UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 maja 2015 roku numer (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. umorzył postępowanie w zakresie wniosku Z. K. z dnia 15 stycznia 2015 roku o umorzenie należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że zgodnie z art. 1 ust. 6 ustawy abolicyjnej umorzeniu podlegają należności z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz wypadkowe za okres od 1 stycznia 1999 roku do 28 lutego 2009 roku za osoby obowiązkowo podlegające tym ubezpieczeniom z tytułu prowadzonej działalności, odsetek za zwłokę od w/w składek, opłaty prolongacyjnej, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych oraz kosztów egzekucyjnych, a umorzenie tych należności skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za ten sam okres. Z analizy konta wnioskodawcy wynika, że za okres objęty ustawą abolicyjną nie posiada on zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. W związku z powyższym postępowanie w zakresie umorzenia składek na ubezpieczenie zdrowotne jest bezprzedmiotowe.

Decyzją z dnia 2 lipca 2015 roku numer (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. stwierdził, że Z. K. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 12.014,01 złotych, w tym z tytułu:

-: składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od lutego 2004 roku do grudnia 2006 roku w kwocie 5.569,01 złotych oraz
-: odsetek za zwłokę w kwocie 6.445 złotych.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż zawiadomił Z. K. o wszczęciu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, wzywając jednocześnie do złożenia pisemnych wyjaśnień w sprawie przyczyn nieopłacenia składek, pod rygorem wydania decyzji w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na podstawie dotychczas zgromadzonych dowodów. Płatnik składek nie dopełnił obowiązku określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z tym Zakład, działając na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy, określił wysokość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W odwołaniach wniesionych do Sądu Z. K. zakwestionował powyższe decyzje podnosząc, iż w spornym okresie nie prowadził działalności gospodarczej. Co prawda Firma Handlowa (...) została zarejestrowana, jednakże faktycznie nigdy ta działalność nie została podjęta. O powyższym świadczy fakt, iż za w/w okres do urzędu skarbowego w C. wpływały zerowe deklaracje podatkowe, gdyż taki był wymóg proceduralny przy zawieszonej działalności. Dodał również, iż według informacji uzyskanej w organie rentowym taki stan nie skutkował obowiązkiem odprowadzania jakichkolwiek składek, w tym na ubezpieczenie zdrowotne.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w C. wniósł o oddalenie odwołań wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonych decyzji.

Sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania i orzekania.

S ą d u s t a l i ł i z w a ż y ł, c o n a s t ę p u j e:

Decyzją Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 5 listopada 2012 roku numer (...) utrzymano w mocy decyzję dyrektora (...) Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 22 sierpnia 2012 roku stwierdzającą objęcie obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym Z. K. w okresie od 1 października 1999 roku do 31 grudnia 2006 roku z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej (...). Odwołujący nie zgodził się z powyższą decyzją i zaskarżył ją do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W., który w dniu 5 lutego 2013 roku w sprawie sygn. akt (...) odrzucił skargę Z. K. (z uwagi na jej wniesienie po terminie).

W dniu 15 stycznia 2015 roku Z. K. wniósł o umorzenie nieopłaconych należności za okres objęty ustawą abolicyjną na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, która została zlikwidowana z dniem 31 grudnia 2006 roku.

Wnioskodawca nie posiada jakichkolwiek zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres objęty w/w ustawą.

Pismem z dnia 13 maja 2015 roku organ rentowy poinformował Z. K. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, na które składają się należności za okres od lutego 2004 roku do grudnia 2012 roku w łącznej kwocie 11.954,01 złotych. Jednocześnie Zakład wezwał płatnika składek do złożenia w terminie 7 dni pisemnych wyjaśnień w sprawie przyczyn nieopłacenia składek, pod rygorem wydania decyzji w sprawie określenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne na podstawie dotychczas zgromadzonych dowodów.

Pismem z dnia 16 czerwca 2015 roku organ rentowy powiadomił wnioskodawcę o zakończeniu postępowania dowodowego wraz z informacją o możliwości wypowiedzenia się w terminie 7 dni od otrzymania niniejszego pisma co do zebranych dowodów i materiałów w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne.

(vide: akta rentowe, załączone do akt dokumenty k. 14 i k. 17-24)

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. z 2012 roku poz. 1551) na wniosek osoby podlegającej w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 r. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.):

1)która przed dniem 1 września 2012 r. zakończyła prowadzenie pozarolniczej działalności i nie prowadzi jej w dniu wydania decyzji, o której mowa w ust. 8,

2)innej niż wymieniona w pkt 1

- umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 r. oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Umorzenie należności, o których mowa w ust. 1, skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres oraz należnych od nich, za ten sam okres, odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego (ust. 6).

Warunkiem umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6, jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji, o której mowa w ust. 13 pkt 1, niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od dnia 1 stycznia 1999 r., do opłacenia których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub płatnik składek, o którym mowa w ust. 2, oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego (ust. 10).

Z analizy powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że umorzeniu należności z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają wyłącznie nieopłacone składki i inne należności wymienione w art. 1 ust. 1, tj. wyłącznie składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz należne od nich odsetki i opłaty dodatkowe. W niniejszej sprawie niekwestionowanym jest fakt, iż Z. K. w okresie od 1 października 1999 roku do 31 grudnia 2006 roku nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i nie posiadał zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, a tym samym przepisy powyższej ustawy nie mają do niego zastosowanie. Konsekwencją powyższego zaś jest brak możliwości umorzenia wyłącznie należności z tytułu składek na ubezpieczenia zdrowotne. Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdził Sąd Apelacyjny w Katowicach, który w wyroku z dnia 8 stycznia 2015 roku w sprawie sygn. akt III AUa 264/14 (Biul.SAKa 2015/3/40-41, LEX nr 1809526) stwierdził, iż osoba prowadząca pozarolniczą działalność w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r., która nie podlegała z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z uwagi na posiadanie innej podstawy ubezpieczeń społecznych, nie może skutecznie - w trybie ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność - domagać się umorzenia nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne związanych z prowadzeniem działalności. Przepisy tej ustawy nie mają bowiem w ogóle do niej zastosowania.

Za chybione należało również uznać odwołanie odwołującego od decyzji z dnia 2 lipca 2015 roku w zakresie, w jakim organ rentowy ustalił wysokość zadłużenia wraz z należnymi odsetkami za zwłokę z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego. Jak bowiem wskazał Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 2 sierpnia 2011 roku w sprawie sygn. akt III AUa 228/11 ( LEX nr 1129821, Biul.SAKa 2012/1/33-34) w postępowaniu toczącym się z odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalającej wysokość zaległych składek na ubezpieczenie zdrowotne będącej następstwem prawomocnej decyzji dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia stwierdzającej objęcie obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, ubezpieczony nie może już kwestionować samego faktu podlegania temu ubezpieczeniu. Powyższe wynika z faktu, iż decyzja ustalająca wysokość należnych składek jest decyzją wykonawczą (wymiarową) w stosunku do decyzji dyrektora NFZ stwierdzającej objęcie obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Dlatego też w niniejszym postępowaniu kwestionowanie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu obecnie jest spóźnione. Odwołujący co najwyższej w niniejszej sprawie mógłby kwestionować jedynie okoliczności dotyczące wysokości ustalonej podstawy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu względnie wysokości ustalonej składki oraz odsetek za zwłokę.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji wyroku na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE