Sygn. akt I C 376/16
Dnia 8 grudnia 2016 roku
Sąd Rejonowy w Rawie Mazowieckiej, I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: |
SSR Jarosław Janeczek |
Protokolant: |
Monika Adamczyk |
po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2016 roku w Rawie Mazowieckiej
na rozprawie
sprawy z powództwa
(...) Wierzytelności Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W.
przeciwko
T. C.
o zapłatę
oddala powództwo.
SSR Jarosław Janeczek
Sygn. akt I C 376/16
wyroku z dnia 8 grudnia 2016 roku
I. Wprowadzenie:
1. W pozwie wniesionym do Sądu w dniu 24 marca 2016 roku (...) Wierzytelności Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. domagał się zasądzenia od pozwanej T. C. kwoty 24777,24 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.
2. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że pozwaną oraz (...) Bank Spółka Akcyjna we W. łączyła umowa bankowa z dnia 19 marca 2009 roku numer NP\ (...). Treści umowy nie wskazano, ograniczając się do wskazania, że bank oddał do dyspozycji strony pozwanej środki pieniężne, przy czym nie wskazano w jakiej wysokości i na jakich warunkach. Następnie, zdaniem powoda, wobec tego że pozwana nie regulowała sowich zobowiązań Bank wypowiedział umowę, choć powód również nie wskazał kiedy. Z kolei w dniu 5 maja 2015 roku Bank przeniósł wierzytelność na powoda w drodze umowy cesji.
3. (...) Wierzytelności Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. wskazał, że na dochodzoną w sprawie wierzytelność składa się: niespłacona należność główna w kwocie 17897,68 zł i skapitalizowane odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia w kwocie 6879,56 zł, przy czym powód nie wskazał jakiegokolwiek sposobu obliczenia tych odsetek. Powód wskazał również, iż domaga się dalszych odsetek na podstawie art. 482 §1 k.c.
4. Pozwana T. C. wniosła o oddalenie powództwa w całości. Pozwana podniosła zarzut przedawnienia.
5. Po podniesieniu zarzutu przedawnienia, (...) Wierzytelności Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W., wskazał, że umowa została rozwiązana wcześniej, w dniu 30 października 2013 roku bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny któremu w dniu 18 listopada 2013 roku Sąd Rejonowy w Rawie Mazowieckiej nadał klauzule wykonalności. Czynności te posodowały to że pieotny wierzyciel przerwał bieg przedawnienia.
I. Wskazanie faktów, które Sąd uznał za udowodnione oraz wskazanie dowodów na których się oparł :
1. 19 marca 2009 roku T. C. zawarła z (...) Bank Spółka Akcyjna we W. umowę pożyczki numer NP\ (...). Pożyczka obejmowała kwotę 49562,19 zł z oprocentowaniem stałym 12,25% rocznie. Pożyczka miała być spłacona w 60 ratach. Przy czym kwoty rat i ich terminy miały być określone w harmonogramie spłat, stanowiącym załącznik do umowy. Ostania rata miała być spłacona 19 marca 2014 roku. W przypadku opóźnienia w spłacie miał być naliczane oprocentowanie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. W umowie przewidziano również, w przypadku zwłoki z zapłatą co najmniej dwóch pełnych rat możliwość wypowiedzenia umowy, przy czym wypowiedzenie musiało być poprzedzone pisemnym wezwaniem do zapłaty w terminie 7 dni i ostrzeżeniem o wypowiedzeniu umowy. Integralną częścią umowy był również „Regulamin udzielania pożyczek i kredytów przez (...) Bank Spółka Akcyjna we W.”. [dowód: umowa – k. 11-14]
2. 18 listopada 2013 roku Sąd Rejonowy w Rawie Mazowieckiej w sprawie VIII Co 899/13 nadał klauzule wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu (...) wystawionemu 30 października 2013 roku przez (...) Bank Spółka Akcyjna we W.. [dowód: kopia postanowienia – k. 52]
3. 7 maja 2015 roku (...) Bank Spółka Akcyjna we W. i (...) Wierzytelności Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. zawarły umowę przelewu wierzytelności. Wierzytelności objęte przelewem miał być wymienione w załączniku nr 1 do umowy. [dowód: umowa przelewu – k. 18
4. W dniu 22 maja 2015 roku pracownik (...) Spółka Akcyjna sporządził pismo kierowane do pozwanej którym wskazał, że (...) Wierzytelności Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. na podstawie umowy przelewu z dnia 7 maja 2015 roku zawartej z (...) Bank Spółka Akcyjna we W. nabył bliżej nie wskazane wierzytelności z tytułu niespłaconych pożyczek, kredytów i kart kredytowych. Wskazano również że zadłużenie pozwanej na dzień 25 maja 2015 roku wynosi 24276,25 zł i składa się: 17897,68 zł należności kapitałowej, 5734,60 zł tytułem naliczonych odsetek i 643,97 zł tytułem kosztów. Wskazano jako numer dokumentu obejmującego przelaną wierzytelność: NP\ (...) jako produkt „kredyt gotówkowy”. [dowód: pismo – k. 8-9]
5. W dniu 22 marca 2016 roku (...) Wierzytelności Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. wystawił wyciąg z ksiąg funduszu numer (...) w którym wskazał, że w dniu 7 maja 2015 roku nabył od (...) Bank Spółka Akcyjna we W. wymagalną wierzytelność wobec dłużnika T. C.. W wyciągu nie wskazano konkretnej wierzytelności z której miałoby pochodzić zadłużenie. Wskazano natomiast iż wynosi ono 24777,24 zł w tym 17897,68 zł kapitału i 6879,56 zł odsetek. [dowód: wyciąg z ksiąg – k. 6]
I. Wskazanie przyczyn, dla których Sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej niektórym dowodom:
1. Sąd pominął w ustaleniach faktycznych tabelkę sporządzoną przez pełnomocnika powoda. Jak wskazuje opis tabelki nie jest to wyciąg z załącznika numer 1 do umowy z dnia 7 maja 2015 roku a tylko taki miałby znaczenie dla ustaleń faktycznych. Powód, jak wynika z treści umowy przelewu dysponował załącznikiem numer 1 do umowy w formie pisemnej i nic nie stało na przeszkodzie w przedstawieniu go sądowi. Co prawda pełnomocnik powoda przedstawić kopie odpowiedniego załącznika ale została ona sporządzona tak mikroskopijną czcionką, że nie sposób odczytać danych tam zawartych. Samo jednak porównanie li bycz rubryk wskazuje że wydruk sporządzony przez pełnomocnika i przedstawiony pierwotnie sądowi nie odzwierciedla rzeczywistości.
I. Wyjaśnienie podstawy prawnej orzeczenia:
1. Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W rozpatrywanej sprawie to na stronie powodowej ciążył obowiązek, że po pierwsze powstała wierzytelność przysługująca wcześniejszemu wierzycielowi, a po drugie, iż skutecznie nabył tę wierzytelności od poprzednika prawnego.
2. W ocenie Sądu powód wykazał, że nabył, na podstawie umowy przelewu (art. 509 k.c.), wierzytelność wobec pozwanej T. C. jaka przysługiwała (...) Bank Spółka Akcyjna we W. z umowy NP\ (...) z dnia 19 marca 2009 roku. Co prawda złożone przez niego dokumenty są niekompletne, w szczególności brak załącznika numer 1 do umowy (złożony jest nieczytelny) ale twierdzenia faktyczne o nabyciu wierzytelności wobec pozwanej zostały zgłoszone już w pozwie a strona pozwana im nie zaprzeczyła, a tym samym należy je uznać za niesporne.
3. Natomiast w ocenie Sądu powód nie do końca wykazał, że dochodzona w sprawie wierzytelność istniała w chwili przelewu i w jakiej wysokości.
4. Co prawda za bezsporny należy przyjąć sam fakt zawarcia przez (...) Bank Spółka Akcyjna we W. umowy w dniu 19 marca 2009 oraz niektórych jej elementów, takich jak kwota pożyczki (49562,19 zł) oraz ostateczny termin spłaty (19 marca 2014 roku).
5. Skoro strony zawarły umowę pożyczki (art. 720 §1 k.c.), to pozwana niewątpliwie miała obowiązek ją zwrócić.
6. Niestety powód nie złożył harmonogramu spłat stanowiącego załącznik do umowy (§2 pkt 1 umowy), który wskazywał by kwoty i terminy płatności poszczególnych 60 rat które miały być spłacane. Brak harmonogramu spłat nie pozwala ustalić ani ewentualnych należnych odsetek ani też, wobec podniesionego zarzutu przedawnienia, ocenić jaka część dochodzonej należności uległa przedawnieniu.
7. Zgodnie z art. 118 k.c. roszczenia majątkowe związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (w tym wypadku przez (...) Bank Spółka Akcyjna we W.) ulegają przedawnieniu 3 letniemu. Skoro tak to należy uznać że pożyczka spłacana w ratach ulegała stopniowemu przedawnieniu wraz z upływem 3 lat od dnia płatności każdej z rat.
8. Biorąc pod uwagę termin zawarcia umowy, miesięczne płatności w ratach oraz termin wytoczenie powództwa, niewątpliwe zarzut przedawnienia zgłoszony może być częściowo słuszny a w pozostałej części niewątpliwie nie jest słuszny.
9. Niewątpliwie przedawnieniu legły raty płatne w miesiącach kwiecień 2009 – październik 2010 roku (tj. trzy lata przed złożeniem wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu z 30 października 2013). O ile zgodzić się można ze stanowiskiem powoda, iż wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przerywa bieg przedawnienia, to jednak nie może to dotyczyć należności w stosunku do których już upłynął trzyletni okres przedawnienia. Objęcie bankowym tytułem egzekucyjnym należności wymagalnych, ale przedawnionych nie skutkuje tym, że przedawnienie znika. Należności przedawnione, choćby by były wymienione w bankowym tytule egzekucyjnym nie mogą być skutecznie dochodzone w przypadku podniesienia zarzutu przedawnienia, za wyjątkiem sytuacji gdy dłużnik zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia (art. 117 §2 k.c.).
10. Mając więc na uwadze, iż bankowy tytuł egzekucyjny z dnia 30 października 2013 roku wystawiono ponad 4,5 lat od początku umowy może być tak że część należności objętych tytułem uległa przedawnieniu przed jego wystawieniem. By więc prawidłowo ocenić zgłoszony zarzut przedawnienia konieczna jest wiedza które raty spłacanej pożyczki obejmuje dochodzona w sprawie wierzytelność. Obowiązek wskazania takich informacji obciąża stronę powodową która winna wskazać konkretne daty wymagalności, zwłaszcza w sytuacji zgłoszonego zarzutu przedawnienia.
11. Powód w treści pozwu, ani też po zawiadomieniu go o zgłoszonym zarzucie przedawnienia, nie przedstawił sposobu kalkulacji dochodzonej kwoty - tj. w przypadku należności kapitałowej nie wskazał należności z których rat nie zostały spłacone przez pozwaną i w związku z tym wchodzą w skład kwoty 17897,68 zł. Natomiast w przypadku odsetek (6879,56 zł) powód nie wskazał jakiegokolwiek sposobu obliczenia tej kwoty – nie wiadomo z której raty pochodzą dochodzone odsetki umowne i od czego zostały policzone odsetki kapitałowe, od jakiej części kapitału i w jakim okresie.
12. Nie sposób więc wykluczyć, iż co najmniej cześć dochodzonej kwoty (i to zarówno w części kapitałowej jak i odsetkowej) pochodzi z rat wymagalnych przed październikiem 2010 roku a więc objętych przedawnieniem. Jednoznaczne rozstrzygnięcie tej kwestii byłoby możliwe tylko gdyby Sąd dysponował: harmonogramem spłat pożyczki oraz informacji które raty obejmuje należność kapitałowa dochodzona pozwem oraz informacji jak zostały policzone odsetki dochodzone w sprawie.
13. Powstaje pytanie jak winien postąpić Sąd, który na podstawie twierdzeń faktycznych powoda oraz przedstawionych przez niego dowodów nie może rozdzielić kwoty dochodzonej pozwem, która uległa przedawnieniu (bądź też nie jest w stanie wykluczyć że część żądania uległa przedawnieniu) od kwoty która nie uległa przedawnieniu.
14. W ocenie Sądu w takiej sytuacji należy oddalić całe powództwo, mając na uwadze, że to powoda zgodnie z art. 6 k.c. obciąża obowiązek wykazania zasadności powództwa, a przypadku podniesienia zarzutu przedawnienia, wykazania jego niesłuszności poprzez wykazanie dat wymagalności oraz ewentualnego przerwania przedawnienia. Jakiekolwiek wątpliwości Sądu muszą być rozstrzygane na korzyść strony pozwanej.
SSR Jarosław Janeczek