UZASADNIENIE

Powódka (...) Sp. z o.o. w O. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. na jej rzecz kwoty 724,75zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 14 września 2016 r. do dnia zapłaty tytułem czynszu najmu pojazdu zastępczego w okresie naprawy uszkodzonego samochodu. Powódka wniosła również o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych.

Prawa z tytułu tej wierzytelności powódka nabyła w drodze przelewu wierzytelności z dnia 25.07.2016r. Sprawca rzeczonej szkody komunikacyjnej posiadał umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartą z pozwanym Towarzystwem (...). Pomimo, że powódka wystawiła fakturę VAT na kwotę 1845 zł, do dnia wniesienia pozwu pozwany uwzględnił roszczenie w części- co do kwoty 947,75zł.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, jak również o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu i zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu pozwany zakwestionował wysokość stawki czynszu najmu. Wskazał, że czynsz najmu jest zawyżony albowiem pozwany proponował poszkodowanej najęcie pojazdu taniej i w takiej samej klasie. Ceny w wypożyczalniach, z którymi współpracuje pozwany wynoszą 85 zł netto za dobę. Według takiej właśnie stawki, przy niekwestionowanym okresie najmu pozwany wypłacił odszkodowanie w kwocie 947,75zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 06.07.2016r. doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzony został pojazd R. (...) należący do M. R. (okoliczność bezsporna).

Poszkodowana, w dniu 25.07.2016r. zleciła naprawę pojazdu powodowi ( (...) R. w O.). Pojazd przebywał w warsztacie w okresie od 25.07.2016r. do 05.08.2016r. (dowód: historia naprawy pojazdu k.10, zeznania świadka M. R. k. 78-79).

Pozwany, dwukrotnie proponował poszkodowanej najęcie pojazdu zastępczego w wypożyczalni współpracującej z pozwanym. Po raz pierwszy – telefonicznie, przy zgłoszeniu szkody, a następnie pismem z dnia 07.07.2016r. Pozwany informował poszkodowaną, że konsekwencją nieskorzystania z oferty pozwanego będzie wypłata odszkodowania za najem pojazdu zastępczego według stawki 85zł netto za dobę (dowód: płyta z nagraniem rozmowy k.65, pismo z dnia 07.07.2016r. k. 55, zeznania świadka M. R. k. 78-79).

W wypożyczalni, z którą współpracuje pozwany cena za dobę najmu pojazdu klasy B wynosi 70 zł netto przy najmie dłuższym niż 7 dni (dowód: umowa o realizację świadczeń ubezpieczeniowych w zakresie wynajmów pojazdów zastępczych z dnia 01.08.2014r. wraz z cennikiem k. 56-62).

Poszkodowana nie skorzystała z oferty pozwanego. Na okres pozostawienia samochodu w zakładzie naprawczym najęła natomiast od powódki pojazd zastępczy – R. (...). Najem trwał od dnia 26.07.2016r. do dnia 05.08.2016r. (10 dni), a czynsz najmu został ustalony na kwotę 150 zł netto za dobę. W dniu 30.08.2016r. powódka wystawiła fakturę VAT na kwotę 1845,00 zł brutto za najem pojazdu (dowód: umowa najmu k. 9, faktura VAT nr FV nr 1- (...) z dnia 30.08.2016r. k.21).

Pojazd był używany przez M. R. do dojazdów do pracy, do kontaktów w klientami w ramach wykonywanego zawodu radcy prawnego oraz do wykonywania czynności życia codziennego (dowód: zeznania ś. R. k. 78-79).

Poszkodowana oraz powódka, w dniu 25.07.2016r. zawarli umowę przelewu wierzytelności przysługującej poszkodowanemu w stosunku do pozwanego zakładu ubezpieczeń (dowód: umowa cesji z dnia 25.07.2016r. k.8).

Pozwany wypłacił powódce odszkodowanie w kwocie 947,75zł po stawce 85 zł netto za dobę najmu. Odszkodowanie obejmowało cały okres najmu, ale po stawce niższej niż obowiązująca u powoda (bezsporne).

Sąd zważył, co następuje:

Ustalając wskazany wyżej stan faktyczny, Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony, których wiarygodność nie została zakwestionowana oraz na zeznaniach świadka M. R..

Z analizy nagrania rozmowy telefonicznej poszkodowanej z konsultantem pozwanego, z treści pisma pozwanego z dnia 07.07.2016r. oraz z zeznań świadka M. R. wynika, że pozwany proponował poszkodowanej nieodpłatnie auto zastępcze, zapewniając dostępność wszystkich klas pojazdu, z dostarczeniem do wskazanego przez poszkodowaną miejsca najpóźniej następnego dnia po zgłoszeniu takiej potrzeby na infolinii pozwanego. Ponadto, pozwany wyraźnie zaznaczył w piśmie konsekwencje nie skorzystania z oferty pozwanego. Poinformował bowiem poszkodowaną, iż w razie najęcia pojazdu we własnym zakresie, czynsz nie powinien przekroczyć stawki, według której pozwany najmuje pojazdy od współpracującej firmy. Wskazał również akceptowaną stawkę – 85zł netto.

W związku z powyższym, nie uzasadniona niczym odmowa przez poszkodowaną skorzystania z oferty pozwanego i najęcie pojazdu od powoda według wyższych stawek spowodowała, że w ocenie sądu, poszkodowana zwiększyła rozmiar szkody. Jak wynika bowiem z zeznań świadka M. R., świadomie nie skorzystała ona z oferty pozwanego, wybierając, bez żadnego uzasadnienia droższą ofertę powoda.

Poszkodowany naruszył zasady współdziałania z pozwanym przy likwidacji szkody. Zgodnie bowiem z art. 354 § 2 k.c., dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom i w taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania wierzyciel. Powtórzeniem powyższej regulacji na gruncie prawa ubezpieczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej jest art. 16 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 2060). Zgodnie z art. 16 ust. 1, pkt. 2 ww. ustawy, w razie zaistnienia zdarzenia objętego m.in. ubezpieczeniem obowiązkowym OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, osoba uczestnicząca w nim, z uwzględnieniem ust. 2, jest obowiązana do zapobieżenia, w miarę możliwości, zwiększeniu się szkody. Z kolei, art. 17 ww. ustawy stanowi, iż jeżeli osoba objęta ubezpieczeniem obowiązkowym odpowiedzialności cywilnej lub osoba występująca z roszczeniem, z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa, nie dopełniły obowiązków wymienionych w art. 16, a miało to wpływ na ustalenie istnienia lub zakresu ich odpowiedzialności cywilnej bądź też na zwiększenie rozmiarów szkody, zakład ubezpieczeń może dochodzić od tych osób zwrotu części wypłaconego uprawnionemu odszkodowania lub ograniczyć wypłacane tym osobom odszkodowanie.

Podkreślić należy przy tym, iż poszkodowany wprawdzie nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty, ale można mu zarzucić zwiększenie rozmiarów szkody w sytuacji, kiedy najął pojazd według stawki wyższej niż ta, za którą auto zastępcze proponował mu pozwany ubezpieczyciel. Stanowisko sądu znajduje odzwierciedlenie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25.04.2002r. (sygn. akt I CKN 1466/99, OSNC 2003/5/64) zgodnie z tezą którego „jeżeli z treści umowy ubezpieczenia autocasco nie wynika nic innego, ubezpieczony, który nabywa autoryzowane części samochodowe potrzebne do naprawy uszkodzonego w wypadku pojazdu, nie ma obowiązku poszukiwania sprzedawcy oferującego je najtaniej. Możliwe jest przypisanie ubezpieczonemu naruszenia, wynikającego z wynikającego z art. 354 §2 k.c. obowiązku współpracy z dłużnikiem, jeżeli świadomie lub przez niedbalstwo kupił części droższe”. Przez analogię stanowisko to można odnieść do sposobu naprawienia szkody związanej z najmem pojazdu zastępczego. Poszkodowana, znając bowiem ofertę pozwanego ubezpieczyciela i odmawiając bez żadnego uzasadnienia, skorzystania z tej oferty, świadomie powiększyła rozmiar szkody. Pozwany przedstawił przy tym bowiem umowę o współpracy w zakresie wynajmów pojazdów zastępczych, z których wynika, że w przypadku skorzystania przez poszkodowaną z oferty pojazdów wypożyczalni oferowanych przez firmy współpracujące z pozwanym, czynsz najmu za pojazd klasy uszkodzonego (klasa B) wyniósłby ok. 80 zł netto za dobę. W tej sytuacji, nie ma uzasadnienia obciążanie pozwanego ubezpieczyciela stawką dwukrotnie wyższą niż ta, którą zobowiązany byłby zapłacić, gdyby poszkodowana skorzystała z jego oferty. Podkreślić należy przy tym, iż poszkodowana nie wskazała żadnego racjonalnego uzasadnienia odmowy skorzystania z oferty pozwanego. Pozwany zaś zaoferował najem pojazdu o tej samej klasie, z niezwłocznym podstawieniem we wskazane miejsce, na długo przed rozpoczęciem naprawy. Ponadto, pozwany uprzedził poszkodowaną, iż w razie skorzystania z oferty innej wypożyczalni, pozwany zaakceptuje stawkę 85zł. Należy więc uznać, iż wszystkie wymogi związane z konkretnością oferty i komfortem poszkodowanej zostały przez pozwanego spełnione. Dodatkowo dodać należy, iż w odróżnieniu od typowych sytuacji, w tym przypadku pozwany uznał cały okres najmu, odpadł więc również argument z niedogodnością konieczności zmiany auta i wypożyczalni w sytuacji, kiedy pojazd potrzebny jest dłużej niż czas, na który oferuje go ubezpieczyciel.

O naruszeniu obowiązku współpracy z dłużnikiem, o którym mowa w art. 354 §2 kc oraz przyczynieniu się do zwiększenia rozmiarów szkody może być bowiem mowa, jeżeli dłużnik z własnej inicjatywy oferuje poszkodowanemu zorganizowanie określonej usługi rekompensującej szkodę poniesioną przez poszkodowanego, a poszkodowany bez żadnego powodu z oferty tej nie korzysta. W takiej sytuacji uprawnione byłoby przyjęcie, że koszty przewyższające te koszty, które zostałyby poniesione gdyby poszkodowany z oferty ubezpieczyciela skorzystał nie pozostają w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodzącym. Jakkolwiek co do zasady poszkodowany ma prawo wyboru usługodawcy wynajmującego pojazd zastępczy, to kryterium adekwatnego związku przyczynowego jest zachowane wówczas, gdy decyzja poszkodowanego o wyborze tego, czy innego usługodawcy pozostaje w granicach ogólnie pojmowanej ekonomicznej racjonalności (tak m.in.: wyrok SO we Wrocławiu, sygn. akt II Ca 836/15).

Z tych przyczyn, na zasadzie art. 509 § 1 i § 2 k.c., w zw. z art. 822 § 1 k.c., 826 § 1 k.c. oddalono powództwo w całości uznając, iż poszkodowana zwiększyła rozmiary szkody przez nieuzasadnione nieskorzystanie z oferty pozwanego i najęcie pojazdu według wyższej stawki.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c.. Powód przegrał sprawę w całości. Z tego względu, powinien zwrócić pozwanemu kwotę 287 zł kosztów procesu w tym 270zł kosztów zastępstwa procesowego i 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

SSR Joanna Bury

Przewodniczący:	SSR Joanna Bury
Protokolant:	praktykant Anita Chodkowska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE