UZASADNIENIE

Powódka L. Ż. wniosła o podwyższenie alimentów zasądzonych na jej rzecz od pozwanego K. Ż. z kwoty 200 zł miesięcznie do kwoty po 700 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu podała, że od czasu, gdy wysokość alimentów została ustalona w sprawie o rozwód pogorszył się stan jej zdrowia. W związku z tym jest zmuszona przyjmować większe niż dotychczas ilości leków, a także powinna się poddać rehabilitacji. Nadto wskazała, że od czasu wydania rozstrzygnięcia w sprawie o rozwód wzrosły ogólne koszty utrzymania. Podniosła, że wszystkie posiadane środki przeznacza na własne potrzeby oraz na utrzymanie wspólnych nieruchomości stron.

W uzasadnieniu pozwu powódka przedstawiła również sytuację pozwanego podając, że jest ona bardzo dobra. Pozwany pracuje na terenie Niemiec i zarabia około 3000 euro miesięcznie. Nie choruje i zdaniem powódki jest w stanie łożyć na jej rzecz kwotę 700 zł miesięcznie.

Pozwany K. Ż. w odpowiedzi wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że od czasu pierwotnego orzeczenia o wysokości alimentów nie zaszły w sytuacji stron istotne zmiany. Podał ponadto, że w postępowaniu o podział wspólnego majątku powódka domagała się przyznania na jej rzecz wszystkich składników majątkowych i jej stanowisko zostało uwzględnione w całości. Nieprawomocnym postanowieniem Sąd przyznał na rzecz L. A. Ż. składniki majątkowe o wartości ponad 900 000 złotych z obowiązkiem spłaty na rzecz pozwanego kwoty 450 000 złotych w terminie dwóch lat od uprawomocnienia się orzeczenia. W tym stanie rzeczy zdaniem pozwanego brak podstaw do ustalenia, że powódka pozostaje w niedostatku.

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 31 marca 2017 r., sygn. akt III RC 669/16 powództwo oddalił, zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i odstąpił od obciążania powódki kosztami sądowymi.

Sąd ten ustalił, że L. Ż. i K. Ż. byli małżeństwem, które wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 29 maja 2012 roku zostało rozwiązane przez rozwód z winy obu stron. W wyroku rozwodowym Sąd orzekł o obowiązku alimentacyjnym pozwanego na rzecz powódki w kwocie po 200 zł miesięcznie.

Powódka utrzymywała się wówczas z emerytury w wysokości 703 zł miesięcznie. Ponosiła koszty związane z utrzymaniem mieszkania w wysokości około 560 zł i koszty leczenia w wysokości około 200 zł miesięcznie. Utrzymywała również wspólne nieruchomości stron i należący do niej samochód.

Pozwany natomiast przebywał w tamtym czasie na terenie Niemiec, gdzie prowadził działalność gospodarczą w zakresie usług stolarskich, z której osiągał dochód w wysokości około 700 euro miesięcznie. Spłacał kredyt w wysokości 1500 euro. Miał również zadłużenie wobec urzędu skarbowego na kwotę 2000 euro. Za mieszkanie płacił 350 euro miesięcznie.

Sąd Rejonowy ustalił, że obecnie powódka utrzymuje się ze świadczenia emerytalnego w wysokości 862 zł miesięcznie i alimentów od pozwanego w kwocie 200 zł miesięcznie. Mieszka w należącym do stron mieszkaniu w O., za które płaci czynsz w wysokości 410,72 zł miesięcznie oraz około 100 zł co dwa miesiące za energię elektryczną. Nadal utrzymuje należące do stron nieruchomości. Za energię elektryczną na nieruchomości położonej w O. przy ulicy (...) płaci około 300 zł co dwa miesiące. Płaci również za ochronę budynku w budowie kwotę 66 zł miesięcznie. Nadto spłaca kredyt zaciągnięty dwa lata temu na bieżące utrzymanie wspólnych nieruchomości stron , którego rata wynosi 278,03 zł miesięcznie. Ponadto w związku z dolegliwościami zdrowotnymi zmuszona jest przyjmować leki, które kosztują około 100 zł miesięcznie.

W zakresie obecnej sytuacji majątkowej pozwanego Sąd I instancji ustalił, że K. Ż. nadal przebywa w Niemczech i prowadzi działalność gospodarczą, która przynosi dochody w wysokości około 700 euro miesięcznie. Pozwany jest właścicielem samochodu V. (...) kupionego dwa lata temu za kwotę 2900 euro. Posiada również nieruchomość rolną w miejscowości K., którą nabył w 2013 r. za kwotę 38 000 złotych oraz oszczędności w kwocie 10 000 euro. Pozwany obecnie nie spłaca kredytów ani pożyczek. Mieszka w wynajętym mieszkaniu, za które płaci czynsz w wysokości 289 euro miesięcznie. Za energię elektryczną pozwany płaci 40, a za gaz 31 euro miesięcznie.

Sąd Rejonowy ustalił również, że nieprawomocnym postanowieniem z dnia 20 lutego 2017 roku, sygn. akt X Ns 861/13 w sprawie o podział majątku stron Sąd Rejonowy w Olsztynie przyznał na rzecz powódki składniki majątkowe o łącznej wartości 925 640 zł, zaś na rzecz pozwanego o wartości 17 499,88 zł. Dokonał również rozliczenia nakładów powódki na majątek wspólny oraz dokonanych przez wymienioną spłat wspólnych zobowiązań stron i zasądził od wymienionej na rzecz pozwanego kwotę 454 070,06 zł, zaś od pozwanego na rzecz powódki łączną kwotę 21 005,21 zł, a spełnienie świadczeń odroczył o dwa lata.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy przyjął, iż powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy wskazał, że przedmiotem jego badania, stosownie do treści art. 138 kro, były ewentualne zmiany w sytuacji stron od czasu ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów. Sąd I instancji wskazał, że wynikający z art. 60 kro zakres obowiązku alimentacyjnego pozwanego wyznacza stan niedostatku po stronie uprawnionej oraz możliwości zarobkowe zobowiązanego. Zdaniem Sądu Rejonowego od daty ostatniej sprawy alimentacyjnej w sytuacji stron nie zaszły na tyle istotne zmiany, które uzasadniałyby zmianę orzeczenia w zakresie obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem powódki.

Sąd I instancji podniósł, że przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało, aby od czasu uprawomocnienia wyroku w sprawie o rozwód istotnej zmianie uległy koszty utrzymania powódki. Zdaniem tego Sądu nawet jeśli doszło do jakichkolwiek zmiany w sytuacji majątkowej powódki, to w stopniu symbolicznym i może ona zostać zrekompensowana wzrostem jej świadczenia emerytalnego z kwoty 703 zł w roku 2013 do kwoty 856 zł w chwili obecnej.

Sąd Rejonowy podniósł również, że nie bez znaczenia dla oceny sytuacji majątkowej powódki pozostaje fakt dokonania podziału majątku wspólnego stron. Wskazał, że pomimo, iż postanowienie w tym przedmiocie jest nieprawomocne, to należy mieć na uwadze, że w postępowaniu o podział majątku wspólnego stanowisko powódki zostało niemalże w całości uwzględnione, gdyż w odróżnieniu do pozwanego nabywa ona w jego wyniku istotne składniki majątkowe o wartości 900 000 zł.

Analizując sytuację majątkową pozwanego Sąd Rejonowy stwierdził, że nie uległy zmianie jego możliwości zarobkowe. Fakt, że pozwany po ustaniu związku małżeńskiego nabył samochód i nieruchomość rolną, nie może stanowić w ocenie tego Sądu podstawy do uznania, że zwiększyły się jego możliwości zarobkowe. Brak jest bowiem podstaw do przyjęcia, że pozwany po ustaniu związku małżeńskiego stron winien nadal dzielić się z byłą małżonką swoim dochodem, a nie inwestować we własny majątek.

Od powyższego wyroku apelację wywiodła powódka zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w całości.

W uzasadnieniu apelacji wskazała, że Sąd błędnie przyjął, że możliwości zarobkowe pozwanego nie zwiększyły się, podczas gdy obecnie uzyskuje on dochód w wysokości 1 000 euro miesięcznie, nie spłaca już kredytu w wysokości 1 500 euro oraz nie ma zadłużenia w urzędzie skarbowym, które wynosiło 2 000 euro. Nadto Sąd I instancji błędnie przyjął, że koszty związane z jej leczeniem zmniejszyły się, podczas gdy obecnie koszt leków, które zmuszona jest przyjmować wynosi około 400 – 500 zł miesięcznie.

Zarzuciła również naruszenie przepisów postępowania – art. 233 § 1 k.p.c., 316 §1 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, jednostronnej i nacechowanej brakiem obiektywizmu oceny materiału dowodowego.

W konsekwencji wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i podwyższenie zasądzonych na jej rzecz od pozwanego alimentów z kwoty po 200 zł miesięcznie do kwoty po 700 zł miesięcznie płatnych na dotychczasowych warunkach i terminach. Nadto wniosła o zasądzenie kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Pozwany K. Ż. w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny i na tej podstawie prawidłowo uznał, że sytuacja majątkowa stron nie uległa istotnej zmianie, która uzasadniałaby zmianę orzeczenia w zakresie alimentów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki jako niezasadna podlega oddaleniu.

Na wstępie należy zauważyć, iż w ocenie Sądu Okręgowego wydane przez Sąd I instancji rozstrzygnięcie zapadło na podstawie prawidłowo poczynionych ustaleń natury faktycznej, jak też i prawnej.

Sąd Rejonowy dokonał szczegółowej i prawidłowej analizy przedłożonego przez strony materiału dowodowego. Także wnioski powzięte przez Sąd na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów, zdaniem Sądu Okręgowego, są logiczne, spójne i konsekwentne, dokonane w oparciu o zasady doświadczenia życiowego. Wnioski te są przekonująco uzasadnione.

Apelacja nie wskazuje na żadne okoliczności, które nie byłyby przedmiotem uwagi Sądu Rejonowego i nie zawiera też żadnej merytorycznej argumentacji, która rozważania tego Sądu mogłaby skutecznie podważyć.

Wobec powyższego zarzuty powódki, jakoby Sąd I instancji nie uwzględnił faktu, że jej sytuacja materialna uległa pogorszeniu, a sytuacja materialna pozwanego zdecydowanej poprawie, jako uzasadnione wyłącznie osobistymi odczuciami powódki, nie mogą być uznane za zasadne. Apelacja sprowadza się w rezultacie do polemiki z ustaleniami Sądu Rejonowego i wyciągniętymi z tych ustaleń wnioskami.

W niniejszej sprawie zastosowanie znalazł art. 138 kro. Zgodnie z tym przepisem w przypadku zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zakres obowiązku alimentacyjnego pozwanego wynikającego z art. 60 kro wyznacza stan niedostatku po stronie uprawnionego oraz możliwości zarobkowe zobowiązanego.

Z przyjętej praktyki orzeczniczej jednoznacznie wynika, że oceniając czy zachodzą przesłanki do zmiany obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, zarówno te dotyczące usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, jak i możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

W przedmiotowej sprawie nie doszło do takiej zmiany stosunków, która uzasadniałaby podwyższenie alimentów na rzecz powódki.

Powódka wniosła o podwyższenie alimentów wskazując na pogorszenie swojego stanu zdrowia i wzrost potrzeb oraz na zwiększenie możliwości zarobkowych pozwanego.

Sąd Okręgowy nie podzielił argumentacji powódki.

Wskazać należy, co również podkreślił Sąd I instancji, że w świetle przeprowadzonych dowodów brak jest podstaw do przyjęcia, aby zmianie na lepsze uległy możliwości zarobkowe pozwanego. Z zaświadczenia o dochodach za rok 2015 złożonego przez pozwanego jednoznacznie wynika, iż osiąga on dochód w wysokości 700 euro miesięcznie. A zatem dochód tożsamy z dochodem uzyskiwanym w 2013 r. Podkreślić należy, że powódka w żaden sposób nie wykazała, aby pozwany pracował na czarno i osiągał z tego tytułu jakieś dochody. Nadto wbrew twierdzeniom powódki pozwany nadal posiada zadłużenie w Urzędzie Skarbowym wynoszące 2 000 euro. Jego sytuacją majątkowa jest zatem zbliżona do tej, w jakiej znajdował się w 2013 r. Sąd Okręgowy w pełni podziela przy tym stanowisko Sądu I instancji, iż brak jest podstaw do przyjęcia, iż pozwany winien nadal dzielić się z powódką swoim dochodem, skoro małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód z winy obu stron.

Słusznie również Sąd Rejonowy ocenił sytuację majątkową powódki wskazując, iż od czasu uprawomocnienia się wyroku w sprawie o rozwód nie uległy istotnej zmianie koszty jej utrzymania. Ewentualny zaś, symboliczny wzrost tych kosztów może być zrekompensowany wzrostem otrzymywanego przez powódkę świadczenia emerytalnego.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, że na podstawie nieprawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 20 lutego 2017 r., sygn. akt X Ns 861/13, w sprawie o podział majątku wspólnego stron powódce przypadł majątek o łącznej wartości 900 000 zł, z obowiązkiem spłaty na rzecz pozwanego kwoty 454 070,06 zł. Nadto wyłącznie powódka dysponuje majątkiem stron, w tym mieszkaniem, garażem i działką budowlaną, co również może przynosić jej pożytki. Nie można zatem przyjąć, że powódka znajduje się w niedostatku. Podkreślić należy, że powódka nie wniosła apelacji od wymienionego postanowienia w przedmiocie podziału majątku wspólnego, zatem uznać należało, że powódka godzi się na spłatę pozwanego w wysokości ponad 400 000 zł, co potwierdza, że nie znajduje się ona w niedostatku.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy na podstawie przepisu art. 385 k.p.c., oddalił apelację.

Na podstawie art. 100 k.p.c. Sąd odstąpił od obciążania powódki kosztami procesu za instancję odwoławczą.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE