UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 listopada 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z urzędu przyznał J. S. emeryturę i jednocześnie odmówił wnioskodawcy rekompensaty z uwagi na to, że udowodnił 6 lat, 3 miesiące i 29 dni okresów pracy w szczególnych warunkach wobec wymaganych 15 lat. Organ rentowy nie uznał okresów pracy wnioskodawcy w szczególnych warunkach od 01 sierpnia 1977 r. do 31 grudnia 1982 r. w Przedsiębiorstwie (...) we W. na podstawie świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 05 września 2002 r. i od 18 czerwca 1996 r. do 31 grudnia 1999 r. w (...) sp. z o.o. w Z., na podstawie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 24 października 2002 r.

W odwołaniu od powyższej decyzji J. S. stwierdził, że posiada świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o jego oddalenie uzasadniając swoje stanowisko jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. S., ur. (...), na podstawie decyzji z dnia 24 lutego 2012 r. był uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy z prawem do jej pobierania, do dnia osiągnięcia wieku emerytalnego, do dnia (...)r.

Decyzją z dnia 18 listopada 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z urzędu przyznał J. S., który osiągnął powszechny wiek emerytalny, emeryturę i jednocześnie odmówił wnioskodawcy rekompensaty z uwagi na to, że udowodnił 6 lat, 3 miesiące i 29 dni okresów pracy w szczególnych warunkach wobec wymaganych 15 lat, przy czym nie uznał okresów pracy w szczególnych warunkach od 01 sierpnia 1977 r. do 31 grudnia 1982 r. w Przedsiębiorstwie (...) we W. na podstawie świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 05 września 2002 r. i od 18 czerwca 1996 r. do 31 grudnia 1999 r. w (...) sp. z o.o. w Z., na podstawie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 24 października 2002 r.

(o k o l i c z n o ś c i b e z s p o r n e)

W okresie od 01 sierpnia 1977 r. do 31 grudnia 1982 r. wnioskodawca był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) we W. gdzie wykonywał prace kierownika odwiertu. W świadectwie pracy z dnia 05 września 2002 r. wymieniony wyżej pracodawca stwierdził fakt wykonywania przez J. S. we wskazanym wyżej okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy dozoru inżynieryjno-technicznego „na terenie stanowisk wiertniczych”, wymienionej w wykazie A, Dział XIV, poz. 24 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. W okresie tego zatrudnienia wnioskodawca nadzorował prace polegające na poszukiwaniu węgla, miedzi, barytu, anhydrytu. Prace te wykonywali na 3 zmiany, bowiem proces wiercenia nie mógł być przerywany. J. S. był odpowiedzialny za proces wiercenia.

D o w ó d: w aktach kapitału początkowego:

- świadectwo pracy, k. 7,

- świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, k. 8,

zeznanie świadków:

- R. D., k. 37v., e-protokół: 00:05:00-00:11:00,

- R. M., k. 37v., e-protokół: 00:12:00-00:18:00,

wyjaśnienia wnioskodawcy, k.37v.-38, e-protokół: 00:20:00-00:24:00.

akta osobowe.

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 31 grudnia 1999 r., w (...) sp. z o.o. w Z. ubezpieczony na stanowisku asystenta kierownika wiertni, w komórce organizacyjnej (...)wykonywał w okresie od 16 sierpnia 1996 r. do 31 grudnia 1999 r. prace w szczególnych warunkach, wymienione Dziale XIV, poz. 24. Powyższe okoliczności precyzuje świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 24 października 2002 r. o tyle, że dodatkowo wskazuje, że wymieniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wiertnicze przy poszukiwaniu surowców i że prace te są wymienione w wykazie A, Dział XIV poz. 24 zarządzenia resortowego. W czasie tego zatrudnienia J. S. miał uprawnienia górnicze, tzw. dozór i jego praca polegała na nadzorze nad pracą brygady. Wiertnia pracowała 24 godziny na dobę w ruchu ciągłym. Na trwającej 12 godzin zmianie dziennej pracowało 12-14 pracowników, zaś na nocnej – 8 pracowników. W ramach sprawowanego nadzoru ubezpieczony zgodnie z posiadanymi uprawnieniami nadzorował prawidłowe i bezpieczne prowadzenie prac na wiertni. Jego obowiązkiem było dopilnowanie stosowania prawidłowych metod i technik wiertniczych przy wierceniu otworów. Wymienione prace wnioskodawca wykonywał przy poszukiwaniu surowców, przede wszystkim ropy i gazu.

J. S. jest z wykształcenia inżynierem górnictwa naftowego, specjalistą wiertnictwa.

d o w ó d: w aktach kapitału początkowego: świadectwo pracy, k. 21,

w tomie I akt emerytalnych: świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach,

k. 43.

zeznanie świadków: A. W., k. 53v.,

M. N., k. 53v.-54.

akta osobowe.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 21 ustawy z dnia ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.jedn.: Dz.U. z 2015 r., poz. 965 z późn. zm.), rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ust. 2).

Celem rekompensaty jest złagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach. Nie polega ona jednak na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, ale na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. Przesłankę negatywną przyznania prawa do rekompensaty stanowi jedynie nabycie prawa do wcześniejszej emerytury, natomiast nabycie prawa do emerytury na zasadach ogólnych nie wpływa w żaden sposób na uprawnienia do rekompensaty (por. wyrok SA w Gdańsku z dnia 17 grudnia 2015 r., III AUa 717/15, Legalis nr 1398722).

W myśl art. 23 cyt. ustawy, ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę. Rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy z dnia z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (ust. 2). W rozpoznawanej sprawie ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie rekompensaty.

Rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury (a w niniejszej sprawie – prawo do rekompensaty), ustala się na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Rozporządzenie to stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia (§ 1 ust. 1). W myśl zaś § 2 ust. 1 tego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W rozpoznawanej sprawie kwestią sporną było, czy wnioskodawca posiada co najmniej 15-letni staż pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, uprawniający go do rekompensaty w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych. Organ rentowy uznał za udokumentowane 6 lat, 3 miesiące i 29 dni takiej pracy. Wnioskodawca podnosił natomiast, że prace w szczególnych warunkach wykonywał także świadcząc pracę w czasie od 01 sierpnia 1977 r. do 31 grudnia 1982 r. w Przedsiębiorstwie (...) we W. i od 18 czerwca 1996 r. do 31 grudnia 1999 r., w (...) sp. z o.o. i przez to wraz z już niespornie udokumentowanym okresem posiada wymagane 15 lat okresów pracy w szczególnych warunkach.

Wobec takich twierdzeń wnioskodawcy sporne okresy jego zatrudnienia rozpatrywać należało z uwzględnieniem rodzaju prac wymienionych w wykazie A, w Dziale XIV „prace różne” pod poz. 24, tj. kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione są w wykazie.

Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszym postępowaniu, w szczególności dowody z dokumentów zawartych w aktach osobowych wnioskodawcy z obu okresów jego zatrudnienia wraz z zeznaniami świadków i wyjaśnieniami J. S., jak również treść świadectw wykonywania prac w szczególnych warunkach, świadczą o wykonywaniu przez wnioskodawcę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prac polegających na sprawowaniu dozoru inżynieryjno-technicznego na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Z materiału tego wynika bowiem, że sprawując taki dozór wnioskodawca wykonywał prace przy poszukiwaniu surowców, tj. prace wymienione w wykazie A, Dział I, poz. 4. Ubezpieczony sprawował dozór inżynieryjno-techniczny na wiertni w poszukiwaniu surowców.

W świetle zatem ustalonych w sprawie istotnych faktów i powyższych rozważań, w przekonaniu Sądu wnioskodawca wykazał, że w spornych okresach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace określone w wykazie A, w Dziale XIV, pod poz. 24 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. Istnieją także uzasadnione podstawy do przyjęcia, że pracując na wiertni przy poszukiwaniu surowców wykonywał także prace wymienione w Dziale I poz. 4 wykazu A.

Dlatego też w okolicznościach niniejszej sprawy, uwzględniając uzasadnione odwołanie Sąd na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzeł co do istoty sprawy.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE