Sygn. akt IX Ka 1407/13
Dnia 7 listopada 2013 roku
Sąd Okręgowy w Kielcach IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: SSO Krzysztof Sajtyna
Sędziowie: SO Bogna Kuczyńska
SR del. Grzegorz Iwoła (spr.)
Protokolant: protokolant sądowy Anna Wołowiec - Piłat
przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Kielcach Roberta Jagusiaka
po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2013 roku
sprawy W. N.
oskarżonego o przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach
z dnia 10 czerwca 2013 roku sygn. akt II K 608/11
uchyla zaskarżony wyrok i przyjmując, że zachowania oskarżonego opisane w akcie oskarżenia wyczerpują znamiona czterech wykroczeń z art. 119 § 1 k.w. na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w. w zw. z art. 45 § 1 k.w. umarza postępowanie w sprawie, a kosztami postępowania za obie instancje obciąża Skarb Państwa.
IX Ka 1407/13
W. N. oskarżony został o to, że w okresie od 8 grudnia 2010r. do 19 kwietnia 2011r. w K., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, dokonał czterokrotnie kradzieży paliwa w postaci etyliny 95 i 98 w łącznej ilości 65,91 litra i łącznej wartości 338,41 zł. na szkodę (...) sp. z o.o. w W., stacja paliw S. nr 498 w K., tj o przestępstwo z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 10 czerwca 2013r. wydanym w sprawie II K 608/11, W. N. uznany został za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia, stanowiącego przestępstwo z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 278§1 k.k. i art. 33§1, 2 i 3 k.k. wymierzono mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 40 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na 20 zł.
Wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono, ustalając okres próby na 2 lata i zasądzono od niego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe.
Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, który zaskarżył wyrok w całości, na korzyść oskarżonego i zarzucił rażącą obrazę przepisów prawa materialnego a to art. 278§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. poprzez ich błędne zastosowanie, polegające na uznaniu przez sąd I instancji, że zachowania oskarżonego podjęte w dniach 8 grudnia 2010r., 25 marca 2011r., 14 kwietnia 2011r. i 19 kwietnia 2011r. były podjęte w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i tym samym stanowiły czyn ciągły, podczas, gdy w rzeczywistości zachowania te oskarżony podejmował za każdym razem spontanicznie, decyzje o popełnieniu każdego z zarzucanych mu zachowań oskarżony podejmował odrębnie z odnawiającym się w odniesieniu do każdego z nich zamiarem, nie mając z góry powziętego zamiaru i każde z nich należy potraktować jako odrębny czyn, a co za tym idzie każde z poszczególnych zachowań W. N. stanowi wykroczenie a nie przestępstwo, jak nieprawidłowo przyjął sąd I instancji.
W konkluzji obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w ten sposób, by sąd zakwalifikował, iż zarzucane W. N. zachowania podjęte w dniach 8 grudnia 2010r., 25 marca 2011r., 14 kwietnia 2011r., 19 kwietnia 2011r. stanowią cztery wykroczenia i umorzył postępowanie z uwagi na przedawnienie karalności tych wykroczeń, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja obrońcy, w zakresie, w jakim zarzuca błędne przyjęcie, przez sąd I instancji, że poszczególne zachowania oskarżonego były podjęte w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i tym samym stanowiły czyn ciągły, jest zasadna.
Na wstępie zauważyć należy, że apelacja błędnie zarzuca Sądowi Rejonowemu obrazę prawa materialnego. Zgodnie z powszechnie przyjętym w orzecznictwie Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, oraz doktrynie prawa karnego i niekwestionowanym poglądem, zarzut naruszenia prawa materialnego może być zasadnie podnoszony jedynie wówczas, gdy nie są kwestionowane ustalenia faktyczne sądu, podczas, gdy w przedmiotowej sprawie kwestią sporną są właśnie ustalenia faktyczne, odnośnie przyjęcia, że sprawca czynu działał ze z góry powziętym zamiarem. Z samej apelacji wynika, że jej autor w istocie kwestionuje to właśnie ustalenie Sądu Rejonowego, na co wskazuje stwierdzenie o „błędnym uznaniu przez sąd I instancji, że zachowania oskarżonego podjęte w dniach 8 grudnia 2010r., 25 marca 2011r., 14 kwietnia 2011r., 19 kwietnia 2011r. były podjęte w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i tym samym stanowiły czyn ciągły, podczas, gdy w rzeczywistości zachowania te oskarżony podejmował za każdym razem spontanicznie… „ i całe uzasadnienie tejże apelacji.
Odnosząc się do kwestii istnienia z góry powziętego zamiaru dokonania przez oskarżonego wszystkich czterech kradzieży, należy się zgodzić w całości z wywodami apelacji. Z góry powzięty zamiar musi zostać udowodniony, jak każde inne ustalenie faktyczne, tymczasem w sprawie nie ma w sposób oczywisty dowodów, na poparcie przyjętego przez Sąd Rejonowy stanowiska. Oskarżony wprawdzie w postępowaniu przygotowawczym przyznał się do zarzucanego mu czynu z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., co jednak nie może przesądzać o istnieniu u niego z góry powziętego zamiaru. Złożone wówczas przez niego wyjaśnienia absolutnie na to nie wskazują. Przyznanie się do zarzutu, w zakresie kwalifikacji czynu, miało charakter jedynie formalny i nie ma wartości dowodowej. Skoro pomiędzy pierwszym a drugim zachowaniem upłynęło trzy i pół miesiąca, pomiędzy drugim a trzecim prawie miesiąc, zaś pomiędzy trzecim a czwartym pięć dni, to teza, że sprawca w chwili pierwszej kradzieży, miał już, przynajmniej ogólnie zarysowany zamiar dokonania wszystkich czterech, jest nielogiczna i sprzeczna ze zdrowym rozsądkiem, a w każdym razie z niczego nie wynika. Zupełnie nieprzekonujący jest podniesiony przez Sąd Rejonowy na poparcie swojego stanowiska argument, że zachowanie oskarżonego wskazywało na z góry powzięty zamiar, gdyż „nie miał przecież pieniędzy, pracował tylko dorywczo, spał w samochodzie, co wskazuje, że przyjeżdżając na stację paliw (…) miał on zamiar tankowania paliwa bez płacenia za nie tak długo, tyle razy, ile będzie to możliwe, miał więc z góry powzięty, ogólnie zarysowany zamiar popełnienia wszystkich przypadków kradzieży paliwa, za każdym razem przyjeżdżał bowiem na stację paliw bez pieniędzy” (str. 4 uzasadnienia). Pierwsza część zacytowanego zdania, o braku pieniędzy i sytuacji oskarżonego, jest ewidentnie prawdziwa, tyle, że zupełnie nie wiadomo, dlaczego druga część wypowiedzi sądu miałaby z niej logicznie wynikać. Z tego, że ktoś w danym momencie nie ma pracy i pieniędzy, w żadnym razie nie wynika konieczny wniosek, że ma on zamiar zawsze w przyszłości kraść. Stosując tego rodzaju logikę, równie dobrze można by przyjąć, że ktoś przez całe życie ma z góry powzięty zamiar popełniania przestępstw i stosować art. 12 k.k. do całego jego przestępczego „dorobku”, byleby kolejne czyny mieściły się w przynajmniej kilkumiesięcznych odstępach czasu.
Zgodzić należy się z całością szeroko zacytowanego w uzasadnieniu apelacji orzecznictwa i poglądami doktryny, z których wynika, że istnienie z góry powziętego zamiaru nie może być przyjmowane w sposób dorozumiany czy domniemany, brak podstaw do jego przyjęcia, gdy poszczególne zachowania nie zostały objęte jednym z góry powziętym zamiarem, lecz zostały zrealizowane z zamiarem identycznym, lecz pojawiającym się sukcesywnie, czy odnawiającym się w odniesieniu do każdego z zachowań (str. 3 apelacji). Powyższe tezy mają zastosowanie do stanu faktycznego objętego przedmiotową sprawą i wskazują na nietrafność orzeczenia sądu I instancji.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 437§ 1 i 2 k.p.k. zaskarżony wyrok należało uchylić i po przyjęciu, że czyny oskarżonego wyczerpują znamiona czterech wykroczeń z art. 119§1 k.w. na podstawie art. 5§1 pkt 4 k.p.w. w zw. z art. 45§1 k.w. postępowanie w sprawie umorzyć, bezspornie bowiem każde z zachowań oskarżonego, oceniane odrębnie, wyczerpuje znamiona wskazanego wykroczenia, a wszystkie one, na chwilę orzekania, uległy przedawnieniu, stosownie do art. 45§1 k.w.
Orzeczenie o kosztach oparto o art. 634 k.p.k. w zw. z art. 632 ust. 2 k.p.k.
SSO Bogna Kuczyńska SSO Krzysztof Sajtyna SSR Grzegorz Iwoła