UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 27 stycznia 2015 roku powodowie A. R. (1) oraz P. K. wnosili o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz każdego z nich kwot po 90.000 złotych tytułem dopłaty do zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty i zasądzenie od pozwanego na rzecz każdego z powodów zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwotach po 7.200 złotych wraz z opłatą skarbową od udzielonych pełnomocnictw w kwotach 34 złote i 17 złotych.

Uzasadniając swoje żądania wskazali, że w dniu 25 grudnia 2005 roku w C. kierujący pojazdem marki O. (...) o nr rej. (...) S. K. nie zachował należytej ostrożności w skutek czego zjechał na lewy pas ruchu gdzie zderzył się z jadącym z naprzeciwka samochodem marki S. (...) o nr rej. (...) kierowanym przez A. R. (2). W wyniku przedmiotowego zdarzenia śmierć poniosła B. M., która była pasażerką pojazdu O. (...). Zmarła była córką powodów-ich jedynym dzieckiem. W chwili wypadku miała 17 lat. Wskazać należy, iż w chwili wypadku z dnia 25 grudnia 2005 roku pojazd sprawcy objęty był ochroną ubezpieczeniową u pozwanego, co jest okolicznością bezsporną. Pismem z dnia 06 maja 2014 roku pełnomocnik powodów dokonał zgłoszenia szkody u pozwanego. W toku likwidacji przedmiotowej szkody pozwany wypłacił na rzecz powodów kwoty po 10.000 złotych tytułem zadośćuczynienia. Z uwagi na fakt, iż zdaniem powodów wypłacone kwoty są rażąco zaniżone zdecydowali się oni na wytoczenie niniejszego powództwa. Powodowie A. R. (1) i P. K. bardzo przeżyli śmierć córki. Wypadek zniweczył szczęście rodzinne i wszelkie plany na przyszłość. W pamięci powodów zmarła zapisała się jako ich najbliższa, kochająca, dobra i oddana rodzinie osoba, na którą zawsze można było liczyć. Powodowie mieli bardzo dobre relacje z córką. W ich ocenie kwota łączna 100.000 złotych tytułem zadośćuczynienia będzie adekwatna do stopnia doznanej krzywdy wskutek utraty jedynej córki. Jako podstawę prawną roszczeń powodowie wskazali art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. Żądanie odsetek uzasadnione jest faktem, iż pełnomocnik powodów zgłosił roszczenie stronie pozwanej w dniu 6 maja 2014 roku. Biorąc pod uwagę siedmiodniowy termin na doręczenie korespondencji powinna ona dotrzeć do strony pozwanej najpóźniej w dniu 13 maja 2014 roku. W związku z powyższym roszczenie stało się wymagalne dnia 13 czerwca 2014 roku. Stąd też odsetki liczone są od dnia 14 czerwca 2014 roku. Żądanie zasądzenia dwukrotności stawki minimalnej uzasadnia rodzaj i stopień zawiłości sprawy, jak również duży nakład pracy pełnomocnika (pozew k. 3-8).

W odpowiedzi na pozew z dnia 04 grudnia 2015 roku pozwane Towarzystwo (...) S.A. w W. wniosło o oddalenie powództw w całości oraz zasądzenie od powodów na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictw w wysokości 34 złotych.

Uzasadniając swoje żądanie strona pozwana wskazała, że nie kwestionuje tego, iż sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w dacie zdarzenia zawarte u pozwanej. Pozwana po otrzymaniu zgłoszenia szkody powodów, w oparciu o dogłębną analizę przedłożonych dokumentów przyznała na rzecz powodów kwoty po 10.000 złotych dla każdego z nich tytułem zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. Tym samym pozwana nie kwestionuje co do zasady roszczenia powodów o zasądzenie zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego, czego wyrazem była wypłata w.w. kwot. Jednakże pozwana stoi na stanowisku, że żądania powodów zasądzenia dalszych kwot z tytułu zadośćuczynienia są nieuzasadnione, a kwoty zawyżone. Powodowie w żaden sposób nie wyjaśnili, jak obliczyli dochodzone zadośćuczynienie. Pozwana nie kwestionuje, że śmierć B. M. była dla powodów bolesna i spowodowała powstanie po ich stronie krzywdy, jednak dla ustalenia jej rozmiaru należy wziąć pod uwagę szereg okoliczności. Pozwana nie kwestionuje tego, że pomiędzy powodami a zmarłą córką istniała więź emocjonalna. Jest to sytuacja normalna i prawidłowa. Jednakże istnienie pomiędzy członkami rodziny ciepłych i bliskich relacji, wzajemna pomoc, wsparcie tj. normalne stosunki rodzinne nie są podstawą do żądania wygórowanych, zawyżonych kwot zadośćuczynienia. Powodowie nie wykazali, że przeżycia związane ze śmiercią córki wykraczały poza normalny proces żałoby, a poza tym nie udowodnili negatywnych konsekwencji przekraczających ten proces, mających wpływ na ich obecne życie. W niniejszej sprawie powodowie nie stali się osobami samotnymi wskutek śmierci córki, a posiadają bliskich, którzy choć w części są w stanie zapełnić pustkę po zmarłej, wspomóc ich w uporaniu się ze stratą. Podniesiono ponadto, że samo istnienie więzów pokrewieństwa nie może stanowić przesłanki do zasądzenia na rzecz powodów zawyżonych kwot zadośćuczynienia. Wysokość zadośćuczynienia powinna być umiarkowana i odpowiadać stosunkom majątkowym panującym w społeczeństwie. Nie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ma również fakt, iż od śmierci córki powodów minęło 10 lat. Powyższa okoliczność, tj. upływ czasu jest brana pod uwagę w orzecznictwie sądów powszechnych. Twierdzenia powodów co do wysokości ich roszczenia noszą znamiona dowolności. Tym samym powództwo powinno zostać oddalone w całości. Pozwana kwestionuje żądanie powodów zasądzenia na ich rzecz odsetek ustawowych od kwot zadośćuczynienia od dnia 14 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty. W ocenie pozwanej ewentualne odsetki powinny zostać zasądzone od dnia wyrokowania, albowiem to na dzień wydania wyroku Sąd będzie ustalał zakres doznanej przez powodów krzywdy.

Wniosek powodów o zasądzenie na rzecz każdego z nich zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej uznać należy za bezzasadny (odpowiedź na pozew k. 71-76).

W piśmie z dnia 18 maja 2016 roku powódka A. R. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kwoty 73,80 złotych tytułem kosztów tłumaczenia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia niniejszego pisma do dnia zapłaty (k. 203-204).

W pismach z dnia 06 sierpnia 2014 roku pozwane towarzystwo zaproponowało zawarcie ugody przez strony w niniejszej sprawie i wypłacenie powodom dodatkowych kwot po 30.000 złotych na rzecz każdego z nich tytułem zadośćuczynienia za śmierć córki B. M. (k. 77-78), na co powodowie nie wyrazili zgody.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 25 grudnia 2005 roku w C. doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym poszkodowana została m.in. córka powodów A. R. (1) i P. K.– B. M.. Córka stron była pasażerką samochodu marki O. (...) o nr rej. (...), kierowanego przez S. K., który nie zachował należytej ostrożności w skutek czego zjechał na lewy pas ruchu gdzie zderzył się z jadącym z naprzeciwka pojazdem marki S. (...) o nr rej. (...) kierowanym przez A. R. (2). W wyniku tego wypadku B. M. doznała obrażeń w postaci sińców na twarzy, kończynach dolnych, kończynach górnych, otarć naskórka na twarzy, tułowiu i kończynach, ran dartych na kończynach górnych, podbiegnięcia krwawego śródpiersia, stłuczenia płuc, pęknięcia tętnicy zstępującej, podbiegnięcia krwawego worka osierdziowego, podbiegnięcia krwawego wnęki wątroby, pęknięcia śledziony, podbiegnięcia krwawego korzenia krezki jelitowej, podbiegnięcia krwawego torebki nerki lewej, rozejścia się stawów krzyżowo-biodrowych, złamania obu kości ramiennych, lewej kości łokciowej, obu kończyn udowych i kości strzałkowej prawej, złamania kości twarzy i niedokrwienia narządów wewnętrznych, na skutek których zmarła. W chwili wypadku miała ukończone 17 lat (pozew k. 3-8, postanowienie o umorzeniu śledztwa Prokuratury Rejonowej (...) w Kielcach z dnia 28 marca 2006 roku w sprawie 3 Ds. 1810/05, odpowiedź na pozew k. 71-76, zeznania świadka E. S. k. 98v, wyjaśnienia powódki A. R. (1) k. 255v-256, wyjaśnienia powoda P. K. k. 256-256v).

Prawomocnym postanowieniem z dnia 28 marca 2006 roku wydanym w sprawie 3 Ds. 1810/05 Prokuratura Rejonowa (...) w K. umorzyła śledztwo w sprawie zaistniałego w dniu 25 grudnia 2005 roku w C. naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, gdzie kierujący samochodem marki O. (...) nr rej. (...) S. K. jadąc od strony T. w kierunku J. zjechał na lewy pas ruchu gdzie zderzył się z jadącym z przeciwnego kierunku ruchu samochodem marki S. (...) nr rej. (...) kierowanym przez A. R. (2), wskutek czego pasażerowie samochodu O. (...): B. K. i K. R. doznali obrażeń ciała skutkujących ich zgonem na miejscu zdarzenia, kierujący samochodem S. (...) A. R. (2) doznał obrażeń ciała skutkujących jego zgonem na miejscu zdarzenia, zaś pasażerka samochodu S. (...) W. R. doznała obrażeń ciała stanowiących chorobę realnie zagrażającą życiu – tj. o przestępstwo z art. 177 § 2 k.k. – wobec śmierci sprawcy (postanowienie o umorzeniu śledztwa Prokuratury Rejonowej (...)w K. z dnia 28 marca 2006 roku w sprawie 3 Ds. 1810/05).

Właściciel pojazdu, którym kierował sprawca zdarzenia drogowego z dnia 25 grudnia 2005 roku miał zawartą z pozwanym towarzystwem ubezpieczeń umowę obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów (okoliczność bezsporna).

Powodowie mieli ze swoją córką B. M. bardzo dobre relacje. A. R. (1) i P. K. pozostawali w faktycznym związku, uznawanym w społeczności romskiej za małżeństwo. Z tego związku urodziło się ich jedyne dziecko – B. M.. W przeszłości wspólnie zamieszkiwali w Wielkiej Brytanii, gdzie ich córka uczęszczała do szkoły. W 2003 roku doszło pomiędzy nimi do nieporozumień. Powódka wraz z córką wyprowadziła się od powoda i zamieszkała w Niemczech, gdzie zawarła związek małżeński z innym mężczyzną – R. M.. P. K. utrzymywał bliskie relacje z córką. Według stwierdzeń powodów oboje zaakceptowali wolę R. M. co do zmiany nazwiska ich córki z M. na K.. B. M. nie uczęszczała do szkoły i sprawowała opiekę nad matką, która cierpiała na padaczkę. P. K. mieszkał natomiast w S. i odwiedzał córkę. Podczas swoich wizyt przywoził jej pieniądze i ubrania. Powódka wraz z córką przyjeżdżała do Polski kilka razy w roku. Powodowie nie pracowali. Zmarła była ich jedynym dzieckiem. W dniu wypadku B. M. podróżowała ze swoim narzeczonym K. R. z K. do S., gdzie miało odbyć się jej wesele i gdzie zgromadzili się liczni goście weselni. Wiadomość o śmierci córki i jej narzeczonego była dla A. R. (1) i P. K. szokiem. O wypadku samochodowym z jej udziałem zostali oni poinformowani telefonicznie przez szwagra oraz przez gości przybyłych na wesele. Po przyjechaniu do szpitala powodowie dowiedzieli się, że ich córka nie żyje. Oboje wówczas zemdleli. Podano im zastrzyki uspokajające. Powodowie wspólnie zajmowali się zorganizowaniem pogrzebu zmarłej córki w S., stałym miejscu zamieszkania P. K.. Po śmierci córki powódka rozwiodła się z R. M. i związała się z P. K.. W tym związku pozostaje do chwili obecnej. Powodowie nie mają innych dzieci. Obecnie zamieszkują w Niemczech i nie pracują. Powódka otrzymuje świadczenie zdrowotne w związku ze złym stanem zdrowia a powód jako jej opiekun otrzymuje zasiłek opiekuńczy. A. R. (1) i P. K. przyjeżdżają wspólnie do Polski i odwiedzają grób zmarłej córki na cmentarzu. Od czasu jej śmierci nie obchodzą świąt (zeznania świadka E. S. k. 98v, k. 127-128, k. 136v-138v, wyjaśnienia powódki A. R. (1) k. 255v-256, wyjaśnienia powoda P. K. k. 256-256v).

A. R. (1) choruje na nadciśnienie tętnicze II stopnia, cierpi od ponad 20 lat na padaczkę, ma cukrzycę insulino-zależną typu II oraz reumatyczne zapalenie stawów. Stan jej zdrowia znacznie pogorszył się od czasu wypadku jej córki. Powódka popadła w depresję i wymaga stałej opieki. Od lutego 2013 roku jest leczona przez lekarza neurologa i psychiatrę. Przyjmowała leki (...) oraz H.. Obecnie zażywa P., O., A., ponadto przyjmuje leki przeciwpadaczkowe, na nadciśnienie i na niedoczynność tarczycy – E.. Stwierdzono u niej uszczerbek na zdrowiu w 60 %. W związku z tym ma ona przyznany zasiłek zdrowotny, a powód jest jej opiekunem. Z opinii biegłej psycholog wynika, że istnieją przesłanki, aby więź miedzy powódką a jej zmarłą córką określić jako szczególną. Zachowanie A. R. (1) po śmierci córki może świadczyć o tym, że doszło u niej do zaburzeń jakościowych przebiegu żałoby, tj. do wystąpienia zaburzeń depresyjnych. Powódka cierpiała też na anhedonię i występowały u niej myśli samobójcze (dokumentacja medyczna k. 192-195, opinia sądowo-psychologiczna k. 217-223).

Z opinii biegłej psycholog wynika, że istnieją przesłanki, aby również więź między P. K. a jego zmarłą córką uznać za szczególną. Córka wnosiła w życie powoda radość, inicjatywę i starała się łagodzić konflikty pomiędzy rodzicami. Gdy wyjechała do Niemiec, P. K. tęsknił za nią i widywał się z nią regularnie, pomimo znacznej odległości. Powód z córką lubili ze sobą rozmawiać. B. M. była wrażliwa, rozumiała niedobory finansowe powoda, nie domagała się od niego pieniędzy, wiedząc, że podróże są kosztowne. Doceniała, że regularnie ją odwiedza. Śmierć jedynego dziecka P. K., spowodowała u niego obniżenie poczucia sensu życia, utratę witalności życiowej i celów życiowych. Strata ta spowodowała także zintegrowanie się w cierpieniu z matką ich wspólnego dziecka, przez którą czuł się on w pełni rozumiany. Przez dłuższy czas utrzymywały się u powoda zaburzenia snu, płaczliwość, przeżywanie smutku i przygnębienia. Najtrudniejszy okres trwał przez dwa lata. Zdecydowanie bardziej aktywny okres w jego życiu miał miejsce po około pięciu latach po śmierci córki, kiedy to P. K. podjął aktywność zawodową w Anglii, prowadząc firmę budowlaną. Powód nie leczył się po śmierci córki, lecz czasami brał leki, które przyjmowała jego żona, zwykle wtedy gdy cierpiał na bezsenność. Obecnie nie przeżywa radości. Martwi się o swoją przyszłość, w kontekście braku potomstwa. Stara się wspierać A. R. (1), która ma liczne problemy zdrowotne. U P. K. doszło do przedłużenia żałoby i nasilenia jej objawów, przekraczających żałobę normatywną. Stan ten trwał przez około dwa lata (opinia sądowo-psychologiczna k. 212-216).

Powodowie zgłosili szkodę pozwanemu Towarzystwu (...) S.A. w W. i wnieśli o przyznanie na rzecz każdego z nich kwoty po 50.000 złotych tytułem odszkodowania w związku z pogorszeniem się ich sytuacji życiowej po śmierci córki B. M. na podstawie art. 446 § 3 k.p.c., wnieśli o przyznanie na rzecz każdego z nich kwot po 150.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego w postaci szczególnej więzi łączącej ich ze zmarłą córką na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. oraz zapłatę kwoty 13.800 złotych tytułem kosztów pogrzebu zmarłej córki na podstawie art. 446 § 1 k.p.c. W toku postępowania likwidacyjnego wypłacono powódce A. R. (1) i powodowi P. K. kwoty po 10.000 złotych na rzecz każdego z nich tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią córki na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. (pozew k. 3-8, k. 20-31, odpowiedź na pozew k. 71-76, k. 110-133, wyjaśnienia powódki A. R. (1) k. 255v-256, wyjaśnienia powoda P. K. k. 256-256v).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wskazane dowody w postaci dokumentów, opinii biegłej, zeznań świadka i powodów przesłuchanych w charakterze strony oraz na podstawie bezspornych twierdzeń stron. Należy zwrócić uwagę, że stan faktyczny w niniejszej sprawie nie był pomiędzy stronami sporny. Pozwany nie kwestionował twierdzeń powodów.

Zdaniem Sądu, zarówno zeznania świadka E. S., jak i powodów zasługują na wiarę. Są one wyczerpujące, spójne i wzajemnie się uzupełniają. Ponadto, znajdują odzwierciedlenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Sąd podzielił opinię biegłej psycholog B. G.. Opinia oraz wnioski w niej zawarte są spójne i jasne. Biegła dysponuje odpowiednim zakresem wiedzy oraz doświadczenia zawodowego. Ponadto, oparła się na przeprowadzonych przez nią bezpośrednich badaniach powodów. Opinia ta nie była kwestionowana przez żadną ze stron procesu.

Dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, jak również w aktach Prokuratury Rejonowej (...) w K. w sprawie 3 Ds. 1810/05 nie były kwestionowane przez strony, nie budzą one również wątpliwości Sądu zarówno pod względem formalnym jak i materialnym.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne częściowo, to jest w zakresie kwoty 50.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty na rzecz powódki A. R. (1) oraz kwoty 40.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty na rzecz powoda P. K..

Na wstępie wskazać należy, że powodowie dochodzą w niniejszej sprawie zadośćuczynienia przeciwko pozwanemu towarzystwu ubezpieczeń z tytułu jego odpowiedzialności wynikającej z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej z tym towarzystwem ubezpieczeń przez posiadacza samochodu kierowanego przez sprawcę wypadku komunikacyjnego mającego miejsce w dniu 25 grudnia 2005 roku. W wyniku tego zdarzenia śmierć poniosła m.in. córka powodów oraz jej przyszły mąż. Odpowiedzialność pozwanego za skutki tego wypadku co do zasady była bezsporna – pozwane towarzystwo ubezpieczeń jej nie kwestionowało. Spór natomiast koncentrował się na ustaleniu wysokości należnego zadośćuczynienia. Strona pozwana podnosiła, że w jej ocenie roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia w kwotach po 90.000 złotych na rzecz każdego z powodów jest nieuzasadnione, a dochodzone przez nich kwoty są zawyżone. Pozwany wskazywał, iż wypłacił już powodom stosowne zadośćuczynienie w kwotach po 10.000 złotych na rzecz każdego z nich.

Bezspornym w niniejszej sprawie jest, że przedmiotowy wypadek miał miejsce w dniu 25 grudnia 2005 roku, to jest przed wejściem w życie § 4 art. 446 k.c. Jednakże nie oznacza to, że roszczenie powodów nie znajduje podstawy prawnej. W orzecznictwie ugruntowany został bowiem pogląd, który Sąd orzekający w całości podziela, zgodnie z którym najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 03 sierpnia 2008 roku. Rodzina jako związek najbliższych osób, które łączy szczególna więź wynikająca najczęściej z pokrewieństwa i zawarcia małżeństwa, podlega ochronie prawa. Dotyczy to odpowiednio ochrony prawa do życia rodzinnego obejmującego istnienie różnego rodzaju więzi rodzinnych. Dobro rodziny jest nie tylko wartością powszechnie akceptowaną społecznie, ale także uznaną za dobro podlegające ochronie konstytucyjnej (art. 71 Konstytucji RP). Więź rodzinna odgrywa doniosłą rolę, zapewniając członkom rodziny m.in. poczucie stabilności, wzajemne wsparcie obejmujące sferę materialną i niematerialną oraz gwarantuje wzajemną pomoc w wychowaniu dzieci i zapewnieniu im możliwości kształcenia. Należy zatem przyjąć, że prawo do życia rodzinnego i utrzymania tego rodzaju więzi stanowi dobro osobiste członków rodziny i podlega ochronie na podstawie art. 23 i 24 k.c. W konkretnym stanie faktycznym spowodowanie śmierci osoby bliskiej może zatem stanowić naruszenie dóbr osobistych członków jej rodziny i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. Nie każdą jednak więź rodzinną należy niejako automatycznie zaliczyć do katalogu dóbr osobistych, lecz jedynie taką, której zerwanie powoduje ból, cierpienie, rodzi poczucie krzywdy. Osoba dochodząca roszczenia na podstawie art. 448 k.c. powinna zatem wykazać istnienie tego rodzaju więzi, stanowiącej jej dobro osobiste podlegające ochronie (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010 roku, III CZP 76/10, opubl. Biul. SN 2010/10/11, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 roku, III CZP 31/11, opubl. Biul. SN 2011/7/9, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2010 roku, IV CSK 307/09, opubl. OSNC-ZD 2010/3/91).

W okolicznościach niniejszej sprawy nie budzi wątpliwości Sądu, że czyn niedozwolony, którego następstwem była śmierć B. M. – córki powodów był źródłem ich krzywdy polegającej na naruszeniu ich dobra osobistego poprzez zerwanie więzi emocjonalnej z córką. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego, śmierć córki, która w chwili wypadku miała 17 lat, była dla powodów szokiem. Powodowała u nich cierpienie i ból, jak również poczucie straty, które powodowie odczuwają do chwili obecnej.

Ustalając wysokość należnego każdemu z powodów zadośćuczynienia Sąd wziął pod uwagę rozmiar ich cierpień, natężenie dolegliwości psychicznych, czas trwania, stopień uciążliwości oraz trwałość skutków. Na rozmiar krzywdy wywołanej śmiercią osoby najbliższej wpływ ma nie tylko dramatyzm doznań, ale również poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne, wstrząs psychiczny wywołany śmiercią, intensywność oraz rodzaj więzi ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia, tj. nerwicy czy depresji, roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, jak też stopień w jakim pośrednio poszkodowany będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości oraz zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy i wiek poszkodowanego. Należy również podkreślić, że zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny, a więc jego wysokość musi stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość i nie może mieć jedynie charakteru symbolicznego.

Jak wynika z poczynionych ustaleń nagła i tragiczna śmierć córki powodów stanowiła dla nich szok i powodowała ogromne cierpienie. Uczucie to było spotęgowane faktem, iż do wypadku doszło w przeddzień zaplanowanego wesela córki. Powodowie pokładali w niej swoje nadzieje na przyszłość i liczyli na jej wsparcie, jako ich jedynego dziecka, co wynikało również ze zwyczajów panujących w społeczności romskiej. A. R. (1) miała myśli samobójcze i cierpiała na anhedonię. U powódki doszło do wystąpienia zaburzeń depresyjnych. Podejmowała ona leczenie psychiatryczne, które nadal kontynuuje. Pogorszył się stan jej zdrowia również w aspekcie fizycznym. Powódka choruje na nadciśnienie tętnicze drugiego stopnia, padaczkę, cukrzycę insulino-zależną typu drugiego oraz reumatyczne zapalenie stawów. W związku z występowaniem u niej powyższych schorzeń, przyjmuje ona odpowiednie leki. P. K. odczuwał natomiast obniżenie poczucia sensu życia, utratę witalności życiowej i celów życiowych. Przez dłuższy czas utrzymywały się u niego zaburzenia snu, płaczliwość, przeżywanie smutku i przygnębienia. U powoda doszło do przedłużenia żałoby i nasilenia jej objawów. Stan ten trwał przez około dwa lata. Od czasu śmierci córki powodowie nie obchodzą świąt. Jednocześnie, wskazać należy, że A. R. (1) i P. K. ponownie podjęli wspólne pożycie, zamieszkali razem i wzajemnie się wspierali. Okoliczność ta łagodzi w pewnym stopniu poczucie osamotnienia po śmierci córki. Ponadto, po upływie pięciu lat od tragicznego wypadku, powód podejmował aktywność zawodową prowadząc firmę budowlaną. Obecnie zaś sprawuje on opiekę nad powódką. Nie można również pominąć faktu, że od tragicznego zdarzenia minęło już 11 lat. Biorąc pod uwagę intensywność oraz okres trwania cierpień powodów, uznać należy, że żądane przez nich kwoty są znacznie zawyżone.

W świetle powyższych okoliczności, Sąd uznał, że zasadne jest ustalenie zadośćuczynienia na rzecz powódki A. R. (1) w kwocie 60.000 złotych, a na rzecz powoda P. K. w kwocie 50.00 złotych. Sumy te stanowić będą dla powodów również realnie odczuwalną wartość ekonomiczną. Nie są one, w ocenie Sądu, wygórowane. W części zaś przewyższającej zasądzone z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę kwoty powództwo, jako nieuzasadnione, podlega, wraz z odsetkami od tej kwoty, oddaleniu.

Powodowie A. R. (3) i P. K. otrzymali już od pozwanego zadośćuczynienie w kwotach po 10.000 złotych na rzecz każdego z nich (okoliczność bezsporna). Różnica stanowi, więc: kwotę 50.000 złotych (60.000 złotych – 10.000 złotych), którą zasądzono na rzecz A. R. (1) jak w punkcie I wyroku oraz kwotę 40.000 złotych (50.000 złotych – 10.000 złotych), którą zasądzono na rzecz P. K. jak w punkcie II wyroku.

O odsetkach od zasądzonych na rzecz powodów kwot zadośćuczynienia orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. Należy przyjąć, że zadośćuczynienie za krzywdę staje się wymagalne po wezwaniu ubezpieczyciela przez poszkodowanego do spełnienia świadczenia (art. 455 § 1 k.c.) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2010 roku, II CSK 434/09, opubl. Lex numer 602683, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2011 roku, I PK 145/10, opubl. Lex numer 794777).

Zgodnie z zasadą wyrażoną w treści art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 392 ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Jak wynika z poczynionych ustaleń, powodowie zgłosili roszczenie o zasądzenie zadośćuczynienia za doznaną wskutek śmierci osoby bliskiej krzywdę w piśmie z dnia 06 maja 2014 roku, które zostało doręczone towarzystwu ubezpieczeń w najpóźniej w dniu 13 maja 2014 roku, czego strona pozwana nie kwestionowała, a zatem uwzględniając 30-dniowy termin na wypłatę świadczenia, pozwany pozostawał w zwłoce od dnia 14 czerwca 2014 roku i od tego dnia zasądzono ustawowe odsetki. Zasądzona kwota mieści się przy tym w pierwotnych żądaniach powodów zgłoszonych ubezpieczycielowi. W pozostałym zakresie żądanie zasądzenia odsetek ustawowych jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Na postawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.) Sąd, w punkcie IV wyroku, nakazał pobrać od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. kwotę 4.500 złotych tytułem nieuiszczonej części opłaty od pozwu od zasądzonego świadczenia oraz kwotę 344 złote tytułem kosztów na opinię biegłej psycholog.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. (punkt III wyroku). Uznając, iż określenie należnych powodom sum zadośćuczynienia zależało od oceny Sądu, jak również ze względu na fakt, iż powodowie ulegli w części swoich żądań, Sąd koszty zastępstwa procesowego zniósł wzajemnie.

/-/ Na oryginale właściwy podpis

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE