WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – st. sekr. sąd, Marzena Sobiecka

po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2017 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: S. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 12 września 2016 r., znak: (...)

w sprawie: S. D.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

1)  zmienia zaskarżoną decyzję, w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu S. D. prawo do emerytury, poczynając od dnia (...)roku,

2)  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na rzecz ubezpieczonego kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego,

3)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu S. D. prawa do emerytury w oparciu o art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie udokumentował na dzień 31.12.1998r. 15 letniego okresu wykonywania pracy w szczególnym charakterze.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury, powołując się na swoją pracę w szczególnych warunkach w trakcie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w okresie od 1.09.1973r. do 1.05.1984r. jako montera instalacji budowlanych oraz od 2.05.1984r. do 31.03.1995r., w Przedsiębiorstwie Budowlano- Usługowym (...) spółce z o.o., w Przedsiębiorstwie Budowlano - Usługowym (...) i w Przedsiębiorstwie Usługowym (...) Spółce z o.o. w których pracował jako montażysta spawacz .

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił co następuje:

Ubezpieczony S. D., urodzony (...), w dniu 5.09.2016r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony na dzień 31.12.1998r. udowodnił staż sumaryczny 25 lat, 3 m-cy, 24 dni.

(okoliczności bezsporne),

dowód: wniosek w aktach rentowych)

Ubezpieczony zatrudnił się w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) jako monter instalacji budowlanych i wykonywał te czynności w okresie od 1.09.1973r. do 1.05.1984r. pracując stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w głębokich wykopach. Ubezpieczony pracował w brygadzie, która zajmowała się instalacją sieci wodno - kanalizacyjnej. Głównie ubezpieczony wykonywał prace zewnętrzne w głębokich wykopach. Ubezpieczony ręcznie kopał głębokie wykopy, szalował je, ubijał podłoża pod układane rurociągi, ręcznie układał rurociągi kanalizacyjne lub sanitarne i montował rurociągi, ręcznie też kopał studnie kanalizacyjne. 26 kwietnia1984 r. ubezpieczony ukończył kurs spawania i od 2.05.1984r. pracował w brygadzie mieszanej, gdzie byli monterzy, spawacze i pomocnicy ale zajmował się wyłącznie spawaniem gazowym. Od 2.05.1984r. ubezpieczony pracował wyłącznie jako spawacz i spawał grzejniki, rurociągi, piony grzejnikowe, poziomy, rury do kołnierzy. Podobnie czynnościami spawania ubezpieczony zajmował się wyłącznie, stale i wpełnym wymiarze czasu pracy w trakcie pracy w Przedsiębiorstwie Budowlano - Usługowym (...) i w Przedsiębiorstwie Usługowym Spółce (...).

Ubezpieczony otrzymywał dodatki za pracę w szczególnych warunkach i posiłki regeneracyjne. Nie korzystał z urlopów bezpłatnych. Razem z ubezpieczonym w spornym okresie pracowali świadkowie C. K. i P. T., który jako przełożony kontrolował pracę ubezpieczonego. Świadkowie na bieżąco widywali ubezpieczonego przy pracy i dlatego opisali jego czynności na podstawie własnych obserwacji..

dowód: świadectwa pracy, odpis książeczki spawacza w aktach rentowych, dokumenty w aktach osobowych, zeznania świadków C. K., P. T. i zeznania ubezpieczonego zapis protokołu rozprawy k. 80

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów w aktach sprawy, których prawdziwości strony nie kwestionowały, akt osobowych ubezpieczonego, zeznań świadków i ubezpieczonego.

Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom świadków i powoda, bowiem były one logiczne, spójne i uzupełniały się wzajemnie. Świadkowie pracowali z ubezpieczonym, Świadek T. był przełożonym powoda, opisy pracy ubezpieczonego czerpał więc z własnych obserwacji. Zeznania ubezpieczonego zgodne były z zeznaniami świadków i znajdowały potwierdzenie w zebranych w sprawie dowodach z dokumentów i dlatego również zasługiwały na wiarę. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynikało w sposób nie budzący wątpliwości, że ubezpieczony, w okresie od 1.09.1973r. do 1.05.1984r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, co najmniej 8 godzin dziennie przy pracach wodno – kanalizacyjnych, określonych w wykazie A Dział V pkt 1 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz wykonywał dodatkowo w okresie od 2.05.1984r. do 31.03.1995r. wykonywał prace spawalnicze ( Wykaz A Dział XIV pkt12 załącznika co cyt. rozporządzenia). Z faktu nieposiadania przez powoda właściwego świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach nie można wysnuć niekorzystnych dla powoda wniosków.

Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego ( art. 184 ust. 2)

Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.

Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.

W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał więc, że w niniejszej sprawie są podstawy do zaliczenia powodowi pracy w szczególnych warunkach w trakcie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w okresie od 1.09.1973r. do 1.05.1984r. jako montera instalacji budowlanych czyli prac w głębokich wykopach oraz od 2.05.1984r. do 31.03.1995r., w Przedsiębiorstwie Budowlano- Usługowym (...) spółce z o.o., w Przedsiębiorstwie Budowlano - Usługowym (...) i w Przedsiębiorstwie Usługowym (...) Spółce z o.o. w których pracował jako montażysta spawacz .

Ubezpieczony zatrudniony był bowiem przy pracach wymienionych w wykazie A Dział V pkt 1 i Dział XIV pkt12 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zdaniem Sądu Okręgowego zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na zaliczenie całego spornego okresu pracy jako pracy w szczególnych warunkach. Fakt, że ubezpieczony wykonywał w trakcie zatrudnienia w spornym okresie dwa rodzaje prac- montera prac wodnokanalizacyjnych i spawacza nie stoi na przeszkodzie uznania tego okresu jako okresu zaliczanego w rozumieniu art.184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W wyroku z dnia 27.01.2012 r. w sprawie II UK 103/11 ( LEX nr 1130388 ) Sąd Najwyższy wypowiedział pogląd, że pracownik, który u jednego pracodawcy w tym samym czasie (okresie) wykonywał różne rodzaje pracy w szczególnych warunkach (wymienione w załączniku do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - wykaz A), stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie powinien być pozbawiony uprawnienia do zaliczenia tego okresu do zatrudnienia w szczególnych warunkach wymaganego do emerytury na podstawie art. 32 ust. 1, 2 i 4 u.e.r.f.u.s. Sąd Okręgowy podziela powyższy pogląd i stwierdza, że w niniejszej sprawie zaistniała taka właśnie sytuacja, bowiem ubezpieczony pracował kolejno na stanowiskach przy pracach, wymienionych w wykazie A.

Mając powyższe na uwadze, skoro organ rentowy nie kwestionował spełnienia przez powoda pozostałych warunków uzyskania prawa do emerytury i uwzględniając fakt, że powód osiągnął wymagany wiek 60 lat w dniu (...)., Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzje i orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Na zasadzie art. 118 ust 1 a ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS Sąd Okręgowy orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z uwagi na braki świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, co wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego przed Sądem na okoliczność charakteru pracy ubezpieczonego w spornym okresie.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art.98 k.p.c. oraz przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Ewa Milczarek