UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 lipca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił J. J. (1) przyznania rekompensaty, gdyż nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Od powyższej decyzji wnioskodawca J. J. (1) reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika złożył odwołanie, w którym wniósł o jej zmianę i ustalenie, że przysługuje mu prawo do rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego za utratę prawa do nabycia wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze przez okres ponad 15 lat przed dniem 1 stycznia 2009 roku tj. poprzez zaliczenie ubezpieczonemu oprócz uznanych w decyzji 14 lat i 8 miesięcy pracy w warunkach szczególnych, także pracy świadczonej na rzecz (...) Sp. z o.o. w R. w okresie od 1 marca 1984 roku do 1 stycznia 2009 roku jako pracy wykonywanej w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze. Ponadto wniósł o zasądzenie od organu rentowego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wnosił o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. J. (1), urodzony dnia (...), złożył w dniu 17 lutego 2016 roku wniosek o przyznanie prawa do emerytury (dowód: wniosek o emeryturę, k. 1 – 6 akt emerytalnych).

Decyzją z dnia (...) 2016 roku ZUS przyznał wnioskodawcy emeryturę w kwocie zaliczkowej od (...) 2016 roku tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego (dowód: decyzja z dnia (...) 2016 roku k. 13 akt emerytalnych).

W dniu 14 marca 2016 roku J. J. (1) złożył wniosek o doliczenie składek do emerytury. W załączeniu przedstawił świadectwo pracy wystawione przez (...) Sp. z o.o. w R. za okres od 1 marca 1984 roku do 11 marca 2016 ROKU, w którym skarżący był zatrudniony na stanowisku monter izolacji chemoodpornych i antykorozyjnych (dowód: wniosek z dnia 14 marca 2016 roku k. 15, świadectwo pracy z dnia 11 marca 2016 roku k. 16-17 akt emerytalnych).

Decyzją z dnia 11 kwietnia 2016 roku organ rentowy ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury wnioskodawcy od (...) 2016 roku tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 157.761,00 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 584.126,38 zł, średnie dalsze trwanie życia wyniosło 210,70 miesięcy, wyliczona kwota emerytury wyniosła 3.521,06 zł. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej (dowód: decyzja z dnia 11 kwietnia 2016 roku k. 18 akt emerytalnych).

W dniu 1 lipca 2016 roku skarżący złożył wniosek o rekompensatę za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach albo w szczególnym charakterze. Pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o przyznanie ubezpieczonemu rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego za utratę możliwości nabycia przez niego prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed 1 stycznia 2009 roku. Do wniosku zostały załączone:

- świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 3 lutego 2015 roku wydane przez Gminną Spółdzielnię (...) w B., w której wnioskodawca był zatrudniony od 4 czerwca 1966 roku do 29 lutego 1984 roku, w tym okresie od 1 lipca 1969 roku do 29 lutego 1984 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace piekarza i piecowego na stanowisku piekarza wymienionym w wykazie stanowisk dziale X poz. 11 pkt 3 stanowiącego załącznik do uchwały Zarządu Głównego (...) z dnia 25 lipca 1983 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy w spółdzielczości rolniczej;

- zaświadczenie z dnia 11 marca 2016 roku wydane przez (...) Sp. z o. o. w R., w której J. J. (1) był zatrudniony w okresie od 1 marca 1984 roku do 11 marca 2016 roku, w tym od 1 marca1984 roku do 31 grudnia 1984 roku na stanowisku robotnik budowlany, od 1 stycznia 1985 roku do 11 marca 2016 roku na stanowisku monter izolacji chemoodpornych i antykoryzyjnych;

- pismo z dnia 25 maja 2016 roku wystawione przez (...) Sp. z o.o. w R. informujące, że nie wydaje świadectw wykonywania pracy zaliczanej do I Kategorii zatrudnienia, firma wydaje zaświadczenia o wykonywaniu pracy na wysokości (dowód: wniosek z dnia 1 lipca 2016 roku wraz załącznikami k. 20-24 akt emerytalnych).

W dniu 15 lipca 2016 roku Gminna Spółdzielnia (...) w B. wystawiła wnioskodawcy świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach wskazujące, że był zatrudniony od dnia 4 czerwca 1966 roku do 29 lutego 1984 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy wypieku pieczywa na stanowisku piekarza wymienionym w wykazie stanowisk dziale X poz. 11 pkt 3 stanowiącego załącznik do uchwały Zarządu Głównego (...) z dnia 25 lipca 1983 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy w spółdzielczości rolniczej (dowód: świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 15 lipca 2016 roku k. 26 akt emerytalnych).

Decyzją z dnia 21 lipca 2016 roku ZUS o dmówił wnioskodawcy przyznania rekompensaty z powodu braku wymaganych 15 lat w szczególnych warunkach (dowód: decyzja z dnia 21 lipca 2016 roku k. 27 akt emerytalnych).

W dniu 2 lutego 2017 roku (...) Sp. z o.o. w R. wystawiła wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych wskazując, że był zatrudniony od 1 marca 1984 roku do 11 marca 2016 roku w tym okresie od 1 stycznia 1985 roku do 31 grudnia 1998 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace malarskie konstrukcji na wysokości na stanowisku malarz konstrukcji metalowych i urządzeń przemysłowych wymienionym w wykazie A dziale V poz. 6 pkt 1 wykazu szczegółowego stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 roku w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach podległych Ministrowi Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty na podstawie §1 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (Dz. U. nr 8 poz. 43) (dowód: świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 2 lutego 2017 roku k. 14 akt sprawy).

Pracodawca wystawił skarżącemu w dniu 2 lutego 2017 roku drugie świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, wskazując w nim, że był zatrudniony w zakładzie pracy od 1 marca 1984 roku do 11 marca 2016 roku, w tym okresie od 1 marca 1984 roku do 31 grudnia 1984 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy budowie oraz remontach chłodni kominowych i kominów przemysłowych na stanowisku robotnik budowlany wykonujący stale prace pomocnicze lub inne na wysokości wymienione w wykazie A dziale V poz. 2 pkt 7 wykazu szczegółowego stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 roku w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach podległych Ministrowi Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty na podstawie §1 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (Dz. U. nr 8 poz. 43) (dowód: świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 2 lutego 2017 roku k. 14v akt sprawy).

Decyzją z dnia 27 marca 2017 roku ZUS ponownie ustalił wartość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku wynosiła ona 178.291,63 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego ZUS przyjął:

- podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 1.396,33 zł ustaloną w decyzji z dnia 26 lutego 2016 roku o ponownym ustaleniu kapitału początkowego;

- okresy składkowe łącznie 31 lat, 10 miesięcy i 12 dni oraz nieskładkowe 3 miesiące i 19 dni;

- współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego dla wnioskodawcy wynosi 93,09%. Współczynnik ten służy do obliczenia części 24% kwoty bazowej. Wysokość 24% kwoty bazowej wynosi 293,01 zł. DO obliczenia współczynnika przyjęto okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie 32 lata, 2 miesiące i 1 dzień;

- średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat wynosi 209 miesięcy (komunikat Prezesa GUS z dnia 25 marca 1999 roku w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn M.P. nr 12, poz. 173).

Do kapitału początkowego przysługuje rekompensata w kwocie 54.320,77 zł. Kapitał początkowy wraz z rekompensatą wynosi 232.612,40 zł.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego ZUS nie uwzględnił okresu od 1 grudnia 1997 roku do 15 marca 1998 roku, gdyż w tym czasie wnioskodawca przebywał na urlopie bezpłatnym (dowód: decyzja z dnia 27 marca 2017 roku k. 32-34 akt kapitału początkowego).

Decyzją z dnia 28 marca 2017 roku organ rentowy przeliczył emeryturę wnioskodawcy od 1 lutego 2017 roku tj. od miesiąca, wpływu nowych dokumentów. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 157.761,00 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 762.094,33 zł, średnie dalsze trwanie życia wynosi 210,70 miesięcy, wyliczona kwota emerytury wynosi 4.365,71 zł. Ponadto ZUS poinformował w decyzji, że odwołanie wnioskodawcy zostało w części uwzględnione poprzez przyznanie prawa do rekompensaty od 1 lutego 2017 roku, a w pozostałej części odwołanie zostanie przekazane do Sądu (dowód: decyzja z dnia 28 marca 2017 roku k. 28 akt emerytalnych).

W dniu 1 marca 1984 roku J. J. (1) został zatrudniony w (...) W. (...) B. na podstawie umowy o pracę na okres próbny od 1 marca 1984 roku do 14 marca 1984 roku na stanowisku robotnika budowlanego. Od dnia 15 marca 1984 roku został zatrudniony na czas nieokreślony na tym samym stanowisku. Angażem z dniem 1 czerwca 1984 roku został przeniesiony na stanowisko malarz konstrukcji stalowych. W okresie od 4 kwietnia 1989 roku do 10 października 1990 roku pracował na budowie eksportowej na podstawie umowy o prace z dnia 30 marca 1989 roku. Od 11 października 1990 roku do 24 listopada 1990 roku przebywał na urlopie dewizowym. W dniu 31 grudnia 1990 roku złożył podanie o rozwiązanie umowy o pracę z dniem 31 grudnia 1990 roku za porozumieniem stron. Z dniem 1 stycznia 1991 roku wnioskodawca przyjął zatrudnienie i zawarł umowę o pracę w Spółce z o.o. (...) według proponowanych warunków pracy i płacy po rozwiązaniu umowy o pracę z (...) z dniem 31 grudnia 1990 roku na stanowisku malarza. Z dniem 1 stycznia 1992 roku wnioskodawcy powierzono obowiązki malarza konstrukcji stalowych. Od dnia 2 czerwca 1997 roku pracodawca udzielił wnioskodawcy bezpłatnego urlopu. W okresie od 1 czerwca 1997 roku do 30 listopada 1997 roku był zatrudniony w (...)Sp. z o.o. w B. wykonując prace pisarskie i pomocnicze przy zabezpieczeniu antykorozyjnym. Z dniem 27 czerwca 2002 roku wnioskodawca został poinformowany, że został pracownikiem (...) Sp. z o.o. w R.. Następnie wnioskodawcy powierzono dodatkowo obowiązki brygadzisty, kierowanie pracą brygady malarzy. W okresie od 24 stycznia 2005 roku do 21 marca 2005 roku odwołujący pracował na budowie eksportowej. Pismem z dnia 12 listopada 2012 roku został poinformowany, że od dnia 7 listopada 2012 roku jest pracownikiem firmy (...) Sp. z o. o. w R.. Informacją w sprawie zmiany nazewnictwa stanowisk pracy wskazano, że od 1 stycznia 2016 roku dotychczasowa nazwa zajmowanego stanowiska odwołującego zostaje zmieniona na monter izolacji chemoodpornych i antykorozyjnych (dowód: umowa o pracę z dnia 1 marca 1984 roku, umowa o pracę z dnia 15 marca 1984 roku, angaż z dnia 11 czerwca 1984 roku, angaż z dnia 17 lipca 1986 roku, umowa o prace z dnia 30 marca 1989 roku, angaż z dnia 3 lutego 1992 roku, umowa o prace brygadzisty, informacja do umowy o pracę, informacja w sprawie zmiany stanowisk pracy, aneks do umowy o pracę z dnia 21 grudnia 2001 roku, podanie z dnia 31 grudnia 1990 roku, pismo z dnia 2 stycznia 1991 roku, pismo z dnia 20 stycznia 2005 roku, pismo z dnia 21 stycznia 2005 roku, oświadczenie z dnia 21 stycznia 2005 roku, umowa o pracę z dnia 21 stycznia 2005 roku wraz z załącznikami, podanie z dnia 26 maja 1997 roku, pismo z dnia 28 maja 1997 roku, karta obiegowa zmiany w aktach osobowych wnioskodawcy, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 9v, świadectwo pracy k. 6 akt kapitału początkowego świadectwo pracy k. 7 akt emerytalnych,).

Monter izolacji chemoodpornych i antykorozyjnych wykonuje izolacje konstrukcji budowlanych betonowych, żelbetonowych i stalowych narażonych na działalnie czynników chemicznych oraz zabezpiecza elementy konstrukcji stalowych i urządzeń przemysłowych przed korozją atmosferyczną za pomocą powłok malarskich przy zastosowaniu narzędzi, maszyn i urządzeń do czyszczenia podłoży i nanoszenia powłok izolacyjnych. Do jego zadań należy:

- analizowanie rysunków roboczych i ustalanie na ich podstawie zakresu oraz rodzaju robót izolacyjnych, potrzebnych materiałów, narzędzi i maszyn,

- ocenianie jakości materiałów izolacyjnych,

- organizowanie miejsca pracy i transportu materiałów na budowie,

- przygotowywanie powierzchni konstrukcji budowlanych i urządzeń przemysłowych do wykonania izolacji chemoodpornych lub antykorozyjnych,

- czyszczenie powierzchni stalowych przez piaskowanie pod ciśnieniem,

- przygotowanie zapraw chemoodpornych,

- przygotowanie masz bitumicznych na gorąco,

- wykonywanie płaszczy ochronnych blaszanych i z tworzyw sztucznych,

- izolowanie powierzchni rurociągów, zbiorników i wież papą, tkaniną jutową i lepikiem,

- wykonywanie wykładzin chemoodpornych ścian, łuków i sklepień,

- wykonywanie wykładzin z betonu chemoodpornego w wieżach, chłodniach kominowych i zbiornikach,

- przygotowanie powierzchni stalowych pod malowanie antykorozyjne (czyszczenie, szpachlowanie i szlifowanie),

-miniowanie elementów konstrukcji stalowych, maszyn i urządzeń,

- malowanie sposobem ręcznym lub natryskowym elementów konstrukcji stalowych, maszyn i urządzeń przemysłowych,

- wykonywanie izolacji antykorozyjnych na gorących rurociągach,

- wykonywanie napraw izolacji chemoodpornych i antykorozyjnych,

- wykonywanie izolacji termicznych rurociągów i zbiorników, izolacje przewciwwilgociowe basenów i zbiorników,

- organizowanie własnego stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepisami BHP, ochrony p. poż., ochrony środowiska oraz wymaganiami ergonomii (dowód: zakres czynności w aktach osobowych stanowiska).

Brygadzista podlega kierownikowi, kieruje brygadą roboczą i wykonuje przydzielone roboty pod nadzorem przełożonego. Do zakresu jego czynności należy:

- wyznacza podległym pracownikom stanowiska pracy, przydziela narzędzia i materiały, sprawdza stan sprzętu,

- sprawdza warunki na poszczególnych stanowiskach od strony bhp i p. poż.,

-zabezpiecza wykonawstwo robót zgodnie z obowiązującą technologią i dopilnowuje jakości robót,

-pracuje razem z brygadą,

-przestrzega dyscypliny w brygadzie, prowadzi listę obecności, kontrolę obecności i wypełnia zgodnie ze stanem faktyczny6m obecności pracowników,

- odbiera ilościowo i jakościowo materiały z magazynu budowy i przygotowuje je do rozdziału na stanowiska pracy,

-urządza podręczny warsztat pomocniczy w ramach potrzeb na przydzielonych odcinkach budowy,

- udziela instruktażu w zakresie wykonawstwa robót, przypomina o przestrzeganiu warunków bhp i poż., nadzoruje przestrzeganie ich w ciągu pracy,

- przestrzega i dba o właściwe wykorzystanie dnia roboczego,

- dba o pełną sprawność narzędzi, sprzętu pomocniczego i ochronnego,

- przestrzega norm zużycia materiałów według obowiązującej technologii i zapobiega niszczeniu lub marnotrawstwu materiałów, narzędzi i innych środków produkcji,

- powinien posiadać znajomość rysunku technicznego, celem właściwego, zgodnego z dokumentacją techniczną wykonywania robót,

- dba o codzienne utrzymanie porządku w miejscu pracy, a po zakończeniu robót zabezpiecza materiały, sprzęt i narzędzia przed kradzieżą i p. poż.,

- w razie wypadku udziela pomocy poszkodowanemu, powiadamia przełożonych, bierze udział w dochodzeniu i podejmie środki zaradcze – przeciwdziałające wypadkowi,

- wykonuje inne czynności zlecone przez przełożonego (dowód: zakres czynności w aktach osobowych wnioskodawcy).

Do zakresu prac malarza należało m.in.:

- przy wykonywaniu prac na wysokości z rusztowań codziennie przed przystąpieniem do pracy przeprowadzić przegląd i dokonać komisyjnego odbioru rusztowań w obecności brygadzisty prowadzącego roboty malarskie i brygadzisty brygady rusztowaniowej. W przypadku pozytywnej oceny każdorazowo udokumentować odbiór wpisem w książkę –dziennik rusztowań,

- do prac wykonywanych na rusztowaniach i wysokości stosować sprzęt osobistej ochrony specjalistycznej ze specjalnymi atestami jakości,

- do prac na poziomie zero i podestach stałych stosować sprzęt i odzież ochrony osobistej zgodnie z normami BHP dla danego miejsca i rodzaju wykonywanych prac,

- przestrzegać dopuszczalnych norm obciążenia rusztowania określonych w projekcie technicznym opracowanym dla danego rusztowania,

- zachować na stanowiskach roboczych, a w szczególności na rusztowaniach porządek, bezpieczne i szerokie przejście, drogi komunikacyjne umożliwiające swobodne przemieszczanie, wykonywanie transportu materiałów a w razie zagrożenia lub wypadku możliwość szybkiej ewakuacji,

- materiały i elementy do produkcji składować na wyznaczonym do tego celu polu,

- wywieszać w miejscach widocznych i łatwo dostępnych instrukcji udzielenia pierwszej pomocy, instrukcji p. poż. i instrukcji obsługi urządzeń i maszyn używanych na budowie (dowód: zakres czynności w aktach osobowych wnioskodawcy).

Firma (...) Sp. z o.o. w R. zajmowała się termomodernizacją, blacharką i antykorozją. Pracownicy byli podzieleni na brygady, w jednej brygadzie było około 6-10 osób. Wszyscy pracowali razem. Zajmowali się malowaniem konstrukcji stalowych, na elektrowni były to np. słupy, belki, rury ciśnieniowe. Malowanie elementów odbywało się od wysokości „0” do 100 - 300 metrów. Na poziomie „0” pracowali pracownicy, którzy nie mieli uprawnień do pacy na wysokości. Malowanie na wysokości odbywało się z rusztowań stojących i wiszących, które stawiali cieśle.

Do zabezpieczenia stanowiska w materiały, narzędzia był odpowiedzialny brygadzista, kierownik. Pracownicy wykonywali piaskowanie pod ciśnieniem, do którego służyła piaskarka, przygotowywali zaprawy chemoodporne tj. przygotowywali farby do malowania. Czyszczenie konstrukcji odbywało się przy pomocy piaskowania albo ręcznie szlifierką, szczotką przygotowując powierzchnie do malowania. Malowano epoksydem, minia ołowianą, chlorokauczukiem, czyli farbami chemicznymi (dowód: zeznania świadka A. Ś. – protokół rozprawy z dnia 23 lutego 2017 roku od 00:07:13 do 00:07:56, od 00:08:23 do 00:09:55, od 00:12:12 do 00:17:11, 00:18:35 do 00:19:43, zeznania świadka J. J. (2) – protokół rozprawy z dnia 23 lutego 2017 roku 00:23:29 do 00:23:38, zeznania wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 19 kwietnia 2017 roku od 00:02:52 do 00:03:03, od 00:04:20 do 00:04:59).

J. J. (1) zajmował się malowaniem konstrukcji stalowych m.in. kotła oraz innych elementów. Czasami zimą był oddelegowany do pracy przy ociepleniach wełnami (termiczną, mineralną) np. rurociągów, która była też pracą na wysokości, ale trwała krótko od kilku dni do tygodnia-dwóch tygodni. Skarżący pracował w pełnym wymiarze czasu pracy i tylko na wysokości (dowód: zeznania świadka A. Ś. – protokół rozprawy z dnia 23 lutego 2017 roku od 00:09:55 do 00:10:58, od 00:12:12 do 00:12:57, zeznania świadka J. J. (2) – protokół rozprawy z dnia 23 lutego 2017 roku od 00:20:53 do 00:22:18, 00:23:51 do 00:24:36, zeznania wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 19 kwietnia 2017 roku od 00:04:59 do 00:05:33).

Praca trwała do 12 godzin i dłużej (dowód: zeznania świadka A. Ś. –protokół rozprawy z dnia 23 lutego 2017 roku od 00:11:25 do 00:11:38).

Brygadzista odpowiadał za ludzi, rozdzielał pracę i pracował wraz z pozostałymi pracownikami, zaś prace biurową wykonywali kierownicy (dowód: zeznania świadka A. Ś. –protokół rozprawy z dnia 23 lutego 2017 roku od 00:17:36 do 00:18:35, zeznania świadka J. J. (2)- protokół rozprawy z dnia 23 lutego 2017 roku od 00:25:44 do 00:26:10).

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (tj. Dz.U. z 2017 r. poz. 664) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynoszący co najmniej 15 lat.

Rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej (art. 2 pkt 5 ustawy).

Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 21 ust. 2). Przy czym rozchodzi się tu wyłącznie o emeryturę wcześniejszą, a nie w powszechnym wieku emerytalnym.

Celem bowiem rekompensaty jest złagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach. Nie polega ona jednak na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, ale na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

Zgodnie z art. 23 ustawy emerytalnej rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast z art. 173 ustawy emerytalnej wynika, że kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., za których były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne przed dniem 1 stycznia 1999 r. Tym samym warunek sformułowany w art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS obliczonej według formuły zdefiniowanego świadczenia (zob. Marcin Zieleniecki, Komentarz do art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych).

W przedmiotowej sprawie spornym między stronami było, to czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Sp. z o.o. w R. od 1 marca 1984 roku do 1 stycznia 2009 roku był niesporny w świetle przedstawionej przez skarżącego dokumentacji. Spornym pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w tych okresach tj. czy była to praca wykonywa w warunkach szczególnych.

Do oceny pracy wykonywanej w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze konieczne jest odwołanie się do przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.), gdzie wskazano, że rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w art. 32 ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32). Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W myśl § 3 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Natomiast w myśl § 2 ust. 1 tego rozporządzenia - okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i renach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, za pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o szczególnej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w warunkach szczególnych nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.)

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w warunkach szczególnychwarunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 202/11/272).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

W przedmiotowej sprawie skarżący początkowo nie dysponował świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych, a jedynie zaświadczeniem o jej wykonywaniu w okresie od 1 marca 1984 roku do 31 grudnia 1984 roku na stanowisku robotnik budowlany, od 1 stycznia 1985 roku do 11 marca 2016 roku na stanowisku monter izolacji chemoodpornych i antykorozyjnych. Z dniem 2 lutego 2017 roku pracodawca wystawił J. J. (1) świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych wskazując w nich, że w okresie od 1 marca 1984 roku do 31 grudnia 1984 roku na stanowisku robotnik budowlany wykonujący stale prace pomocnicze lub inne na wysokości, w okresie od 1 stycznia 1985 roku do 31 grudnia 1998 roku na stanowisku malarz konstrukcji metalowych i urządzeń przemysłowych.

Charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w (...) Sp. z o.o. w R. w spornym okresie Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych oraz zeznań świadków i samego wnioskodawcy.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego Sąd przyjął, że skarżący posiada wymagany 15-letni okres pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

J. J. (1) w tym okresie zajmował stanowisko malarza w brygadzie malarzy antykorozyjnych. W tym czasie zajmował się malowaniem konstrukcji stalowych oraz innych elementów takich jak np. słupy, belki, rury ciśnieniowe. Do malowania używał farb miniowych (ołowianych), chlorokauczukowych oraz epoksydu. Wykonywał prace przy utrzymywaniu we właściwym stanie antykorozyjnym elementów składowych konstrukcji stalowych.

Ponadto w okresie zimowym był sporadycznie oddelegowany do wykonywania prac termoizolacyjnych polegających na ocieplaniu wełnami termiczną i mineralną np. rurociagów. Prace termoizolacyjne, które wykonywał trwały od kilku dni do tygodnia-dwóch tygodni. Wszystkie te prace skarżący wykonywał na wysokości.

Nie mniej należy przypomnieć, iż o szczególnych warunkach pracy nie decyduje nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj pracy rzeczywiście wykonywanej przez pracownika. Okoliczność stosowania przez pracodawcę różnego nazewnictwa dla określenia zajmowanego przez wnioskodawcę stanowiska pracy, przy niezmienionym zakresie faktycznych obowiązków, nie może prowadzić do uznania, że wnioskodawca nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych.

Prace na wysokości przy malowaniu rur ciśnieniowych, belek, słupów stalowych farbami korozyjnymi oraz przy układaniu izolacji termicznych w postaci ocieplaniu wełnami, zdaniem Sądu, były pracami o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości. Świadczy o tym zarówno zakres jego obowiązków, charakter pracy, jak i warunki w jakich praca była świadczona.

Ustawodawca zalicza w/w prace do prac w szczególnych warunkach w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

I tak, prace przy malowaniu rurociągów przesyłowych oraz stalowych słupów farbami korozyjnymi na wysokości mieszczą się w wykazie A, Dziale V, poz. 6, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku jako prace malarskie konstrukcji na wysokości.

Z kolei zatrudnienie przy pracach antykorozyjnych i termoizolacyjnych urządzeń i instalacji technologicznych zostało wymienione w wykazie A dziale IV poz. 38 i jak takie podlega uwzględnieniu jako praca w warunkach szczególnych na cele emerytalno – rentowe.

Oceny tej nie zmienia okoliczność nie wystawienia wnioskodawcy przez (...) Sp. z o.o. w R. świadectwa pracy w szczególnych warunkach za cały sporny okres czasu. Skoro przeprowadzone w sprawie dowody wykazały, że wnioskodawca taką pracę rzeczywiście świadczył. Świadectwo pracy w szczególnych warunkach – jak już wyżej podnoszono- nie jest bowiem wyłącznym dowodem służącym do wykazania charakteru świadczonej pracy. A co za tym idzie jego brak nie wyklucza ustalenia, że świadczona praca była pracą w szczególnych warunkach.

Sąd nie zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 1 marca 1984 roku do 31 grudnia 1984 roku, bowiem z dokumentów osobowych wynika jedynie, że pracował on jako robotnik budowlany, a zgłoszeni świadkowie nie posiadali jakiejkolwiek wiedzy na temat wykonywanej w tym czasie przez wnioskodawcę pracy.

Sąd nie zaliczył wnioskodawcy do okresu pracy w warunkach szczególnych także okresu jego pracy na budowie eksportowej (od 4 kwietnia 1989 roku do 10 października 1990 roku oraz od 24 stycznia 2005 roku do 21 marca 2005 roku), bowiem wnioskodawca poza dokumentacją w aktach osobowych nie przedstawił żadnych innych dowodów na okoliczność charakteru świadczonej wówczas pracy, a także w okresie urlopu bezpłatnego pracy (...) Sp. z o.o. w B..

Mając zatem na uwadze wszystkie powyższe rozważania, należało uznać, że po doliczeniu okresu spornego uwzględnionego przez Sąd do okresu pracy w warunkach szczególnych uwzględnionego przez ZUS w wymiarze 14 lat i 8 miesięcy ubezpieczony J. J. (1) legitymuje się 15-letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych. Wobec faktu, że spełnił także pozostałe przesłanki uprawniające go do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych, Sąd z mocy art. 477(14)§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie 1 w punkcie 1 wyroku.

Nadto należy wskazać, że stosownie do treści art. 477 (13) k.p.c. zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez Sąd - przez wydanie decyzji uwzględniającej w całości lub w części żądanie strony - powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części. Poza tym zmiana lub wykonanie decyzji nie ma wpływu na bieg sprawy.

Nadto, w myśl art. 355 § 1 k.p.c. sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.

Wobec tego, że żądanie skarżącego zostało w kolejnej decyzji organu rentowego z dnia 28 marca 2017 roku w części zaspokojone, poprzez przyznanie prawa do rekompensaty od 1 lutego 2017 roku, Sąd orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku.

Ponadto art. 355 § 1 k.p.c. stanowi, że sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych odwołanie pełni rolę pozwu. Pozew może być cofnięty bez zezwolenia drugiej strony aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania orzeczenia. Sąd może uznać powyższą czynność za niedopuszczalną tylko wówczas, gdy okoliczności sprawy wskazują, że jest sprzeczna z prawem, zmierza do obejścia prawa (art. 203 § 4 k.p.c.) lub narusza słuszny interes ubezpieczonego.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 3 wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z §9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. …) zasadzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz ubezpieczonego J. J. (1) kwotę 360,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

WYROK

UZASADNIENIE