UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 stycznia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. odmówił A. N. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS ustaliła, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji złożonym w dniu 19 lutego 2013 roku wnioskodawczyni wniosła o przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. N. urodzona (...) posiada wykształcenie wyższe – pedagogiczne. Z zawodu jest nauczycielem. W tym zawodzie pracowała od 1 września 1981r. do dnia 31 sierpnia 2003.

Następnie w latach 2006-2007 wykonywała prace na podstawie umowy zlecenia w Urzędzie Gminy R. jako opiekun młodzieży szkolnej.

W okresie od 1 listopada 2007r. do 11 lipca 2008r. pracowała jako opiekun w Domu Pomocy Społecznej N..

W okresie od 1 lipca 2009 roku do 10 kwietnia 2010 roku pracowała jako opiekun w Spółce Komandytowej (...).

Od 1 września 2010 roku do 2 grudnia 2011 roku wnioskodawczyni prowadziła własną działalność gospodarczą (...) , w ramach której pracowała jako opiekun.

Od stycznia 2012 roku wnioskodawczyni nigdzie nie pracuje.

(dowód: zaświadczenia k. 5-9 akt rentowych plik I, świadectwa pracy k.3-7 akt rentowych plik II, zaświadczenie k. 11 akt rentowych plik II , oświadczenie wnioskodawczyni złożone na rozprawie w dniu 21 listopada 2013 roku nagranie od minuty 0.25 do minuty 10.25 nagranie koperta k. 63)

Wnioskodawczyni w okresie od 13 grudnia 2004 roku do 30 czerwca 2005 roku uprawniona była do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Przyczyną była depresja i zwyrodnienie kręgosłupa.

(dowód: decyzja z dnia 3.02.2005 r. k. 23 akt rentowych plik II)

W dniu 25 października 2012 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(dowód: wniosek o rentę k. 2 akt rentowych plik I)

Orzeczeniem z dnia 13 grudnia 2012 roku lekarz orzecznik ZUS stwierdził, iż wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. Taki wniosek wywiódł ze stopnia zaawansowania rozpoznanych u niej schorzeń w postaci zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego, dyskopatii C5/C6 i C6/C7, bólów i zawrotów głowy w wywiadzie, nadciśnienia tętniczego kontrolowanego farmakologicznego w okresie wydolności krążenia, stenokardii, bólów wielostanowych w wywiadzie.

(dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 13.12.2012r. z dokumentacją

medyczną - k. 78 teczka)

Wnioskodawczyni wniosła sprzeciw od tego orzeczenia i sprawa została skierowana na komisję lekarską ZUS, która w dniu 18 stycznia 2013 roku, po rozpoznaniu tożsamych schorzeń wydała orzeczenie zgodnie z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS, tzn. uznające, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

(dowód: orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 18.01.2013 r. k. 97 akt ZUS wraz z dokumentacją medyczną teczka)

Aktualnie u wnioskodawczyni występują następujące schorzenia:

- zaburzenia depresyjno-lękowe o nasileniu łagodnym z komponentą konwersyjną’

- przepuklina jądra miażdżystego C5-C6, zmiany zwyrodnieniowe odcinka szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa o niewielkim nasileniu z nawracającym zespołem korzeniowo-bólowym;

- schorzenia kardiologiczne w postaci nadciśnienia tętniczego, stenokardii i hiperlipidemii mieszanej;

- macica mięśniakowata,

- nieotrzymanie moczu niewielkiego stopnia;

- przekwit;

Stopień zaawansowania powyższych schorzeń nie czyni wnioskodawczyni długotrwale niezdolnej do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

(dowód: opinia biegłej psycholog M. P. k. 15-16, opinia biegłej psychiatry A. R. k. 24-25, opinia biegłej neurolog B. B. k. 29-29verte, opinia biegłej kardiolog M. M. k. 33-34, opinia biegłej ginekolog M. M. k. 38-39 )

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Z kolei przepisy art. 12 ust. 2 i 3 stanowią, że całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się po pierwsze stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz po drugie możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1) .

Stosownie do treści art. 57 ust. 1 powyższej ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy,

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt 10 lit. a), pkt 11-12, 13 lit. a), pkt 14 lit. a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że wnioskodawczyni nie spełnia przesłanki określonej w art. 57 ust. 1 pkt 1 powołanego przepisu.

Częściowa niezdolność do pracy polega na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 13 października 2009 roku, II UK 106/09, LEX nr 558589, z dnia 8 maja 2008 roku, I UK 356/07, OSNP 2009/17-18/238, z dnia 11 stycznia 2007 roku, II UK 156/06, OSNP 2008/3-4/45 i z dnia 25 listopada 1998 roku, II UKN 326/98, OSNAP 2000/1/36). Wyjaśnienie treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego), (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 roku, I UK 103/06 OSNP 2007/17-18/261).

Wnioskodawczyni z zawodu jest nauczycielem i w swoim życiu zawodowym w takim właśnie charakterze pracowała przez ponad 20 lat, a następnie w charakterze opiekuna osób starszych.

Dla ustalenia, czy A. N. jest niezdolna do pracy w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS Sąd dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego psychologa M. P., psychiatry A. R., neurologa B. B., kardiologa M. M. (4) i ginekologa M. M. (5), w ramach których specjalności mieszczą się rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia.

Z jednoznacznych w swej treści opinii biegłych sądowych, sporządzonych po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną oraz po przeprowadzeniu osobistego badania wnioskodawczyni wynika, że charakter i nasilenie występujących u wnioskodawczyni schorzeń nie powoduje długotrwałej niezdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych przez nią kwalifikacji.

Biegła psychiatra rozpoznała u wnioskodawczyni zaburzenia depresyjno-lękowe o nasileniu łagodnym z komponentą konwersyjną. A. N. nie leczy się psychiatrycznie, u psychiatry była jedynie w 2004r. (w związku z pogorszeniem się sytuacji bytowej rodziny – leczenie trwało pół roku) i w grudniu 2012r. na dwóch wizytach, podczas których nie zostało wdrożone leczenie farmakologiczne. Przyjmuje jedynie leki nasenne i uspokajające przepisywane przez od neurologa. W dokumentacji medycznej wnioskodawczyni nie ma potwierdzenia organicznego podłoża schorzenia, diagnostyka obrazowa nie potwierdza organicznego uszkodzenia (...), brak takiego potwierdzenia również w testach psychologicznych. Testy psychologiczne ujawniają natomiast intelekt w normie i znaczne zaburzenia sfery osobowościowej — co znajduje również potwierdzenie w osobistym badaniu przez psychiatrę A. R. ( wyraźne zachowanie przyciągające uwagę). Badanie psychiatryczne nie ujawnia zaburzeń psychotycznych. Zgłaszane zaburzenia poznawcze są wynikiem wygórowanych reakcji emocjonalnych. Ogólnie całość schorzenia psychiatrycznego nie zaburza znacząco funkcjonowania społecznego wnioskodawczyni i nie czyni jej długotrwale niezdolną do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Rozpoznane przez neurologa u wnioskodawczyni schorzenia w postaci przepukliny jądra miażdżystego C5-C6, zmian zwyrodnieniowych odcinka szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa o niewielkim nasileniu z nawracającym zespołem korzeniowo-bólowym, również nie czynią wnioskodawczyni niezdolną do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Odchylenia w badaniu neurologicznym mają niewielkie nasilenie, podobnie niewielkie odchylenia odnajdowane są w badaniach obrazowych kręgosłupa. Wyniki przeprowadzonych badań TK i EEG głowy również są prawidłowe. Zgłaszane przez skarżącą dolegliwości mają w ocenie biegłej neurolog duże nawarstwienie nerwicowe.

Niezdolności do pracy wnioskodawczyni nie powodują także schorzenia kardiologiczne w postaci nadciśnienia tętniczego, stenokardii i hiperlipidemii mieszanej. Nadciśnienie tętnicze cechuje się stabilnością w okresie wydolności krążenia, bez udokumentowanych istotnych powikłań w układzie sercowo-naczyniowym. Schorzenia kardiologiczne wymagają jedynie kontynuacji leczenia farmakologicznego i dalszej diagnostyki.

Podobnie wygląda ocena stanu zdrowia wnioskodawczyni z punktu widzenia ginekologa. Choroby w postaci macicy mięśniakowej, niewielkiego stopnia nieotrzymanie moczu i przekwit nie powodują niezdolności do pracy.

Opinie sporządzone przez biegłych sądowych Sąd w całości podziela jako spójne i logiczne. Do podważenia opinii nie mogą prowadzić zarzuty wnioskodawczyni, iż nie zgadza się z opiniami biegłych, gdyż inaczej ocenia swój stan zdrowia, uważając że jest niezdolna do pracy. Takie zarzuty są li tylko gołosłowną polemiką z opiniami sporządzonymi przez specjalistów o niekwestionowanym poziomie wiedzy, praktyków z doświadczeniem klinicznym i jako takie nie prowadzą do ich podważenia..

Jednocześnie należy podkreślić, że wnioskodawczyni, na której zgodnie z art. 6 k.c. spoczywał ciężar dowodu, nie wykazała się jakąkolwiek inicjatywą dowodową. To strony zaś - zgodnie z zasadą kontradyktoryjności procesu cywilnego - są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 232 k.p.c.) Wnioskodawczyni domagając się prawa do renty, winna zatem przed Sądem wykazać spełnienie przesłanki niezdolności do pracy, czego nie uczyniła.

Występujące u wnioskodawczyni schorzenia, na obecnym etapie zaawansowania – zgodnie z opinią biegłych sądowych - nie prowadzą do istotnego naruszenia sprawności organizmu będącego przesłanką orzeczenia długotrwałej niezdolności do pracy. Mimo ich występowania wnioskodawczyni ma zachowaną zdolność do wykonywania pracy zarobkowej na poziomie posiadanych kwalifikacji (nauczyciel, opiekun). Wnioskodawczyni ma wykształcenie wyższe, a zatem jest predestynowana przede wszystkim do prac umysłowych. Należy podnieść, że prace opiekuna wnioskodawczyni wykonuje do chwili obecnej, jak zeznała na ostatniej rozprawie, z tym że czyni to nieodpłatnie. A zatem pomimo swoich schorzeń jest w stanie tą pracę wykonywać. Opieka nad osobami starszymi w ich domach w większości polega na podaniu im posiłku, leków, przypilnowaniu, zrobieniu zakupów. Jedynie praca nad osobami w znacznym stopniu niepełnosprawnymi wymaga pomocy w ich pielęgnacji, co z uwagi na schorzenia neurologiczne, jak podnosi wnioskodawczyni przekracza jej możliwości. Te ograniczenia nie pozbawiają jednak wnioskodawczyni zdolności do pracy. Wnioskodawczyni jako opiekun osób starszych powinna tak dobierać sobie pracę, aby przyjmować na siebie obowiązki, z których jest w stanie się wywiązać.

Z tych względów Sąd Okręgowy – w oparciu o przekonujące opinie biegłych sądowych - stwierdził, że wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE