Sygn. akt III K 40/17
Dnia 15 maja 2017r.
Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w III Wydziale Karnym w składzie :
Przewodniczący– Sędzia SO Robert Bednarczyk
Protokolant – P. K.
w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze Grażyny Greb - Hejno
po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2017r.
sprawy karnej
T. R. ur. (...) w G. syna A. i J. z domu K.
oskarżonego o to, że:
w okresie od 1 do 2 października 2013 roku w K. woj. (...) działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził spółkę (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości poprzez wprowadzenie w błąd w ten sposób, że przedłożył podrobione dokumenty oraz korespondencję mailową wskazującą na zawieranie transakcji handlowej w imieniu spółki (...) rzekomo wewnątrz wspólnotowej dostawy tytoniu i w konsekwencji doprowadził do zbycia przez pokrzywdzony podmiot gospodarczy surowca tytoniowego różnych rodzajów o wadze 2400 kg po cenie nie uwzględniającej niezbędnego do uiszczenia w przypadku obrotu krajowego podatku akcyzowego, w efekcie czego pokrzywdzona spółka poniosła stratę w kwocie 1 048 320 złotych,
tj. o czyn z art. 286§ 1 k.k. i art. 294§ 1 k.k. i art. 270§ 1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k. w zw. z art. 4§1 k.k.
I. uznaje oskarżonego T. R. za winnego popełnienia czynu opisanego w części wstępnej wyroku, to jest przestępstwa z art. 286§ 1 k.k. i art. 294§ 1 k.k. i art. 270§ 1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k. w zw. z art. 4§1 k.k. i za to na podstawie art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierza mu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33 § 2k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierza mu grzywnę w wysokości 300 ( trzystu ) stawek dziennych po 100 ( sto) złotych każda;
II. na podstawie art. 343 § 2 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wykonanie wymierzonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący 7 (siedem) lat;
III. na podstawie art. 46 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego obowiązek naprawienia w całości szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłacenie na rzecz (...) Sp. z o.o. kwoty 1.048 320 (jeden milion czterdzieści osiem tysięcy trzysta dwadzieścia) złotych;
IV. na podstawie art. 627 k.p.k. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe związane ze sprawą i wymierza opłatę w wysokości 6400 złotych.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
(...) spółka z o.o. zajmowała się hurtowym handlem surowcem tytoniowym. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonywała ona zakupu surowca tytoniowego, jaki następnie wstępnie przetwarzała i sprzedawała. Jednym z kooperantów tegoż przedsiębiorstwa była czeska spółka (...).
( dowód: zeznania świadków: B. N. k. 30-32, 171-172, 205, 235; J. G. k. 42-44; dokumentacja księgowa k. 41; wyjaśnienia oskarżonego T. R. k. 414-416, 557-559)
Pod koniec września 2013r. oskarżony T. R. wytworzył i przesłał do spółki (...) e- mailowe zamówienie na zakup 2400 kg surowca tytoniowego. Nie był on przedstawicielem czeskiego kontrahenta i nie miał żadnych uprawnień do działania w jego imieniu, o czym jednak organy ani pracownicy pokrzywdzonej spółki wiedzy nie miały. Realizując to zamówienie, w przeświadczeniu, że pochodzi ono od czeskiego partnera, zaś surowiec tytoniowy zostaje wyeksportowany do Czech zostały przez spółkę (...) wystawione odpowiednie dokumenty na sprzedaż i wewnątrzwspólnotową dostawę surowca, o jakim mowa.
( dowód: zeznania świadków: B. N. k. 30-32, 171-172, 205, 235; J. G. k. 42-44; P. H. k. 80-82, 207-208, 219-220, 260-263, 489-491;A. C. 209-210, 494-496; dokumentacja księgowa k. 41; wyjaśnienia oskarżonego T. R. k. 414-416, 557-559)
W dniu 1 października 2013r., po wystawieniu tejże dokumentacji na polecenie oskarżonego T. R. do siedziby pokrzywdzonej spółki przyjechał M. S., który odebrał część zamówionego towaru. Taka sama sytuacja powtórzyła się następnego dnia. Zapłata za pobrany towar w postaci surowca tytoniowego dokonana została gotówką w kasie spółki (...) przez T. R.. Do ceny nie została doliczona równowartość podatku akcyzowego.
( dowód: zeznania świadków: B. N. k. 30-32, 171-172, 205, 235; J. G. k. 42-44; M. S. k. 45-47, 183-184, 233-234; D. K. k. 53-54 ; dokumentacja księgowa k. 41; protokół kontroli k. 59-76; decyzje Naczelnika UC w W. k. 371-408; korespondencja Naczelnika UC w W. k. 476,507-510; wyjaśnienia oskarżonego T. R. k. 414-416, 557-559)
W wyniku przeprowadzonej kontroli ujawniono, że opisany wyżej surowiec tytoniowy nie został wyeksportowany do Republiki Czeskiej, co doprowadziło do obciążenia pokrzywdzonej spółki podatkiem akcyzowym w kwocie 1 048 320 zł.
( dowód: zeznania świadków: B. N. k. 30-32, 171-172, 205, 235; J. G. k. 42-44; P. H. k. 80-82, 207-208, 219-220, 260-263, 489-49; A. C. 209-210, 494-496; protokół kontroli k. 59-76; decyzje Naczelnika UC w W. k. 371-408; korespondencja Naczelnika UC w W. k. 476,507-510;wyjaśnienia oskarżonego T. R. k. 414-416, 557-559)
T. R. był w przeszłości karany za występki oszustwa.
( dowód: dane o karalności k. 486-488)
T. R. przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu i wyraził wolę dobrowolnego poddania się karze bez przeprowadzania rozprawy głównej. W toku wyznaczonego w trybie art. 343 kpk posiedzenia on sam, a także oskarżyciel publiczny i działająca w charakterze oskarżyciela posiłkowego pokrzywdzona spółka, działająca poprzez swojego pełnomocnika uzgodnili wszystkie kwestie związane ze sprawstwem, winą, kwalifikacją prawną zarzuconych oskarżonemu zachowań oraz wymiarem kary i sposobem naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody, co doprowadziło do wydania wyroku w trybie konsensualnym. W ocenie Sądu wszystkie przeprowadzone, wskazane wyżej dowody, jakie pozostają we wzajemnej zgodności wskazują na sprawstwo oskarżonego w zakresie zarzuconego mu czyny. Dokonane na ich podstawie ustalenia faktyczne, jakie zgodnie z treścią art. 447 § 5 kpk nie mogą być w postępowaniu odwoławczym skutecznie kwestionowane mają charakter bezspornych, co zwalnia Sąd od obowiązku dokonywania szerszych wywodów w tym zakresie. Wskazać jedynie należy, że zeznania prezesa zarządu pokrzywdzonej spółki w połączeniu z zeznaniami M. S. – kierowcy, dokonującego odbioru surowca tytoniowego i J. G.- pracownika Urzędu Celnego w W., P. H.- prokurenta czeskiej spółki (...) i jej właścicielki A. C. w połączeniu z dołączonymi do akt dokumentami pozwala na jednoznaczne odtworzenie stany faktycznego, jakiego oskarżony nie negował. Nie jest przy tym sporna także i kwalifikacja prawna zachowań sprawcy. Wszak wprowadził on spółkę (...) w błąd zarówno co do podmiotu, dokonującego zamówienia i odbioru 2400 kg surowca tytoniowego, jak również co do miejsca przeznaczenia nabytego towaru. Czeska spółka (...) w przeszłości nabywała od pokrzywdzonego podmiotu tego rodzaju towar, przy czym był on wówczas wywożony po dokonanym zakupie na terytorium Republiki Czeskiej. Błąd, o jakim mowa miał charakter istotnego, łączył się bowiem ze znaczącym obniżeniem ceny o równowartość podatku akcyzowego w kwocie 1 048 320 zł. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego, ocenianego na bazie zasad doświadczenia życiowego wynika, że gdyby organy spółki (...) miały rozeznanie, kto jest rzeczywistym podmiotem zamawiającym i nabywającym ów towar, to albo do transakcji by w ogóle nie doszło, albo też miałaby ona inny przebieg, w szczególności podniesiona zostałaby cena tytoniu co najmniej o równowartość podatku akcyzowego. Środkiem, jaki służył do wprowadzenia organów pokrzywdzonej spółki w błąd było posłużenie się przez oskarżonego sfałszowaną dokumentacją czeskiej spółki (...). Z kolei wysokość poniesionej przez (...) sp. z o.o. szkody majątkowej jest mieniem znacznej wartości w rozumieniu art. 115 § 5 kk. W tej sytuacji zaproponowana przez oskarżyciela publicznego w akcie oskarżenia kwalifikacja prawna zachowań T. R. jest w ocenie Sądu trafna. Za trafne uznać należy również stanowisko oskarżyciela publicznego w zakresie stosowania przepisów prawa materialnego z daty czynu, nie zaś obowiązujących w dacie orzekania, są one bowiem dla oskarżonego względniejsze. Zastosowanie znajduje w tej sytuacji art. 4 § 1 kk. Problematyka z tym wiązana dotyczy- co do zasady- wymiaru kary i środka karnego. Również i te kwestie nie mogą być przedmiotem apelacji, co wprost wynika ze wskazywanego już art. 447 § 5 kpk. Pewne kontrowersje budzić jednak może na tym tle zastosowanie art. 343 § 2 pkt 2 kpk w brzmieniu obowiązującym w okresie 1 i 2 października 2013r. Przepis ten, jakkolwiek umieszczony w akcie prawnym regulującym procedurę ma jednak w ocenie Sądu wyłącznie materialnoprawny charakter, normuje bowiem w sposób szczególny zagadnienia związane z szeroko pojętym wymiarem kary, konkretnie rzecz ujmując z zasadami warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności w trybie konsensualnym ( por. Grzegorczyk Tomasz, Kodeks postępowania karnego. Tom I. Artykuły 1-467. Komentarz, LEX 2014). Skoro tak, to w ocenie Sądu i do tej regulacji stosować należy wyrażoną w art. 4 § 1 kk zasadę stosowania względniejszej ustawy karnej. Jak zostało już podniesione wymiar kary i środków karnych został przez wszystkie strony objęty porozumieniem, o jakim mowa w art. 343 kpk. Okolicznościami obciążającymi są w ocenie Sądu uprzednia karalność oskarżonego za podobne przestępstwa oraz wysokość wyrządzonej przestępstwem szkody, jaka znacznie wykracza poza minimalne ramy zakreślone przez art. 115 § 5 kk. Za niezbędne uznać w tej sytuacji należy wymierzenie sprawcy kary ponad dolne granice ustawowego zagrożenia, przy czym karą odpowiednia do stopnia jego winy jest 3 lata pozbawienia wolności. Pamiętać należy, że T. R. szczegółowo zaplanował swój czyn i poczynił doń szereg przygotowań, co bez wątpienia przemawia za przypisaniem mu premedytacji i dużego nasilenia złej woli. Jest on przestępca niepoprawnym, co wprost sprzeciwia się możliwości wymierzenia mu kary nadmiernie łagodnej. Ażeby wzmóc wobec niego oddziaływanie prewencyjne i wychowawcze niezbędne jest orzeczenie grzywny w szczególności po to, by unaocznić mu również ekonomiczna nieopłacalność popełniania tego typu przestępstw. Orzeczenie obowiązku naprawienia w całości wyrządzonej przestępstwem szkody nie wymaga przy tym, jak się wydaje, komentarza tym bardziej, że i ów obowiązek objęty został porozumieniem. W piśmie z dnia 20. 02 2017r. ( k. 603) pełnomocnik pokrzywdzonej spółki zawarł zastrzeżenie co do terminów realizacji takiego obowiązku, warunkując tym zgodę na dobrowolne poddanie się karze. Zważyć jednak należy, że w toku posiedzenia z dnia 15. 05 2017r. stanowisko to zostało zmodyfikowane. Naprawienie szkody, zgodnie z ustaleniami stron ma bowiem nastąpić na zasadach określonych w art. 46 § 1 kk a co za tym idzie wymagalność pełnej kwoty 1 048 320 zł nastąpi w dacie uprawomocnienia się orzeczenia w tym zakresie. Sąd nie stwierdził przy tym podstaw do zwolnienia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych i opłaty, dlatego obciążył go tymi należnościami. Z kolei pełnomocnik pokrzywdzonej spółki nie sprecyzował ani w piśmie, ani też w toku posiedzenia wysokości należnych mu kosztów z tytułu zastępstwa procesowego. O ile kwota ta zostanie wskazana, Sąd na wniosek oskarżyciela posiłkowego lub jego pełnomocnika wyda w tym zakresie stosowne rozstrzygnięcie.