zachowaniem okresu wypowiedzenia przez ustanowienie szczególnych przesłanek rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem oraz skutki rozwiązania tego stosunku.

Zgodnie z art. 55 ust. od 1 do 4 ustawy:

Ust.1. Do dnia, o którym mowa w art. 54 ust. 1, rozwiązanie stosunku pracy
z pracownikiem samorządowym mianowanym, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, może nastąpić w przypadku:

1) likwidacji lub reorganizacji jednostki, o której mowa w art. 2, jeżeli nie jest możliwe przeniesienie pracownika na inne stanowisko;

2) niezawinionej utraty uprawnień do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku;

3) stwierdzenia przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych trwałej niezdolności do pracy na zajmowanym stanowisku, jeżeli nie jest możliwe przeniesienie pracownika na inne stanowisko;

4) osiągnięcia wieku 65 lat, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia pracownikowi uzyskanie prawa do emerytury, albo nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy;

5) utraty nieposzlakowanej opinii.

Ust.2. Jeżeli zatrudnienie ustało w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2, pracownikowi samorządowemu mianowanemu w okresie między ustaniem zatrudnienia a podjęciem pracy lub działalności gospodarczej przysługuje świadczenie pieniężne przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, obliczane według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Świadczenie to nie przysługuje pracownikowi samorządowemu mianowanemu, który nabył prawo do emerytury.

Ust. 3. Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 2, jest pobierany zasiłek chorobowy albo macierzyński, wysokość świadczenia pieniężnego ulega odpowiedniemu obniżeniu.

Ust. 4. Okres pobierania świadczenia pieniężnego wlicza się do okresów pracy wymaganych do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych. Od świadczenia pieniężnego pracodawca samorządowy odprowadza składki na ubezpieczenia społeczne na zasadach przewidzianych dla wynagrodzenia wypłacanego w czasie trwania stosunku pracy.

Następnie Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z powołanymi przepisami przejściowymi i zasadą zachowania praw nabytych do samorządowych pracowników mianowanych stosuje się nową ustawę od 1 stycznia 2012 roku, ale do 31.12.2011 roku zachowują oni większość swoich przywilejów i uprawnień z tytułu stosunku pracy nawiązanego na podstawie mianowania. Przywileje te polegają m.in. na tym, że mianowanego pracownika samorządowego wolno zwolnić z pracy:

1) za wypowiedzeniem wyłącznie z 5 powodów podanych w art. 55 ust. 1,
a wypowiedzenie zawsze wynosi 3 miesiące; innym pracownikom samorządowym można natomiast wręczyć wypowiedzenie z każdego uzasadnionego powodu, a długość wypowiedzenia zależy od stażu zatrudnienia u ostatniego pracodawcy;

2) z powodu długotrwałej choroby trwającej ponad rok; maksymalna ochrona innego pracownika samorządowego przed takim zwolnieniem z pracy to natomiast 182 dni.

Do końca 2011 r. mianowany pracownik samorządowy korzystać będzie jeszcze z innych profitów, stawiających go w lepszej pozycji niż samorządowców zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Mianowany pracownik samorządowy ma np. prawo do:

1) pobierania świadczenia pieniężnego przez 6 miesięcy po rozwiązaniu stosunku pracy z powodu likwidacji bądź reorganizacji jednostki wymienionej w art. 2 ustawy, jeżeli nie jest możliwe jego przeniesienie na inne stanowisko, albo niezawinionej utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na tym stanowisku;

2) 3-miesięcznego wypowiedzenia, gdyby chciał je złożyć z własnej inicjatywy;

3) zwolnienia za zgodą pracodawcy z obowiązku świadczenia pracy
z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w trakcie wypowiedzenia.

Z treści przepisu art. 54 i 55 ustawy wynika, że stosunek pracy osób do tej pory zatrudnionych na podstawie mianowania przekształci się z datą
1 stycznia 2012 roku w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony i rozwiązywanie umów o pracę z tymi pracownikami podlegać będzie zasadom kodeksowym i z datą 31 grudnia 2011 roku wygasną ich wszystkie przywileje i uprawnienia.

Zdaniem Sądu Rejonowego ustawa o pracownikach samorządowych kompleksowo w przepisach przejściowych reguluje status i uprawnienia zatrudnionych na podstawie mianowania pracowników samorządowych
w okresie do 31 grudnia 2011r. Kierując się zasadami wykładni logicznej i językowej Sąd uznał, że do tej daty sposób rozwiązania stosunku pracy i tryb rozwiązania tego stosunku podlega rygorom ustawy, a zwalniany pracownik samorządowy mianowany zachowuje szczególne uprawnienia w razie rozwiązania stosunku pracy.

Kontynuując rozważania Sąd wskazał, że decydujące znaczenie ma data złożenia pracownikowi oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia, a więc jeśli pracownik samorządowy mianowany otrzyma pismo o rozwiązaniu stosunku pracy do dnia 31 grudnia 2011r. to podstawą rozwiązania tego stosunku jest art. 55 ustawy. Bez znaczenia pozostaje przy tym, z jaką datą ustaje zatrudnienie po upływie okresu wypowiedzenia - czy przed 31 grudnia 2011 r., czy po tej dacie. Przeciwna teza - zakładająca, że poczynając od dnia 1 stycznia 2012 roku
w okresie wypowiedzenia, po uprzednim przed 1 stycznia 2011 roku rozwiązaniu stosunku pracy, w związku z przekształceniem z mocy prawa stosunku pracy z mianowania w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę, następuje również zmiana sposobu i podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy na kodeksowy, jest nie do obrony. Nie sposób przecież przyjąć, że racjonalny ustawodawca różnicowałby sytuację zwalnianych pracowników samorządowych mianowanych w zależności od daty ustania zatrudnienia po upływie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Gdyby przyjąć taką koncepcję, to oznaczało by, że bez żadnego logicznego uzasadnienia pracownicy samorządowi mianowani, z którymi rozwiązano stosunek pracy w okresie między 1 października 2011 roku a 31 grudnia 2011 roku za 3 - miesięcznym wypowiedzeniem, którego okres upływał po 1 stycznia 2012roku, zostali by pozbawieni uprawnień, które przyznano pracownikom samorządowym mianowanym w przepisach przejściowych. Koncepcja ta budzi także zastrzeżenia, gdyż bez żadnego uzasadnienia i niezgodnie z obowiązującym prawem prowadzi do zamieszczenia w świadectwie pracy zwalnianego pracownika treści niezgodnej z oświadczeniem woli pracodawcy w zakresie sposobu rozwiązania stosunku pracy i podstawy prawnej rozwiązania tego stosunku, co uczynił pracodawca w przedmiotowej sprawie. Jest to niedopuszczalny zabieg, gdyż świadectwo pracy jest tylko oświadczeniem wiedzy i stanowi jedynie potwierdzenie złożenia oświadczenia woli o rozwiązaniu stosunku pracy, a wobec tego nie może zawierać informacji o rozwiązaniu tego stosunku pracy niezgodnych z treścią złożonego przez strony stosunku pracy oświadczenia woli.

Konsekwencją uznania przez Sąd I instancji, że stosunek pracy pracownika samorządowego mianowanego rozwiązany do dnia 31 grudnia 2011 roku z zachowaniem okresu wypowiedzenia, podlega rygorom ustawy o pracownikach samorządowych, było uznanie, że pracownikowi temu przysługuje prawo na podstawie art. 55 ustawy do 6 miesięcznego świadczenia pieniężnego, jeśli wypowiedzenie stosunku pracy nastąpiło w wyniku likwidacji lub reorganizacji bądź niezawinionej utraty uprawnień do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku. Uprawnienie to wynika też wprost z przepisu art. 55 ustawy. Ustawodawca uzależnił przyznanie prawa do świadczenia pieniężnego przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy od ustania zatrudnienia pracownika samorządowego mianowanego w wyniku rozwiązania do dnia 31 grudnia 2011 roku stosunku pracy za wypowiedzeniem w przypadkach wskazanych w ustawie, w okresie między ustaniem zatrudnienia a podjęciem pracy lub działalności gospodarczej. Ustanie zatrudnienia następuje wobec upływu okresu wypowiedzenia po złożeniu oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy za wypowiedzeniem, a zatem jeżeli zatrudnienie ustało
z przyczyn wskazanych w art. 55 ust.1 pkt 1 lub 2 ustawy, pracownik samorządowy, mimo że jego stosunek pracy przekształcił się w okresie trwania wypowiedzenia w dniu 1 stycznia 2012 roku na zatrudnienie na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, zachował prawo do świadczenia pieniężnego, jeśli po ustaniu zatrudnienia nie podjął pracy lub działalności gospodarczej.

Odnosząc powyższe rozważania do ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy uznał, że powodowi przysługiwało prawo do świadczenia pieniężnego na podstawie art. 55 ustawy o pracownikach samorządowych, wobec spełnienia przesłanek do przyznania tego świadczenia. Po pierwsze - do rozwiązania
z powodem stosunku pracy na podstawie mianowania za wypowiedzeniem doszło przed dniem 1 stycznia 2012 roku, po drugie - podstawą rozwiązania stosunku pracy był przypadek, o którym mowa w ust.1 pkt 1 art. 55 ustawy,
a po trzecie - w okresie 6 miesięcy po ustaniu zatrudnienia nie podjął on pracy lub działalności gospodarczej.

Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 15.932,86 złotych brutto tytułem świadczenia pieniężnego i oddalił powództwo w pozostałej części, zaliczając powodowi na poczet wypłaconego świadczenia odprawę pieniężną w kwocie 15.683,79 złotych brutto wypłaconą powodowi bezpośrednio po ustaniu zatrudnienia na podstawie art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2003r., Nr 90, poz. 844 ze zm.) Zaliczając odprawę na poczet świadczenia pieniężnego za okres pierwszych trzech miesięcy Sąd Rejonowy miał na uwadze, że odprawa pieniężna nie przysługuje powodowi, a jednocześnie tożsame są funkcje odprawy
i świadczenia oraz sposób ich wyliczenia (według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop), co pozwala na zaliczenie wypłaconej powodowi odprawy na poczet świadczenia pieniężnego.

Sąd I instancji uznał, że o braku podstaw do przyznania powodowi prawa do odprawy pieniężnej przesądza treść art. 11 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy
z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, póz. 844 ze zm.), zgodnie z którym przepisów tej ustawy nie stosuje się do pracowników zatrudnionych na podstawie mianowania. Przepis ten jednoznacznie rozstrzyga o tym, że pracownikom mianowanym nie przysługuje prawo do odprawy z tej ustawy. Rozwiązanie stosunku pracy pracowników mianowanych regulują odrębne przepisy tzw. pragmatyki służbowe, które przewidują dla nich odrębne, szczególne świadczenia.

Ponieważ z powodem, jako samorządowym pracownikiem mianowanym rozwiązany został stosunek pracy na podstawie art. 55 ust.1 pkt 1 ustawy o pracownikach samorządowych, Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że nie nabywa on prawa do odprawy pieniężnej, gdyż w dacie rozwiązania stosunku pracy podlegał przepisom pragmatyki służbowej i rozwiązanie stosunku pracy powoda, jako stosunku z mianowania nastąpiło na podstawie przepisów przejściowych w niej zawartych, a przesłanką do nabycia prawa do odprawy jest rozwiązanie umowy o pracę z przyczyny niedotyczącej pracownika.

Sąd zaliczył wypłaconą powodowi odprawę na poczet należnego świadczenia pieniężnego z uwagi na tożsame funkcje obu tych świadczeń, wskazując, że odprawa i świadczenie mają zrekompensować brak pracy i brak wynagrodzenia po ustaniu zatrudnienia oraz zabezpieczyć pracownikowi pozbawionemu zatrudnienia z przyczyn od niego niezależnych i jego rodzinie, środki utrzymania na czas do wyszukania nowych źródeł dochodu, czy to
w postaci podjęcia pracy czy podjęcia działalności gospodarczej.

Wobec uznania, że stosunek pracy powoda został rozwiązany na podstawie art. 55 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 22 listopada 2008r. o pracownikach samorządowych, Sąd Rejonowy sprostował wydane powodowi świadectwo pracy w zakresie dotyczącym podstawy prawnej rozwiązania tego stosunku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc znosząc je wzajemnie, gdyż powód wygrał sprawę w 50%, a o rygorze natychmiastowej wykonalności orzekł na podstawie art.477² §1 kpc.

Wyrok Sądu Rejonowego zaskarżyły apelacją obie strony procesu.

Pełnomocnik pozwanego skarżąc wyrok w punkcie 1 i 2 zarzucił:

1. naruszenie prawa procesowego art. 316 § 1 kpc poprzez zastosowanie stanu prawnego nieobowiązującego w chwili orzekania i na jego podstawie orzeczenie o prawie powoda do świadczenia pieniężnego z art. 55 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2008 r., Nr 233, poz. 1458 z późn. zm.) oraz sprostowanie świadectwa pracy poprzez wpisanie nieobowiązującej w dacie orzekania podstawy rozwiązania stosunku pracy, tj. art. 55 ust. 1 pkt 1 ustawy o pracownikach samorządowych;

2. naruszenie prawa materialnego art. 55 ust. 1 pkt 1 ustawy o pracownikach samorządowych poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że decydujące znaczenie dla ustalenia daty rozwiązania stosunku pracy
z pracownikiem samorządowym mianowanym w okresie przejściowym ma data złożenia mu oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy
z zachowaniem okresu wypowiedzenia, a nie data ustania zatrudnienia po upływie okresu wypowiedzenia i w konsekwencji błędne przyjęcie, że do rozwiązania z powodem stosunku pracy na podstawie mianowania
z zachowaniem okresu wypowiedzenia doszło przed 1 stycznia 2012 roku
i wobec tego stosunek ten podlega rygorom ustawy o pracownikach samorządowych, a nie przepisom kodeksu pracy;

3. naruszenie prawa materialnego art. 55 ust 2 ustawy o pracownikach samorządowych poprzez jego błędne zastosowanie do ustalonego stanu faktycznego i uznanie, że skoro zatrudnienie powoda ustało w oparciu
o przepisy przejściowe ustawy o pracownikach samorządowych, to przysługuje mu prawo do świadczenia pieniężnego wynikające z tej ustawy;

4. naruszenie prawa materialnego art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 roku, Nr 90, poz. 844 ze zm.) poprzez jego niezastosowanie, a przez to uznanie, że skoro w dacie rozwiązania stosunku pracy powód podlegał przepisom przejściowym ustawy o pracownikach samorządowych to nie przysługują mu uprawnienia wynikające z ustawy z dnia 13 marca 2003 roku
o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy
z przyczyn niedotyczących pracowników;

5. naruszenie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy poprzez jego niezastosowanie
i w konsekwencji przyjęcie, że przekształcenie z mocy samego prawa stosunku pracy z mianowania w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, w okolicznościach niniejszej sprawy nie spowoduje jednak zmiany sposobu i podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy powoda na kodeksowy;

6. naruszenie prawa materialnego art. 97 § 2¹kp poprzez jego błędne zastosowanie i sprostowanie świadectwa pracy wydanego powodowi, pomimo że w dacie rozwiązania stosunku pracy, tj. 29 lutego 2012 roku pozwany nie mógł w świadectwie pracy powołać art. 55 ust. 1 pkt 1 ustawy o pracownikach samorządowych, gdyż podmiotowy jego zakres odnosił się do pracownika mianowanego, którego to kategoria pracowników samorządowych w tej dacie już nie istniała.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części, tj. co do w punktu 1 i 2, a także o zasądzenie kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za pierwszą instancję oraz za instancję odwoławczą.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda wnosił o jej oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Pełnomocnik powoda skarżąc wyrok w punkcie 3 i 4 zarzucił :

1. częściową nieważność postępowania – art. 379 pkt 5 kpc poprzez pozbawienie powoda możliwości obrony swoich praw wskutek uwzględnienia przy wyrokowaniu wypłaconej powodowi odprawy pieniężnej bez odpowiedniej inicjatywy procesowej pozwanego w tym zakresie, co wykluczyło możliwość podniesienia przez powoda odpowiednich zarzutów procesowych i merytorycznych w zakresie uprawnień powoda do odprawy pieniężnej;

2. niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy wskutek naruszenia przepisu postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 328 § 2 kpc poprzez niewyjaśnienie podstawy prawnej wyroku, umożliwiającej Sądowi zaliczenie wypłaconej powodowi odprawy pieniężnej na poczet należnego świadczenia pieniężnego z art. 55 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych
i ograniczenie tego obowiązku do wskazania, że odprawa pieniężna nie przysługuje powodowi oraz tożsame są funkcje i sposób wyliczenia odprawy pieniężnej i świadczenia pieniężnego;

3. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału wskutek naruszenia zasad postępowania cywilnego, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie zasady kontradyktoryjności oraz zasady ograniczonego działania Sądu z urzędu;

4. naruszenie prawa materialnego – art. 55 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych poprzez błędne jego zastosowanie w sprawie, skutkujące uwzględnieniem powództwa w zaniżonej wysokości i pozbawieniem powoda prawa do świadczenia pieniężnego za okres marzec – maj 2012 roku;

5. naruszenie prawa materialnego art. 481 § 1 kc poprzez błędne jego zastosowanie w sprawie, skutkujące pozbawieniem powoda prawa do odsetek ustawowych za opóźnienie w wypłacie świadczenia pieniężnego za okres marzec-maj 2012 roku;

6. naruszenie przepisów postępowania, art. 100 kpc oraz art. 98 § 1 kpc poprzez błędną ich wykładnię i niewłaściwe zastosowanie.

W oparciu o powyższe podstawy apelacyjne, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda świadczenia pieniężnego za okres marzec-maj 2012 roku oraz o zasądzenie kosztów procesu za obie instancje, obejmujących opłatę od apelacji oraz wynagrodzenie z tytułu zastępstwa procesowego w pierwszej i drugiej instancji według norm przepisanych.

Strona pozwana nie złożyła odpowiedzi na apelację. Na rozprawie w dniu 22 października 2013 roku zgłosiła zarzut potrącenia odprawy pieniężnej wypłaconej powodowi ze świadczeniem pieniężnym dochodzonym pozwem.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

zważył co następuje:

Apelacja pełnomocnika powoda jest uzasadniona.

Na wstępie rozważań należy wskazać, że w ocenie Sądu Okręgowego postępowanie dowodowe przeprowadzone przez Sąd pierwszej instancji dla ustalenia okoliczności spornych między stronami i jednocześnie istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy jest wyczerpujące.

Zasadne okazały się zarzuty apelacyjne strony powodowej, za wyjątkiem zarzutu częściowej nieważności postępowania poprzez pozbawienie powoda możliwości obrony swoich praw.

Pozbawienie strony możności obrony swych praw powinno być oceniane z uwzględnieniem okoliczności konkretnej sprawy. Sąd Najwyższy zajął stanowisko, że sytuacja opisana w przepisie art. 379 pkt 5 kpc ma miejsce wówczas, gdy dochodzi do całkowitego pozbawienia możliwości obrony praw,
a nie tylko do jej utrudnienia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7.04.2010 r.,
I UK 343/09, opubl.: L.). Stwierdzenie nieważności postępowania wymaga rozważenia, czy w konkretnej sprawie nastąpiło naruszenie przepisów procesowych, czy uchybienie to miało wpływ na możność działania strony oraz, czy pomimo zaistnienia tych dwóch przesłanek strona mogła bronić swoich praw. Tylko przy kumulatywnym spełnieniu tych wszystkich przesłanek można mówić o prowadzącym do nieważności postępowania pozbawieniu strony możliwości obrony swoich praw (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1.04.2011 r., II PK 248/10, opubl.: L.).

Sad Okręgowy uznał, że w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z nieważnością postępowania, strona powodowa nie była pozbawiona możliwości obrony swoich praw. Jak zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10.03.1998 r. (I CKN 524/97, Prok. i Pr. 1999, Nr 5, s. 43), nie może być mowy o nieważności postępowania z powodu pozbawienia strony możności obrony swych praw, jeśli mimo naruszenia przez sąd przepisów procesowych strona podjęła czynności w procesie (tak samo Sąd Najwyższy
w postanowieniu z dnia 28.10.1997 r., I CKN 283/97, OSNC 1998, Nr 4, poz. 64). Wskazać należy, że powód reprezentowany był przez profesjonalnego pełnomocnika, który w piśmie procesowym złożonym w postępowaniu przed Sądem I instancji, zajął stanowisko w przedmiocie zaliczenia odprawy pieniężnej na poczet świadczenia pieniężnego.

Pozostałe zarzuty apelacji zasługują na uwzględnienie. Na uwzględnienie zasługuje postawiony przez stronę powodową zarzut, że Sąd I instancji nie był uprawniony do zaliczenia na poczet świadczenia pieniężnego odprawy pieniężnej wypłaconej powodowi. Jak słusznie podniesiono w apelacji, Sąd ten dokonał takiego zaliczenia bez jakiejkolwiek inicjatywy strony pozwanej. Podkreślić należy, iż odprawa pieniężna nie była objęta niniejszym postępowaniem, nie była jego przedmiotem, dlatego też nie powinna być poddana ocenie Sądu I instancji. Możliwość działania sądu z urzędu zawsze wynika z konkretnego przepisu postępowania. Dokonując zaliczenia odprawy pieniężnej na poczet świadczenia pieniężnego Sąd Rejonowy nie wskazał podstawy prawnej, umożliwiającej mu dokonanie takiego zaliczenia z urzędu.

Tym samym wydanie wyroku nastąpiło z naruszeniem przepisów art. 55 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych oraz art. 481 § 1 kpc, co skutkowało pozbawieniem powoda części świadczenia pieniężnego i odsetek ustawowych od tej części świadczenia.

Uzasadniony jest także, zdaniem Sądu Okręgowego, podniesiony przez stronę powodową zarzut naruszenia przepisów art. 98 kpc i 100 kpc. Zgodnie z treścią art. 98 kpc zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach. Sąd I instancji, w związku z błędnym oddaleniem powództwa
w części, zastosował niewłaściwe reguły w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Powód wygrał sprawę, co skutkuje przyznaniem mu w całości kosztów procesu od przeciwnika.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił w całości apelację strony powodowej
i na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok w zakresie wysokości dochodzonego świadczenia pieniężnego, jak i rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów postępowania, o czym orzekł w punktach „I” i „III” wyroku.

Apelacja strony pozwanej nie ma uzasadnionych podstaw
i podlega oddaleniu.

Na wstępie podkreślić należy, że Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu I instancji oraz jego argumentację odnośnie zastosowania stanu prawnego z daty wręczenia powodowi wypowiedzenia umowy o pracę.

Ustawa o pracownikach samorządowych z dnia 21 listopada 2008 roku (Dz.U. Nr 223, poz. 1458 ze zm.) kompleksowo w przepisach przejściowych reguluje status i uprawnienia pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie mianowania. Zgodnie z treścią art. 54 tejże ustawy stosunek pracy osób zatrudnionych na podstawie mianowania na zasadach określonych
w ustawie uchylanej w art. 60 przekształca się z dniem 1 stycznia 2012 roku
w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Do pracowników samorządowych mianowanych stosuje się przepisy ustawy,
z zastrzeżeniem art. 59 ust. 2.

Art. 55. ust. 1 powołanej ustawy stanowi, że do dnia, o którym mowa
w art. 54 ust. 1 (tj. do 31 grudnia 2011 roku), rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem samorządowym mianowanym, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, może nastąpić między innymi w przypadku likwidacji lub reorganizacji jednostki, o której mowa w art. 2, jeżeli nie jest możliwe przeniesienie pracownika na inne stanowisko (pkt 1).

Z kolei, jeżeli zatrudnienie ustało w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2, pracownikowi samorządowemu mianowanemu w okresie między ustaniem zatrudnienia a podjęciem pracy lub działalności gospodarczej przysługuje świadczenie pieniężne przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, obliczane według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy (ust. 2).

Pozwany pracodawca pismem z dnia 7 listopada 2011 roku rozwiązał
z powodem stosunek pracy zawarty na podstawie mianowania z zachowaniem 3 -miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął w dniu 29 lutego 2012 roku. Stosunek pracy został rozwiązany na podstawie art. 55 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o pracownikach samorządowych. Jako przyczynę pracodawca wskazał reorganizację struktury organizacyjnej Urzędu Miasta, powodującą likwidację zajmowanego przez powoda stanowiska pracy i brak możliwości przeniesienia powoda na inne stanowisko pracy.

Oznacza to, że zatrudnienie powoda ustało w przypadku, o którym mowa w art. 55 ust. 1 pkt 1 ustawy o pracownikach samorządowych i powodowi przysługuje świadczenie pieniężne, uregulowane w ust. 2 tegoż przepisu.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że podstawowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miała data złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę powodowi, a nie data rozwiązania stosunku pracy po upływie okresu wypowiedzenia.

Zastosowanie stanu prawnego z tej daty uzasadnione jest zagwarantowaniem pewności sytuacji prawnej pracownika, któremu wypowiedziano umowę o pracę. Przyjęcie innej daty, niż data wypowiedzenia umowy o pracę, prowadziłoby do ograniczenia zakresu ochrony trwałości stosunku pracy pracownika mianowanego. W ocenie Sądu Okręgowego nie jest ani uzasadnione, ani racjonalne, różnicowanie sytuacji prawnej pracowników zatrudnionych na tej samej podstawnie prawnej w zależności od daty ustania zatrudnienia po upływie okresu wypowiedzenia.

W związku z powyższym nie zasługują na uwzględnienie zarzuty naruszenia art. 55 ust. 1 i 2 ustawy o pracownikach samorządowych. Konsekwencją przyjęcia, że decydujące znaczenie ma stan prawny z daty wypowiedzenia powodowi umowy o pracę jest uznanie, że przysługuje mu świadczenie pieniężne z art. 55 ust. 2 powołanej ustawy. Powód spełnił bowiem przesłanki do uzyskania tego świadczenia.

Zgodnie z art. 55 ust. 1 ww. ustawy rozwiązanie stosunku pracy
z powodem, jako pracownikiem mianowanym, powinno nastąpić do daty określonej w art. 54, czyli do 31 grudnia 2011 roku. Pozwany pracodawca zwlekał z rozwiązaniem stosunku pracy, co miało skutkować pozbawieniem powoda prawa do świadczenia pieniężnego z ustawy o pracownikach samorządowych. Zarządzenie o zmianach organizacyjnych w Urzędzie Miasta w T. M.. zostało wydane w styczniu 2011 roku, a wypowiedzenie stosunku pracy łączącego strony nastąpiło dopiero w listopadzie 2011 roku.

Konsekwencją przyjęcia, że powód podlegał przepisom ustawy
o pracownikach samorządowych było sprostowanie świadectwa pracy wydanego powodowi. Świadectwo pracy winno odzwierciedlać rzeczywistą podstawę prawną rozwiązania stosunku pracy z powodem, a taką podstawą był przepis art. 55 ust. 1 pkt 1 ustawy o pracownikach samorządowych. Podstawa prawna rozwiązania stosunku pracy z powodem została wskazana
w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę i nie uległa zmianie pod wpływem przepisów prawa. Pracodawca złożył bowiem oświadczenie o określonej treści, a świadectwo pracy nie może zawierać informacji o podstawie rozwiązania stosunku pracy, niezgodnych z treścią złożonego przez strony oświadczenia woli. Przekształcenie stosunku pracy na podstawie mianowania w stosunek pracy na czas nieokreślony na podstawie art. 54 ustawy o pracownikach samorządowych nie spowodowało bowiem zmiany treści oświadczenia woli pracodawcy w zakresie podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy z powodem.

Tym samym nieuzasadnione okazały się podnoszone przez stronę pozwaną zarzuty naruszenia przepisów art. 97 § 2¹ kp i art. 30 § 1 pkt 2 kp.

Sąd Okręgowy za zbędną uznał potrzebę ustosunkowania się do zarzutu naruszenia prawa materialnego art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 roku, Nr 90, poz. 844 ze zm.) poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że powodowi nie przysługują uprawnienia wynikające z ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Jak wskazano we wcześniejszych rozważaniach odprawa pieniężna nie była przedmiotem niniejszego postępowania.

Sąd Okręgowy nie uwzględnił także zarzutu potrącenia, zgłoszonego przez pozwanego na rozprawie apelacyjnej.

Co do zasady zarzut ten może być zgłoszony do czasu zamknięcia rozprawy apelacyjnej. Jest on formą dochodzenia roszczenia zrównaną
w skutkach z powództwem. Podlega zatem wymaganiom stawianym pozwu co do określenia żądania, przytoczenia okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie oraz wskazania dowodów. W szczególności zgłaszający zarzut potrącenia w procesie ma obowiązek ściśle określić swoją wierzytelność
i wykazać jej istnienie, zgodnie z regułą wyrażoną w przepisie art. 6 kc,
w zakresie ciężaru dowodu. Dla takiego wykazania nie jest wystarczające jedynie oświadczenie o potrąceniu.

Strona pozwana winna wykazać istnienie wierzytelności, jej wysokość, ale także wymagalność, a ograniczyła się wyłącznie do złożenia oświadczenia
o potrąceniu, czyniąc to z ostrożności procesowej.

Nadto zarzut potrącenia podlega normom regulującym nowe fakty uzasadniające zarzut. Sądowi apelacyjnemu zarzut ten wolno pominąć z uwagi na możliwość jego powołania w postępowaniu przed sądem I instancji, co Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie uczynił (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12.03.1998 roku, I CKN 522/97, OSNC z 1998 r., Nr 11, poz. 176).

Zdaniem Sądu Okręgowego wszystkie zarzuty apelacyjne pozwanego nie mają uzasadnionych podstaw. Dlatego też Sąd na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację pozwanego, o czym orzekł w punkcie „II” wyroku.

O kosztach postępowania za drugą instancję orzeczono na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE