Sygn. akt II K 82/17
Dnia 16 maja 2017 roku
Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: SSR Joanna Panasiuk
Protokolant: Joanna Radziszewska
po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2017 roku sprawy:
M. J. (1) s. T. i J. z domu O., urodzonego w dniu (...) w N.,
oskarżonego o to, że:
w okresie od 1 maja 2015 roku do 24 lutego 2016 roku oraz od 24 czerwca 2016 roku do 18 listopada 2016 roku w O. gmina O. uporczywie uchylał się od wykonywania ciążącego na nim z mocy ustawy oraz wyroku Sądu Rejonowego w L. sygn.. akt (...) obowiązku łożenia na utrzymanie małoletniej córki D. J. i przez to naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,
tj. o czyn z art. 209 § 1 k.k.
I. Oskarżonego M. J. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu i za to na mocy art. 209 § 1 k.k. skazuje go na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.
II. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego K. S. kwotę 420 złotych oraz kwotę 96,60 złotych podatku VAT tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.
III. Zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.
Sędzia
Sygn. akt II K 82/17
Z uwagi na to, że wniosek obrońcy oskarżonego o uzasadnienie dotyczy jedynie rozstrzygnięcia o karze, Sąd kierując się dyspozycją art. 424 § 3 k.p.k. ograniczył zakres uzasadnienia do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku oraz wskazanych rozstrzygnięć.
Dowody zebrane w sprawie jednoznacznie wskazują, iż M. J. (1) w okresie od 1 maja 2015 roku do 24 lutego 2016 roku oraz od 24 czerwca 2016 roku do 18 listopada 2016 roku w O. gmina O. uporczywie uchylał się od wykonywania ciążącego na nim z mocy ustawy oraz wyroku Sądu Rejonowego w L. sygn. akt (...)obowiązku łożenia na utrzymanie małoletniej córki D. J. i przez to naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Swoim zachowaniem wyczerpał znamiona ustawowe czynu z art. 209 § 1 k.k.
Wskazać wypada, iż aby znamiona przestępstwa z art. 209 § 1 k.k. zostały spełnione należy stwierdzić, że sprawca:
1) był zobowiązany do opieki z mocy ustawy, bądź orzeczenia sądowego,
2) uchylał się od tego obowiązku w sposób uporczywy,
3) uchylanie to polegało na niełożeniu na utrzymanie osoby uprawnionej,
4) w wyniku tego niełożenia osoba uprawniona narażona została na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.
W niniejszej sprawie wyżej wskazane przesłanki zostały spełnione. M. J. (1) został zobowiązany do alimentacji D. J. zarówno z mocy ustawy – jako jej ojciec - jak i na podstawie orzeczeń sądu. Przypomnieć należy, iż element subiektywny „uchylania się” charakteryzuje się szczególnym nastawieniem psychicznym sprawcy, wyrażającym się w nieustępliwości postępowania. Przesłanka obiektywna natomiast polega na trwaniu takiego stanu rzeczy przez pewien dłuższy czas lub płaceniu nieregularnie albo w kwotach znacznie niższych od należnych. M. J. (1) w okresie od 1 maja 2015 roku do 24 lutego 2016 roku oraz od 24 czerwca 2016 roku do 18 listopada 2016 roku nie dokonał ani jednej wpłaty tytułem alimentów, choć niewątpliwie mógł zdobyć środki finansowe na pokrycie chociaż części zobowiązań. Oskarżony z zawodu jest ślusarzem, co pozwalało mu – w okresach kiedy nie odbywał kar pozbawienia wolności - podejmować pracechoćby dorywcze i osiągać z tego tytułu dochód. Z sobie tylko wiadomych względów, nie przejawiał wówczas żadnego zainteresowania losem córki, a także ciążącym na nim obowiązku alimentacji. Gdyby oskarżony wykazał choć odrobinę dobrej woli, z pewnością byłby w stanie poczynić pewne oszczędności oraz przekazać na rzecz córki chociaż część tych pieniędzy. Bez wątpienia zaniedbanie obowiązku alimentacyjnego przez oskarżonego naraziło jego małoletnią córkę D. J. na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. W okresie od 1 maja 2015 roku do 24 lutego 2016 roku oraz od 24 czerwca 2016 roku do 18 listopada 2016 roku całkowity ciężar zapewnienia środków utrzymania D. J. spoczywał na jej matce. Ż. F. zmuszona była wówczas do korzystania z pomocy funduszu alimentacyjnego oraz świadczeń z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w O., aby zaspokoić potrzeby córki. Bez tej pomocy małoletnia D. J. zostałaby pozbawiona możliwości zaspokojenia - nawet w minimalnym stopniu - potrzeb życiowych. Zachowaniu oskarżonego należy przypisać znamię ,,uporczywości”. M. J. (1) nie wykazał, aby niełożenie na rzecz córki wynikało z obiektywnych, niezależnych od niego przyczyn. Oskarżony nie czynił jakichkolwiek starań by przyczynić się do pomocy córce i aby zapewnić jej utrzymanie choćby w podstawowym zakresie. Nigdy nie zabiegał, by poznać córkę, nie utrzymywał z nią żadnego kontaktu. M. J. (1) ani razu nie wpłacił nawet najmniejszej kwoty, nie robił dziecku prezentów i nie pomagał w żaden inny sposób.
Rozważając stopień społecznej szkodliwości czynu należy uznać, iż był on znaczny. Oskarżony, działając z zamiarem bezpośrednim, godził w istotne dobro jakim jest rodzina i obowiązek opieki. Przy takiej ocenie Sąd miał na względzie ustawowe przesłanki określone w art. 115 § 2 k.k., a w szczególności rodzaj i charakter narażonego dobra, jakim w tym wypadku była rodzina, której prawidłowe funkcjonowanie warunkuje właściwy rozwój społeczeństwa, motywację, sposób oraz okoliczności popełnienia czynu, czas trwania przestępstwa. Oskarżony całkowicie zignorował ciążący na nim obowiązek opieki nad córką, zupełnie nie interesował się jej losem. Żył, jakby D. J. nie istniała na świecie.
Okolicznością obciążającą M. J. (1) jest w szczególności jego uprzednia, wielokrotna karalność, w tym za przestępstwa podobne (informacja z KRK k. 52 – 53, odpisy orzeczeń k. 62 – 220, 256 - 260). Z informacji z KRK wynika, iż M. J. (1) był karany 19 razy. Z kolei za przestępstwa z art. 209 § 1 k.k. odpowiadał już dwukrotnie – w sprawie Sądu Rejonowego w P. o sygnaturze (...) orzeczono karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykoannaa, zaś w sprawie Sądu Rejonowego w L. (...) orzeczono karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonanania. Z uprzednich skazań wynika tyle, że nie odniosły one żadnego skutku wychowawczego względem oskarżonego.
Okolicznością łagodzącą, jaką Sąd uwzględnił w procesie wyrokowania było niewątpliwie przyznanie się oskarżonego do popełnienia zarzucanego mu czynu (k. 234 - 236).
Uwadze Sądu nie umknął również fakt, iż obrońca oskarżonego M. J. (1) wnosił o odstąpienie od wymierzenia kary. Jednakże dokonanie przez Sąd ustalenia nie pozwoliły na uwzględnienie tego wniosku. Bowiem jak wskazano wyżej społeczna szkodliwość czynu popełnionego przez oskarżonego okazała się znaczna, co całkowicie wyklucza możliwość zastosowania instytucji odstąpienia od wymierzenia kary.
Rozważając dyrektywy wymiaru kary, za karę adekwatną do stopnia winy, stopnia społecznej szkodliwości czynu, odzwierciedlającą cele kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa oraz spełniającą rolę zapobiegawczą, a przede wszystkim wychowawczą względem oskarżonego, Sąd uznał karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności.
W ocenie Sądu stopień demoralizacji oskarżonego osiągnął już taki wysoki poziom, iż wymaga on osadzenia w zamkniętym środowisku więziennym, i odbycia resocjalizacji w tych warunkach. Popełnienie kolejnego przestępstwa podobnego świadczy bez wątpienia o lekceważeniu przez oskarżonego porządku prawnego, jak też o tym, że wcześniejszych skazań nie traktował jako dolegliwości. Z tych przyczyn kara sześciu miesięcy pozbawienia wolności jest wobec oskarżonego w pełni adekwatną. Tylko wymierzenie kary, której dotkliwość oskarżony odczuje realnie, może odnieść pozytywny efekt resocjalizacyjny w postaci uchronienia go przed popełnieniem kolejnych, szczególnie podobnych przestępstw.
Zdaniem Sądu, ukształtowana w wyżej opisany sposób reakcja Sądu na czyn popełniony przez oskarżonego M. J. (1), właściwie odzwierciedla charakter i stopień naruszenia elementarnych norm przeciwko prawidłowemu funkcjonowaniu rodziny i w ocenie Sądu, zapewni, iż oskarżony w przyszłości dołoży wszelkich starań, aby ustrzec się przed ponownym naruszeniem obowiązującego porządku prawnego.
O kosztach obrony z urzędu rozstrzygnięto zgodnie z § 4 ust. 1 i 3 oraz 17 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2016 r. poz. 1715).
Na mocy art. 624 § 1 k.p.k., Sąd zwolnił oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych, uznając, że ze względu na jego sytuację materialną ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe.
Sędzia