Sygn. akt VIII U 68/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Magdalena Graul

Protokolant: Dorota Laszczuk

po rozpoznaniu w dniu 16 października 2013 r. w Gdańsku

sprawy(...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o wymiar składek na ubezpieczenie społeczne

na skutek odwołań(...)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 12 października 2012 r. nr (...)

z dnia 12 października 2012r. nr (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję nr (...) i stwierdza, iż (...).(...) nie jest zobowiązana do uiszczenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w podwyższonej wysokości 50% w roku składkowym od 01 kwietnia 2011r. do 31 marca 2012r.,

II.  zmienia zaskarżoną decyzję nr (...) i stwierdza, iż (...) (...) nie jest zobowiązana do uiszczenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w podwyższonej wysokości 50% w roku składkowym od 01 kwietnia 2012r. do 31 marca 2013r.

III.  zasądza od pozwanego na rzecz odwołującego się kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

/na oryginale właściwy podpis/

Sygn. akt VIII U 68/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 października 2012 roku nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. podwyższył o 50% stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązujące płatnika składek (...) G. (...)w roku składkowym obejmującym okres od 1 kwietnia 2011 roku do 31 marca 2012 roku, podając, że błędnie wskazywał on stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 2,06% zamiast w wysokości 2,21%.

Decyzją z dnia 12 października 2012 roku nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. podwyższył o 50% stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązujące płatnika składek (...). w G. (...) w roku składkowym obejmującym okres od 1 kwietnia 2012 roku do 31 marca 2013 roku, podając, że błędnie wskazywał on stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 2,20% zamiast w wysokości 2,80%.

Obie decyzje powoływały się na okoliczność, iż Państwowa Inspekcja Pracy po przeprowadzonej kontroli pismem z dnia 13 września 2012r. powiadomiła ZUS, że przekazany przez (...) druk ZUS IWA 1/2010 zawierał nieprawidłowe dane dotyczące liczby poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich. W związku z powyższym, po wezwaniu przez ZUS, płatnik składek złożył korektę dokumentów ZUS IWA za 2010 i dopiero w korekcie powyższych dokumentów wskazał prawidłową wysokość stopy procentowej.

W odwołaniach od powyższych decyzji (...). w G. (...) (...) wniósł o uchylenie tych decyzji, wskazując, iż w dniu 26 stycznia 2011 roku(...) na druku ZUS IWA przekazała do organu rentowego prawdziwe informacje, zgodne z dokumentami posiadanymi przez(...). Na druku tym nie podano wystąpienia wypadku ciężkiego, bowiem wypadek pracownika (...) był zakwalifikowany jako indywidualny wypadek przy pracy. Protokół powypadkowy był sporządzony zgodnie z wymogami prawa i został podpisany przez poszkodowanego, który nie zgłosił żadnych zastrzeżeń.

Skarżący wyjaśnił, iż w dniach 5 – 6 września 2012 roku odbyła się przedsiębiorstwie wnioskodawcy kontrola Państwowej Inspekcji Pracy, w rezultacie której Inspektor Pracy w dniu 13 września 2012 roku wystosował wystąpienie o zmianę kwalifikacji prawnej wypadku, któremu uległ pracownik(...) oraz w szczególności zalecił zmianę kwalifikacji prawnej z indywidualnego wypadku przy pracy na ciężki wypadek przy pracy. Wnioskodawca, zgodnie z ww. wystąpieniem, dokonał zmiany kwalifikacji prawnej zdarzenia na ciężki wypadek przy pracy i złożył korektę dokumentu ZUS IWA, uwzględniającą wskazaną wyżej zmianę. Wnioskodawca podniósł, iż jego działanie było niezawinione, bowiem informacja podana przez płatnika składek była obiektywnie prawdziwa – odpowiadała w swej treści wiedzy wynikającej wprost z ustaleń zawartych w dokumentacji powypadkowej sporządzonej na podstawi i w granicach prawa. Dopiero w wyniku późniejszych zdarzeń – orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o uznaniu poszkodowanego całkowicie niezdolnym do pracy – zaistniała obiektywna konieczność zmiany pierwotnie przyjętej kwalifikacji prawnej zdarzenia.

Skarżący podniósł – powołując się na liczne orzeczenia sądów – iż podanie nieprawidłowych danych nie wyczerpuje znamion art. 34 ust.1 i nie stanowi przesłanki do zastosowania sankcji przewidzianej w przepisie, bowiem z treści tego przepisu wynika, iż jedynie zawinione zachowanie płatnika – zawinione nieprzekazanie danych lub zawinione umyślne przekazanie nieprawdziwych danych, które powoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe – powoduje, iż organ rentowy z urzędu ustala stopę procentową składki na cały rok składkowy.

W ocenie odwołującego się, okoliczności decydujące o wypełnieniu druków ZUS IWA – przed korektą – w sposób nie uwzględniający wystąpienia wypadku ciężkiego są usprawiedliwione i świadczą o braku winy płatnika, związku z czym zaskarżone decyzje nie mają uzasadnienia.

W odpowiedzi na odwołania Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniósł o odrzucenie, ewentualnie oddalenie odwołań, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonych decyzjach. Organ rentowy na wstępie podniósł brak legitymacji procesowej czynnej (...) (...). w G. w(...). Organ rentowy wskazał, iż wskutek ogłoszenia upadłości (...) nie przestała istnieć jako osoba prawna, zachowała zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. Z tego względu od decyzji kierowanej do niej osobiście także osobiście powinna się odwołać.

Odnosząc się do meritum sprawy ZUS podniósł, iż ustawodawca nie przewidział dla płatnika składek możliwości uniknięcia skutków przekazania ZUS nieprawdziwych danych, o których mowa w art. 31 ustawy wypadkowej, powodujących zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe z powodu, na który powołuje się Syndyk. Skoro jest poza sporem, że miał miejsce wypadek, to obowiązkiem płatnika składek u którego doszło do tego wypadku, było prawidłowe jego zakwalifikowane do kategorii wypadków oznaczonych w ust. 3 art. 31. Mieści się w tym także obowiązek niezwłocznego informowania ZUS o konieczności korygowania informacji, o której mowa w ust. 6 tego przepisu, tymczasem do przekazania ZUS właściwej informacji konieczna była inspekcja PIP.

W ocenie pozwanego spełnione zostały warunki do obciążenia płatnika składek podwyższoną stopą procentową składek na ubezpieczenie wypadkowe.

Odwołujący się sprecyzował ostatecznie stanowisko wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji.

Zarządzeniem z dnia 8 maja 2013 roku sprawy z odwołań od obydwu decyzji połączono celem wspólnego rozstrzygnięcia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 czerwca 2010 roku na terenie (...) G. jej pracownik W. W., zatrudniony na stanowisku operatora suwnicy, w trakcie prac na jednostce m/v N. spadł z wysokości 8 m do ładowni, w wyniku czego doznał urazu obu nóg.

Zespół powypadkowy ustalił okoliczności wypadku, jego przyczyny oraz sporządził na tę okoliczność protokół. W tym zakresie zespół oparł się na danych posiadanych przez pracodawcę na dzień sporządzenia protokołu, m.in. w oparciu o treść zaświadczenia lekarskiego nr 2279134 przyjął, że poszkodowany jest niezdolny do pracy czasowo, tj. do 30 czerwca 2010 roku oraz zakwalifikował zdarzenie jako indywidualny wypadek przy pracy.

Ustalenia protokołu i kwalifikację prawną zdarzenia potwierdził również sam poszkodowany, który podpisał ww. protokół nie zgłaszając żadnych zastrzeżeń.

Organ rentowy, opierając się na powyższych ustaleniach, uznał zdarzenie z 12 czerwca 2010 roku za wypadek przy pracy i taką informację przekazał zakładowi pracy pismem z dnia 07 stycznia 2011r. nie powiadamiając o stopniu uznanej u poszkodowanego niezdolności do pracy w związku z uznanym wypadkiem przy pracy.

Dowód: protokół kontroli w kopercie – k. 34, kserokopia zaświadczenia lekarskiego, kserokopia pisma ZUS w kopercie – k. 9, zeznania świadka L. K. – 00:07:27 – 00:23:26 płyta CD w kopercie – k. 55, pismo ZUS do Stoczni z dnia 07.01.2011r. – akta ZUS dot. renty - k. 14

Decyzją ZUS z dnia 25 stycznia 2011r., na wniosek lekarza leczącego, W. W. przyznano prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres od 11 grudnia 2010r do 08 czerwca 2011r. w związku z wypadkiem przy pracy.

Dowód: akt ZUS nr (...)

W dniu 6 maja 2011r. (...) złożyła w imieniu W. W. wniosek o przyznanie renty w związku z wypadkiem załączając dokumenty dotyczące przebiegu wypadku.

Decyzją z dnia 12 sierpnia 2011r. poszkodowany uzyskał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy poczynając od dnia 9 czerwca 2011r. do 30 września 2012r. Decyzja została wydana w oparciu o orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 15 lipca 2011r. uznającego W. W. całkowicie niezdolnym do pracy w związku z wypadkiem przy pracy na okres wskazany w decyzji.

Decyzją z dnia 25 września 2012r. poszkodowanemu, w oparciu o orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 11 września 2012r., przyznano rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem na dalszy okres do dnia 30 września 2016r.

Zarówno orzeczenia jak i decyzje zostały doręczone jedynie poszkodowanemu.

Dowód: k. 1, 38, 46 – 47 i nast. akt ZUS nr 654785, pismo pozwanego k. 85 akt sądowych

W dniu 25 stycznia 2011 roku (...) przekazała do organu rentowego formularz ZUS IWA, w którym podała, iż liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich wynosi 0, liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem wynosi 44 oraz liczba zatrudnionych w warunkach zagrożenia wynosi 242.

W dniu 20 stycznia 2012r.(...) przekazała pozwanemu druk ZUS IWA za rok 2011 , w którym – jak w poprzednim okresie – wykazała, iż liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich wynosi 0, natomiast liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem wynosi 27 a liczba zatrudnionych w warunkach zagrożenia wynosi 187.

Dowód: kserokopia druku ZUS IWA w kopercie – k. 9, zeznania świadka E. O. – 00:23:43 – 00:42:48 płyta CD w kopercie – k. 55, wydruk druku ZUS IWA za 2011r. - akta ZUS.

W dniu 26 sierpnia 2011r. poszkodowany W. W. zwrócił się do zakładu pracy wnosząc o rozwiązanie umowy o pracę z dniem 8 czerwca 2011r. w związku z przejściem na rentę chorobową. Poszkodowany w piśmie tym nie poinformował o rodzaju przyznanej renty i stopniu uznanej niezdolności do pracy. Rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z dniem 8 czerwca 2011r.

Dowód: akta osobowe k. 32 akt sądowych

W dniach 5 – 6 września 2012 roku w (...) G., na wniosek poszkodowanego, przeprowadzona została kontrola Państwowej Inspekcji Pracy .

Inspektor Pracy w dniu 13 września 2012 roku wystosował wystąpienie o zmianę kwalifikacji prawnej wypadku, któremu uległ pracownik s. W. W.. PIP w szczególności powołując się na udostępnione przez poszkodowanego wydane w dniu 15 lipca 2011 roku orzeczenie lekarza orzecznika ZUS i decyzję ZUS z dnia 12 sierpnia 2011r. o przyznaniu renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, stwierdzające całkowitą niezdolność do pracy poszkodowanego w związku w wypadkiem przy pracy, i wniósł o ponowne ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku w części dotyczącej rodzaju wypadku i zalecił zmianę kwalifikacji prawnej z indywidualnego wypadku przy pracy na ciężki wypadek przy pracy.

Dowód: protokół kontroli – k. 34 akt sądowych.

(...) zgodnie z ww. wystąpieniem, przeprowadziła ponowne postępowanie i sporządziła nowy protokół wypadku w dniu 22 stycznia 2013r., w którym dokonała zmiany kwalifikacji prawnej zdarzenia na ciężki wypadek przy pracy. i złożyła korektę dokumentu ZUS IWA, uwzględniającą wskazaną wyżej zmianę. W wypełnionym w dniu 25 września 2012 roku formularzu ZUS IWA nr 3/2010 – stanowiącym korektę – (...) podała, iż liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich wynosi 1, liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem wynosi 44 oraz liczba zatrudnionych w warunkach zagrożenia wynosi 242.

Dowód: kserokopia wystąpienia inspektora PIP w kopercie – k. 9, kserokopia druku ZUS IWA – k. nienumerowana w aktach ZUS.

Decyzją z dnia 12 października 2012 roku nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. podwyższył o 50% stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązujące płatnika składek (...) G. w(...) w roku składkowym obejmującym okres od 1 kwietnia 2011 roku do 31 marca 2012 roku, podając, że błędnie wskazywał on składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 2,06% zamiast w wysokości 2,21%.

Decyzją z dnia 12 października 2012 roku nr 233/2012 Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. podwyższył o 50% stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązujące płatnika składek (...) G. (...) w roku składkowym obejmującym okres od 1 kwietnia 2012 roku do 31 marca 2013 roku, podając, że błędnie wskazywał on składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 2,20% zamiast w wysokości 2,80%.

Organ rentowy, powołując się na kontrolę przeprowadzoną przez PIP u płatnika składek wskazał, iż z informacji PIP wysłanych do ZUS w dniu 13 września 2012r. wynika, iż przekazany przez płatnika dokument ZUS IWA 1/2010 zawierał nieprawidłowe dane dotyczące liczby poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich. W związku z wezwaniem ZUS płatnik składek złożył korektę dokumentu ZUS IWA o nr 3/2010 co spowodowało przeliczenie ustalonej mu w Zawiadomieniu wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe z 2,06% na 2,21% za okres od 01 kwietnia 2011r do 31marca 2012r. i i z 2,20% na 2,80% za 01 kwietnia 2012r. do 31 marca 2013r.

Niesporne, zaskarżone decyzje ZUS w aktach ZUS..

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, w tym w aktach ubezpieczeniowych, bowiem żadna ze stron postępowania nie kwestionowała ich rzetelności oraz autentyczności i brak było w ocenie Sądu przesłanek, by odmówić im przymiotu wiarygodności. Sąd uznał zeznania świadków L. K. i E. O. za wiarygodne, bowiem zgodne były z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie.

Sąd zważył, co następuje :

Odwołania(...) G. należało uwzględnić.

W pierwszej kolejność Sąd stwierdza, iż argumenty pozwanego w zakresie braku legitymacji procesowej syndyka są chybione. Zgodnie bowiem z przepisem art. 144 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz. U. z 2012 roku Nr 1112 ze zm.), jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, postępowania sądowe i administracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i dalej prowadzone jedynie przez syndyka lub przeciwko niemu. Postępowania, o których mowa w ust. 1, syndyk prowadzi na rzecz upadłego, lecz w imieniu własnym (ust. 2).

Postępowanie dotyczące składek na ubezpieczenie niewątpliwie dotyczy masy upadłości, zatem legitymacja Syndyka do występowania w niniejszym postępowaniu nie budzi wątpliwości.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie pozostawała kwestia czy zachodziły wynikające z art. 34 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.) przesłanki do podwyższenia przez organ rentowy stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe o 50% obowiązującej u płatnika składek(...) G..

Należy wskazać, iż przepis art. 28 ust. 1 i 2 ww. ustawy kreuje dwie kategorie płatników składek:

1) płatników zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych,

2) płatników zgłaszających do tegoż ubezpieczenia co najmniej 10 ubezpieczonych.

Dokonując takiego podziału ustawodawca posłużył się zatem kryterium liczby ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego, które to kryterium doprecyzował w ust. 3 i 4 cytowanego artykułu. Dla każdej z wymienionych kategorii płatników określono odmienne zasady ustalania stopy procentowej składki i inny tryb postępowania w tym zakresie.

W przypadku płatników zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych ( art. 28 ust.1 ) stopa procentowa składki jest zryczałtowana. Wynosi ona dla każdego płatnika z tej kategorii, niezależnie od grupy działalności, do jakiej został zaliczony, 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności zgodnie z zasadami określonymi w art. 30 ustawy. Do płatników tych nie ma zastosowania art. 29 powołanego aktu, wskazujący podstawę klasyfikowania grup działalności (PKD) i sposób ich kodowania (REGON) oraz art. 31 ust. 3 i 6, dotyczący danych, do jakich przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany jest płatnik.

W odniesieniu do drugiej kategorii płatników zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych ( art. 28 ust.2 ) zasadą jest, że opłacają oni składkę według ustalanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i podawanej do wiadomości płatnika zindywidualizowanej stopy procentowej. Stanowi ona iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe właściwej dla grupy działalności, do której należy płatnik (ustalanej - zgodnie z art. 30 ustawy oraz § 4 i załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków - Dz. U. 2002 r. Nr 200 poz. 1692 ze zm. - według przypisanej dla każdej z grup działalności kategorii ryzyka określonego wskaźnikami częstości poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem, poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich, stwierdzonych chorób zawodowych i zatrudnionych w warunkach zagrożenia) i wskaźnika korygującego ustalanego dla danego płatnika stosownie do zasad określonych w art. 31 ustawy i § 5 - § 8 rozporządzenia, czyli według właściwej dla płatnika kategorii ryzyka mierzonej wskaźnikami częstości poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem, poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich oraz zatrudnionych w warunkach zagrożenia.

W myśl art. 29 oraz art. 31 ust. 3 i 6 ww. ustawy, płatnicy należący do omawianej kategorii zobowiązani są zatem do przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych danych służących do ustalenia kategorii ryzyka dla swojej grupy działalności (takich jak rodzaj działalności według PKD ujęty w rejestrze REGON) oraz wskaźnika korygującego (liczba osób zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego oraz liczba poszkodowanych w wypadkach ogółem, poszkodowanych w wypadkach śmiertelnych i ciężkich oraz zatrudnionych w warunkach zagrożenia).

Do nich ma zastosowanie regulacja art. 34 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z zawartą w tym przepisie normą prawną nieprzekazanie przez tychże płatników danych lub przekazanie nieprawdziwych danych, o jakich mowa w art. 31 i spowodowanie wskutek tego zaniżenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe implikuje obligatoryjne ustalenie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych stopy procentowej składki na cały rok składkowy w wysokości 150% stopy procentowej określonej na podstawie prawidłowych danych, a nadto obowiązek zapłaty zaległych składek wraz z odsetkami.

W art. 34 ust. 1 ustawy mowa jest o nieprzekazaniu danych lub przekazaniu nieprawdziwych danych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż to ten organ ustala dla płatników wymienionych w art. 28 ust. 2 ustawy stopę procentową składki i czyni to według reguł sprecyzowanych w tym przepisie oraz w oparciu o informacje wymienione w art. 31 ustawy, Wspomniana sankcja nie znajduje jednak zastosowania w każdej sytuacji zaniżenia stopy procentowej składki, ale tylko wówczas, gdy nieprawidłowe jej ustalenie jest konsekwencją zachowań płatnika opisanych hipotezą normy art. 34 ust. 1 ustawy.

Należy wskazać, iż przepisy prawa ubezpieczeń społecznych, zwłaszcza zaś przepisy kreujące sankcje dla płatników składek, powinny być interpretowane ściśle. Literalna wykładnia tychże przepisów prowadzi zaś do wniosku, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zastosować sankcję określoną w art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych wobec płatników zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego więcej niż 10 ubezpieczonych tylko wówczas, gdy płatnik składek nie przekaże danych lub przekaże nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 31, co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Jak słusznie wyjaśnia Sąd Apelacyjny w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 7 września 2011r. ( III AUa 345/11) , powołując się na Uniwersalny słownik języka polskiego PWN tom II użyte w tymże art. sformułowanie „nieprawdziwe” oznacza niezgodny z prawdą, rzeczywistością, ze stanem faktycznym, kłamliwy, zmyślony, nierzeczywisty. Mając powyższe definicje na uwadze Sąd Apelacyjny uznał – a Sąd w niniejszym składzie powyższe zapatrywanie w pełni podziela – iż przekazanie nieprawdziwych danych wymaga umyślnego, zawinionego zachowania płatnika składek.

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż (...) przekazała do organu rentowego formularz ZUS IWA za rok 2010, prawidłowo wypełniony na dzień 25 stycznia 2011 roku, w którym podała, iż liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich wynosi 0, liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem wynosi 44 oraz liczba zatrudnionych w warunkach zagrożenia wynosi 242. Na ten dzień bowiem wypadek pracownika (...) W. W. zakwalifikowany był jako indywidualny wypadek przy pracy i płatnik nie miał danych, które podważałyby powyższe ustalenia. Podkreślić należy, iż płatnik składek działał w przekonaniu, iż dane ww. były prawdziwe, bowiem były podane w oparciu o posiadany materiał z postępowania powypadkowego, którego nie zakwestionował poszkodowany. Protokół wypadku został sporządzony zgodnie z wymogami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy ( Dz. U. z dnia 2.07.2009r. Nr 105 poz. 870 ), zwłaszcza zgodnie z wymogami § 4, §7 i §10. Zgodnie z § 11 tegoż rozporządzenia zapoznano poszkodowanego z treścią protokołu powypadkowego i pouczono o możliwości złożenia zastrzeżeń – o czym świadczy podpis poszkodowanego złożony na protokole. Poszkodowany pomimo przysługujących mu uprawnień nie zgłosił zastrzeżeń do protokołu. Zważyć należy, iż początkowo poszkodowany rokował powrót do pracy, bowiem zostało mu przyznane świadczenie rehabilitacyjne po zakończeniu okresu zasiłkowego do 8 czerwca 2011r. Ostatecznie w sierpniu 2011r. poszkodowany wystąpił do zakładu pracy z wnioskiem o rozwiązanie stosunku pracy z uwagi na przyznaną mu rentę nie informując przy tym ani o stopniu uznanej niezdolności do pracy ani okresie przyznania renty. Dopiero po przeprowadzonej przez Państwową Inspekcję Pracy kontroli w dniach 5 – 6 września 2012 roku w (...) G. i wydanych przez nią zaleceniach dotyczących ponownego ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku w części dotyczącej rodzaju wypadku oraz zmianę kwalifikacji prawnej wypadku W. W. z indywidualnego wypadku przy pracy na ciężki wypadek przy pracy okazało się, iż ustalenia dotychczasowego protokołu powypadkowego są nieprawidłowe i tym samym dane przekazane ZUS w druku ZUS IWA są także – jak to określiła PIP – nieprawidłowe. Inspektor Pracy miał w szczególności na uwadze wydane w dniu 15 lipca 2011 roku orzeczenia lekarza orzecznika ZUS stwierdzające całkowitą niezdolność do pracy W. W., które nie było znane płatnikowi, było też wydane po wysłaniu przez płatnika druku ZUS IWA w dniu 25 stycznia 2011r. z informacją, iż nie było w zakładzie wypadków ciężkich we wskazanym okresie. O powadze doznanego przez poszkodowanego wypadku płatnik dowiedział się z protokołu kontroli PIP i wystąpieniu z dnia 13 września 2012r. zatem zarówno druk IWA wysłany w dniu 25 stycznia 2011r, jak i druk IWA wysłany 20 stycznia 2012r. opierał się na danych posiadanych, przez płatnika, które na czas wysłania druków były prawdziwe acz – jak to później stwierdziła PIP – były ostatecznie nieprawidłowe. Zatem nawet PIP nie dopatrzyła się umyślności działania płatnika wskazując jedynie na powstałe nieprawidłowości, które – jak wykazano wyżej – nie obejmują hipotezy art. 34 ust.1 ustawy wypadkowej. Sąd także nie dopatrzył się zawinienia płatnika składek możliwości uznania, iż płatnik dopuścił się przekazania nieprawdziwych danych ( za cyt. wyrokiem SA w Gdańsku – niezgodnych z prawdą, rzeczywistością, ze stanem faktycznym, kłamliwe, zmyślone, nierzeczywiste – podane umyślnie, w sposób zawiniony przez płatnika) , powodujących celowe zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Należy tylko wyjaśnić, iż dokonanie korekty na druku ZUS IWA nr 3/2010 we wrześniu 2012r. spowodowało, iż stopa procentowa za okres wskazany w decyzji nr (...) była faktycznie, obiektywnie nieprawidłowa, acz bez zawinionego działania płatnika, a prostą konsekwencją tej nieprawidłowości było także zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na okres wskazany w decyzji (...).

W żadnym jednak wypadku nie może być mowy o nieprawdziwych danych zawartych w tych drukach, bowiem były one na czas ich wystawienia prawdziwe.

W ocenie Sądu Okręgowego płatnik składek wykazał, iż podał obiektywnie nieprawdziwe dane w przytaczanych drukach ZUS IWA z przyczyn niezawinionych, a pozwany nie wykazał, by były uzasadnione podstawy do uznania, iż w momencie składania powyższych druków płatnik miał świadomość powinności zastosowania innej kwalifikacji zaistniałego wypadku niż przyjął to na dzień sporządzania pierwszego protokołu powypadkowego i wypełnienia druku ZUS IWA 1/2010 i by jego działanie – doprowadzające w konsekwencji do zaniżenia stopy procentowej za ubezpieczenie wypadkowe – było działaniem umyślnym.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14.02.2013r. ( IIIUK 53/12) uznał, iż płatnik składek może uwolnić się od odpowiedzialności przewidzianej w art. 34.ust.1 ustawy z 30.10.2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych wyłącznie pod warunkiem, że wykaże, iż podał obiektywnie nieprawdziwe dane z przyczyn od niego niezależnych.

Zdaniem Sądu Okręgowego, płatnik powyższe przyczyny wykazał, natomiast pozwany nie przedstawił dowodów na podważenie powyższej konkluzji.

Reasumując, z powyższych względów, Sąd doszedł do przekonania, że zaskarżone decyzje nie są zasadne, wobec czego, na mocy art. 477 14 § 2 k.p.c. w związku z wyżej powołanymi przepisami, orzekł jak w pkt I i II wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł w punkcie III wyroku, na podstawie przepisów art. 108 § 1 k.p.c., art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., § 4 ust. 1, § 11 ust. 2 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.). Sąd uznał kwotę 120 zł za adekwatną do nakładu pracy pełnomocnika oraz wkładu pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej rozstrzygnięcia, mając na uwadze charakter sprawy.

SSO Magdalena Graul