UZASADNIENIE

K. M. domagał się od pozwanego P. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Usługowo- Handlowe (...) P. S. w E. zapłaty zaległego wynagrodzenia, ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy oraz ekwiwalentu za posiłki i napoje.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że był zatrudniony w pozwanej firmie jako osoba skazana na stanowisku pracownika budowlanego. Przez miesiąc czasu przebywał na urlopie od dnia 23.01.2012r. do dnia 05.03.2012r., z uwagi na złe warunki atmosferyczne i w tym okresie nie otrzymał on wynagrodzenia. Dodatkowo wskazał, że w okresie od dnia 05.03.2013r. do dnia 16.04.2012r. nie otrzymywał ciepłych posiłków i napojów, pomimo, że temperatura powietrza w tamtym okresie była bardzo niska.

Pozwany P. S. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) P. S. w E. uznał powództwo w części, tj. w zakresie żądania przez powoda ekwiwalentu za posiłki regeneracyjne w wysokości po 4 zł za każdy dzień, w którym powodowi przysługiwał posiłek.

W pozostałym zakresie pozwany nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie.

W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany wskazał, że w przedmiocie posiłków regeneracyjnych był przekonany, że powód odbywający karę w Zakładzie Karnym w D. ma całodniowe wyżywienie w zakładzie karnym i że dostawał suchy prowiant przy wyjściu do pracy. Poza tym w całym okresie, to znaczy od 05.03.2012r. do 16.04.2012r. nie było minusowych temperatur lub takich od wysokości których przysługuje pracownikowi posiłek regeneracyjny.

Z kolei jeżeli chodzi o wynagrodzenie za urlop to pozwany wskazał, że dotyczy to okresu od 23.01.2012r. do 05.03.2012r. W dniu 23.01.2012r. powód był skierowany przez ZK w D. do pracy na okres 3 godzin, podczas których przeprowadzono szkolenie BHP i za ten czas zostało wypłacone powodowi wynagrodzenie w kwocie 26,79zł. W dniach zaś od 24.01.2012r. do 04.03.2012r. powód nie przebywał na urlopie a jedynie nie był kierowany przez ZK w D. do pracy na jego wniosek. Zgodnie bowiem z umową nr (...) zawartą między nim, a ZK w D. i pozwanym, miał prawo wnioskować o zmianę miejsca i rodzaju pracy oraz zmniejszenie lub zwiększenie liczebności grupy roboczej. Z uwagi na minusowe temperatury w tym okresie, które uniemożliwiały wykonywanie prac budowlanych wnioskował więc o zmniejszenie liczebności grupy roboczej do zera. W dniu 05.03.2012 r. powód był skierowany do pracy i zostało mu wypłacone należne wynagrodzenie.

W piśmie procesowym z dnia 14.03.2013r. powód rozszerzył powództwo i dodatkowo domagał się zadośćuczynienia za to, że pracował bez posiłków i ciepłych napojów w wysokości po 400 zł za każdy dzień, a także zasądzenia świadczenia pieniężnego w wysokości 2000 zł na rzecz Domu Dziecka w E..

Sąd Rejonowy w Ełku wyrokiem z dnia 18.04.2013r. w pkt I zasądził od pozwanego P. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) P. S. w E. na rzecz powoda K. M. kwotę 76 zł tytułem ekwiwalentu za posiłki i napoje, w pkt II oddalił powództwo w pozostałym zakresie, w pkt III zniósł pomiędzy stronami koszty procesu i w pkt IV wyrokowi w pkt I nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Sąd ten ustalił, że w dniu 23.01.2012r. pomiędzy Zakładem Karnym w D., a pozwanym P. S. została zawarta umowa o skierowanie do zatrudnienia odpłatnego skazanych, zgodnie z którą skazani mieli być zatrudnieni
u pozwanego w pełnym wymiarze czasu pracy jako robotnicy budowlani.

W dniu więc 23.01.2012r. same strony zawarły umowę o pracę
na czas określony, mocą której powód został zatrudniony na stanowisku robotnika budowlanego w pełnym wymiarze czasu pracy do dnia 15 listopada 2012r. Pracy tej jednak nie wykonywał w okresie od 24.01.2012r. do 29.02.2012r. z uwagi na niskie temperatury i stąd niemożność jej wykonywania. W związku z tym za ten okres czasu wynagrodzenia za pracę nie otrzymał, ponieważ – jak wskazuje art. 123 § 6 kodeksu karnego wykonawczego – skazanemu przysługuje wynagrodzenie za czas przestoju spowodowanego warunkami atmosferycznymi jedynie w wypadku, gdy tak stanowi porozumienie zawarte z dyrektorem zakładu karnego lub umowa zawarta ze skazanym. Tymczasem ani umowa zawarta pomiędzy pozwanym, a Dyrektorem Zakładu Karnego, ani umowa o pracę zawarta pomiędzy stronami nie przewidują w żadnym z zapisów możliwości wypłaty skazanemu wynagrodzenia za czas przestoju, wobec czego roszczenie w tym zakresie zostało uznane za całkowicie bezpodstawne. Pozostałe bowiem wynagrodzenie za pracę powód w całości otrzymał, co wynikało jednoznacznie z dokumentacji zebranej w sprawie, z zwłaszcza list płac. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop powód również otrzymał. Został mu wypłacony w kwocie 357,20 zł po przeprowadzonej przez Państwową Inspekcję w dniach 19.12.2012r. kontroli w pozwanym zakładzie pracy. Wysokość zresztą tego ekwiwalentu jak i należnego wynagrodzenia powód jaki pozwany, nie kwestionowali.

Wobec tego z pierwotnego żądania uwzględnieniu podlegało jedynie roszczenie o zapłatę ekwiwalentu za posiłki i napoje regeneracyjne, gdyż zostało uznane przez pozwanego, chociaż rozporządzenie Rady Ministrów z dnia z dnia 28.05.1996r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. (Dz. U. z dnia 30.05.1996r.) wskazuje w § 8, że pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za posiłki i napoje, a jedynie żądanie od zakładu pracy zwrotu poniesionych na nie wydatków w sytuacji, gdy pracodawca wbrew obowiązkowi im ich nie dostarczył. Takich jednak wydatków na napoje i posiłki, które we własnym zakresie powód mógł przyrządzić jako pracownik nie przedstawił. Nie mniej Sąd uznał, że roszczenie uznane zawsze podlega uwzględnieniu.

Sąd uznał natomiast, że nie mogło podlegać uwzględnieniu roszczenie powoda w przedmiocie żądania zadośćuczynienia za to, że pracował w złych warunkach bez posiłków i ciepłych napoi. Wskazał mianowicie, że w świetle art. 445 kc w zw. z art. 444 kc i w zw. z art. 300 kp takie mu nie przysługują. Powód nie wykazał bowiem szkody ani nie udowodnił cierpienia w związku z niedostarczeniem mu posiłków, czy pracą w minusowej temperaturze, a nadto nie wykazał związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem, a szkodą, co jest elementem obligatoryjnym. Nie wskazał też, jaka była rola pozwanego odnośnie hipotetycznego braku odpowiedniej odzieży powoda lub niskich temperatur. Uważał przy tym sąd, że rola pozwanego w tym zakresie zdefiniowana jest w umowie zawartej pomiędzy nim a zakładem karnym. Szeroko opisując aspekty prawne tego dotyczące, wskazał, że powód nie wykazał, aby spełnił przesłanki ustawowe swego w tym względzie żądania, a nadto nie dopatrzył się żadnego naruszenia za strony pozwanego. Podniósł przy tym, iż powód przed ustaniem stosunku pracy, został przeniesiony do innego Zakładu Karnego i odsunięty od pracy decyzją dyrektora zakładu karego, ze względów bezpieczeństwa.

Odnośnie zaś żądania przez powoda zapłaty kwoty 2000 zł na rzecz Domu Dziecka w E., to wskazał, że instytucja świadczenia pieniężnego, jak również nawiązki nie jest uregulowana ani w przepisach kodeksu pracy, jak i kodeksu cywilnego. Zarówno świadczenie pieniężne, jak i nawiązka jest środkiem karnym przewidzianym w kodeksie karnym, który w niniejszej sprawie cywilnej nie ma zastosowania. Sąd Pracy nie jest też właściwy do orzekania w tej materii.

O kosztach sąd orzekł na zasadzie art. 100 kpc i zniósł je pomiędzy stronami.

Z kolei na mocy art. 477²kpc nadał wyrokowi w pkt I rygor natychmiastowej wykonalności.

Apelację od tego wyroku złożył powód.

Z apelacji tej wynikało, że złożył ją w zakresie nieuwzględnienia roszczenia o zapłatę zaległego wynagrodzenia oraz nieuwzględnionego roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia za doznaną krzywdę za pracę bez posiłków i ciepłych napoi w niskich temperaturach i nieuwzględnionego żądania o zapłatę kwoty 2000 zł na rzecz Domu Dziecka w E..

Odnośnie apelacji w zakresie nieuwzględnienia roszczenia o zapłatę zaległego wynagrodzenia to wskazał, że to nie z jego przyczyny zaistniał czas przestoju w pracy do wykonywania której był on gotowy. Zawarta umowa nic zaś nie mówiła, że pozwany może wysłać go na urlop bezpłatny.

Odnośnie natomiast apelacji w zakresie nieuwzględnienia roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia za doznaną krzywdę za pracę bez posiłków i ciepłych napoi w niskich temperaturach oraz nieuwzględnionego żądania zapłaty kwoty 2000 zł na rzecz Domu Dziecka to wskazał, że chęć wypłaty przez pozwanego 76 zł w ogóle go nie usprawiedliwia od błędów w tym zakresie. Nie zgadza się więc z decyzją sądu, ponieważ w pełni nie może przedstawić doznanych krzywd, a to ze względu na to, że jest osobą pozbawioną wolności i w tym zakresie jest ograniczony. Przedstawił zaś już temperatury wraz ze stronami internetowymi w tym okresie, w którym niedostarczane były ciepłe posiłki i napoje. Były to temperatury poniżej 10^{(

0)}C i przez okres 29 dni. Sam natomiast fakt świadczy o doznanej krzywdzie przez to że właściciel firmy nie wywiązywał się z obowiązujących przepisów Kodeksu Pracy oraz umowy i nie dostarczał takich ciepłych napojów oraz posiłków regeneracyjnych, co skutkowało głód, przemarznięcie organizmu i niedostarczanie organizmowi niezbędnych kalorii, które podczas pracy wysiłkowej ciężkiej w temperaturze poniżej 10^{(

0)}C były spalone i tym nie były uzupełniane. Świadczy to zaś o tym, że musiał męczyć się psychicznie oraz fizycznie, a będąc głodny i przemarznięty musiał wykonywać prace i to bardzo ciężkie budowlane typu: wylewanie posadzki w pomieszczeniu przewiewnym, gdzie było zimniej jak na zewnątrz, rozładowywanie – przerzucanie pustaków, bloczków betonowych, pełne taczki cementu. Były to prace bardzo ciężkie. Pomieszczenia zaś na szatnie były blaszakami, gdzie gromadzono narzędzia i rupiecie i panowała taka sama temperatura jak na zewnątrz.

Sąd Okręgowy w Suwałkach ustalił i zważył, co następuje:

Apelacji za uzasadnionej uznać nie można było.

W zakresie apelacji odnośnie nieuwzględnienia roszczenia o zapłatę zaległego wynagrodzenia to wskazać należy, że stanowisko Sądu Rejonowego w Ełku jest jak najbardziej prawidłowe. Powód mianowicie jest osobą pozbawioną wolności, gdyż odbywa karę pozbawienia wolności za popełnienie przestępstwa. Stąd jego prawa pracownicze są ograniczone przepisami kodeksu karnego wykonawczego. Jak zaś stanowi art. 123 § 6 tego kodeksu karnego wykonawczego (w skrócie kkw) skazanemu przysługuje wynagrodzenie za czas przestoju spowodowanego warunkami atmosferycznymi jedynie w wypadku, gdy tak stanowi porozumienie zawarte z dyrektorem zakładu karnego lub umowa zawarta ze skazanym. Tymczasem ani umowa zawarta pomiędzy pozwanym, a Dyrektorem Zakładu Karnego, ani umowa o pracę zawarta pomiędzy stronami nie przewidują w żadnym z zapisów możliwości wypłaty skazanemu wynagrodzenia za czas przestoju, wobec czego roszczenie w tym zakresie jest całkowicie bezpodstawne. Fakt ten jest niewątpliwy w sprawie podobnie jak i okoliczności, iż w okresie czasu od 23.01.2012r. do 29.02.2012r. powód nie wykonywał pracy z powodu przestoju spowodowanego warunkami atmosferycznymi, gdyż niskimi temperaturami, co uniemożliwiało pracę w obiektach budowlanych na budowie. Okoliczności więc, że nie od niego zależał przestój w pracy nie mógłby determinować mu wypłaty wynagrodzenia za czas przestoju.

W zakresie apelacji co do nieuwzględnienia roszczenia w zakresie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę za pracę bez posiłków i ciepłych napoi w niskich temperaturach to też wskazać należy, że rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest prawidłowe. Okoliczności bowiem wskazane w apelacji jak i wykazywane przez podwoda w pismach procesowych, a z pewnością znane sądowi, gdyż oczywiste, nie przesądzają same przez się roszczenia o zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Podstawą prawną żądania w tym względzie może być tylko art. 445 § 1 kc. Stanowi on, że w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Artykuł zaś poprzedzający, tj. 444 kc stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

Zatem, czego może Sąd I instancji zbyt dobrze nie wyeksponował koncentrując się na „teorii prawa”, aby roszczenie o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę było uzasadnione trzeba doznać uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia na skutek czyjegoś nagannego zachowania się. Nie wystarczy tylko zwykłe poczucie krzywdy. W niniejszej tymczasem sprawie powód nie powoływał się na uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia na skutek niedostarczenia mu posiłków i ciepłych napoi podczas pracy w niskich temperaturach. Nie może też być mowy o tym aby przez tak krótki okres czasu doznał rozstroju zdrowia (uszkodzenie ciała jest tu bezpodstawne) na skutek niedostarczenia mu posiłków i ciepłych napoi podczas pracy w niskich temperaturach. Gdyby tak było z pewnością powód podniósłby to. Poza tym gdyby rzeczywiście przeszkadzała mu praca bez posiłków i napoi regenerujących w niskich temperaturach zgłosiłby to niewątpliwie administracji zakładu karnego bądź od razu pozwanemu jako pracodawcy.

Mając więc to na względzie jego roszczenie o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę nie może być uzasadnione, a tym bardziej żądanie zasądzenia świadczenia pieniężnego na rzecz Domu Dziecka w E..

Z tych wszystkich względów apelacja powoda podlegała oddaleniu.

PW/bd

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE