UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 5 sierpnia 2014 roku, powód Z. M. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 1.600 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 listopada 2012 do dnia zapłaty, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż pozwany nie dokonał wypłaty odszkodowania za najem samochodu zastępczego na czas likwidacji szkody. Wyjaśnił, że samochód został wstawiony do warsztatu (...) K. (...) w dniu 5 października 2012 roku (piątek), na prośbę warsztatu, gdzie był naprawiany do 11 października 2012 roku. Po odebraniu naprawionego samochodu z warsztatu pojazd zastępczy został zwrócony. Podniósł, że uszkodzenia pojazdu w postaci reflektora przedniego uniemożliwiały eksploatację uszkodzonego pojazdu, a wynajęty pojazd zastępczy był gorszej klasy niż pojazd uszkodzony.

(pozew k.4)

W piśmie z dnia 18 września 2014 roku powód przedstawił sposób wyliczenia kwoty dochodzonej pozwem.

(pismo powoda k.24-25)

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego nie uznał powództwa wnosząc o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu stanowiska pełnomocnik pozwanego oświadczył, iż pozwany nie kwestionuje zasady swojej odpowiedzialności za szkodę powoda. Podniósł, że załączona do pozwu faktura opiewa na kwotę 1.129,14 zł, a zatem niezrozumiałe jest dochodzenie przez powoda w niniejszej sprawie kwoty 1.600 zł. Wskazał, że pozwany wypłacił na rzecz powoda w toku postępowanie likwidacyjnego kwotę 313,65 zł przy przyjęciu dobowej stawki najmu obowiązującej w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. w kwocie 85 zł za dzień oraz uzasadnionego w ocenie pozwanego okresu najmu pojazdu w wymiarze 3 dni.

(odpowiedź na pozew k.28-29)

W piśmie z dnia 20 stycznia 2015 roku powód cofnął pozew do kwoty 1.129,14 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 listopada 2012 roku do dnia zapłaty. Wnosił o zasądzenie zwrotu kosztów procesu w kwocie 80 zł.

(pismo powoda k.55)

Na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2015 roku Z. M. popierał powództwo co do kwoty 1.129,14 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 listopada 2012 roku do dnia zapłaty. Wnosił o zasądzenie zwrotu kosztów procesu. W pozostałym zakresie cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia.

(stanowisko powoda – protokół rozprawy k.63)

W piśmie z dnia 8 czerwca 2015 roku powód cofnął pozew do kwoty 815,49 zł. Wskazał, że zrzeka się odsetek ustawowych. Wyjaśnił, że zmiana żądania pozwu wynika z tego, iż pozwany wypłacił w sierpniu 2014 roku kwotę 313,65 zł (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., która w dniu 22 maja 2015 roku przekazała ją powodowi. Wnosił o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

(pismo powoda k.73)

W pismach z dnia 10 grudnia 2015 roku Z. M. wskazał, że nie zgadza się z przyjętym przez biegłego czysto teoretycznym czasem naprawy pojazdu wynoszącym 2 dni. Wniósł o wydanie przez biegłego opinii uzupełniającej na okoliczność przyjętych do porównania stawek wypożyczalni samochodowych. Wskazał, że naprawiony samochód został mu wydany w dniu 10 października 2012 roku. Oświadczył, że cofa pozew do kwoty 815,49 zł ze zrzeczeniem się roszczenia.

(pismo powoda k.95, k.96, k.97)

W piśmie z dnia 18 lipca 2016 roku powód podniósł, że wybrał wypożyczalnię S., gdyż mieści się ona niedaleko jego miejsca zamieszkania, a w przeszłości korzystał z jej usług, był zadowolony z ceny i wypożyczonego pojazdu. Wyjaśnił, że nie szukał wypożyczalni przez internet, nie analizował rynku ani cen w różnych wypożyczalniach, lecz skorzystał z usługi która była dogodna dla niego.

(pismo powoda k.109-110)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. M. jest właścicielem samochodu marki K. R. o numerze rejestracyjnym (...).

W dniu 27 września 2012 roku do doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został pojazd powoda marki K. R. o numerze rejestracyjnym (...). W dniu zdarzenia powód zgłosił szkodę pozwanemu.

W dniu 2 października 2012 roku pozwany dokonał oględzin pojazdu, a w dniu 4 października 2012 roku Towarzystwo (...) Spółka Akcyjnej w W. zatwierdziła kosztorys naprawczy.

Po kolizji Z. M. zlecił naprawę samochodu marki K. R. o numerze rejestracyjnym (...) Autoryzowanemu Dystrybutorowi K. (...).B.L.S. L. D. K.. Samochód został przyjęty do serwisu w dniu 5 października 2012 roku (piątek), kiedy to zamówiono i odebrano części do naprawy pojazdu, a jego naprawę rozpoczęto w dniu 8 października 2012 roku (poniedziałek). Naprawiony pojazd został wydany powodowi w dniu 10 października 2012 roku.

(okoliczności bezsporne, także faktura VAT k.5, pismo z dnia 28 września 2012 roku – w załączonych aktach szkody)

Sprawca kolizji posiadał ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdów mechanicznych w pozwanym Towarzystwie (...).

(okoliczność bezsporna)

W okresie od 5 października 2012 roku od godziny 13⁵⁰ do 11 października 2012 roku do godziny 11¹⁰ – przez 6 dni Z. M. wynajmował samochód zastępczy T. (...) w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. za łączną kwotę 1.129,14 zł

(dowód: kserokopia faktury VAT (...) k.6, umowa najmu w załączonych aktach szkody)

Z. M. upoważnił (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. do dochodzenia w jego imieniu zwrotu kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego.

(dowód: upoważnienie w załączonych aktach szkody)

W dniu 5 października 2012 roku Z. M. złożył pisemne oświadczenie, że nie prowadzi działalności gospodarczej.

(dowód: oświadczenie w załączonych aktach szkody)

Pismem z dnia 23 października 2012 roku Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. poinformowała Z. M., że wyjaśnienie w terminie 30 dni od dnia zawiadomienia o szkodzie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń jest niemożliwe wobec braku potwierdzenia okoliczności zdarzenia przez jego sprawcę.

(dowód: pismo w załączonych aktach szkody)

Decyzją z dnia 24 listopada 2012 roku Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. odmówiła zwrotu kosztów pojazdu zastępczego wynikających z faktury VAT FV (...), wskazując iż nie wykazano, iż samochód zastępczy był Z. M. niezbędny.

(dowód: decyzja w załączonych aktach szkody)

W piśmie z dnia 26 marca 2013 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. odwołała się od decyzji Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. z dnia 24 listopada 2012 roku.

W odpowiedzi na odwołanie, decyzją z dnia 2 maja 2013 roku pozwany potrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, wskazując, że art.826 § 1 k.c. w związku z art.354 § 2 k.c. oraz art.16 ust.1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych nakłada na wierzyciela obowiązek minimalizacji rozmiarów szkody. Podniósł, że zastosowana przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. stawka dobowa najmu przewyższa średnie stawki rynkowe z tego tytułu i nie może zostać uznana za uzasadnioną. Pozwany wyjaśnił, że za uzasadnioną uznał średnią dobową stawkę rynkową za najem pojazdu w kwocie 85 zł przy przyjęciu 3 dni uzasadnionego najmu. Podkreślił, że technologiczny czas naprawy pojazdu obejmował jedną dobę oraz że naprawę pojazdu rozpoczęto w dniu 8 października 2012 roku w poniedziałek i od tego dnia można było rozpocząć najem pojazdu zastępczego.

W piśmie z dnia 7 sierpnia 2013 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. wezwała Towarzystwo (...) Spółkę Akcyjną w W. do zapłaty kwoty 1.129,14 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 2 listopada 2012 roku do dnia zapłaty, z tytułu najmu pojazdu zastępczego przez Z. M. - w terminie 14 dni.

W piśmie z dnia 10 września 2013 roku skierowanym do pełnomocnika (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. - radcy prawnego M. C. pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko dotyczące kosztów najmu pojazdu zastępczego.

(dowód: kserokopia pisma k.9, kserokopia decyzji k.10-11, kserokopia pisma k.12 i k.13-15)

Pismem z dnia 3 czerwca 2014 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. wezwała Z. M. do zapłaty kwoty 1.129,14 zł z tytułu umowy najmu pojazdu zastępczego, wynikającej z faktury VAT (...) z dnia 11 października 2012 roku – w terminie 7 dni. Wskazała, że na podstawie udzielonego przez powoda upoważnienia do odbioru odszkodowania nie uzyskała zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

(dowód: pismo wraz z pełnomocnictwem k.19)

W piśmie z dnia 9 lipca 2014 roku skierowanym do Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. Z. M. wystąpił o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego w warsztacie K. L. w kwocie 1.129,14 zł w terminie do końca lipca 2014 roku – pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

(dowód: pismo k.7)

Pismami z dnia 31 lipca 2014 roku pozwany poinformował powoda oraz (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., że przyznano częściową refundację pojazdu zastępczego w kwocie 313,65 zł, która zostanie wypłacona na rzecz podmiotu uprawnionego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł..

(dowód: pisma w załączonych aktach szkody)

W dniu 4 sierpnia 2014 roku Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. wypłaciła na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. kwotę 313,65 zł tytułem odszkodowania na podstawie faktury VAT (...).

(dowód: potwierdzenie przelewu k.67)

Z. M. przed kolizją używał samochodu marki K. R. w celu dojazdu do pracy, na działkę, do sklepu.

Wynajmując pojazd zastępczy po kolizji z dnia 27 września 2012 roku powód wybrał opcję ze zniesieniem udziału własnego w szkodzie oraz bez limitu kilometrów.

(okoliczności bezsporne)

Na skutek kolizji z dnia 27 września 2012 roku w samochodzie powoda marki K. R. o numerze rejestracyjnym (...) uszkodzeniu uległy: nakładka zderzaka przedniego prawego, reflektor przedni prawy, błotnik przedni prawy, nadkole plastikowe przednie prawe, opona koła przedniego prawego, kołpak koła przedniego prawego.

Technologicznie uzasadniony czas naprawy pojazdu marki K. R. o numerze rejestracyjnym (...) po kolizji z dnia 27 września 2012 roku nie powinien przekroczyć dwóch dni roboczych. Czas ten wynosi przy zaokrągleniu w górę 7 roboczogodzin, co przy przyjęciu rzeczywistego czasu pracy w ciągu jednego dnia wynoszącego 6,5 godziny, oznacza, że nie powinien on przekroczyć dwóch dni roboczych.

Średni koszt najmu samochodu odpowiadającego klasie pojazdu marki T. (...) w 2012 roku wynosił na terenie Ł. 87 zł za dobę, z wykupionym pakietem znoszącym udział własny około 112 zł za dobę, w przy uwzględnieniu stawek stosowanych przez wypożyczalnię S. z wykupionym pakietem znoszącym udział własny około 115 zł za dobę.

(dowód: opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego k.81-85, uzupełniająca opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego k.106-107, cennik (...) sp. z o.o. w Ł. k.46-47 v.)

Poczynione ustalenia faktyczne Sąd oparł na dokumentach załączonych do akt sprawy, których prawdziwość nie została zakwestionowana przez strony oraz na opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego T. S.. Ustaleń stanu faktycznego na podstawie kserokopii dokumentów dokonano w oparciu przepis art. 308 k.p.c.

Uwzględniając wniosek pozwanego, na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2015 roku, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu mechaniki samochodowej, na okoliczność przeciętnych stawek wynajęcia samochodu marki T. (...) obowiązujących na terenie Ł. w październiku 2012 roku oraz technologicznie uzasadnionego czasu naprawy samochodu powoda marki K. R. o numerze rejestracyjnym (...) po zdarzeniu z dnia 27 września 2012 roku. Sporządzoną przez biegłego T. S. opinię pisemną kwestionował powód wskazując na czysto teoretyczny czas naprawy pojazdu wynoszący 2 dni. Wniósł o wydanie przez biegłego opinii uzupełniającej na okoliczność przyjętych do porównania stawek wypożyczalni samochodowych. W uzupełniającej opinii pisemnej biegły T. S. wskazał, że do porównania przyjął oferty najbardziej dostępnych wypożyczalni publikowane na stronach internetowych, odrzucając oferty znacząco odbiegające od mediany cen występujących na rynku, między innymi w analizie nie uwzględnił tzw. wypożyczalni lotniskowych. Wyjaśnił, że przy ustalaniu stawek najmu pojazdów w opinii podstawowej nie uwzględnił wypożyczalni S., gdyż to właśnie zasadność stawki stosowanej przez tę firmę miała być badana na podstawie przeciętnych stawek występujących na rynku. Podkreślił, że w przypadku uwzględnienia stawki stosowanej przez tę wypożyczalnię średni koszt wynajmu samochodu z wykupionym pakietem znoszącym udział własny wyniósłby 115 zł za dobę. Ponadto, biegły wyjaśnił, że zgodnie z postanowieniem Sądu wyliczył technologiczny czas naprawy, który nie musi odpowiadać czasowi od chwili pozostawienia pojazdu w zakładzie naprawczym do czasu jego odbioru. Wskazał, że technologiczny czas naprawy nie jest równoważny całkowitemu czasowi naprawy, na który może wpływać sposób likwidacji szkody, czas oczekiwania na części zamienne, czy czas potrzebny na odbiór pojazdu.

Opinie biegłego T. S. w całym swoim zakresie są rzetelne, sporządzone zgodnie z wymogami specjalistycznej wiedzy i zawierają pełne i fachowe ustosunkowanie się do pytań Sądu. Biegły wydał opinię zapoznając się z aktami sprawy. Wnioski przedstawione w opinii pisemnej, zostały przez biegłego oparte na powyżej wskazanym materiale dowodowym, jak również poparte doświadczeniem własnym biegłego. Biorąc pod uwagę podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w nich wniosków Sąd uznał sporządzone opinie za pełnowartościowe źródło informacji specjalnych stanowiące podstawę dokonanych ustaleń faktycznych.

Ostatecznie, wnioski przedstawione przez biegłego nie zostały zakwestionowane przez żadną ze stron. Po złożeniu przez biegłego opinii uzupełniającej nie zgłoszono do opinii dalszych zarzutów ani zastrzeżeń.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd pominął kserokopię pisma (...) sp. z o.o. w Ł. (k.8) jako pozostającą bez znaczenia dla rozstrzygnięcia. Sąd nie uwzględnił także fragmentu pisma z k.16, gdyż do akt sprawy nie złożono całego pisma, nie wiadomo jaką datę nosiło pismo, ani do kogo było skierowane.

Sąd Rejonowy zważy, co następuje:

W niniejszej sprawie Z. M. wnosił ostatecznie o zasądzenie od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 815,49 zł tytułem zwrotu kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego w związku ze szkodę wyrządzoną w pojeździe powoda na skutek kolizji z dnia 27 września 2012 roku.

Pozwany nie kwestionował zasady swej odpowiedzialności, a jedynie wysokość dobowej stawki najmu pojazdu oraz okres najmu, wskazując, że uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynosił 3 dni.

W przedmiotowej sprawie, zdarzeniem wywołującym szkodę w samochodzie marki samochodu marki K. R. o numerze rejestracyjnym (...) była kolizja z dnia 27 września 2012 roku. Zatem zgodnie z treścią art. 436 § 2 k.c., odpowiedzialność samoistnego posiadacza za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego pojazdu kształtowała się na zasadzie winy. Bezspornym jest, że sprawca wypadku ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie (...).

Odpowiedzialność pozwanego w stosunku do powoda wynika umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego z zawartej ze sprawcą kolizji.

W świetle art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Stosownie do art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1152 z zm.), poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

W toku postepowania likwidacyjnego pozwany wypłacił na rzecz podmiotu upoważnionego przez powoda kwotę 313,65 zł przy uwzględnieniu uzasadnionego okresu najmu wynoszącego 3 dni.

Kwestię sporną stanowiła długość uzasadnionego okresu najmu samochodu zastępczego oraz wysokość dobowej stawki najmu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 361 k.c. statuującego zasadę pełnego odszkodowania w granicach odpowiedzialności odszkodowawczej za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, naprawienie szkody obejmuje wszelkie poniesione straty (utracone korzyści pozostają poza sferą zainteresowania w niniejszym sporze). Najogólniej rzecz ujmując szkodą jest powstała wbrew woli poszkodowanego różnica pomiędzy obecnym jego stanem majątkowym, a tym stanem, jaki zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Jest nią zatem utrata lub zmniejszenie aktywów, bądź powstanie lub zwiększenie pasywów osoby poszkodowanej. Stosownie zaś do przepisu art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże, gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Pozwany nie kwestionował, że wynajęcie przez powoda samochodu zastępczego było niezbędne i stanowiło normalną konsekwencję niemożności korzystania z uszkodzonego pojazdu. Jak podkreśla się w orzecznictwie, utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia czy uszkodzenia stanowi szkodę majątkową. Odszkodowanie, jakie zobowiązany jest w takiej sytuacji wypłacić zakład ubezpieczeń, obejmuje wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego rzeczy. Niemożność korzystania z rzeczy, np. z samochodu, który został uszkodzony i wymaga naprawy, jest normalnym następstwem szkody, o której mowa w art. 361 § 1 k.c., powodującym obowiązek wypłaty odszkodowania, w szczególności gdy zastąpienie rzeczy uszkodzonej w okresie jej naprawy wymagało wydatków. Co do możliwości zaliczenia kosztów najmu pojazdu zastępczego do normalnych następstw uszkodzenia samochodu Sąd Najwyższy wypowiedział się w wyroku z dnia 8 września 2004 roku (sygn. akt IV CK 672/03, Lex nr 146324), w którym wskazał m.in., że postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia.

W przypadku wystąpienia wymienionych przesłanek, naprawienie szkody przez podmiot do tego zobowiązany, powinno polegać na przywróceniu w majątku poszkodowanego stanu rzeczy naruszonego zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może przewyższać jednak wysokości faktycznie poniesionej szkody. Postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia albo uszkodzenia.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 listopada 2011 roku wskazał, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. W przypadku definitywnej utraty rzeczy odszkodowanie przysługuje za okres od jej utraty do uzyskania odszkodowania (zwrotu innego przedmiotu), a w przypadku utraty czasowej - do chwili odzyskania rzeczywistej możliwości korzystania z niej (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 roku, III CZP 5/11).

Ponadto, w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 roku (III CZP 76/13, Biuletyn Sądu Najwyższego 2013/11/13-14, Gazeta Prawna (...)) wskazano, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego, jeżeli odszkodowanie ustalone zostało w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy wartością pojazdu mechanicznego sprzed zdarzenia powodującego szkodę, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym, którego naprawa okazała się niemożliwa lub nieopłacalna (tzw. szkoda całkowita).

Z art. 361 § 1 i 2 k.c. wynika zasada pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Zobowiązany do naprawienia szkody ponosi więc odpowiedzialność za wszystkie normalne następstwa zdarzenia, pozostające z tym zdarzeniem w adekwatnym związku przyczynowym. Niewątpliwie normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, w sytuacji jego uszkodzenia lub zniszczenia. Jeżeli więc powód poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu.

Jak wskazano powyżej koszty najmu samochodu zastępczego winny obejmować tylko okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu.

Jak wynika z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej, technologicznie uzasadniony czas naprawy pojazdu marki K. R. o numerze rejestracyjnym (...) po kolizji z dnia 27 września 2012 roku wynosił przy zaokrągleniu w górę 7 roboczogodzin, co przy przyjęciu rzeczywistego czasu pracy w ciągu jednego dnia wynoszącego 6,5 godziny, oznacza, że nie powinien on przekroczyć dwóch dni roboczych. Pozwany wskazywał, iż uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynosił 3 dni, a zatem o 1 dzień więcej niż technologicznie uzasadniony czas naprawy pojazdu. Powód, na którym zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art.6 k.c. spoczywał w tym zakresie ciężar udowodnienia nie wykazał, iż w przedmiotowej sprawie uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynosił 6 dni. Na uwagę zasługuje, iż na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2015 roku powód działający bez pełnomocnika w osobie adwokata czy radcy prawnego został pouczony o ciężarze dowodu w procesie kontradyktoryjnym (protokół rozprawy k.64).

Z. M. nie udowodnił jednak, aby pojazd zastępczy był mu niezbędny wymiarze 6 dni, a w szczególności w dniach 6 i 7 października 2012 rok (sobota i niedziela), skoro naprawę pojazdu faktycznie rozpoczęto w dniu 8 października 2012 roku (poniedziałek). Na uwagę zasługuje także okoliczność, iż powód ostatecznie wskazał, że naprawiony pojazd odebrał w dniu 10 października 2012 roku, podczas gdy faktura za najem pojazdu obejmuje jeszcze 11 października 2012 roku.

W świetle opinii biegłego, średni koszt najmu samochodu odpowiadającego klasie pojazdu marki T. (...) w 2012 roku wynosił na terenie Ł. 87 zł za dobę, z wykupionym pakietem znoszącym udział własny około 112 zł za dobę, a przy uwzględnieniu stawek stosowanych przez wypożyczalnię S. z wykupionym pakietem znoszącym udział własny około 115 zł za dobę. A zatem, stawka 153 zł za dobę stosowana przez wybraną przez powoda wypożyczalnię S. była wyższa od średniej dobowej rynkowej stawki najmu o 38 zł. Powód nie udowodnił, aby stawka przyjęta przez wypożyczalnię S. w wariancie wybranym przez niego mieściła się w średnich stawkach rynkowych.

Stosownie do przepisu art. 354 § 2 k.c. wierzyciel powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Ponadto, zgodnie z art. 16 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w razie zaistnienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem obowiązkowym, osoba uczestnicząca w nim jest obowiązana między innymi do zapobieżenia, w miarę możliwości, zwiększeniu się szkody.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu, nie zasługiwała na uwzględnienie dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego wskazana w załączonej przez powoda do pozwu fakturze, jako zawyżona. Z. M. jako wierzyciel był, w świetle powołanych powyżej przepisów, zobowiązany dążyć do minimalizacji rozmiarów szkody oraz do współdziałania przy wykonaniu zobowiązania w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu, zasadom współżycia społecznego oraz ustalonym zwyczajom. W tym celu, w ocenie Sądu, podejmując decyzję o wyborze firmy, w której zamierzał wynająć pojazd zastępczy powód winien był między innymi ustalić, czy stosowane przez nią stawki dobowe najmu nie są zawyżone – nie odbiegają od średnich stawek rynkowych, tak jak zazwyczaj czyni to rozsądny konsument. Wprawdzie, powód był uprawniony do wynajęcia pojazdu zastępczego w dowolnej firmie i przy dowolnej stawce dobowej najmu, w tym także odbiegającej w górę od średnich stawek rynkowych, ale w takim wypadku musiał liczyć się z tym, iż kwota wydatkowana z tego tytułu nie zostanie mu zwrócona w całości przez ubezpieczyciela sprawcy szkody, jako nie pozostająca w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodzącym oraz sprzeczna z obowiązkiem dążenia poszkodowanego do minimalizacji szkody.

Konkludując, Sąd uznał, iż uzasadnione koszty wynajęcia samochodu zastępczego przez powoda obejmowały okres 3 dni przy przyjęciu stawki najmu wysokości 115 zł za dobę. Pozwany z tego tytułu wypłacił na rzecz powoda kwotę 313,65 zł. Mając na uwadze powyższe na rzecz powoda należało zasądzić od pozwanego kwotę 31,35 zł (3 x 115 zł - 313,65 zł = 345 zł - 313,65 zł = 31,35 zł).

W konsekwencji, powództwo co kwoty 784,14 zł podlegało oddaleniu jako nieudowodnione (815,49 zł - 31,35 zł = 784,14 zł).

Zgodnie z art.355 § 1 k.p.c., Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub, jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Postanowienie o umorzeniu postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew w piśmie procesowym (§ 2 art. 355 k.p.c.).

Stosownie zaś do treści art. 203 § 1 k.p.c., pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Jak wynika z § 2 powołanego przepisu, pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. W razie cofnięcia pozwu poza rozprawą przewodniczący odwołuje wyznaczoną rozprawę i o cofnięciu zawiadamia pozwanego, który może w terminie dwutygodniowym złożyć sądowi wniosek o przyznanie kosztów. Gdy skuteczność cofnięcia pozwu zależy od zgody pozwanego, niezłożenie przez niego oświadczenia w tym przedmiocie w powyższym terminie uważa się za wyrażenie zgody (§ 3 art.203 k.p.c.).

Natomiast, zgodnie z treścią art. 203 § 4 k.p.c. Sąd jest zobowiązany do kontroli przedmiotowej czynności procesowej w kontekście przesłanek w tym przepisie wymienionych warunkujących uznanie cofnięcia pozwu za niedopuszczalne. Przepis art. 203 § 4 k.p.c. obliguje do uznania cofnięcia powództwa za niedopuszczalne, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, iż taka czynność byłaby niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzałaby do obejścia prawa.

Na gruncie rozpoznawanej sprawy, powód cofnął pozew do kwoty 815,49 zł ze zrzeczeniem się roszczenia. Zgoda pozwanego na cofnięcie pozwu nie była zatem wymagana. Uznając, że nie zachodzi żadna z przesłanek uznania cofnięcia pozwu za niedopuszczalne, Sąd na podstawie przepisu art. 355 k.p.c. w związku z art. 203 § 4 k.p.c. umorzył postępowanie w pozostałym zakresie.

O kosztach procesu, orzeczono na postawie art.98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z. M. żądał początkowo zasądzenia na jego rzecz kwoty 1.600 zł. Zasądzona ja jego rzecz kwota 31,35 zł stanowi 2% dochodzonego roszczenia. A zatem, powód przegrał proces w 98%. W zakresie kwoty 784,14 zł powództwo zostało oddalone, a w pozostałym zakresie Z. M. cofnął pozew, w tym w zakresie kwoty 313,65 zł związku z wypłaceniem tej kwoty przez pozwanego w dniu 4 sierpnia 2014 roku (a zatem przed wniesieniem pozwu w niniejszej sprawie) na rzecz upoważnionego przez powoda do odbioru odszkodowania podmiotu – (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Zaś powód cofający pozew, poza sytuacją, gdy cofnięcie pozwu jest wynikiem zaspokojenia dochodzonego roszczenia przez pozwanego po wniesieniu pozwu, jest traktowany jako przegrywający proces.

Na koszty procesu poniesione przez powoda złożyła się opłata od pozwu w kwocie 80 zł.

Na koszty poniesione przez pozwanego w łącznej kwocie 1.099,44 zł, złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 600 zł (ustalone na podstawie § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, t.j. Dz.U. 2013 poz. 461) oraz zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 499,44 zł.

W rezultacie, Sąd zasądził od powoda na rzecz Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 1.099,44 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Na podstawie art.84 w związku z art.80 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd zwrócił powodowi niewykorzystaną zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 300 zł, a pozwanemu niewykorzystaną część zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 500,56 zł.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE