UZASADNIENIE

Ubezpieczony Z. P. odwołał się od decyzji pozwanego organu rentowego – Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 26.03.2012 r., którą odmówiono mu prawa do emerytury, gdyż ubezpieczony nie osiągnięcia 15 letniego stażu pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy zaliczył ubezpieczonemu 9 lat, 11 miesięcy i 29 dni pracy w warunkach szczególnych.

Kwestionując powyższą decyzję ubezpieczony domagał się zaliczenia jako pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Zakładach (...) w K. od 01.11.1979 r. do 30.04.1994 r., gdzie pracował na stanowisku spawacza elektryczno-gazowego oraz zatrudnienia w firmie (...) od 01.02.1996 r. do 23.07.1999 r., gdzie pracował na stanowisku spawacza.

Pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania twierdząc, że możliwe było zaliczenie do pracy w warunkach szczególnych tylko części okresu (9 lat, 11 miesięcy i 29 dni), gdy ubezpieczony pracował w Zakładach (...) S.A., ponieważ w pozostałym okresie nie wykonywał takiej pracy. Z treści świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 20.01.2011 r. wynika, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym w okresach od 01.11.1979 r. do 30.06.1980 r. oraz od 01.01.1984 r. do 31.07.1985 r. i od 01.06.1986 r. do 30.04.1994 r. Z treści tego świadectwa nie wynika, aby przez cały okres zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Wyrokiem z dnia 25.10.2012 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach.

Ubezpieczony Z. P. (ur. (...)) osiągnął staż ubezpieczeniowy ogólny w wymiarze 29 lat, 11 miesięcy i 10 dni. Ubezpieczony rozwiązał stosunek pracy, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych w następujących okresach: od 01.11.1979 r. do 30.06.1980 r., od 01.01.1984 r. do 31.07.1985 r., od 01.06.1986 r. do 30.04.1994 r. W tym czasie pracował w (...) S.A. w K. wykonując pracę przy spawaniu, wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym. Okresy pracy wyszczególnione w świadectwie pracy w warunkach szczególnych z dnia 21.01.2011 r. zostały zaliczone przez organ rentowy, a ich wymiar wynosi 9 lat i 11 miesięcy.

Nie zaliczono do pracy w warunkach szczególnych pozostałego okresu pracy w Zakładach (...) S.A. w K., a mianowicie: od 01.07.1980 r. do 31.12.1983 r. (około 3 lata i 5 miesięcy) oraz okresu pracy w Zakładzie (...) s.c. R. K., K. J., P. S. od 01.02.1996 r. do 23.07.1999 r. (około 3 lata i 5 miesięcy).

Zdaniem ubezpieczonego, w zakładach (...) S.A. pracował bez żadnych przerw w charakterze spawacza i nieprawidłowo wypełniono mu świadectwo pracy.

Z powyższego względu Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z akt osobowych ubezpieczonego oraz z zeznań świadków (osób pracujących z ubezpieczonym w Zakładach (...) SA.).

Do akt ZUS dołączono jeszcze drugie świadectwo pracy w warunkach szczególnych za okres pracy w Zakładach (...) z dnia 27.04.2000 r., gdzie przyjęto jeszcze dłuższy okres pracy w warunkach szczególnych, tj. od 01.07.1980 r. do 31.05.1986 r. Z kolei jednak w świadectwie pracy z dnia 30.04.1994 r. określono pracę spawacza elektrycznego w całym okresie zatrudnienia, tj. od 01.11.1979 r. do 40.04.1994 r. - bez żadnych przerw.

Co prawda, świadkowie Z. J. i Z. K. zeznali, że ubezpieczony przez cały okres swojego zatrudnienia wykonywał tylko pracę spawacza elektryczno-gazowego, to jednak dokumenty znajdujące się w aktach osobowych temu przeczą.

W aktach znajduje się bowiem angaż, w którym powołano się na Układ Zbiorowy Pracy (...) z dnia 14.10.1980 r., z którego wynika, iż od tego dnia ubezpieczony pracował na stanowisku ślusarza remontowego.

Wcześniejszy angaż z dnia 30.07.1980 r. już zmienił stanowisko pracy na ślusarza. W pierwszej umowie o pracę z dnia 01.11.1979 r. określono, że ubezpieczony będzie pracował na stanowisku spawacza.

Z akt osobowych wynika, że pracę ślusarza remontowego ubezpieczony wykonywał od 31.01.1984 r., bowiem pierwszy angaż ze zmianą stanowiska na spawacza elektrycznego jest z 27.02.1984 r. Stąd należałoby wnioskować, że przerwa w wykonywaniu pracy w charakterze spawacza (w warunkach szczególnych) była nieco dłuższa aniżeli wynikało to ze świadectwa pracy w warunkach szczególnych z dnia 20.01.2011 r.

Mając na uwadze powyższe dokumenty Sąd Okręgowy nie dał wiary świadkom, że ubezpieczony wykonywał pracę spawacza bez żadnej przerwy i ciągle w Zakładach (...) w K.. Przeczą tej tezie dokumenty znajdujące się w aktach osobowych ubezpieczonego, a także oba świadectwa pracy w warunkach szczególnych wystawiono prawidłowo przez płatnika składek. Okresy, w których ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych wyszczególnione w tych świadectwach (z dnia 20.01.2011 r., z dnia 27.04.2000 r. oraz z dnia 30.04.1994 r.) są zgodne z angażami.

W ocenie Sądu Okręgowego, świadkowie po takim upływie czasu mogą nie pamiętać dokładnie czy ubezpieczony wykonywał swoją pracę spawacza w ciągłości, czy też miał przerwy. Z tego względu nie jest możliwe zaliczenie okresu pracy od 01.07.1980 r. do 31.12.1983 r. do pracy w warunkach szczególnych. W tym okresie bowiem ubezpieczony wykonywał pracę ślusarza.

Odnosząc się do drugiego okresu, który miałby być zaliczony do warunków szkodliwych - od 01.02.1996 r. do 23.07.1999 r. w (...) s.c. – Sąd Okręgowy zauważył, że łącznie jest to okres 3 lat i 5 miesięcy, a zatem zbyt krótki okres, by po zsumowaniu z okresem 9 lat i 11 miesięcy ubezpieczony mógł osiągnąć niezbędne minimum 15 lat pracy w warunkach szczególnych, zważywszy iż żadnego dodatkowego okresu pracy w Zakładach (...) S.A. w K. nie można zaliczyć. Za ten okres ubezpieczony nie dysponuje świadectwem pracy w warunkach szczególnych ani też nie można odnaleźć jego akt osobowych. Natomiast ze świadectwa pracy z dnia 26.07.1999 r. wynika, że ubezpieczony wykonywał pracę spawacza – montera. Fakt, że dodatkowo sprecyzowano stanowisko pracy spawacza określając nazwę monter nie może wpłynąć wymiernie na możliwość zaliczenia tej pracy do warunków szczególnych. W istocie bowiem spawacz w trakcie procesu spawania montuje poszczególne elementy a zatem określenie słowa monter nie stoi w sprzeczności ze stanowiskiem spawacza. Także świadek M. Ł. prowadząca księgowość w firmie (...) s.c. w P. potwierdziła charakter pracy ubezpieczonego – spawacz - oraz fakt wydawania mu odzieży ochronnej co wiąże się z pracą w warunkach szkodliwych dla zdrowia.

Z powyższych względów - zdaniem Sądu Okręgowego - okres pracy w powyższej firmie podlega także zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych.

Reasumując, Sąd Okręgowy zaliczył ubezpieczonemu do pracy w warunkach szczególnych okres pracy od 01.02.1996 r. do 23.07.1999 r., gdy pracował w charakterze spawacza w firmie (...) s.c. R. K., K. J., P. S., tj. okres 3 lat i 5 miesięcy. Zaliczenie tego okresu nie miało jednak wpływu na przyznanie prawa do emerytury bowiem ubezpieczony nadal nie spełnia warunku 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Mając na uwadze powyższe okoliczności orzeczono w myśl art. 477¹⁴ § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł ubezpieczony Z. P., który zaskarżając wyrok Sądu Okręgowego zarzucił, że nie uwzględniono mu wszystkich lat pracy w warunkach szczególnych, a jest to okres pracy od 01.07.1980 r. do 31.12.1983 r. Ubezpieczony zaznaczył, ze przyjmowano go do pracy na stanowisko spawacza i pracował jako spawacz. Pracował w Zakładach (...) od 01.11.1979 r. do 30.04.1994 r. jako spawacz. W świadectwie pracy napisano, że pracował na poszczególnych działach, ale tam też pracował jako spawacz. Sąd nie dał wiary świadkom, ale oni zeznali, że ubezpieczony pracował jako spawacz.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jest bezzasadna.

Przedmiotem sporu było spełnienie przez ubezpieczonego warunków do uzyskania prawa do emerytury przewidzianej ustawą o emeryturach i rentach z FUS (wniosek o emeryturę sporządzony na druku ZUS Rp-1E).

Bez wątpienia na dzień wydania zaskarżonej decyzji ubezpieczony nie uzyskał powszechnego wieku emerytalnego (65 lat). Ubezpieczony wywodził prawo do emerytury z faktu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Pozwany przyjął za udowodnione wykonywanie przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 9 lat, 11 miesięcy i 29 dni, tj. okres zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. (od dnia 01.11.1979 r. do dnia 30.06.1980 r., od dnia 01.01.1984 r. do dnia 31.07.1985 r. oraz od dnia 01.06.1986 r. do dnia 30.04.1994 r.). Za powyższe okresy pracodawca wydał ubezpieczonemu świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 20.01.2011 r. zaznaczając, że w tym czasie wykonywał on stale i w pełnym wymiarze prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym.

Ubezpieczony zaś twierdził, że w całym okresie pracy w Zakładach (...) S.A., czyli również od 01.07.1980 r. do 31.12.1983 r., od 01.08.1985 r. do 31.05.1986 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach, tj. przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym.

Ponadto ubezpieczony domagał się uwzględnienia jako okresu pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia od 01.02.1996 r. do dnia 23.07.1999 r. w firmie (...) w Ł., gdzie miał także pracować na stanowisku spawacza.

Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie tej ustawy (czyli do dnia 01.01.1999 r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Ubezpieczony mógł więc uzyskać prawo do emerytury, gdyby do dnia 01.01.1999 r. wykazał się stażem pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat.

Już tylko z powyższego względu odwołanie ubezpieczonego w części obejmującej żądanie uwzględnienia okresu pracy w warunkach szczególnych od dnia 01.01.1999 r. do dnia 23.07.1999 r. było bezzasadne.

Należało jednak zauważyć, że uwzględnienie pominiętych przez organ rentowy okresów zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. (do dnia 31.12.1998 r.) pozwalałoby spełnić przesłankę stażu pracy w szczególnych warunkach, gdyż ubezpieczony miałby w tej sytuacji staż ponad 18 lat.

W postępowaniu administracyjnym organ rentowy ma ograniczone możliwości prowadzenia postępowania dowodowego i dokonywanie przez ten organ ustaleń faktycznych możliwe jest - w zasadzie - jedynie na podstawie dowodów z dokumentów, co wynika z treści rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11.10. 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. nr 237, poz. 1412), jak i z § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm.).

W postępowaniu odwoławczym (sądowym) nie stosuje się już ograniczeń dowodowych, co wprost wynika z treści art. 473 § 1 k.p.c., a ponadto zostało potwierdzone licznymi orzeczeniami Sądu Najwyższego i sądów powszechnych.

Powyższe oznacza, że w sytuacji, gdy osoba ubiegająca się o emeryturę w wieku obniżonym nie dysponuje świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych, gdyż np. pracodawca już nie istnieje, albo nie jest możliwe poczynienie ustaleń w zakresie przebiegu zatrudnienia, gdyż nie można dopuścić dowodu z akt osobowych, to możliwe jest wykazywanie okoliczności związanych z wykonywaną w przeszłości pracą także przy wykorzystaniu dowodów osobowych, czyli zeznań świadków i przesłuchania strony. Zdarzają się także sytuacje, gdy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych budzi uzasadnione wątpliwości w zakresie jego rzetelności i stwierdzania rzeczywistego stanu rzeczy. Skoro świadectwo takie jest oświadczeniem wiedzy (a nie woli), to okoliczności w nim zawarte mogą być podważane przez obie strony sporu (w tym także przez organ rentowy). Także w takich sytuacjach możliwe jest przeprowadzenie w postępowaniu odwoławczym dowodów, które nie zawiera ograniczeń istniejących w postępowaniu administracyjnym.

Z treści apelacji wynika, że ubezpieczony kwestionuje dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia, które oparte zostały na przeprowadzonych w sprawie dowodach, w tym dowodach z zeznań świadków.

Wstępnie należy wskazać, że same, nawet poważne, wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska. Wątpliwości w tej mierze, a także rozbieżności w orzecznictwie wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 23.03.1999 r., III CZP 59/98 (OSNC 1999 r. z. 7-8, poz. 124), a następnie powtórzył w wyroku z dnia 12.04.2012 r., I UK 347/11 (Lex nr 1216836).

Analizując ponownie zgromadzony materiał dowodowy należy zauważyć, że (...) Zakłady (...) w K. wydały ubezpieczonemu świadectwo pracy z dnia 30.04.1994 r., w którym podano, że ubezpieczony był tam zatrudniony od dnia 01.11.1979 r. do dnia 30.04.1994 r. w pełnym wymiarze czasu pracy, a ostatnio zajmowanym stanowiskiem było stanowisko spawacza elektryczno-gazowego. W świadectwie nie odnotowano żądnych przerw w wykonywaniu pracy.

W dniu 27.04.2000 r. Zakłady (...) S.A. w K. wydały ubezpieczonemu świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach okresach: od 01.11.1979 r. do 30.06.1980 r. oraz od 01.06.1986 r. do 30.04.1994 r. stwierdzając, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym.

Brak jest dowodu na to, aby ubezpieczony kwestionował treść powyższego świadectwa i występował do pracodawcy o jego zmianę. Jednakże w dniu 20.01.2011 r. zostało wydane przez tego pracodawcę kolejne świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach oznaczone jako „duplikat” w którym – poza wymienionymi wcześniej okresami pracy w szczególnych warunkach – dodatkowo podano, że ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach także od 01.01.1984 r. do dnia 31.07.1985 r. na stanowisku spawacz elektryczno-gazowy.

Sąd Okręgowy pozyskał dokumentację osobową ubezpieczonego z Zakładów (...) S.A. (na k. 19). Z zawartych tam dokumentów wynika, że:

- w dniu 06.07.1971 r. została ubezpieczonemu wydana książeczka spawacza w zakresie spawania elektrycznego (k. 3 akt osobowych),

- w życiorysie z dnia 02.11.1979 r. ubezpieczony podał, że ukończył kurs spawacza autogen-elektryczny (k. 2 akt osobowych),

- w podaniu o zatrudnienie z dnia 02.11.1979 r,. ubezpieczony podał, że ubiega się o pracę w charakterze spawacza (k. 1 akt osobowych),

- komisja przyjęć oceniła, że ubezpieczony może być przyjęty do pracy na stanowisko spawacza (charakterystyka personalna na k. 6 akt osobowych),

- w dniu 01.11.1979 r. ubezpieczony zawarł z (...) Zakładami (...) w K. umowę o pracę na czas nieokreślony. Powierzono ubezpieczonemu obowiązki spawacza - przekreślono wyraz „ślusarza” (k. 6 akt osobowych),

- w oświadczeniu z dnia 05.11.1979 r. o zapoznaniu się z przepisami bhp ubezpieczony podał, że zajmuje stanowisko „ślusarz” (k. 2 akt osobowych),

- w karcie obiegowej zmiany w związku z przyjęciem do pracy odnotowano, że ubezpieczony został przyjęty do pracy z dniem 01.11.1979 r. na stanowisku spawacza i przekreślono wyraz „ślusarz” (k. 39 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 30.07.1980 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.07.1980 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko ślusarza wynagrodzenie zasadnicze wg kat. VIII, tj. 16,50 zł za godzinę (k. 7 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 19.08.1980 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.08.1980 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko ślusarza wynagrodzenie zasadnicze wg kat. IX, tj. 19 zł za godzinę (k. 8 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 14.10.1980 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.10.1980 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko ślusarza remontowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze wg kat. VIII, tj. 21,50 zł za godzinę (k. 9 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 26.02.1981 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.02.1981 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko ślusarza w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze wg kat. VIII, tj. 23,50 zł za godzinę – w związku ze skróceniem czasu pracy (k. 10 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 20.10.1981 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.09.1981 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko ślusarza w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze wg kat. 8, tj. 26 zł za godzinę (k. 11 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 27.07.1982 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.07.1982 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko ślusarza remontowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze wg kat. 8, tj. 30 zł za godzinę (k. 12 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 28.09.1982 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.07.1982 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko ślusarza remontowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze wg kat. 7, tj. 32 zł za godzinę; zaś ubezpieczony złożył oświadczenie, że wyraża zgodę na obniżenie kategorii zaszeregowania (k. 9-9v akt osobowych),

- w piśmie z dnia 27.02.1984 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.04.1984 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze wg kat. 8, tj. 34 zł za godzinę (k. 14 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 30.08.1985 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.08.1985 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko ślusarza remontowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze wg kat. 9, tj. 36 zł za godzinę (k. 15 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 10.06.1986 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.06.1986 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza elektryczno-gazowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze wg kat. 7, tj. 73 zł za godzinę (k.16 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 10.06.1986 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 16.06.1986 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza elektryczno-gazowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 78 zł (k. 17 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 22.09.1987 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.08.1987 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza elektryczno-gazowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze w kat. 7, tj. w stawce 90 zł za godzinę (k. 18 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 05.04.1988 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.04.1988 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza elektryczno-gazowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze w kat. 7, tj. w stawce 119 zł za godzinę (k. 19 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 13.10.1988 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.08.1988 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza elektryczno-gazowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze w kat. 7, tj. w stawce 143 zł za godzinę (k. 20 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 02.11.1988 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.11.1988 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza elektryczno-gazowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze w kat. 7, tj. w stawce 198 zł za godzinę (k. 21 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 10.01.1989 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.01.1989 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza elektryczno-gazowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze w kat. 7, tj. w stawce 247 zł za godzinę (k. 23 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 21.08.1989 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.08.1989 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza elektryczno-gazowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze w kat. 10, tj. w stawce 660 zł za godzinę (k. 24 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 25.10.1989 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.09.1989 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza elektryczno-gazowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze w kat. 10, tj. w stawce 940 zł za godzinę (k. 25 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 27.07.1990 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.07.1990 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza elektryczno-gazowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze w kat. 11, tj. w stawce 4,60 zł za godzinę (k. 26 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 04.10.1991 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.04.1991 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza elektryczno-gazowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze w kat. 11, tj. w stawce 6,90 zł za godzinę (k. 27 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 24.09.1992 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.05.1992 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza elektryczno-gazowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze w kat. 11, tj. w stawce 11,300 zł za godzinę (k. 29 akt osobowych),

- w piśmie z dnia 15.06.1993 r. dyrektor zakładu oświadczył, że z dniem 01.06.1993 r. przyznaje ubezpieczonemu zajmującemu stanowisko spawacza elektryczno-gazowego w warsztacie mechanicznym wynagrodzenie zasadnicze w kat. 11, tj. w stawce 3.120,000 zł za miesiąc (k. 30 akt osobowych).

Stosunek pracy ubezpieczonego z (...) Zakładami (...) w K. został rozwiązany z dniem 30.04.1994 r. (świadectwo pracy na k. 35 akt osobowych).

Poza wymienionymi wyżej świadectwami wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 27.04.2000 r. oraz z dnia 20.01.2011 r. w aktach osobowych ubezpieczonego znajduje się kolejne świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 30.04.1994 r., w którym podano, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu, wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym w okresach od 01.11.1979 r. do 30.06.1980 r. i od 01.06.1986 r. do 30.04.1994 r. (świadectwo na k. 36 akt osobowych).

Analiza powyższej dokumentacji osobowej ubezpieczonego wskazuje, że w umowie o pracę zawartej w dniu 01.11.1979 r. dokonano przekreślenia wyrazu „ślusarza” (w rubryce określającej powierzenie ubezpieczonemu obowiązków). Skreślenie to nie zawiera podpisu osoby, która tego uczyniła, brak też podpisów stron umowy. Analogiczne przekreślenie znajduje się także na karcie obiegowej zmiany w związku z przyjęciem ubezpieczonego do pracy. Również nie opisano dokonanego przekreślenia wyrazu „ślusarz” i dopisania wyrazu „spawacz”. Ponadto ubezpieczony w oświadczeniu z dnia 05.11.1979 r. o przeszkoleniu w zakresie bhp wskazał, że zajmuje stanowisko „ślusarz”. Również dokumenty obrazujące zmiany w zakresie zajmowanego przez ubezpieczonego stanowiska (do dnia 31.05.1986 r.) wskazują jednoznacznie, że ubezpieczony zajmował stanowisko ślusarza.

Świadek Z. J. zeznał, że pracował w (...) Zakładach (...) w K. od 1960 r. do 2000 r. na stanowisku ślusarza, a po uzyskaniu w latach 80-tych uprawnień spawacza pracował jako ślusarz-spawacz. Według zeznań tego świadka w warsztacie pracowało około 30 osób, a ubezpieczony pracował jako spawacz. Świadek nie pamiętał, czy ubezpieczony miał jakąś przerwę w pracy i nie pamiętał, czy ubezpieczony wykonywał jakieś inne prace. Według relacji świadka praca spawacza polegała na usuwaniu awarii w zakładach na produkcji (k. 31-32).

Świadek Z. K. zeznał, że w (...) Zakładach (...) w K. pracował od 1959 r. do 1997 r. i był zwierzchnikiem ubezpieczonego, który pracował jako spawacz. Brygady były tak ustawione, że zawsze był w nich spawacz. Było łącznie 6-7 brygad, które miały za zadanie utrzymać ciągły ruch produkcji (k. 32).

Powyższe zeznania świadków pozostają w częściowej sprzeczności z treścią powołanych wyżej dowodów z dokumentów zawartych w aktach osobowych ubezpieczonego, z których wynika, że ubezpieczony nie pracował w całym okresie zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w K. na stanowisku spawacza. Należy zauważyć, że świadek Z. J. zaznaczył, że nie pamięta, czy ubezpieczony nie miał przerw w pracy. Ponadto biorąc pod uwagę, że w warsztacie było zatrudnionych około 30 pracowników, którzy tworzyli 6-7 brygad, zaś brygady wykonywały prace polegające na usuwaniu awarii, czyli z założenia w różnych miejscach wystąpienia danej awarii, zeznania świadka Z. J. nie mogą doprowadzić do podważenia ustaleń wynikających z treści omówionych wyżej dokumentów. Natomiast świadek Z. K. zeznał, że w latach 1969 – 1983 zajmował stanowisko starszego mechanika w wydziale głównego mechanika, zaś jako kierownik warsztatu mechanicznego (a więc tam, gdzie ubezpieczony był zatrudniony) wrócił dopiero w 1983 r. Tym samym zeznania tego świadka także nie mogą podważyć okoliczności faktycznych wynikających treści przywołanych wyżej dokumentów z akt osobowych ubezpieczonego. Na podkreślenie zasługuje również to, że zarówno Z. K., jak i Z. J. nie zeznali, aby wykonywali pracę w jednej brygadzie razem z ubezpieczonym, a tylko wówczas mogliby potwierdzić jakie rzeczywiście prace wykonywał ubezpieczony w ciągu całego okresu zatrudnienia w (...) Zakładach (...).

Zeznania ubezpieczonego, który twierdził, że w okresie zatrudnienia w (...) Zakładach (...) jedynie spawał pozostają w sprzeczności z powołanym wyżej materiałem dowodowym zawartym w jego aktach osobowych.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny stwierdził, że materiał dowodowy nie pozwalał na ustalenie, że ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracę w warunkach szczególnych na stanowisku spawacza w okresach od 01.07.1980 r. do 31.12.1983 r. oraz od 01.08.1985 do 31.05.1986 r., kiedy to pozostawał w zatrudnieniu w (...) Zakładach (...) w K..

Sąd Okręgowy dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie naruszył dyspozycji art. 233 k.p.c.

Na okoliczność wykonywania pracy w Zakładzie (...) s.c. R. K., K. J., P. S. ubezpieczony przedstawił organowi rentowemu świadectwo pracy z dnia 26.07.1999 r., w którym podano, że ubezpieczony był tam zatrudniony od dnia 01.02.1996 r. do dnia 23.07.1999 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku „spawacz-monter”. Ubezpieczony nie przedstawił świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy podjął próbę pozyskania dokumentacji osobowej ubezpieczonego za okres zatrudnienia w firmie (...), ale okazało się to niemożliwe (pisma na k. 16, 28).

Świadek M. K. zeznał, że pracował z ubezpieczonym na terenie Zakładów (...) w firmie (...). Świadek pracował jako ślusarz i był pomocnikiem ubezpieczonego, który pracował jako spawacz. Obaj pracowali w jednej brygadzie. Do ich zadań należało remontowanie rurociągów, zbiorników oraz konstrukcji stalowych. Świadek zeznał, że ubezpieczony wykonywał jedynie prace polegające na spawaniu i praca była wykonywana w pełnym wymiarze czasu.

Także świadek M. Ł. zeznała, że pracowała w firmie (...), gdzie ubezpieczony wykonywał remonty związane ze spawaniem. Było tam zatrudnionych około 15 pracowników, wśród których byli pomocnicy spawaczy, ślusarze i chyba monterzy. M. Ł. zajmowała się księgowością w tej firmie i nie widziała wykonywanych prac przez pozostałych pracowników, jednakże swoją wiedzę w tym zakresie czerpała z faktu, że wydawała odzież roboczą pracownikom. Ubezpieczonemu zaś wydawane były rękawice, maski ochronne i okulary do spawania (k. 33).

Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu Okręgowego, że okres zatrudnienia ubezpieczonego w firmie (...) (ale tylko do dnia 31.12.1998 r.) należało zaliczyć do okresu pracy w szczególnych warunkach, gdyż ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał prace, które zostały wymienione w dziale XIV pod poz. 12 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r.

Uwzględnienie jednak powyższego okresu przy jednoczesnej odmowie uwzględnienia spornych okresów zatrudnienia w (...) Zakładach (...) oznacza, że ubezpieczony nie posiada wymaganego 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).

Z powyższych względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalił.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE