UZASADNIENIE

Powódka małoletnia W. M. reprezentowana przez matkę K. O. domagała się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz alimentów w wysokości po 1.000- zł miesięcznie, płatną do 10 – tego dnia każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności poszczególnych rat. Domagała się również zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

( k. 2 – 4 )

Pozwany D. M. odpowiadając na pozew uznał jego żądania do kwoty po 300,- zł miesięcznie. Jednocześnie wniósł o jego oddalenie w pozostałej części. Żądał również zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

( k.48-55 )

Postanowieniem z dnia 12 grudnia 2009r Sąd Rejonowy w Olsztynie w trybie zabezpieczenia na czas trwania postępowania zobowiązał pozwanego do łożenia na utrzymanie powódki tytułem alimentów kwoty po 500,- zł miesięcznie. Zażalenie pozwanego zostało odrzucone, na co wniósł on kolejne zażalenie.

( k. 137 )

Sąd ustalił stan faktyczny

Powódka W. M. jest córką pozwanego. Powódka urodziła się (...) Rodzicie powódki pozostawali w nieformalnym związku. Małoletnia nie posiada jednej nerki, jest pod kontrolą lekarzy, nie przyjmuje obecnie z tego tytułu leków, ani nie podlega specjalistycznemu leczeniu. Leczenie powódki nie wiąże się obecnie z żadnymi wydatkami. Małoletnia jest zaliczona do grona dzieci niepełnosprawnych. Małoletnia oprócz szkoły powszechnej uczy się również w szkole muzycznej. Małoletnia dobrze się rozwija, osiąga bardzo dobre wyniki w nauce.

Strony mieszkały wspólnie u pozwanego, a następnie w czerwcu 2016r powódka z matką wyprowadziły się do mieszkania ich babki/matki, gdzie mieszkają obecnie jedynie we dwie. Po wyprowadzeniu się od pozwanego matka powódki zaciągnęła kredyt na wyposażenie i wykończenie mieszkania, zakupiła również córce za 4.000,- zł pianino, gdyż s. zostało u ojca. Według pozwanego kredyt został przeznaczony na remonty, które w cale nie były konieczne. Od lutego 2017r małoletnia powódka ma chodzić na dodatkowe zajęcia z języka angielskiego, których koszt to 150 zł miesięcznie.

– Ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Olsztynie w sprawie I. N. (...) Sąd rodzicie małoletniej powódki zgodnie ustalili, że jej miejscem zamieszkania będzie każdorazowe miejsce zamieszkania jej matki. Strony ustaliły również, jak będą przebiegały osobiste kontakty pozwanego z córką: między innymi mają się one odbywać w co drugi weekend od piątku do niedzieli; w każdy wtorek i czwartek, przez połowę wakacji letnich oraz połowę ferii zimowych, oraz naprzemiennie przez część Świąt Bożego Narodzenia oraz Wielkiej Nocy. Kontakty są realizowane – w ostatnim czasie pozwany nie wziął dwukrotnie córki na kontakty w środku tygodnia albowiem przechodził rehabilitację.

Przedstawicielka ustawowa powódki ma 29 lat, pracuje w firmie produkującej okna– w 2016r zarabiała średnio ponad 2.200,- zł netto miesięcznie. Dodatkowo może liczyć na premie oraz dodatki – łącznie około 1.300,- rocznie. Matka powódki nie posiada innych dochodów W roku 2015r w rocznym zeznaniu podatkowym wykazała przychód w wysokości 39.435 zł, zaś dochód w wysokości 38.100,- zł. Przedstawicielka ustawowa powódki pobiera na córkę zasiłek pielęgnacyjny w wysokości po 153,- zł miesięcznie. Z uwagi na to, że małoletnia jest osobą niepełnosprawną przedstawicielka ustawowa powódki pobiera na nią zasiłek 500+. Przedstawicielka ustawowa powoda pracuje w systemie zmianowym – wówczas w opiece nad dzieckiem pomaga jej ciotka.

Powódka z matką mieszkają w B. na ul. (...). Czynsz za mieszkanie wynosi 328,- zł. Opłaty za energię elektryczną zużytą w mieszkaniu wynoszą średnio około 100- 120 zł w okresie rozliczeniowym. Rachunki za multimedia wynoszą około 100,- zł miesięcznie. Przedstawicielka ustawowa powódki zakupiła dla siebie oraz córce w czerwcu 2016r na kredyt laptopa z torbą za kwotę około 2.020,- zł. Kredyt spłacany jest w12 ratach po 197,- zł. Na wykończenie i wyposażenie mieszkania przedstawicielka ustawowa powódki zaciągnęła kredyt w wysokości około 15.000,-zł; miesięczna rata kredytu wynosi 344,- zł.

Według matki powódki na utrzymanie córki wydaje około 1.500,- zł miesięcznie, z czego na telefon córki 30,- zł, na jej kieszonkowe 100,- zł, na odzież i obuwie córki około 300,- zł, na zakupy żywności, kosmetyków i chemii – na dwie osoby wydaje około 800,- zł miesięcznie. Małoletnia uczestniczy w wyjazdach organizowanych przez szkołę, w tym wjazdach ze szkoły muzycznej – łącznie jest to nawet 6 wyjazdów w ciągu roku.

Pozwany ma 33 lata, jest zdrowy, nie posiada na utrzymaniu innych dzieci.

Pozwany pracuje w (...) S.A. w O.. W roku 2016r pozwany zarabiał średnio około 3.500,- zł netto miesięcznie. Z wynagrodzenia netto pozwanego potrącane są wydatki na posiłki, na wypoczynek, karty benefitu ( w tym dla córki), na dodatkowe ubezpieczenie w (...), dodatkową opiekę medyczną oraz na dodatkowe ubezpieczenie emerytalne ( 3 % od pensji brutto ) – do wypłaty otrzymuje wynagrodzenie w wysokości nieco ponad 2.800,- zł netto, co jest jego jedynym dochodem. W roku 2015r w rocznym zeznaniu podatkowym pozwany wykazał dochód do opodatkowania w wysokości ponad 48.000,- zł. Co roku pozwany może liczyć na podwyżkę inflacyjną.

Pozwany mieszka we własnym mieszkaniu, jakie otrzymał w darowiźnie od rodziców.

Opłaty za zajmowane przez pozwanego mieszkanie wynoszą 285,06 zł miesięcznie, za energię elektryczną płaci około 110,- zł miesięcznie, za multimedia ponad 100,- zł miesięcznie, a na dojazdy do pracy około 300,- zł miesięcznie. Pozwany spłaca raty za pianino, jakie kupili wspólnie dla córki, a jakie pozostało w jego mieszkaniu.

Pozwany jest właścicielem samochodu osobowego K. R. – zakupił go za pożyczkę hipoteczną, gdy strony pozostawały jeszcze w nieformalnym związku. Pozwany nadal spłaca zaciągniętą na powyższy cel pożyczkę w wysokości 55.000,- zł. Koniec spłaty pożyczki przypada na październik 2019r, a wysokość raty to 900,- zł miesięcznie. Roczne ubezpieczenie samochodu to kolejne 1.500,- zł. Pozwany spłaca również zaciągnięty w 2016r kredyt gotówkowy w wysokości 16.948,- zł, kredy został zaciągnięty na 5 lat, miesięczna rata kredytu wynosi 343,57 zł. Według pozwanego utrzymuje się one obecnie głównie dzięki zadłużaniu się na karcie kredytowej.

W dniu 15 stycznia 2017r w prowadzonej między stronami rozmowie telefonicznej przedstawicielka ustawowa powoda stwierdziła między innymi: „ … Pamiętasz jak Ci powiedziałam jak się wyprowadzałam, że chcę 500 zł? G. się na to zgodził…to byśmy nie mieli żadnej sprawy…nic. I tak samo teraz”

Pozwany zapłacił alimenty w wysokości wynikającej z postanowienia o zabezpieczeniu – do czasu wyrokowania nie miał żadnych zaległości z tytułu alimentów. W czasie, gdy córka jest z pozwanym ten stara się jej zapewnić atrakcje – chodzą na basen, do kina, na zakupy, odwiedzają dziadków.

( bezsporne, dowody akt urodzenia k. 7-8,29; zaświadczenia k. 9, rachunki k. 10-22, 41-45; decyzja k. 23 -24, dokumenty ubezpieczenia k. 58-65; umowa pożyczki hipotecznej k. 67 – 83; dokument bankowy – wyciąg z rachunku kary kredytowej k. 84, zaświadczenia o zarobkach k. 86-87; zeznanie podatkowe matki powódki k. 89 – 99, przelewy, rachunki k. 102-103,105-11, 135,164-173; zaświadczenie k. 104, kopia ugody sądowej k. 148- 149; wydruki z rozmów stron k. 158-159; harmonogram spłat kredytu k. 160-161, roczne zestawienie wynagrodzenia przedstawicielki ustawowej powódki k. 162; pożyczka k. 163, dowód z przesłuchania stron k. 174-178 )

Sąd zważył, co następuje

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie częściowo.

Zgodnie z treścią art. 133 §1 krio rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Według art. 135 § 1 krio zakres obowiązku alimentacyjnego zależy od usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej jak również możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do płacenia.

W ocenie Sądu Rejonowego w przedmiotowej sprawie poza sporem pozostaje okoliczność, iż powódka z racji wieku nie jest stanie podjąć zatrudnienia i samodzielnie się utrzymywać. Powódka nie posiada również żadnego majątku, który przynosiłby jej dochody, które mogłyby być przeznaczone na jej utrzymanie. W rezultacie to na rodzicach powódki, ciąży obowiązek zapewnienia środków finansowych na utrzymanie córki i zaspokajanie jej usprawiedliwionych potrzeb. Nadto przedstawicielka ustawowa powódki na poczet własnego obowiązku alimentacyjnego może częściowo zaliczyć czynione przez nią osobiste starania o wychowanie, utrzymanie i rozwój córki.

Biorąc pod uwagę wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego wskazać należy, iż miesięczne koszty utrzymania małoletniej nie przekraczają obecnie kwoty 1.000- zł miesięcznie. Na kwotę te składa się koszt zakup dla dziecka żywności, środków czystości i higienicznych, zakup zabawek i ubrań, a także część wydatków związanych z utrzymaniem mieszkania, w którym małoletnia zamieszkuje wspólnie z matką. Do kosztów związanych z utrzymaniem małoletniej należy również zaliczyć wydatki z jej edukacją: zakupem pomocy naukowych, opłatami za szkołę ( komitety rodzicielskie, składki, ubezpieczenie, dodatkowe wyjścia i wyjazdy) oraz wydatki związane z dodatkowymi zajęciami małoletniej. Małoletnia uczy się również w szkole muzycznej, co wiązało się z koniecznością zakupu dla niej instrumentu muzycznego, wydatkami na pomocy naukowe, wyjazdy. Wraz ze wzrostem małoletniej rosną również wydatki na zaspokajanie jej potrzeb kulturalnych i rozrywkowych – spotkania z rówieśnikami. Natomiast pomimo tego, że małoletnia jest osobą niepełnosprawną obecnie jest ona jedynie leczona zachowawczo i praktycznie nie wiąże się to z żadnymi wydatkami.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom matki powódki odnośnie kwot jakie przeznacza ona na utrzymanie córki ( co najmniej 1.500,- zł ), albowiem nie zostały one wykazane. Nadto wątpliwe jest, aby matka powódki dysponując dochodami w wysokości łącznie około 3.000 zł ( wynagrodzenie, alimenty, świadczenie 500+, zasiłek pielęgnacyjny ) na utrzymanie tylko córki przeznaczała połowę tej kwoty. Poza tym Sąd wziął również pod uwagę stenogram z rozmowy przedstawicielki ustawowej powódki z pozwanym jaka miała miejsce w dniu 15 stycznia 2017r, a którego wiarygodność sama ona potwierdziła. Z rozmowy tej jednoznacznie i w sposób niezbity wynika, że na dzień przed rozprawą matka powódki wyrażała stanowisko, iż alimenty w wysokości po 500,- zł miesięcznie byłby dla nie w pełni zadowalające.

W kolejnym rzędzie podnieść należy, iż zakres obowiązku alimentacyjnego pozwanego zależy od jego możliwości zarobkowych i majątkowych. Zdaniem Sądu pomimo znacznych dochodów osiąganych przez pozwanego jego obecna sytuacja nie pozwala na obciążenie go alimentami w rozmiarze żądanym przez powódkę. Należy bowiem podkreślić, iż pozwany przez cały czas spłaca zobowiązania finansowe jakie zaciągnął on jeszcze w czasie, gdy strony tworzyły rodzinę. Pozwany spłaca kredyt w wysokości po 344,- zł miesięcznie, a także pożyczkę na samochód po 900,- zł miesięcznie. Samochód stanowi wprawdzie własność pozwanego, ale biorąc pod uwagę, że pozwany potrzebuje samochodu jego obecna sprzedaż, w celu częściowej lub nawet całkowitej spłaty kredytu byłaby nieopłacalna ekonomicznie i niecelowa. Pozwany spłaca również pianino, które pozostało w jego mieszkaniu, a na którym trenuje jego córka w czasie, gdy przebywa u niego. Pozwany opłaca również sobie dodatkowe ubezpieczenie emerytalne, zdrowotne oraz od nieszczęśliwych wypadków, a także np. karty Benefis, z których korzysta również jego córka. W rezultacie pomimo dochodów w wysokości średnio około 3.500,- zł netto po opłaceniu rat pożyczek i kredytów ( około 1300,- zł miesięcznie), dodatkowych ubezpieczeń, a także kosztów utrzymania mieszkania, samochodu oraz alimentów pozostaje mu na życie kwota, która pozwala na mu na utrzymanie się na minimalnym poziomie.

Dodatkowo Sąd uwzględnił, iż pozwany utrzymuje rozległe kontakty z córką, w czasie których ją utrzymuje, robie prezenty, zapewnia atrakcję, a co również wiąże się z znacznymi wydatkami. Zdaniem Sądu pozwany musi posiadać środki na utrzymywanie kontaktów z córką, tak aby ich spotkania były atrakcyjne i mógł on zacieśniać więzi z córką. Pozwany jako ojciec pełni bardzo ważną role w procesie wychowania i rozwoju powódki i stara się z tej roli aktywnie wywiązywać – pozwany nie być jedynie sprowadzany do roli „bankomatu” , dostarczyciela środków na zaspokajanie jej potrzeb przez matkę. W przyszłości, a w szczególności po spłaceniu przynajmniej części kredytów przez pozwanego, wraz z jednoczesnym wzrostem powódki będzie istniała możliwość do zwiększenia należnych jej alimentów.

Sąd nie podzielił również zarzutów pozwanego, który na poczet zaspokajania potrzeb powódki domagał się zaliczenia przysługujących małoletniej powódce świadczeń z pomocy społecznej w łącznej wysokości 653, zł miesięcznie. Możliwość taka jest wyłączona z mocy prawa w przypadku świadczenia 500 +, które nie ma znaczenia dla wysokości obowiązku alimentacyjnego, i powinno być przeznaczane na zaspokajanie dodatkowych potrzeb dziecka. Również zasiłek pielęgnacyjny małoletniej powinien być przeznaczany na wydatki związane z jej niepełnosprawnością.

W ostatniej kolejności podnieść należy, iż obowiązek alimentacyjny rodziców względem małoletniego dziecka, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać jest, co do zasady równy, ale nie jest taki sam, gdyż zależy od ocenianych indywidualnie możliwości zarobkowych rodziców. Zdaniem Sądu pomimo niższych dochodów osiąganych przez matkę małoletniej jej sytuacja materialna jest obecnie porównywalna z sytuacją pozwanego, albowiem nie posiada ona tak wysokich zobowiązań finansowych. Sąd dał również częściowo wiarę powodowi, iż wydatki poczynione przez matkę powódki na remont i wyposażenie mieszkania matki, w którym zamieszkała ona z córką po wyprowadzeniu się od niego, nie były w całości uzasadnione i celowe.

W konsekwencji Sąd uznał za usprawiedliwione i zasadne zasądzenia na rzecz powoda alimentów w kwocie po 5000,-zł miesięcznie. Takie alimenty w połączeniu zaangażowanien pozwanego w kontakty z córką oraz podobnym zaangażowaniem finansowym ze stron matki powódki powinny w pełni wystarczyć obecnie na zaspokojenie jej usprawiedliwionych potrzeb. Sąd zasądził alimenty od 1 lutego 2017r uwzględniając fakt, iż w okresie poprzednim pozwany dobrowolnie łożył na utrzymanie córki, a także płacił już kwoty po 500,- zł z tytułu udzielonego zabezpieczenia. W celu uniknięcia funkcjonowania w obrocie prawnym dwóch tytułów wykonawczych dotyczących tego samego roszczenia, Sąd uchylił postanowienie o zabezpieczeniu jako już niepotrzebne w sytuacji, gdy alimenty zasądzone wyrokiem również korzystają z rygoru natychmiastowej wykonalności, a tytuł wykonawczy z mocy prawa został doręczony powódce.

Uwzględniając żądania powódki jedynie częściowo Sąd oddalił je w pozostałym zakresie jako niezasadne.

O kosztach sądowych rozstrzygnięto art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, tak aby pozwany skoncentrował się obecnie na swoich zobowiązaniach wobec córki.

O pozostałych kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. mając na względzie w jakim stopniu każda ze stron wygrała sprawę.