UZASADNIENIE

W dniu 30 kwietnia 2015 r. A. J. wystąpił przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W. z pozwem o zapłatę kwoty 5000 zł z tytułu częściowego zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 2 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty i kwoty 100 zł z tytułu częściowego odszkodowania za poniesione koszty badania EMG z ustawowymi odsetkami od dnia 2 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty, a ponadto wniósł o zasądzanie od strony pozwanej na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda wskazał, że w dniu 16 kwietnia 2014 r. A. J. został potrącony przez kierującego ciągnikiem siodłowym w Ł. przy ul. (...), na skutek czego doznał licznych obrażeń, w szczególności stłuczenia łokcia prawego oraz prawego barku. W toku postępowania likwidacyjnego strona pozwana wypłaciła powodowi kwotę 4500 zł tytułem zadośćuczynienia, która to kwota w ocenie powoda nie jest adekwatna do rozmiaru doznanej przez niego krzywdy.

[pozew k.2-5]

Odpis pozwu został doręczony stronie pozwanej w dniu 18 maja 2015 r.

[dowód doręczenia k.34]

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W ocenie pełnomocnika pozwanego Towarzystwa (...) zadośćuczynienie wypłacone powodowi w pełni rekompensuje jego krzywdę.

[odpowiedź na pozew k.35-45]

W piśmie z dnia 17 marca 2017 r., doręczonym pełnomocnikowi stronie pozwanej na rozprawie w dniu 27 marca 2017 r., pełnomocnik powoda rozszerzył powództwo o kwotę 616 zł, wnosząc ostatecznie o zasądzenie na rzecz powoda od strony pozwanej kwoty 5000 zł tytułem dalszego zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 2 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 716 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami odpowiednio od kwoty 436 zł od dnia 2 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 280 zł od dnia następnego po doręczeniu pozwanemu odpisu pisma do dnia zapłaty.

[pismo k.250-251]

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16 kwietnia 2014 r. powód był zatrudniony jako pracownik ochrony na obiektach Selgros przy ul. (...) w Ł.. Kierował ruchem pojazdów podjeżdżających pod rampę rozładunkową i rejestrował je w specjalnym rejestrze. Około godz. 10.10 na parkingu na posesji na rozładunek czekał A. G.. Kiedy nadeszła jego kolej na podjechanie do rampy, podjął manewr cofania. Wówczas powód zszedł ze schodów na rampie i poprosił, żeby A. G. nie cofał. Ten jednak nie zastosował się do prośby powoda, oświadczył, że teraz jest jego kolej i że będzie podjeżdżał. W związku z tym powód stanął przed samochodem A. G., sądząc, że w ten sposób go zablokuje. A. G. nie interesował się, gdzie stał powód i zaczął manewrować swoim samochodem. Powód widział, że samochód na niego jedzie, a mimo tego stał w miejscu i czekał, aż pojazd się zatrzyma. Odruchowo odwrócił się przed maską na prawą stronę i w tym momencie został uderzony przodem samochodu kierowanego przez A. G.. Sprawca zdarzenia został ukarany mandatem w wysokości 100 zł.

[dowód: zaświadczenie o zdarzeniu drogowym k.9 i 58 odwr., zeznania świadka A. G. k.155-156, zeznania powoda e-protokół (...):05:56-00:10:51 CD k.256 w zw. z k.157-158]

Na miejsce zdarzenia zostało wezwane pogotowie, które stwierdziło u powoda uraz prawego barku i przewiozło go do Szpitala im. (...) w Ł..

[dowód: dokumentacja medyczna k.19-21 i 58]

W dniu 20 października 2014 r. powód miał wykonane badanie przewodnictwa w prawym łokciu. Koszt badania wyniósł 100 zł.

[dowód: faktura k.82]

Po powrocie ze szpitala do domu powód skarżył się na ból prawej ręki. Mówił, że czuje drętwienie w palcach. W październiku 2014 r. zdarzało się, że wypadał mu z ręki długopis albo kubek. Po wypadku miał prawą rękę w chuście, więc nie mógł - tak jak wcześniej - jeździć do pracy na rowerze. W związku z tym do pracy zawoziła go samochodem żona. Droga do pracy samochodem w jedną stronę zajmuje ok. 20 minut. W miejscu zamieszkania powoda nie ma miejskich środków transportu. Powód skarżył się również, że nie może utrzymać szpadla i kopać ziemi w ogródku. Jest praworęczny, w związku z czym większość czynności musiał nauczyć się wykonywać lewą ręką. Kiedy widzi większy samochodów, to odczuwa lęk, że coś się stanie. Powód chodził na wizyty do ortopedy. Nie korzystał z pomocy psychologa ani nie leczył się psychiatrycznie.

[dowód: zeznania świadka I. J. k.156-157, zeznania powoda e-protokół (...):05:56-00:10:51 CD k.256, dokumentacja medyczna k.22-27 i 56-57 odwr., 131-131 odwr., 134 i 138-142 odwr.]

W wyniku zdarzenia z dnia 16 kwietnia 2014 r. powód doznał urazu w postaci stłuczenia prawego przedramienia, w tym okolicy stawu łokciowego.

[dowód: pisemna opinia biegłego sądowego neurologa k.202-203, pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu rehabilitacji k.216-219]

Skutkiem urazu były między innymi objawy częściowego uszkodzenia prawego nerwu łokciowego na odcinku kilku centymetrów powyżej rowka nerwu. Objawy uszkodzenia nerwu nie powodowały istotnego ograniczenia sprawności kończyny. Z neurologicznego punktu widzenia powód doznał 2 % długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Z punktu widzenia rehabilitacji medycznej u powoda nie nastąpiło naruszenie sprawności powodujące trwały bądź długotrwały uszczerbek na zdrowiu. Leczenie zostało zakończone przed upływem 6 miesięcy. Cierpienia fizyczne powoda były spowodowane zmianami w stawie łokciowym. Zakres cierpień fizycznych przez około 2 tygodnie mógł być znaczny w związku z bólem prawego barku i łokcia. Następnie przez 4 tygodnie był on umiarkowany z tendencją do ustępowania. Wcześniejsze zmiany zwyrodnieniowe stawu łokciowego potwierdzone radiologicznie nie miały wpływu na czas trwania dolegliwości bólowych barku i łokcia. Czas dolegliwości nie przekroczył kilku tygodni czyli typowo jak przy stłuczeniu bez innych powikłań. W odniesieniu do uszkodzenia nerwu łokciowego wcześniej występujące zmiany zwyrodnieniowe mogły spowodować większe nasilenie objawów uszkodzenia nerwu łokciowego spowodowanego urazem – obrzęk i stłuczenie. Powód był leczony zachowawczo. Stosowanie leków zaleconych w szpitalu było medycznie uzasadnione i pozostawało w związku z leczeniem skutków wypadku. Po wypadku powód nie wymagał rehabilitacji. Na skutek przedmiotowego zdarzenia przez ok. 2 tygodnie u powoda występowały umiarkowane utrudnienia i ograniczenia w czynnościach codziennych z powodu stosowania chusty na prawą kończynę górną i dolegliwości bólowych. Po tym okresie nie występowały utrudnienia i ograniczenia w życiu codziennym powoda, poza niemożnością samodzielnego dojazdu do pracy przez 4 tygodnie. W związku z tym powód wymagał pomocy osób trzecich przez 2 tygodnie w wymiarze 2 godzin dziennie. Pomoc dotyczyła niektórych czynności samoobsługi i domowych. Po tym okresie powód wymagał pomocy przez kolejne 4 tygodnie przez 1 godzinę dziennie, co wynikało z konieczności dowożenia go do pracy samochodem. Rokowania w odniesieniu do urazu stawu łokciowego i barku są dobre, gdyż uraz ten nie pozostawił następstw. Natomiast rokowanie co do możliwości ustąpienia objawów częściowego uszkodzenia nerwu zależy od „stanu miejscowego” głównie od nasilenia zmian zwyrodnieniowych w okolicy rowka nerwu i obecnie nie można go ocenić. Trudno też określić ewentualny wpływ zmian zwyrodnieniowych w stawie łokciowym powoda na powstanie uszkodzenia nerwu. W ocenie biegłego przyczyną bezpośrednią był uraz tej okolicy ze zmianami obrzękowymi.

[dowód: pisemna opinia biegłego sądowego neurologa k.202-203, pisemna opinia biegłej z zakresu rehabilitacji medycznej k.216-219]

Po wypadku z dnia 16 kwietnia 2014 r. u powoda nie stwierdza się zaburzeń ani choroby psychicznej, które powodowałyby naruszenie sprawności organizmu. Cierpienia psychiczne powoda związane były z problemami z ubieraniem się, były lekkie i trwały do 6 tygodni. Powód nie wymagał leczenia psychiatrycznego ani psychologicznego. Z psychiatrycznego punktu widzenia powód nie doznał uszczerbku na zdrowiu w związku z przedmiotowym zdarzeniem.

[dowód: pisemna opinia biegłej psychiatry k.226-239]

Przed wypadkiem powód był co do zasady osobą zdrową. Leczył się w związku z lewym biodrem. Od 15 do 30 roku życia trenował piłkę nożną. Jeździł na rowerze. Dbał o swój rozwój fizyczny.

[dowód: zeznania powoda e-protokół (...):05:56-00:10:51 CD k.256 w zw. z k.158-159]

Koszt jednej godziny za usługi opiekuńcze w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Ł. w okresie od lipca 2013 r. do marca 2014 r. wynosił 11 zł w dni robocze, a w dni wolne od pracy 22 zł.

[dowód: pismo k.8]

Powód zgłosił szkodę stronie pozwanej pismem datowanym 22 października 2014 r., wzywając jednocześnie do zapłaty kwot: 15000 zł z tytułu zadośćuczynienia, 336 zł z tytułu zwrotu kosztów opieki osób trzecich przez co najmniej 2 tygodnie w wymiarze 2 godzin dziennie minimum i uwzględnieniu stawki 12 zł za godzinę oraz 100 zł z tytułu zwrotu kosztów poniesionych w związku z leczeniem powypadkowym.

[dowód: wezwanie do zapłaty k.10-12 i 60 odwr.-61 odwr.]

Pismo zostało doręczone stronie pozwanej w dniu 5 listopada 2014 r.

[okoliczność przyznana k.37]

Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego strona pozwana wypłaciła powodowi zadośćuczynienie w kwocie 4500 zł.

[okoliczność bezsporna]

Sąd pominął wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka K. W. z uwagi na jego cofnięcie (k.188).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W rozpoznawanej sprawie powód dochodził zadośćuczynienia za krzywdę i odszkodowania za szkodę, jakich doznał w wyniku zdarzenia w dniu 16 kwietnia 2014 r. Strona pozwana nie kwestionowała zasady swojej odpowiedzialności, a jedynie wysokość dochodzonych roszczeń.

Zgodnie z treścią przepisu art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 zd. 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie rozumieniem pojęcia „odpowiednia suma” należy rozumieć przez nią kwotę pieniężną, której wysokość utrzymana jest w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa oraz dostosowaną do okoliczności konkretnego wypadku. Sąd musi uwzględnić wszystkie okoliczności danego zdarzenia, a zwłaszcza rodzaj obrażeń i rozmiar związanych z nimi cierpień fizycznych i psychicznych, stopień kalectwa, poczucie nieprzydatności, konieczność korzystania ze wsparcia bliskich. Zadośćuczynienie powinno bowiem spełniać funkcję kompensacyjną (tak m. in. Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 17.09.2010 r., II CSK 94/10, publ. Rzeczposp. PCD 2010/220/3 oraz z dnia 5.12.2006 r., II PK 102/06, publ. OSNP z 2008 r., nr 1-2, poz. 11).

Po wszechstronnym rozważeniu okoliczności rozpoznawanej sprawy Sąd uznał, że roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie jedynie w części, albowiem krzywda powoda nie była tak rozległa i trwała. Rozmiar szkody powoda Sąd ustalił w oparciu o niekwestionowane przez żadną ze stron opinie biegłych sądowych neurologa, z zakresu rehabilitacji i psychiatry.

W wyniku zdarzenia z dnia 16 kwietnia 2014 r. powód doznał urazu w postaci stłuczenia prawego przedramienia, w tym okolicy stawu łokciowego. Uraz skutkował między innymi objawami częściowego uszkodzenia prawego nerwu łokciowego na odcinku kilku centymetrów powyżej rowka nerwu. Z neurologicznego punktu widzenia powód doznał 2 % długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, natomiast z punktu widzenia rehabilitacji medycznej u powoda nie nastąpiło naruszenie sprawności powodujące trwały bądź długotrwały uszczerbek na zdrowiu. Leczenie zostało zakończone przed upływem 6 miesięcy. Cierpienia fizyczne powoda były znaczne przez 2 tygodnie i wynikały ze zmian w stawie łokciowym. Związane były z bólem prawego barku i łokcia. Przez następne 4 tygodnie powód odczuwał umiarkowane dolegliwości bólowe, które w późniejszym okresie ustępowały. Potwierdzone radiologicznie wcześniejsze zmiany zwyrodnieniowe stawu łokciowego nie miały wpływu na czas trwania dolegliwości bólowych barku i łokcia. Stosowanie leków zaleconych w szpitalu było medycznie uzasadnione i pozostawało w związku z leczeniem skutków wypadku. Po wypadku powód nie wymagał rehabilitacji. Z uwagi na to, że uraz nie pozostawił następstw, to rokowania w odniesieniu do urazu stawu łokciowego i barku są dobre. Rokowanie co do możliwości ustąpienia objawów częściowego uszkodzenia nerwu zależy głównie od nasilenia zmian zwyrodnieniowych w okolicy rowka nerwu i obecnie nie można go ocenić. W ocenie biegłego neurologa bezpośrednią przyczyną powstania uszkodzenia nerwu był uraz tej okolicy ze zmianami obrzękowymi, a nie wcześniej istniejące zmiany zwyrodnieniowe.

Po wypadku z dnia 16 kwietnia 2014 r. powód nie wykazuje żadnych zaburzeń ani choroby psychicznej. Cierpienia psychiczne powoda po przedmiotowym zdarzeniu wynikały z problemów z ubieraniem się, miały lekkie natężenie i trwały do 6 tygodni. Powód w związku z wypadkiem nie wymagał leczenia psychiatrycznego ani psychologicznego. Z psychiatrycznego punktu widzenia nie doznał żadnego uszczerbku na zdrowiu.

Po wypadku powód nie korzystał ze zwolnienia lekarskiego, ponieważ był zatrudniony na podstawie umowy zlecenia. Powód zamieszkuje w okolicy, gdzie nie ma miejskich środków transportu. Przed 16 kwietnia 2014 r. dojeżdżał do pracy na rowerze. Po wypadku nie mógł korzystać z roweru, ponieważ nosił rękę na chuście. Do pracy woziła go samochodem żona. Dojazd do pracy samochodem w jedną stronę zajmuje ok. 20 minut.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że kwotą adekwatną do rozmiaru krzywdy, jakiej powód doznał w związku ze zdarzeniem zaistniałym w dniu 16 kwietnia 2014 r. z tytułu zadośćuczynienia jest kwota 6000 zł.

W tym miejscu należy rozważyć zgłoszony przez stronę pozwaną zarzut przyczynienia się powoda do powstania szkody.

Zgodnie z przepisem art. 362 k.c. obowiązek naprawienia szkody ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do winy obu stron, jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody. W rozpoznawanej sprawie powód uprzedził A. G. – kierowcę samochodu, który zgodnie ze swoją kolejką chciał podjechać do rampy, aby jeszcze zaczekał i nie podjeżdżał. A. G. oświadczył jednak, że nie będzie czekał i zaczął manewrować swoim samochodem. Powód pomimo to zdecydował się zatarasować mu przejazd własną osobą, sądząc, że wymusi to na A. G. zmianę decyzji i zatrzymanie się. Tak jednak się nie stało i ostatecznie A. G., który pomimo ostrzeżenia ze strony powoda zdecydował się, że podjedzie samochodem pod rampę, uderzył powoda przodem kierowanego przez siebie pojazdu. Powód mógł uniknąć wypadku, gdyby zszedł z drogi, jednak do końca uważał, że A. G. się przed nim zatrzyma. Niewątpliwie większą winę za spowodowanie wypadku ponosi A. G., który jako kierowca nie powinien podjąć żadnych manewrów swoim samochodem, a na pewno powinien się upewnić, że droga zarówno za jak i przed jego pojazdem jest wolna i bezpieczna, czego jednak nie zrobił. Sąd przyjął, że powód przyczynił się do powstania szkody w 10 %.

Należne zadośćuczynienie należało zatem pomniejszyć od 10 %, tj. 600 zł (6000 × 10 %), co daje ostatecznie kwotę 5400 zł (6000 – 600). Następnie należało pomniejszyć zasądzaną kwotę o wypłacone w toku postępowania likwidacyjnego zadośćuczynienie w wysokości 4500 zł. Powodowi należy się zatem dodatkowe zadośćuczynienie w kwocie 900 zł (5400 – 4500).

Stosownie do treści art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego tytułu koszty. Obowiązek kompensaty kosztów obejmuje wszelkie koszty wywołane uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, a więc wszystkie niezbędne i celowe wydatki, bez względu na to, czy podjęte działania przyniosły poprawę zdrowia (tak m. in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 stycznia 2008 r., II CSK 425/07, Mon. Praw. 2008, nr 3, s. 116).

Powód dochodził kwoty 100 zł tytułem zwrotu kosztów badania EMG w dniu 20 października 2014 r. Na dowód poniesienia tych kosztów przedstawił fakturę (k.82). Z uwagi na przyjęcie 10 % przyczynienia się powoda do powstania szkody, kwotę tą należy jednak pomniejszyć o 10 zł (100 × 10 %). W związku z powyższym do zasądzenia na rzecz powoda z tytułu zwrotu kosztów badania pozostaje kwota 90 zł (100 – 10).

Co do żądania zasądzenia kosztów opieki osób trzecich w łącznej wysokości 616 zł. Powód wymagał tej opieki przez pierwsze 2 tygodnie w wymiarze 2 godzin dziennie, a przez kolejne 4 tygodnie w wymiarze 1 godziny dziennie. Uwzględniając stawkę wynikającą z pisma MOPS w Ł. z 18 marca 214 r. w wysokości 11 zł, powodowi należy się zwrot kosztów opieki osób trzecich w kwocie 616 zł [(14 × 2 × 11) + (28 × 1 × 11)]. Z uwagi na przyjęte 10 % przyczynienia się powoda do powstania szkody, kwotę tą należy jednak pomniejszyć o 61,60 zł (616 × 10 %). W związku z powyższym do zasądzenia na rzecz powoda z tego tytułu pozostaje kwota 554,40 zł.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. (przy uwzględnieniu zmiany jego treści od dnia 1 stycznia 2016 r.) w zw. z art. 817 § 1 k.c. Pełnomocnik powoda pismem z dnia 22 października 2014 r., doręczonym stronie pozwanej w dniu 5 listopada 2014 r., zgłosił szkodę i wezwał stronę pozwaną do zapłaty na rzecz powoda następujących kwot: 15000 zł z tytułu zadośćuczynienia, 336 zł z tytułu zwrotu kosztów opieki osób trzecich i 100 zł z tytułu zwrotu kosztów leczenia w kwocie 100 zł. Zasadne jest zatem żądanie powoda zasądzenia odsetek od kwoty 900 zł tytułem zadośćuczynienia, 90 zł tytułem zwrotu kosztów badania EMG i 336 zł tytułem zwrotu kosztów pomocy osób trzecich od dnia 2 stycznia 2015 r. Z uwagi na to, że w piśmie z dnia 17 marca 2017 r. powód rozszerzył powództwo o kwotę 616 zł, wnosząc o zasądzenie od tej kwoty odsetek od dnia następnego po doręczeniu odpisu pisma stronie pozwanej, które nastąpiło 27 marca 2017 r., Sąd uznał za uzasadnione żądanie zasądzenie odsetek od zasądzonej kwoty 218,40 zł od dnia 28 marca 2017 r.

Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 1326 zł (900 zł tytułem zadośćuczynienia + 90 zł tytułem zwrotu kosztów badania EMG + 336 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich) z ustawowymi odsetkami od dnia 2 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 218,40 zł tytułem dalszego zwrotu kosztów opieki osób trzecich z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 marca 2017 r. do dnia zapłaty, zaś w pozostałej części oddalił powództwo.

O kosztach procesu w pkt 3 wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. Powód wygrał proces w 27 %. Powód poniósł koszty w łącznej kwocie 2455 zł, na którą składają się: 255 zł - opłata sądowa od pozwu, 1200 zł – koszty zastępstwa procesowego, 1000 zł - wydatkowana zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłych. Strona pozwana poniosła koszty w kwocie 1526,54 zł, na którą składają się: 1200 zł. – koszty zastępstwa procesowego i 326,54 zł – wydatkowana zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłych. Powód jest zatem zobowiązany do zwrotu na rzecz strony pozwanej kosztów procesu w wysokości 451,52 zł.

Na podstawie art. 84 ust. 2 w zw. z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 623) Sąd zwrócił na rzecz strony pozwanej kwotę 631,76 zł z tytułu niewydatkowanej zaliczki na poczet wynagrodzeń biegłych.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE