UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 października 2014 roku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. stwierdził, że Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowe (...) spółka cywilna jest dłużnikiem z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w łącznej kwocie 1 972 054,26 złotych za okres od lutego 1999 roku do grudnia 2012 roku.

Kolejną decyzją, również z dnia 14 października 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. stwierdził, że M. S., jako wspólnik spółki cywilnej (...), zobowiązany jest solidarnie ze spółką oraz drugim wspólnikiem, L. M. do opłacenia należności wynikających z nieopłaconych składek z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej przez spółkę, za okres od grudnia 2008 do grudnia 2012 roku w kwocie 219 815,52 złotych.

Decyzje - akta ZUS

M. S. odwołał się od powyższych decyzji, wnosząc o ich zmianę poprzez pomniejszenie zadłużenia o kwoty składek, które uległy przedawnieniu na dzień wydania zaskarżonych decyzji.

Odwołania k 2

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie.

Odpowiedź na odwołania k 6

Zainteresowany, Z. M. przyłączył się do stanowiska wnioskodawcy. Podniósł, że nie kwestionuje wysokości naliczonego przez ZUS zadłużenia.

Protokół rozprawy k 133

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

M. S. oraz Z. M. byli wspólnikami spółki cywilnej Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowe (...) z siedzibą w G.. Spółka zatrudniała pracowników. W dniu 17 stycznia 2014 roku działalność gospodarcza została zawieszona i nigdy nie podjęto już prowadzenia tej działalności.

Spółka od samego początku miała zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne.

Na dzień 14.10.2014 roku Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowe (...) spółka cywilna zalegała z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w łącznej kwocie 1 972 054,26 złotych, za okres od lutego 1999 roku do grudnia 2012 roku.

Okoliczności bezsporne

Termin płatności poszczególnych składek określony był na 15 dzień następnego miesiąca.

W dniu 07.02.2000 roku zostały wystawiony tytuł wykonawczy, obejmujący nieopłacone składki na fundusz ubezpieczeń społecznych, fundusz ubezpieczenia zdrowotnego, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, obejmujący zaległości od lutego 1999 roku.

W dniu 31.07.2000 roku zostały wystawiony tytuł wykonawczy, obejmujący zaległości na poszczególne Fundusze od stycznia 2000 roku do maja 2000 roku.

W dniu 14.11.2001 roku został wystawiony tytuł wykonawczy obejmujący należności od czerwca 2000 roku do sierpnia 2001roku.

W dniu 13.05.2002 roku został wystawiony tytuł wykonawczy za okres od września 2001 do lutego 2002 roku.

W dniu 19.06.2002 roku został wystawiony tytuł wykonawczy za marzec 2002 roku.

W dniu 22.07.2002 roku został wystawiony tytuł wykonawczy kwiecień 2002 roku.

W dniu 22.08.2002 roku został wystawiony tytuł wykonawczy za maj 2002 roku.

W dniu 09.10.2002 roku został wystawiony tytuł wykonawczy za czerwiec lipiec 2002 roku.

W dniu 14.11.2002 roku został wystawiony tytuł wykonawczy za sierpień i wrzesień 2002 roku.

Kolejne tytuły wykonawcze były wystawiane już po styczniu 2003 roku: 12.02.2003r – okres październik 2002- listopad 2002, 08.05.2003r za grudzień 2002, 11.08.2003 za okres od stycznia do maja 2003, 07.10.2003 za okres od czerwca do lipca 2003, 25.11.2003 za sierpień i wrzesień 2003, 10.02.2004 za okres październik i listopad 2003, 12.08.2004 za okres od grudnia 2003 do kwietnia 2004, 30.07.2004 za maj 2004, 29.10.2004 za czerwiec 2004, 27.10.2004 za lipiec 2004 roku.

Za kolejne okresy były wystawione kolejne tytuły wykonawcze, przekazane przez ZUS do Urzędu Skarbowego.

M. S. pobiera rentę z tytułu niezdolności do pracy.

W dniu 12 sierpnia 2014 roku wnioskodawca odebrał zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek.

Zaskarżone decyzje zostały doręczone zarówno wnioskodawcy jak i zainteresowanemu, przy czym Z. M. nie odwołał się od nich.

Okoliczności bezsporne a nadto akta postępowań egzekucyjnych załączone do akt, wykaz zaległości k 24 – 35, wykaz k 117-120

Sąd Okręgowy zważył co następuje

Przede wszystkim podnieść należy, że zarówno M. S. jak i Z. M. nie zakwestionowali wysokości zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. Sąd Okręgowy uprzedził więc wnioskodawcę, że postępowanie w sprawie ograniczone zostało do zbadania okoliczności, które skutkowałyby ewentualnie uwzględnieniem zarzutu przedawnienia.

Wnioskodawca oświadczył również, że po wydaniu decyzji nie została zapłacona żadna część należności, jak też przyznał że toczone są postępowania egzekucyjne.

W oparciu o powyższe, Sąd Okręgowy uznał odwołanie za częściowo uzasadnione.

Po pierwsze Sąd odniesie się do decyzji określającej wysokość zadłużenia Przedsiębiorstwa Produkcyjno Usługowego (...) spółki cywilnej z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w łącznej kwocie 1 972 054,26 złotych za okres od lutego 1999 roku do grudnia 2012 roku.

Ustawa z dnia 13.10.1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych określa rodzaje składek oraz zasady ich opłacania przez poszczególne podmioty.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 5 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 121) osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Okres podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom określa przepis art. 13 pkt. 4, zgodnie z którym osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Na podstawie zaś art. 66 ust. 1 pkt. 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 r. (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, ze zm.), osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych ( t. j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 963 ze zm.) obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu - podlegają pracownicy, czyli osoby fizyczne pozostające w stosunku pracy, w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Przytoczenie powyższych przepisów było o tyle konieczne, że zaległość z tytułu składek nie dotyczy wyłącznie wspólników spółki cywilnej jako osób prowadzących działalność gospodarczą, ale zaległości związanych z nieodprowadzaniem składek za zatrudnionych pracowników. Wnioskodawca i zainteresowany zatrudniali bowiem w spornym okresie pracowników, za których nie odprowadzili należnych składek do ZUS.

Wnioskodawca nie zakwestionował wysokości zadłużenia, ale w swoich odwołaniach podniósł, że część należności na pewno uległa już przedawnieniu.

Aby odnieść się do powyższego zarzutu, Sąd zobligowany był przeanalizować treść przepisu art. 24 ustęp 4 ustawy z dnia 13.10.1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przepis ten, w brzmieniu do dnia 31 grudnia 2002 roku stanowił, że należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, a w przypadku przerwania biegu przedawnienia o którym mowa w ust. 5, po upływie 10 lat licząc od dnia, w którym stały się wymagalne. Przy czym, w myśl ust. 5, bieg przedawnienia przerywało odroczenie terminu opłacenia należności z tytułu składek, rozłożenie spłaty na raty i każda inna czynność, zmierzająca do ściągnięcia tych należności, jeżeli o czynności tej został zawiadomiony dłużnik.

Od dnia 1 stycznia 2003 roku, to jest od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej z dnia 18.12.2002 roku, przepis art. 24 ust. 4 stanowił, że należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 10 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne z zastrzeżeniem ustępów 5-5d. Dodano wówczas ustęp 5d, który stanowił, że „bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności, zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego”.

W związku z brakiem przepisów przejściowych powstał problem, czy wydłużony do 10 lat, termin przedawnienia dotyczy również składek wymagalnych przed dniem 1 stycznia 2003 roku.

Powyższa kwestia została już rozstrzygnięta w orzecznictwie sądowym. Utrwalony jest pogląd, że do składek na ubezpieczenia społeczne, należnych i nieprzedawnionych przed dniem 31 grudnia 2002 roku zastosowanie ma przepis art. 24 ust. 4 ustawy systemowej, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 18.12.2002 roku.

Bardzo ważną kwestią, wymagającą podkreślenia jest to, że nowelizacja wprowadziła pojęcie „zawieszenia biegu przedawnienia”. Instytucja taka nie występowała w dotychczasowym brzmieniu ustawy systemowej. Dopuszczała ona jedynie przerwanie biegu przedawnienia. Do nieprzedawnionych do dnia 31.12.2002 roku należności z tytułu składek stosuje się nie tylko nowy – wydłużony termin przedawnienia, ale również wszystkie nowe przepisy dotyczące okoliczności mających wpływ na bieg tego terminu, tj. jego przerwanie, zawieszenie, o ile wymienione w nowych przepisach podstawy przerwania lub zawieszenia biegu przedawnienia powstały po tej dacie (por wyrok Sądu Najwyższego z 06.04.2011 sprawa I UK 313/10, wyrok Sądu Apel. w Ł. w sprawie III AUa 371/14).

Zgodnie z art. 24 ust. 5b, bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od dnia wszczęcia do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego oraz postępowania przed sądem.

Od dnia 1 stycznia 2012 roku termin przedawnienia należności z tytułu składek znów wynosi 5 lat, licząc od dnia w którym składki stały się wymagalne z zastrzeżeniem ustępu 5 i 6 art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis ten został zmieniony w oparciu o art. 11 ustawy z dnia 16.09.2011 roku o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców.

Zgodnie z art. 27 przywołanej ustawy z 16.09.2011 roku, do przedawnienia należności z tytułu składek, o którym mowa w art. 24 ust. 4 ustawy systemowej, którego bieg rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2012 r., stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, z tym że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia 1 stycznia 2012 r. Jeżeli przedawnienie rozpoczęte przed dniem 1 stycznia 2012 r. nastąpiłoby, zgodnie z przepisami dotychczasowymi wcześniej, przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że wszczęcie postępowania egzekucyjnego przed 1 stycznia 2003 roku nie zawiesiło biegu przedawnienia poszczególnych należności, gdyż obowiązujące wówczas przepisy nie znały instytucji zwieszenia terminu przedawnienia należności składkowych.

Mając to na uwadze, Sąd Okręgowy uznał, ze skoro do należności składkowych, za okres od lutego 1999 do września 2002 roku były wystawione tytuły egzekucyjne jeszcze przed końcem 2002 roku, to termin ich przedawnienia cały czas biegł i należności te przedawniły się najpóźniej w październiku 2012 roku.

Z powyższych względów Sąd częściowo zmienił zaskarżoną decyzję i uznał, że skoro doszło do przedawnienia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, to wnioskodawca nie może być dłużnikiem tych należności wraz z odsetkami.

Co do pozostałych należności, to Sąd stwierdził, ze tytuły wykonawcze zostały wystawione pod dniu 1 stycznia 2003 roku. Spowodowało to zwieszenie biegu przedawnienia składek za okres od października 2002 roku. Należności te nie uległy więc przedawnieniu i organ rentowy miał prawo ująć je w zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z dyspozycją art. 46 ust. 1 ww. ustawy płatnik składek jest obowiązany, według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

W myśl art. 47 ust. 1 ww. ustawy płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b.

Zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jeżeli płatnik składek nie złoży w terminie deklaracji rozliczeniowej, nie będąc z tego obowiązku zwolniony, Zakład dokonuje wymiaru składek z urzędu w wysokości wynikającej z ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej, bez uwzględnienia wypłaconych zasiłków oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych, zawiadamiając o tym płatnika.

W myśl art. 23 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił odwołanie w pozostałym zakresie od decyzji określającej wysokość zadłużenia z tytułu składek.

Po drugie, Sąd zajął się decyzją, dotyczącą przeniesienia odpowiedzialności za składki na wnioskodawcę jako wspólnika spółki cywilnej.

Zgodnie z treścią art. 115 § 1 ustawy ordynacja podatkowa, wspólnik spółki cywilnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki (tutaj zaległości z tytułu składek).

Z mocy art. 31 i 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2009 r., Nr 205, poz. 1585, ze zm.) do należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stosuje się odpowiednio wyszczególnione w przepisie art. 31 przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Stosownie do art. 118 § 1 ordynacji podatkowej w związku z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej nie można wydać, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość upłynęło 5 lat. Użyte w art. 118 § 1 ordynacji podatkowej pojęcie wydania decyzji nie obejmuje jej doręczenia przed upływem pięcioletniego terminu .

Decyzja organu rentowego o odpowiedzialności wnioskodawcy za zobowiązania spółki z tytułu nieopłaconych składek została wydana w dniu 14 października 2014 roku i dotyczy zaległości za okres od grudnia 2008 do grudnia 2012 roku w kwocie 219 815,52 złotych. Należy w tym miejscu podkreślić, że zaległość za grudzień 2008 roku stała się wymagalna 15 stycznia 2009 roku.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że nie zachodzą podstawy do zakwestionowania decyzji. Zarówno okres, za jaki określono odpowiedzialność, jak i wysokość zadłużenia, zostały prawidłowo określone.

Z tego względu Sąd oddalił odwołanie w całości. Wnioskodawca nie mógł bronić się zarzutem przedawnienia, bowiem należności za wskazany w decyzji okres nie uległy przedawnieniu. Ponadto były wystawiane tytułu wykonawcze, na podstawie których podejmowano próbę wyegzekwowania należności.

Zarządzenie: odpisy wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. ZUS wypożyczając akta rentowe i z pouczeniem wnioskodawcy