UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego Ł. S., w pozwie złożonym do tut. Sądu w dniu 14 listopada 2016 r. (data nadania w placówce pocztowej), wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) Szpitala Wojewódzkiego (...) w C. kwoty 67.951,44 zł tytułem dostawy wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwot:

- 4.224,96 zł od dnia 12.04.2016 r. do dnia zapłaty;

- 4.224,96 zł od dnia 21.04.2016 r. do dnia zapłaty;

- 4.224,96 zł od dnia 30.04.2016 r. do dnia zapłaty;

- 4.224,96 zł od dnia 10.05.2016 r. do dnia zapłaty;

- 4.224,96 zł od dnia 19.05.2016 r. do dnia zapłaty;

- 1.760,40 zł od dnia 28.05.2016 r. do dnia zapłaty;

- 4.224,96 zł od dnia 07.06.2016 r. do dnia zapłaty;

- 4.224,96 zł od dnia 10.06.2016 r. do dnia zapłaty;

- 2.112,48 zł od dnia 11.06.2016 r. do dnia zapłaty;

- 4.224,96 zł od dnia 29.06.2016 r. do dnia zapłaty;

- 4.224,96 zł od dnia 12.07.2016 r. do dnia zapłaty;

- 8.449,92 zł od dnia 16.07.2016 r. do dnia zapłaty;

- 17,604,00 zł od dnia 23.07.2016 r. do dnia zapłaty.

Ponadto powód wnosił o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że jego poprzednik prawny – (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. i (...) Szpital Wojewódzki (...) w C. w dniu 30 grudnia 2015 r. zawarli umowę dostawy leków do apteki szpitalnej. Z tytułu dostawy (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. obciążył pozwanego fakturami VAT nr (...).

Powód wykonał zobowiązanie polegające dostarczeniu pozwanemu w/w towaru. Pozwany nie zgłaszał zastrzeżeń co do jakości oraz formy i sposobu zapłaty. Wzywany do dobrowolnej zapłaty, nie negując zasadności roszczeń, dotychczas nie zapłacił należności, wobec czego powód jako sukcesor (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wystąpił z niniejszym pozwem. (pozew – k. 2-5 akt)

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Szpital Wojewódzki w C. (...) wnosił o oddalenie powództwa. Kwestionował co do zasady i wysokości roszczenie powoda, jak również legitymację czynną powoda do wystąpienia z powództwem, powołują się na art. 54 ust 5 ustawy o działalności leczniczej, z uwagi na to, że doszło do zmiany wierzyciela szpitala, bez zgody organu założycielskiego, wskazując, że taka czynność jest nieważna z mocy prawa. Pozwany kwestionował również wysokości odsetek od żądanej w petitum pozwu kwoty. Powyższe oznaczałoby obowiązek zapłaty odsetek wg. wyższej stopy procentowej obowiązującej od dnia 1 stycznia 2016 r., podczas gdy przepisy przejściowej zmienionej ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych nakazują w przypadku transakcji handlowych zawieranych w wyniku przeprowadzenia postępowań o udzielnie zamówienia publicznego, na podstawie przepisów PZP wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy, stosować przepisy dotychczasowe (art. 55 ust 2). (odpowiedź na pozew – k. 66-67 akt).

Ustosunkowując się do odpowiedzi na pozew powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. podniósł, iż powołany przez powoda wymóg uzyskania zgody podmiotu tworzącego (...) na zmianę wierzyciela dotyczy jedynie sukcesji syngularnej. Nieważne są więc zmiany wierzyciela dokonywane na podstawie takich czynności jak – cesja, przelew, faktoring czy umowa konsorcjom. Celem w/w zakazu jest uchronienie szpitali przed niekontrolowanym handlem ich długami. W niniejszej sprawie doszło do sukcesji uniwersalnej częściowej – (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. przeniósł na powoda (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. część swojego majątku – w tym wierzytelność przysługującą mu wobec pozwanego w drodze podziału przez wydzielenie, zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 KSH. W/w czynność jest więc podstawą z której wynika legitymacja czynna powoda w niniejszym postępowaniu. Nie można bowiem uznać, by skuteczność przekształceń spółek handlowych była uzależniona od zgody podmiotu tworzącego (...). W niniejszej sprawie oczywistym jest, iż przejście wierzytelności pozwanego na (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. nie była zamiarem dokonanego w dniu 1 sierpnia 2016 r. podziału, a jedynie jego konsekwencją. Dlatego też przepis art. 54 ust 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej nie będzie miał zastosowania w rozpoznawanej sytuacji. W odniesieniu do kwestii dochodzonych odsetek wskazał, że w niniejszej sprawie między stronami przeprowadzona została zawarta transakcja handlowa w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, w związku z czym podstawą żądania przez powoda odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych jest przepis 8 w/w ustawy. W świetle art. 4a w/w ustawy powód nie mógł dochodzi odsetek ustawowych (art. 481 KC) gdyż są one wyłączone w przypadku transakcji handlowych. Jedynym rodzajem odsetek, które mogą być zasądzone od należności głównej są odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych. Ponadto wskazał, iż zgodnie z art. 13 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych postanowienia umowne wyłączające lub ograniczające możliwość dochodzenia odsetek ustawowych za opóźnianie w transakcjach handlowych są nieważne, a zamiast nich stosuje się przepisy w/w ustawy. Zgodnie z art. 56 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o transakcjach handlowcy, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. A contrario wskazał, że od dnia 1 stycznia 2016 r. do transakcji handlowych zastosowanie będą miały odsetki ustawowe na opóźnienie w transakcjach handlowych, zaś przepis art. 56 w/w ustawy stanowi lex specialis w stosunku do art. 55, dotyczy on bowiem wprost kwestii odsetek. (pismo – k. 89-90 akt)

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie przeprowadzonych postępowań o udzielenie zamówień publicznych w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie umowy z dnia 29 stycznia 2004 r. prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.) (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarł z pozwanym (...) Szpitalem Wojewódzkim (...) w C. w dniu 30 grudnia 2015 r. umowę dostawy leków do apteki szpitalnej wymienionych w zestawieniu asortymentowo – wartościowym stanowiącym załącznik nr 1 do umowy. Umowa miała obowiązywać w okresie roku od daty zawarcia. Zgodnie z warunkami płatności ustalonymi przez strony w umowie (§ 4 pkt 1), za dostarczony towar pozwany miał uiszczać należność w terminie 30 dni od daty wystawienia poszczególnej faktury.

dowód: umowa wraz z załącznikami - k. 37-40 akt, KRS pozwanego – k.9-10v akt

Powód realizował zlecenia zgodnie ze zgłoszeniami składanymi przez pozwanego. Po dostarczeniu towaru wystawiła faktury VAT na łączną kwotę 67.951,44 zł, w tym faktury VAT –

- nr (...) na kwotę 4.224,96 zł z 35-dniowym terminem płatności - 11.04.2016 r.,

- nr (...) na kwotę 4.224,96 zł z 35-dniowym terminem płatności - 20.04.2016 r.,

- nr (...) na kwotę 4.224,96 zł z 35-dniowym terminem płatności - 29.04.2016 r.,

- nr (...) na kwotę 4.224,96 zł z 35-dniowym terminem płatności - 9.05.2016 r.,

- nr (...) na kwotę 4.224,96 zł z 35-dniowym terminem płatności - 18.05.2016 r.,

- nr (...) na kwotę 1.760,40 zł z 35-dniowym terminem płatności - 27.05.2016 r.,

- nr (...) na kwotę 4.224,96 zł z 35-dniowym terminem płatności - 6.06.2016 r.,

- nr (...) na kwotę 4.224,96 zł z 35-dniowym terminem płatności - 9.06.2016 r.,

- nr (...) na kwotę 2.112,48 zł z 35-dniowym terminem płatności - 10.06.2016 r.,

- nr (...) na kwotę 4.224,96 zł z 35-dniowym terminem płatności - 28.06.2016 r.,

- nr (...) na kwotę 4.224,96 zł z 35-dniowym terminem płatności - 11.07.2016 r.,

- nr (...) na kwotę 8.449,92 zł z 35-dniowym terminem płatności - 15.07.2016 r. i

- nr (...) na kwotę 17,604,00 zł z 35-dniowym terminem płatności - 22.07.2016 r.

dowód: faktury VAT - k. 41-54 akt, dokumenty WZ – k. 74-86 akt

W dniu 1 sierpnia 2016 r. nastąpił podział (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. polegający na przeniesieniu części majątku spółki dzielonej na już istniejącą spółkę – spółkę przejmującą - tj. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. (podział przez wydzielenie, zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 KSH). Fakt podziału przez wydzielenie poprzez przeniesienie części majątku spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na spółkę (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. widnieje w rubryce 4 działu 6 odpisu pełnego KRS powoda.

dowód: plan podziału wraz z załącznikami – k. 19-37 akt, odpis pełny z KRS powoda – k 11-18v akt

Pismem datowanym na dzień 23 sierpnia 2016 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. poinformował (...) Szpital Wojewódzki (...) w C. o przejściu na jego rzecz wierzytelności wymienionych w załączniku nr 1 do zawiadomienia, wskutek dokonania w dniu 1 sierpnia 2016 r. podziału przez wydzielenie w trybie określonym w art. 529 § 1 pkt 4 KSH poprzez przeniesienie części majątku spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W..

dowód: pismo z dnia 23 sierpnia 2016 r. wraz z załącznikiem – k. 57-58 akt

Wobec braku zapłaty należności dochodzonych pozwem powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. pismem datowanym na dzień 23 sierpnia 2016 r. wezwał pozwanego do zapłaty należności. Porwany na powyższe wezwanie odpowiedział.

dowód: pismo z dnia 23 sierpnia 2016 r. wraz z załącznikiem – k. 55-56 akt

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a w szczególności: odpisu pełnego z KRS powoda – k 11-18v akt, KRS pozwanego – k.9-10v akt, umowy wraz z załącznikami - k. 37-40 akt, faktur VAT - k. 41-54 akt, dokumentów WZ – k. 74-86 akt, planu podziału wraz z załącznikami – k. 19-37 akt, pisma z dnia 23 sierpnia 2016 r. wraz z załącznikiem – k. 57-58 akt i pisma z dnia 23 sierpnia 2016 r. wraz z załącznikiem – k. 55-56 akt.

Sąd uwzględnił wszystkie dokumenty dołączone do pozwu oraz złożone przez strony w toku procesu. Przedłożone dokumenty rzeczywiście były sporządzone, a w ich treść nie ingerowano, nie były przerabiane. Sąd uznał, iż dołączone dokumenty stanowią uzupełnienie dowodów stanowiących załącznik do pozwu i dlatego mogą stanowić podstawę do wydania w sprawie rozstrzygnięcia.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Strony – poprzednik prawny powoda - (...) sp. z o.o. z siedzibą w (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. i (...) Szpital Wojewódzki (...) w C. łączyła umowa dostawy i z tej też umowy wynika roszczenie powoda. Zgodnie z art. 605 KC przez umowę dostawy dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczenia częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzecz i do zapłacenia ceny. W sprawie niniejszej bezspornym było, iż dostawca spełnił swój obowiązek i dostarczył leki do apteki szpitalnej, zaś odbiorca odebrał te rzeczy, lecz za wystawione faktury VAT nie uiścił należności, mimo upływu 35-dniowego terminu wskazanego w nich.

W tym miejscu należy odnieść się do pierwszego z zarzutów pozwanego, w którym kwestionował legitymację czynną powoda do wystąpienia z powództwem, wskazując, że doszło do zmiany wierzyciela szpitala, bez zgody organu założycielskiego.

Zgodnie z art. 54 ust 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1638) (dalej UDL) czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej może nastąpić po wyrażeniu zgody przez podmiot tworzący. Podmiot tworzący wydaje zgodę albo odmawia jej wydania, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia ciągłości udzielania świadczeń zdrowotnych oraz w oparciu o analizę sytuacji finansowej i wynik finansowy samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej za rok poprzedni. Zgodę wydaje się po zasięgnięciu opinii kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Ustęp 6 w/w ustawy wskazuje, że czynność prawna dokonana z naruszeniem ust. 2-5 jest nieważna.

Ustawodawca w art. 54 ust 5 UDL, analogicznie w art. 53 ust. 6 UZOZ, posłużył się niezdefiniowaną przez siebie formułą czynności prawnej mającej na celu zmianę wierzyciela. Brzmienie w/w przepisu wskazuje, że chodzi o takie czynności prawne, których istotą (celem) jest doprowadzenie do zmiany wierzyciela (...). Innymi słowy norma dotyczy takich czynności prawnych, których podmioty działają z góry określonym zamiarem doprowadzenia do zmiany wierzyciela w stosunku prawnym (prawodawca wskazuje w sposób jednoznaczny na zamierzony cel czynność prawnej, w ten sposób niejako definiując czynności prawne objęte normą art. 54 ust 5 UDL). Z działania normy wynikającej z w/w przepisów wyłączone są zatem te czynności prawne, które nie są ukierunkowane na dokonanie zmiany wierzyciela (...), ale których dalszą konsekwencją (skutkiem) – i to niekonieczną – może być zmiana wierzyciela. Należy też zauważyć, że regulacja art. 54 ust 5 UDL ma charakter wyjątkowy, wprowadza bowiem ograniczenie w zasadzie rozporządzalności prawami zbywalnymi (art. 57 KC), a taki generalny charakter mają wierzytelności. W takiej sytuacjach w/w przepis nie powinien być interpretowany rozszerzająco ( exceptiones non sunt extentendae) (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24 lipca 2014 r. wydany w sprawie I ACa 161/14

W dniu 1 sierpnia 2016 r. nastąpił podział (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. polegający na przeniesieniu części majątku spółki dzielone na już istniejącą spółkę – spółkę przejmującą - tj. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.. Przepis art. 529 § 1 pkt 4 K.S.H. stanowi, że podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie). Tym samym w niniejszej sprawie mamy do czynienia z sukcesją uniwersalną częściową. Jeśli chodzi o samą definicję sukcesji (następstwo prawne), jest to wstąpienie w ogół praw i obowiązków przez nabywcę ogółu praw (sukcesja uniwersalna) lub w część praw i obowiązków (sukcesja singularna). O sukcesji mówimy wówczas, gdy następca prawny wywodzi swe prawa od poprzednika. Sukcesją nie jest więc nabycie tytułem pierwotnym, na przykład w drodze zasiedzenia lub zawłaszczenia rzeczy porzuconej z zamiarem wyzbycia się własności. Może mieć postać sukcesji pod tytułem ogólnym (sukcesja uniwersalna), gdy nabywca wstępuje w ogół praw i obowiązków majątkowych poprzednika, bądź oznaczonej ułamkowej części tego ogółu praw i obowiązków, czyli ogółu aktywów i pasywów (np. przy dziedziczeniu). Sukcesja uniwersalna zachodzi tylko w przypadkach w ustawie wskazanych, na przykład w wypadkach: dziedziczenia, nabycia spadku na skutek umowy - art. 1053 KC, przekształcenia spółek handlowych na podstawie KSH, łączenia osób prawnych (np. art. 96 Prawa spółdzielczego). Może mieć również postać sukcesji pod tytułem szczególnym (sukcesja syngularna lub singularna), gdy przechodzi z jednego podmiotu na drugi tylko jedno ze ściśle oznaczonych praw. Przykładem sukcesji syngularnej jest: sprzedaż, zamiana, darowizna konkretnych przedmiotów, wypłata sumy pieniężnej z rachunku bankowego na rzecz osoby wskazanej w umowie po śmierci posiadacza tego rachunku.

Tym samym należy uznać, że cytowany przepis, który zobowiązuje do uzyskania przez stronę zgody podmiotu tworzącego (...) na zmianę wierzyciela dotyczy jedynie sukcesji syngularnej. Nieważna są więc zmiany wierzyciela dokonywane na podstawie takich czynności jak: przelew wierzytelności, w tym powierniczy, faktoring, gwarancja, subrogacja umowna i indos wekslowy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2016 r., wydany w sprawie o sygn. akt II CSK 379/15) W niniejszej sprawie jak już wskazano wyżej mamy do czynienia z sukcesją uniwersalną częściową – (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. przeniósł na powoda (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. część swojego majątku – w tym wierzytelność przysługującą mu wobec pozwanego w drodze podziału przez wydzielenie. W/w czynność jest więc podstawą z której wynika legitymacja czynna powoda w niniejszym postępowaniu. Nie można bowiem uznać, by skuteczność przekształceń spółek handlowych była uzależniona od zgody podmiotu tworzącego (...). W niniejszej sprawie oczywistym jest, iż przejście wierzytelności pozwanego na (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. nie była zamiarem dokonanego w dniu 1 sierpnia 2016 r. podziału, a jedynie jego konsekwencją. Dlatego też przepis art. 54 ust 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej nie będzie miał zastosowania w rozpoznawanej sprawie.

W odniesieniu do drugiego z zarzutu pozwanego – tj. kwestionowania wysokości dochodzonych przez powoda odsetek, to przepis art. 4 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 403 z późn. zm.) wskazuje, że użyte w ustawie określenia oznaczają - transakcja handlowa - umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością. W niniejszej sprawie bez wątpienia mamy do czynienia z transakcją handlową, która prowadziła do dostawy towarów – leków do apteki szpitalnej, którą to umowę strony zawarły w związku z prowadzoną działalnością, w związku z czym podstawą żądania przez powoda odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych jest przepis art. 8 w/w ustawy. W świetle art. 4a w/w ustawy powód nie mógł dochodzi odsetek ustawowych (art. 481 KC) gdyż są one wyłączone w przypadku transakcji handlowych. Jedynym rodzajem odsetek, które mogą być zasądzone od należności głównej są odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych. Ponadto wskazać należy, iż zgodnie z art. 13 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych postanowienia umowne wyłączające lub ograniczające możliwość dochodzenia odsetek ustawowych za opóźnianie w transakcjach handlowych są nieważne, a zamiast nich stosuje się przepisy w/w ustawy.

Mając na uwadze powyższe Sąd uwzględnił powództwo w całości i orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą wyrażoną w trybie art. 98 § 1 i 3 KPC. Na koszty składają się: opłata sądowa, którą uiścił powód – 3.398,00 zł, koszty zastępstwa procesowego poniesione przez powoda w kwocie – 5.400,00 zł, tj. - wynagrodzenie radcy prawnego reprezentującego powoda, których wysokość wynika z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 5 listopada 2015 r.) oraz 17,00 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Z powyższych przyczyn Sąd orzekł jak w wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE