UZASADNIENIE

Decyzją z 7 marca 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił ubezpieczonemu S. M. prawa do emerytury, gdyż nie udowodnił on, by do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął 25-letni okres ubezpieczenia oraz 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy podniósł, że udowodniony okres ubezpieczenia wynosi 23 lata, 2 miesiące i 27 dni. Do tego okresu organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonemu czasu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 1 stycznia 1973r. do 22 września 1975r., ponieważ ubezpieczony uczęszczał do szkoły położnej w innej miejscowości niż gospodarstwo i niemożliwym było jednoczesne pobieranie nauki oraz praca w tym gospodarstwie w pełnym wymiarze. Organ rentowy ustalił, że ubezpieczony posiada 9 lat pracy w warunkach szczególnych, tj. w ramach zatrudnienia na kolei, oraz 12 lat i 4 miesiące stażu pracy w warunkach szczególnych.

Odwołanie od w/w decyzji złożył S. M. wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że wbrew twierdzeniom organu rentowego do okresu wymaganego do emerytury zaliczyć należy okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16. roku życia, tj. od 1 stycznia 1973r. do 22 września 1975r. Ubezpieczony podał, iż szkoła, do której uczęszczał, była oddalona od rodzinnego gospodarstwa o ok. 10 km, a dojazd do niej zajmował mu niewielką ilość czasu. Ubezpieczony podniósł, że w okresie od 13 września 1977r. do 30 czerwca 1982r. świadczył pracę w warunkach szczególnych będąc zatrudnionym jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony w (...) Zakłady (...) w G. (odwołanie wraz z załącznikiem k.1-4 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k. 4-5 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony S. M. w dniu (...). ukończył 60. rok życia. W dniu 10 stycznia 2017r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury (wniosek z 10 stycznia 2017r. k.1-4 akt emerytalnych). Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 23 lata, 2 miesięce i 27 dni, z czego okresy składkowe stanowią 21 lat, 7 miesięcy i 13 dni, a 1 rok, 7 miesięcy i 14 dni to okres opłacania składek na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego (...) uzupełniająco zaliczony i traktowany jako okres składkowy. Ponadto organ rentowy ustalił, że do dnia 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony osiągnął staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 9 lat (okres zatrudnienia na kolei) oraz 12 lat i 4 miesięcy, na który składają się następujące okresy: od 1 lipca 1982r. do 22 lutego 1990r. (praca w (...) Oddział w G. oraz od 23 lutego 1990r. do 31 października 1994r. (praca w (...)7 S.A. Zakład (...) w W.). Z uwagi na brak wymaganego ustawą stażu ubezpieczenia oraz okresu pracy w warunkach szczególnych, decyzją z 7 marca 2017r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (decyzja k.54 akt emerytalnych).

Ubezpieczony urodził się w dniu (...) w M. (powiat (...)). Rodzice ubezpieczonego, J. i H. małż. M. na mocy ustawy uwłaszczeniowej – od 4 listopada 1971r. stali się właścicielami gospodarstwa rolnego o pow. 10,16 ha położonego w miejscowości i gminie M. (zaświadczenie Starostwa Powiatowego w G. z 26 czerwca 2014r. k.14 akt emerytalnych). Ubezpieczony od urodzenia mieszkał z rodzicami na terenie powyższego gospodarstwa (zaświadczenie o zameldowaniu wydane przez Urząd Gminy w M. w dniu 27 grudnia 2016r. k.13 akt emerytalnych). Po ukończeniu szkoły podstawowej, ubezpieczony kontynuował naukę w (...) Szkole Zawodowej w Ż.. Szkołę tę ukończył w dniu 20 czerwca 1975 r. (świadectwo ukończenia (...) Szkoły Zawodowej w Ż. k.8 akt emerytalnych).

Poczynając od ukończenia 16. roku życia, co nastąpiło w dniu 1 stycznia 1973 r., poprzez okres nauki w (...) Szkole Zawodowej w Ż. aż do 22 września 1975r. (od 23 września 1975r. ubezpieczony podjął pierwszą pracę zawodową w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...)), ubezpieczony łączył naukę w szkole z pracą w gospodarstwie rolnym rodziców. Na posiadanych gruntach uprawiane było zboże oraz rzepak, mak, len i ziemniaki. W gospodarstwie rolnym hodowane było bydło w ilości około 8 sztuk jednocześnie oraz trzoda chlewna. Odległość od gospodarstwa rolnego rodziców do szkoły ubezpieczonego wynosiła ok. 10 km. Trasę tę ubezpieczony pokonywał początkowo autobusem, a od 1974r. motorem. Ubezpieczony wychodził z domu o godzinie 7.10. Do domu wracał około godziny 14. Przed udaniem się do szkoły, tj. od godziny 5 do 6.30 oraz popołudniami, po powrocie z zajęć szkolnych do godzin wieczornych, ubezpieczony pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. Codziennie zajmował się pracami związanymi z opieką nad zwierzętami, tj. podawał im wodę i pokarm oraz wymieniał ściółkę. Wyprowadzał również krowy na pastwiska i odstawiał mleko. Oprócz tych czynności ubezpieczony wykonywał również sezonowe prace polowe, takie jak sianokosy, żniwa, wykopki. Praca w gospodarstwie rolnym zabierała ubezpieczonemu co najmniej 4 godziny dziennie. W rozpatrywanym okresie rodzice ubezpieczonego pracowali na roli. W domu rodzinnym obok ubezpieczonego mieszkały również dwie jego siostry - o 4 lata starsza od ubezpieczonego i o 10 lat młodsza od ubezpieczonego. Starsza siostra ubezpieczonego była krawcową i również pracowała w gospodarstwie rolnym (zeznania świadków T. W. i K. Z. k.22v-23 akt sprawy oraz zeznania ubezpieczonego k.21v-22 akt sprawy).

W okresie od 13 września 1977r. do 30 czerwca 1982r. ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładach (...) w G. (późniejsza nazwa (...) Zakłady (...) w G.) jako kierowca pojazdu T. oraz K., tj. samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Do zadań ubezpieczonego należał przewóz ziemi na budowy nasypów kolejowych na terenie całego kraju (świadectwo pracy wydane przez (...) Oddział Nr (...) w G. k.17 akt emerytalnych, listy wynagrodzeń k.18-25 akt emerytalnych, dokument potwierdzający przydział samochodu k.27 akt emerytalnych, dokumenty zgromadzone w aktach osobowych ubezpieczonego w kopercie na k.17 akt sprawy, zeznania świadków H. S. oraz J. B. k.23-23v akt sprawy zeznania ubezpieczonego k.22 akt sprawy).

Ubezpieczony nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (oświadczenie - wniosek o emeryturę k. 2 akt emerytalnych).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie S. M. podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016r., poz.887 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy ,tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego ogólnego stażu ubezpieczenia w wymiarze co najmniej 25 lat, a także stażu pracy w szczególnych warunkach w wymiarze co najmniej 15 lat. Bezspornym było, iż ubezpieczony spełnia pozostałe, wyrażone w przywołanych wyżej przepisach, warunki do nabycia emerytury w wieku obniżonym.

Analizując okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że wniosek ubezpieczonego o zaliczenie do okresu wymaganego do emerytury okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od ukończenia 16. roku życia ,tj. od 1 stycznia 1973r. do 22 września 1975r. (2 lata, 8 miesięcy i 22 dni) zasługuje na uwzględnienie. Sąd nie podzielił stanowiska organu rentowego, że za niezaliczeniem wskazanego okresu przemawia odległość między miejscem zamieszkania ubezpieczonego a szkołą w Ż.. Z ustaleń Sądu wynika, że odległość ta wynosi około 10 km i ubezpieczony pokonywał ją początkowo autobusem, a następnie motorem. W ocenie Sądu, mając na uwadze powyższą odległość i środki komunikacji, przy wymienionych wyżej godzinach zajęć w szkole, ubezpieczony był w stanie stale – codziennie w wymiarze co najmniej 4 godziny pracować w gospodarstwie rolnym rodziców. Co do potrzeby pracy ubezpieczonego w tym gospodarstwie nie może być wątpliwości. Przedmiotowe gospodarstwo było duże, gdyż miało ponad 10 ha powierzchni i prowadzono w nim uprawy roślinne i hodowlę zwierząt. Mając na uwadze realia pracy w rolnictwie w spornym okresie, kiedy to większość prac wykonywana była ręcznie, stwierdzić należy, iż prowadzona w gospodarstwie rolnym małżonków M. uprawa ziemi oraz hodowla zwierząt wymagała dużego codziennego nakładu pracy. Zeznania świadków –ówczesnych mieszkańców miejscowości M. oraz samego ubezpieczonego potwierdzają, że ubezpieczony zarówno rano, jak i po powrocie ze szkoły wykonywał wszystkie konieczne prace w gospodarstwie. Były to prace przy zwierzętach, prace w obejściu oraz prace polowe. Nie może być przy tym wątpliwości, że praca ubezpieczonego miała istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania tego gospodarstwa, które jako wskazano wyżej było dużym gospodarstwem, wymagającym intensywnej pracy nie tylko od jego właścicieli (rodziców ubezpieczonego), ale i domowników, w tym ubezpieczonego. Mając na uwadze powyższe okoliczności, zgodnie z art.10 ust.1 pkt 3 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd uznał, że wskazany wyżej okres pracy ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym podlega doliczeniu do okresu wymaganego do emerytury, sprawiając że ubezpieczony legitymuje się wymaganym 25-letnim okresem ubezpieczenia.

Wskazać dalej należy, że ubezpieczony trafnie wywodził, iż na dzień 1 stycznia 1999r. legitymuje się 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Ze zgromadzonych bowiem w sprawie dokumentów w postaci ogólnego świadectwa pracy, list wynagrodzeń, jak również spójnych i logicznych zeznań świadków - współpracowników ubezpieczonego: H. S., J. B., a także zeznań samego ubezpieczonego wynika, że w okresie od 13 września 1977r. do 30 czerwca 1982r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w Zakładach (...) w G. jako kierowca samochodów o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Z zeznań świadka J. B. wynika, że kierowcy zatrudnieni w w/w zakładzie pracy mieli przypisane do siebie samochody. Z twierdzeniem tym koresponduje dokument złożony na k.27 akt emerytalnych, w którym wskazano, jakie pojazdy w rozpatrywanym okresie użytkował ubezpieczony (K., T., S.). W świetle powyższego słuszne jest przyjęcie, że od 13 września 1977r. do 30 czerwca 1982r. (od 1 lipca 1982r. przedsiębiorstwo weszło w struktury (...)), a zatem przez ponad 4,5 roku ubezpieczony świadczył pracę kierowcy samochodów o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, zaliczaną do prac w szczególnych warunkach w myśl wykazu A, działu VIII poz.2 - załącznika do w/w rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. W konsekwencji po zaliczeniu do stażu pracy w szczególnych warunkach spornego okresu ubezpieczony legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999r. stażem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 15 lat.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd na podstawie art.477¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że ubezpieczonemu przysługuje prawo do emerytury od(...). ,tj. od miesiąca, w którym ubezpieczony osiągnął 60. rok życia.

O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z wynikiem sprawy, w oparciu o art.98§ 1 i 3 kpc w zw. z art.99 kpc. Stawka wynagrodzenia pełnomocnika ubezpieczonego wynika z treści §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.).

Przewodniczący	SSO Katarzyna Antoniak
Protokolant	st. sekr. sądowy Marzena Mazurek

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE