UZASADNIENIE

Pozwem z 2 lutego 2016 roku powódka K. M. wniosła o zasądzenie od pozwanej M. M. (1) na swoją rzecz alimentów w kwocie po 900,00 zł. miesięcznie, płatne do dnia 15. każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami, poczynając od dnia wniesienia pozwu t. j. 2 lutego 2016 roku do rąk powódki oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu podniesiono, iż powódka K. M. jest córką pozwanej i 14 października 2015 roku ukończyła 18 lat. Aktualnie uczy się w klasie III Technikum. Zamieszkuje w bursie, co kosztuje około 90,00 zł. miesięcznie. Z uwagi na stan zdrowia leczy się w (...) oraz Poradni (...)

Pozwana M. M. (1) pracuje jako prasowaczka i zarabia około 2.500,00 zł. miesięcznie. Nie łoży na utrzymanie córki i nie interesuje się nią. Ojciec powódki aktualnie przebywa na zasiłku chorobowym i nie jest w stanie zapewnić córce utrzymania. Usprawiedliwione potrzeby w związku z tym stara się zaspokoić babka powódki, ale z uwago na jej stan zdrowia nie jest w stanie sprostać tym obowiązkom.

Powódka K. M. jednocześnie wniosła o udzielenie zabezpieczenia.

Postanowieniem z 15 lutego 2016 roku udzielono zabezpieczenia w kwocie po 500,00 zł. miesięcznie.

Pełnomocnik pozwanej M. M. (1) w piśmie procesowym z 15 marca 2016 roku nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie.

W uzasadnieniu pisma podniesiono, że powódka wniosła niniejszy pozew pod wpływem manipulacji ojca. Matka interesowała się powódką. Poza tym w jej ocenie kwota żądanych alimentów jest zawyżona w stosunku do usprawiedliwionych potrzeb córki oraz możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanej.

Postanowieniem Sądu Okręgowego w/m z 20 maja 2016 roku zmienił postanowienie I instancji i udzielił zabezpieczenia w kwocie po 400,00 zł. miesięcznie.

Na rozprawie 27 września 2016 roku powódka K. M. poparła powództwo.

Pełnomocnik pozwanej nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

powódka K. M. jest córką pozwanej M. M. (1) i M. M. (2). 14 października 2015 roku uzyskała pełnoletniość.

( dowód: odpis skrócony aktu urodzenia M. M. (1) k. 4 )

Uczy się w aktualnie w IV klasie technikum w systemie dziennym. Na czas trwania nauki przebywa w bursie szkolnej, co kosztuje 90,00 zł. miesięcznie. W piątek po południu wraca do domu i do bursy przyjeżdża w poniedziałek. Dojazdy w jedną stronę kosztują około 3,00 zł. za bilet. Zdarza się, że powódka dojeżdża razem z chłopakiem i nie ponosi kosztów dojazdu. Jest panną. Nie ma majątku, ani oszczędności. Musi zapewnić sobie podstawowe utrzymanie w postaci: ubrania, wyżywienia, środków czystości, przyborów szkolnych. Na leki wydaje około 60,00 zł. miesięcznie. Pozostaje pod opieką poradni dermatologicznej, okulistycznej, stomatologicznej oraz PZP. Korzysta z korepetycji matematyki , co kosztuje 200,00 zł. Za telefon płaci 30,00 zł. Ponosi opłaty szkolne. Nie korzysta z pomocy opieki społecznej. Miesięczne koszty utrzymania określa na około 900,00 zł. Rozpoczęła kurs prawa jazdy, co kosztuje 1.200,00 zł. Ojciec powódki zakupił dla niej laptopa na raty. Rata wynosi 132,95 zł. W wakacje dorabiała jako sprzedawczyni w sklepie. Uzyskała wynagrodzenie w kwocie 1.150,00 zł.

( dowód: dowód wpłaty k. 5, wydruk raty k. 6, oświadczenie majątkowe k. 85 – 87, zaświadczenie k. 88, informacja k. 89, zeznania M. M. (2) k. 128v – 129 czas 00.20.16 – 00.31.41 e-protokołu, zeznania M. M. (3) k. 129 czas 00.35.31 – 00.44.11 e-protokołu, zeznania S. M. k. 129 – 129v czas 00.44.11 – 00.58.58 e-protokołu, zeznania powódki K. M. k. 130 czas 01.19.19 – 01.24.56 e-protokołu )

Pozwana M. M. (1) ma 42 lata. Z zawodu jest przedawcą. Oprócz uprawnionej ma na utrzymaniu córkę w wieku 10 lat. Na jej rzecz pobiera alimenty od męża w kwocie po 650,00 zł. miesięcznie. Opłaca jej obiady, co kosztuje 60,00 zł. miesięcznie. Małoletnia korzysta także z zajęć dodatkowych, co kosztuje około 350,00 – 400,00 zł. miesięcznie.

Pozwana M. M. (1) jest w trakcie rozwodu. Nie zamieszkuje z powódką, która mieszka z ojcem. Nie ma majątku, ani oszczędności. Nie ma długów. Jest zatrudniona od dnia 1 sierpnia 2016 roku ma stanowisku pomoc szwalni i zarabia 1.356,00 zł. netto miesięcznie. Spłaca raty za laptopa, co wynosi 67,00 zł. i spłaca kredyt pobrany na bieżące potrzeby – rata wynosi 60,00 zł. Zamieszkuje razem z matką. Koszty utrzymania mieszkania wynoszą około 600,00 zł. miesięcznie i są pokrywane przez matkę pozwanej M. M. (1). Nadto pozwana M. M. (1) opłaca telefon swój i młodszej córki, co kosztuje 120,00 zł. W utrzymaniu pomaga jej matka.

Pozwana M. M. (1) przekazywała córce nieregularnie kwoty rzędu 100,00 – 90,00 zł. Nie posiada orzeczenia o niezdolności do pracy, ani o niepełnosprawności.

( dowód: potwierdzenie opłaty k. 100, zaświadczenie o dochodach k. 101, opinia k. 102, potwierdzenie transakcji k. 23 -31, 106 – 127, zeznania B. M. k. 129v czas 00.58.58 – 01.11.06 e-protokołu, zeznania M. O. k. 129v czas 01.11.06 – 01.16.10 e-protokołu, zeznania pozwanej M. M. (1) k. 130 czas 01.27.03 – 01.44.17 e-protokołu )

Ojciec powódki M. M. (2) ma 43 lata. Z zawodu jest mechanizatorem rolnictwa. Na rzecz najmłodszej córki płaci alimenty w kwocie 650,00 zł. miesięcznie. Jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni 7 ha. Nie pracuje. Ponosi opłaty z światło 300,00 zł. na rachunek, wodę 60,00 zł. na rachunek, gaz 50,00 zł. za butlę. Musi zakupić opał na zimę. Spłaca kredyt zaciągnięty na wesele starszej córki w kwocie 16.000,00 zł. Rata wynosi 340,00 zł. Nie prowadzi działalności gospodarczej. W utrzymaniu pomaga mu matka, która jest na emeryturze. Ojciec powódki K. M. nie posiada orzeczenia o niezdolności do pracy, ani o niepełnosprawności.

( dowód: zeznania M. M. (2) k. 128v – 129 czas 00.20.16 – 00.31.41 e-protokołu, zeznania M. M. (3) k. 129 czas 00.35.31 – 00.44.11 e-protokołu, zeznania S. M. k. 129 – 129v czas 00.44.11 – 00.58.58 e-protokołu, zeznania powódki K. M. k. 130 czas 01.19.19 – 01.24.56 e-protokołu )

Sąd zważył, co następuje:

w ocenie Sądu żądanie powódki K. M. zasądzenia alimentów na jej rzecz od pozwanej M. M. (1) jest uzasadnione co do zasady. Art. 128 krio stanowi bowiem, iż obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania ( obowiązek alimentacyjny ) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Nadto z treści art. 133 § 1 krio wynika, iż rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

W sprawie niniejszej, w ocenie Sądu powódka K. M. nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać pomimo, iż jest pełnoletnia. Jest córką pozwanej M. M. (1). Obecnie kontynuuje naukę w szkole średniej, w systemie dziennym, którą podjęła, gdy pozostawała jeszcze pod władzą rodzicielską. Nie ma własnego majątku. W świetle powyższego uznać należy, iż uprawniona nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać i dlatego też powództwo co do zasady należało uwzględnić.

Pozwana M. M. (1) jest matką uprawnionej. Pracuje. Nie posiada orzeczenia o niezdolności do pracy, ani o niepełnosprawności. Ma zatem możliwości zarobkowe, aby łożyć na utrzymanie córki.

Ustalając zakres obowiązku alimentacyjnego należy mieć na uwadze przesłanki wynikające z art. 135 § 1 krio. Z powołanego przepisu wynika, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zakres obowiązku alimentacyjnego zależy zatem z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś - od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia "usprawiedliwione potrzeby" oraz "możliwości zarobkowe i majątkowe" zostały szczegółowo omówione w uchwale Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNP 1988, nr 4, poz. 42. W uchwale tej stwierdzono między innymi, że: "Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium odniesienia. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treść art. 96 krio, według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie - odpowiednio do jego uzdolnień - do pracy dla dobra społeczeństwa. Stosownie do tej dyrektywy rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych - wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby, jak i duchowych - kulturalnych, także środki wychowania - kształcenia ogólnego, zawodowego według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Zgodnie z utrwaloną w orzecznictwie zasadą, dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i to zarówno wtedy, gdy żyją z nimi wspólnie, jak i wtedy, gdy żyją oddzielnie. Oznacza to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich żyją sami. Rodzice nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, że wykonywanie tego obowiązku stanowiłoby dla nich nadmierny ciężar. Są obowiązani podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami. W szczególnych przypadkach, gdy sytuacja dziecka tego wymaga, rodzice mają obowiązek wyzbywania się posiadanego majątku, bądź jego niektórych składników, aby w ten sposób podołać ciążącemu na nich obowiązkowi alimentacyjnemu. Podstawą oddalenia powództwa o zasądzenie alimentów może być tylko brak wszelkich możliwości po stronie zobowiązanego, nie zaś szczupłość środków, jakimi on rozporządza. Możliwości świadczenia alimentów nie ma ten, kto nie posiada majątku, nie jest, ze względu na stan zdrowia, zdolny do pracy zarobkowej i nie otrzymuje świadczeń.

Przez ustawowe określenie "możliwości zarobkowe i majątkowe" rozumieć należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Możliwości zarobkowe zobowiązanego nie mogą być zawsze utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami. W przypadkach uzasadnionych obejmują one także wysokość zarobków, które zobowiązany jest w stanie uzyskać, lecz nie osiąga ich z przyczyn niezasługujących na usprawiedliwienie. Chodzi tu o przypadki, w których osoba zobowiązana nie wykonuje wyuczonego i dobrze wynagradzanego zawodu, pracuje w niepełnym wymiarze godzin bądź też pracuje dorywczo. Nałożony na rodziców obowiązek alimentacyjny w stosunku do własnego dziecka podlega regulacji specjalnej i uprzywilejowanej. Ta forma uprzywilejowania wyraża się między innymi w tym, że obowiązek rodziców dostarczania środków utrzymania i wychowania trwa dopóty, dopóki dziecko nie zdobędzie kwalifikacji zawodowych niezależnie od osiągnięcia wieku. W cytowanej wyżej uchwale z 1987 r. jednoznacznie wypowiedziano się, iż "Uzyskanie pełnoletniości nie zmienia sytuacji prawnej dziecka w zakresie alimentów, jeżeli dziecko pobiera naukę w szkole lub na uczelni i czas na nią przeznaczony wykorzystuje rzeczywiście na zdobywanie kwalifikacji zawodowych.

W sprawie niniejszej powódka K. M. musi zapewnić sobie podstawowe utrzymanie w postaci ubrania, wyżywienia, środków czystości, przyborów szkolnych, opłat za bursę, zakupić leki, okulary. Miesięczny koszt jej utrzymania wynosi około 900,00 zł.

Zobowiązana pracuje, uzyskuje dochody, nie interesuje się córką w żaden sposób. Nadto z akt sprawy wynika, iż jest w stanie opłacić bardzo kosztowne zajęcia dla młodszej córki M.. Stać ja na opłacanie wysokich rachunków telefonicznych, zakup laptopa dla córki. Nie ponosi żadnych opłat za mieszkanie. Dlatego też zdaniem Sądu, pozwana M. M. (1) jest w stanie ponosić połowę kosztów utrzymania córki - powódki K. M. w wysokości 400,00 zł., podobnie, jak ojciec uprawnionej. Sąd wziął pod uwagę fakt, iż powódka K. M. w czasie wolnym od pracy podejmuje zatrudnienie i uzyskane w ten sposób środki winna przeznaczać na swoje utrzymanie. Sama zobowiązana przyznał ostatecznie , iż jej córka nie jest w stanie sama się utrzymać i zadeklarowało kwotę 200,00 zł. miesienie na jej rzecz. Zdaniem Sądu możliwości zarobkowe pozwanej są większe niż 200,00 zł. skoro na zajęcia dla najmłodszej córki wydaje około 300,00 – 400,00 zł. Nadto nie ponosi ona opłat za mieszkanie, a na rzecz córki pobiera alimenty w kwocie 650,00 zł. miesięcznie. Dlatego w takim zakresie powództwo uwzględniono, zaś w pozostałym zakresie oddalono, jako zbyt wygórowane zarówno w stosunku do potrzeb powódki K. M., jak również możliwości zarobkowych pozwanej M. M. (1).

Mając na uwadze sytuacje majątkową i życiową pozwanej M. M. (5), Sąd nie obciążył jej opłatą – art. 102 kpc.

Z uwagi na częściowe uwzględnienie powództwa, koszty procesu między stronami wzajemnie zniesiono – art. 100 kpc.

Z urzędu, na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc, wyrokowi w części zasądzającej alimenty nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, należało orzec, jak w wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE