UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 lipca 2016 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. , odmówił Ł. M. przyznania prawa do renty socjalnej. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy stwierdził, że wnioskodawcy nie przysługuje prawo do wskazanego świadczenia, gdyż nie spełnia on warunków określonych w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej wobec uznania przez Komisję Lekarską orzeczeniem z dnia 13 lipca 2016 r., że nie jest on całkowicie niezdolny do pracy, jak tego wymaga ustawa (decyzja z dnia 20 lipca 2016 r., znak: (...) k. 17 a.r.).

Od powyższej decyzji Ł. M. w dniu 18 sierpnia 2016 r. złożył odwołanie. W treści odwołania odwołujący wskazał, że legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności oraz orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego na podstawie którego zostało orzeczone upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym, na podstawie tego orzeczenia wnioskodawca realizuje program specjalny dla osób upośledzonych intelektualnie w Zespole (...) w N.. Odwołujący się wskazał również, że zgodnie z opinią psychologa z Zespołu (...) poziom funkcjonowania intelektualnego odwołującego wskazuje na niemożność nauczenia się jakiegokolwiek zawodu a szkoła, do której uczęszcza odwołujący, nie stawia sobie za cel nauczenia zawodu, a jedynie rehabilitację społeczną i intelektualną uczniów przygotowującą do wykonywania prostych prac pod nadzorem innych osób (odwołanie z dnia 18 sierpnia 2016 r. k. 3-4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 7 września 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. wniósł o jego oddalenie, wskazując, że treść zaskarżonej decyzji o odmowie przyznania renty socjalnej pozostaje w zgodzie z dyspozycją art. 4 ustawy o rencie socjalnej z uwagi na fakt, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 13 lipca 2016 r. odwołujący nie został uznany za osobę całkowicie niezdolną do pracy, organ wskazał także, że orzeczenie o stopniu niepełnosprawności nie jest równoznaczne z orzeczeniem o niezdolności do pracy dla celów rentowych (odpowiedź na odwołanie z dnia 7 września 2016 r. k. 8 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony Ł. M., urodzony w dniu (...), w roku szkolnym 2016/17 jest uczniem II klasy Szkoły Przysposabiającej do Pracy w N. (zaświadczenie z dnia 21 września 2016 r. k. 15 a.s.).

Ubezpieczony legitymował się orzeczeniem o niepełnosprawności od urodzenia do 16 roku życia, wydanym przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w N. (orzeczenie o niepełnosprawności. k. 5 a.s.), w aktach sprawy znajduje się także prywatna opinia psychologiczna wydana na prośbę matki ubezpieczonego z dnia 30 marca 2016 r. stwierdzająca u ubezpieczonego upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym (opinia psychologiczna z dnia 30 marca 2016 r. k. 21).

W dniu 27 kwietnia 2016 r. ubezpieczony Ł. M. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. wniosek o rentę socjalną. Orzeczeniem z dnia 10 czerwca 2016 r. Lekarz Orzecznik ZUS nie stwierdził u odwołującego całkowitej niezdolności do pracy. Od powyższego orzeczenia został złożony sprzeciw, wobec czego ubezpieczony został skierowany na badanie do Komisji Lekarskiej ZUS, która Orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS nr (...) z dnia 13 lipca 2016 r. ustaliła, że wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do pracy, w związku z powyższym na mocy decyzji z dnia 20 lipca 2016 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do ww. świadczenia (wniosek o rentę socjalną z dnia 27 kwietnia 2016 r. k. 1-3, orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 10 czerwca 2016 r. k. 7, sprzeciw k. 11-13, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 13 lipca 2016 r. k. 15, decyzja odmowna z dnia 20 lipca 2016 r. k. 17, a.r.).

Od niekorzystnej decyzji organu rentowego, Ł. M. złożył odwołanie do tut. Sądu, inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie z dnia 18 sierpnia 2016 r. k. 3-4 a.s.).

W toku postępowania, Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu psychologii i psychiatrii celem ustalenia, czy odwołujący jest całkowicie niezdolny do pracy zarobkowej oraz czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres oraz czy naruszenie sprawności organizmu powstało przed ukończeniem 18 roku życia, w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej przed ukończeniem 25 roku życia, czy też w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej (postanowienie z dnia 19 września 2016 r. k. 11 a.s.).

W opinii z dnia 20 października 2016 r. biegła sądowa z zakresu psychologii dr J. K. na podstawie analizy dostępnej dokumentacji, obserwacji oraz badania psychologicznego stwierdziła, że wnioskodawca jest upośledzony umysłowo, a jego intelekt oceniła na pograniczu upośledzenia umysłowego stopnia umiarkowanego i znacznego oraz, że wnioskodawca nie jest samodzielny w podstawowej samoobsłudze i wymaga pomocy i wsparcia w codziennym życiu. Biegła stwierdziła, że wnioskodawca jest trwale niezdolny do pracy na otwartym rynku pracy oraz, że może pracować na rynku chronionym (opinia biegłej sądowej z zakresu psychologii dr J. K. z dnia 20 października 2016 r. k. 25-27 a.s.).

W opinii z dnia 15 listopada 2016 r. biegła sądowa z zakresu psychiatrii M. L. rozpoznała u odwołującego pogranicze upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym i znacznym. Nasilenie zaburzeń psychicznych u wnioskodawcy powoduje, że wnioskodawca jest osobą całkowicie niezdolną do pracy zawodowej trwale. Zaznaczyła, że w związku z deficytami intelektualnymi wnioskodawca nie jest w stanie nauczyć się zawodu a w przyszłości będzie mógł wykonywać jedynie proste prace pod nadzorem (opinia biegłej sądowej z zakresu psychiatrii M. L. z dnia 15 listopada 2016 r. k. 36-38 a.s.).

Pismem procesowym z dnia 20 grudnia 2016 r. organ rentowy zakwestionował stanowiska wyrażone w powyższych opinii biegłych sądowych: z zakresu psychologii dr J. K. z dnia 20 października 2016 r. oraz z zakresu psychiatrii lek. med. M. L. z dnia 15 listopada 2016 r. Organ wniósł także o powołanie innych biegłych i na potwierdzenie swoich twierdzeń załączył opinię przewodniczącego komisji lekarskich ZUS z dnia 19 grudnia 2016 r., w której zwrócono uwagę na dużą rozbieżność pomiędzy ocenami poziomów deficytów intelektualnych wyrażonych w opinii biegłego psychologa a opinią psychologa konsultanta ZUS oraz na brak przytoczenia wyników badania własnego biegłego psychologa, jak również organ rentowy wskazał, że możliwość pracy na rynku chronionym nie musi oznaczać całkowitej niezdolności do pracy w rozumieniu rentowym. W stosunku do opinii biegłego psychiatry wskazano, że zawarte w niej twierdzenia nie oznaczają niezdolności do jakiejkolwiek pracy w rozumieniu rentowym (pismo procesowe z dnia 20 grudnia 2016 r. k. 59 a.s, opinia lekarska z dnia 19 grudnia 2016 r. k. 60).

Postanowieniem z dnia 22 grudnia 2016 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii celem ustosunkowania się do zarzutów podniesionych przez przewodniczącego komisji lekarskich ZUS w opinii z dnia 19 grudnia 2016 r. (postanowienie z dnia 22 grudnia 2016 r. k. 61 a.s.).

W uzupełniającej sądowej opinii psychologicznej z dnia 10 stycznia 2017 r. biegła sądowa z zakresu psychologii dr J. K. podtrzymała opinię z dnia 20 października 2016 r., że wnioskodawca jest upośledzony umysłowo a jego intelekt ocenia się na pogranicze upośledzenia umysłowego stopnia umiarkowanego i znacznego, nie jest samodzielny i wymaga pomocy i wsparcia oraz, że jest trwale niezdolny do pracy na otwartym rynku pracy lecz może pracować na rynku chronionym. Biegła ponadto odnosząc się do zarzutów organu rentowego wskazała, że z załączonych opinii psychologicznych potwierdzonych ustaleniami własnymi wynika, że opiniowany nigdy nie był oceniany jako upośledzony umysłowo w stopniu lekkim oraz, że opiniowany uczęszcza do szkoły specjalnej, gdzie jest przysposabiany do życia w społeczeństwie i w której nie otrzyma dyplomu o zdobyciu jakiegokolwiek zawodu, ponieważ funkcjonuje jedynie pod nadzorem, a także w życiu codziennym wymaga stałej opieki i wsparcia oraz jest niedojrzały społecznie i życiowo. Biegła wskazuje, że biegłemu zdarza się nie zgadzać z opinią psychologa konsultanta ZUS (opinia uzupełniająca biegłej sądowej z zakresu psychologii dr J. K. z dnia 10 stycznia 2017 r. k. 68 a.s.).

W opinii sądowo psychiatrycznej uzupełniającej z dnia 10 lutego 2017 r. biegła sądowa z zakresu psychiatrii M. L. potwierdziła, że wnioskodawca jako osobę z istotnym deficytem intelektualnym (pogranicze upośledzania umysłowego umiarkowanego i znacznego) jest całkowicie niezdolny do pracy zawodowej, a okoliczność, że może wykonywać proste prace pod nadzorem nie świadczą o jego zdolności do pracy zawodowej choćby w zakresie częściowym. Biegła wskazuje, że z wywiadu matki wnioskodawca w domu pozostaje przeważnie bezczynny, upośledzeniu umysłowemu wnioskodawcy towarzyszą ponadto zaburzenia kontroli emocji, zachowania agresywne, problemy ze zrozumieniem sytuacji społecznych, co utrudnia mu funkcjonowanie nawet w takiej grupie społecznej jaka jest rodzina i wnioskodawca wymaga leczenia psychiatrycznego w związku z zaburzeniami zachowania i emocji. Całość zaburzeń psychicznych powoduje, że wnioskodawca jest osobą całkowicie trwale niezdolną do pracy zawodowej, a naruszenie sprawności jego organizmu powstało w dzieciństwie (opinia uzupełniająca biegłej sądowej z zakresu psychiatrii M. L. z dnia 10 lutego 2017 r. k. 77 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 24 lutego 2017 r. zastrzeżenia do opinii biegłej sądowej z zakresu psychologii z dnia 10 stycznia 2017 r. zgłosił organ rentowy wskazując, że jak wynika z dokumentacji wnioskodawca utrzymuje logiczny kontakt słowny, jest prawidłowo zorientowany, potrafi czytać, pisać, korzysta z telefonu komórkowego i internetu, sam dojeżdża do szkoły, pomaga w pracach domowych i jest ogólne sprawny ruchowo i w związku z tym może wykonywać proste prace fizyczne typu rąbanie drewna, układanie go w stosy, układanie kostki brukowej, sprzątanie, gotowanie czy praca jako pomoc w kuchni, co nie wyczerpuje definicji całkowitej niezdolności do pracy. Na tej podstawie organ rentowy wniósł o powołanie innego biegłego sądowego ww. specjalności (pismo procesowe z dnia 24 lutego 2017 r. k. 89-90 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 3 marca 2017 r. zastrzeżenia do opinii biegłej sądowej z zakresu psychiatrii z dnia 10 stycznia 2017 r. zgłosił organ rentowy wskazując, że nie zgadza się z opinią biegłej w zakresie stopnia niezdolności do pracy, a opinia uzupełniająca nie wniosła nic nowego do sprawy i pozostaje rozbieżna z opiniami komisji lekarskiej ZUS, lekarza orzecznika ZUS oraz konsultanta psychologa ZUS. Na tej podstawie organ rentowy wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego psychiatry z wyłączeniem M. L. na okoliczności jak w pkt 1 postanowienia z dnia 19 września 2016 r. (pismo procesowe z dnia 3 marca 2017 r. k. 94-95 a.s.).

Ponadto do akt sprawy złożone zostały przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Z.: opinia o uczniu Ł. M. – wydana przez Zespół (...) w N. z dnia 13 marca 2017 r. oraz zaświadczenie z dnia 13 marca 2017 r. (opinia o uczniu oraz zaświadczenie z dnia 13 marca 2017 r. k. 103-105 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach rentowych odwołującego. Zdaniem Sądu powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Jednocześnie w toku sprawy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu psychiatrii M. L. (k. 36-38, 77 a.s.) i z zakresu psychologii dr J. K. (k. 25-27, 68 a.s.), celem jednoznacznego ustalenia stanu zdrowia odwołującego.

Orzekając w niniejszej sprawie, Sąd oparł się na wskazanych powyżej opiniach biegłych, uznając, że są to biegli z zakresu medycyny adekwatnej do stwierdzenia i opiniowania schorzeń, które czynią odwołującego trwale całkowicie niezdolnym do pracy zarobkowej. Opinia ww. biegłych sądowych wskazała bowiem, że istnieją przesłanki uzasadniające uznanie ubezpieczonego za osobę całkowicie niezdolną do pracy, co tym samym podważyło opinię Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 13 lipca 2016 r. oraz wydaną na jej podstawie decyzję organu rentowego z dnia 20 lipca 2016 r. , odmawiającą przyznania skarżącemu dochodzonego przez niego świadczenia, od której odwołanie stanowi przedmiot niniejszego postępowania. Sąd Okręgowy w pełnym zakresie podziela ww. opinie biegłych sądowych z zakresu psychiatrii i psychologii, którzy w sposób jednoznaczny wskazali, że istnienie u odwołującego schorzeń w postaci niedorozwoju umysłowego co najmniej umiarkowanego stopnia. Ponadto zgodnie z opinią biegłych u odwołującego występują zaburzenia autoagresywne, niepokój, odwołujący słabo kontroluje swoje emocje i zachowanie, ma problemy ze zrozumieniem norm i typowych sytuacji społecznych, a także ma zaburzone mechanizmy uczenia się oraz logicznego myślenia, powodującego zaburzenia sytuacji społecznych, interpersonalnych zdolności uczenia się w nowych warunkach oraz zdolności koncentracji. Biegli stwierdzili, że odwołujący jest samodzielny jedynie w podstawowej samoobsłudze i wymaga w codziennym życiu pomocy i wsparcia, jest słabo przystosowany do życia społecznego. Uwzględniając wszystkie dotychczasowe rozpoznania, biegli stwierdzili, że Ł. M. jest całkowicie niezdolny do pracy na stałe. Na tej podstawie biegli uznali, że istnieją ewidentne przyczyny spowodowane stanem rozwoju odwołującego pozwalające uznać go za całkowicie niezdolnego do pracy na stałe. Mając na uwadze przywołane powyżej opinie biegłych sądowych z zakresu psychiatrii i psychologii, Sąd Okręgowy uznał, że ze względu na aktualny stan zdrowia ubezpieczony nie jest w stanie wykonywać jakiejkolwiek pracy zarobkowej. Sąd Okręgowy zważył przy tym, że opinie biegłych są wyczerpujące, zostały także sporządzone w sposób jasny i logiczny oraz nie pozostawiają wątpliwości, co do dokładnego określenia stanu zdrowia Ł. M.. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowi wystarczającą podstawę do wydania orzeczenia kończącego postępowanie.

Sąd Okręgowy zważył, że wprawdzie organ rentowy w pismach procesowych z dnia 20 grudnia 2016 r. 24 lutego 2017 r. oraz z dnia 3 marca 2017 r., z uwzględnieniem stanowiska Przewodniczącego Komisji Lekarskiej przy II Oddziale ZUS, stanowiącego załącznik do ww. pism zgłosił zastrzeżenia do powołanych opinii biegłych sądowych z zakresu psychiatrii oraz psychologii, to jednak, w ocenie Sądu, podniesione zarzuty nie były uzasadnione i nie dawały podstaw do powołania w sprawie innych biegłych ww. specjalności. W ocenie Sądu, opinie biegłych sądowych powyższych specjalności dokładnie diagnozują stan zdrowia ubezpieczonego, a zgłoszone zastrzeżenia stanowią wyłącznie polemikę Przewodniczącego Komisji Lekarskiej ZUS z wnioskami wynikającymi z ww. opinii biegłych. W treści pisma procesowego z dnia 20 grudnia 2016 r. organ rentowy wskazywał na rozbieżność opinii biegłego sądowego z opinią konsultanta ZUS oraz okoliczność, że oceny dokonane przez biegłego psychiatrę nie oznaczają niezdolności do jakiejkolwiek pracy w rozumieniu rentowym. W rezultacie Sąd dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłych ze specjalności psychiatria i psychologia celem ustosunkowania się do zarzutów podniesionych przez organ rentowy.

Odnosząc się natomiast do zarzutu organu rentowego zgłoszonego w kolejnym piśmie procesowym z dnia 24 lutego 2017 r. odnośnie tego, że odwołujący może wykonywać proste pracę na stanowiskach przystosowanych do niepełnosprawności, co uzasadnia odmowę przyznania na jego rzecz prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, to wskazać należy, że za osobę niezdolną do pracy uznana jest taka osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Dotyczy to jednak jedynie sytuacji, w której praca miałaby być wykonywana w normalnych warunkach na otwartym rynku pracy. Zupełnie inną sytuacją jest ta, kiedy pracodawca stworzy osobie niepełnosprawnej specjalne, dopasowane do jej niepełnosprawności (stopnia i charakteru) warunki pracy, w których może ona pracować (praca na rynku chronionym). Innymi słowy – można mieć orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i jednocześnie być pracownikiem na rynku chronionym. Wobec powyższego zastrzeżenia, zgłoszone przez organ rentowy nie zasługiwały na uwzględnienie. Niesłuszne są też twierdzenia organu rentowego, że skoro odwołujący może wykonywać proste prace ruchowe to nie można powiedzieć, że jest niezdolny do pracy – organ rentowy wydaje się nie uwzględniać stopnia upośledzenia umysłowego odwołującego, który został oceniony przez biegłych jako pogranicze stopnia umiarkowanego i znacznego, powodujący, że odwołujący nie jest samodzielny i wymaga pomocy.

Odnosząc się natomiast do zarzutu organu rentowego zgłoszonego w następnym piśmie procesowym z dnia 3 marca 2017 r. to wskazanie przez organ rentowy, że nie zgadza się on z opinią biegłej w zakresie stopnia niezdolności do pracy, a opinia uzupełniająca biegłej nie wniosła nic nowego do sprawy i pozostaje rozbieżna z opiniami przedstawionymi przez organ rentowy, stanowi wyłącznie wyrażenie niezadowolenia organu rentowego z opinii biegłego sądowego. Sąd wyjaśnia, że samo niezadowolenie strony z opinii biegłego nie może być podstawą do kwestionowania opinii i powołania nowego biegłego.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy oddalił wnioski organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego z zakresu psychologii oraz innego biegłego sądowego z zakresu psychiatrii.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie Ł. M. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. z dnia 20 lipca 2016 r., znak: (...) jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. 2014 r., poz. 1175 ze zm.), renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1) przed ukończeniem 18 roku życia;

2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia;

3) w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Stosownie zaś do ust.2 powołanego przepisu osobie, która spełnia warunki określone w ust.1 przysługuje:

1) renta socjalna stała – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała;

2) renta socjalna okresowa- jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa.

Z dyspozycji art. 15 ustawy o rencie socjalnej wynika, że ustawodawca w ramach oceny, czy spełnione zostały przesłanki do przyznania opisanego powyżej świadczenia nakazał odpowiednio stosować art. 12-14 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które zawierają legalne definicje całkowitej i częściowej niezdolności do pracy. Mianowicie, przepis art. 12 ust. 1 powołanej ustawy wskazuje, że za całkowicie niezdolną do pracy należy uznać osobę, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Z kolei przepis art. 12 ust. 3 ustawy za częściowo niezdolną do pracy uznaje osobę, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Dokonując oceny stanu zdrowia ubezpieczonego, należy mieć także na uwadze, że w rozumieniu przepisów ustawy emerytalnej, o niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2000 roku, sygn. akt II UKN 113/00). Ocena całkowitej niezdolności do pracy, w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy, co do zasady wymaga wiadomości specjalnych. W takiej sytuacji, sąd nie może orzekać wbrew opinii biegłych sądowych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 2009 r., III UK 30/09).

W świetle przytoczonych przepisów kwestią, od której uzależniona była zasadność odwołania Ł. M. było zatem ustalenie, czy odwołujący jest osobą całkowicie niezdolną do pracy i czy niezdolność ta powstała z powodu naruszenia sprawności organizmu powstałej w ww. okresach.

Celem rozstrzygnięcia powyższych wątpliwości, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych z zakresu psychiatrii i psychologii, jako właściwych ze względu na występujące u ubezpieczonego schorzenia. W sporządzonych przez siebie opiniach biegli sądowi wypowiedzieli się w kwestii zdrowia odwołującego na podstawie oględzin jego osoby oraz zgromadzonej w aktach sprawy i aktach rentowych dokumentacji medycznej. Ich spostrzeżenia i wnioski są logiczne, nie budzą żadnych wątpliwości. Biegli oparli się na kompleksowym materiale dowodowym. Sąd Okręgowy w pełnym zakresie podziela ww. opinie biegłych sądowych z zakresu psychiatrii i psychologii, którzy w sposób jednoznaczny wskazali, że współistnienie u odwołującego schorzeń w postaci niedorozwoju umysłowego co najmniej umiarkowanego stopnia, powodującego wybuchy autoagresji, zaburzenia sytuacji społecznych, interpersonalnych, a w szczególności związane z niedoborami intelektualnymi upośledzenie zdolności uczenia się czynią odwołującego niezdolnym do nauczenia się zawodu. W opinie biegłych odwołujący wymaga stałej opieki i wsparcia oraz jest niedojrzały społecznie i życiowo. Uwzględniając wszystkie dotychczasowe rozpoznania, biegli zgodnie stwierdzili, że całość zaburzeń psychicznych powoduje, że Ł. M. jest całkowicie niezdolny do pracy zawodowej na stałe, a naruszenie sprawności jego organizmu powstało w dzieciństwie.

Sąd w całości podziela wnioski i spostrzeżenia zawarte w opiniach ww. biegłych sądowych. Jednocześnie Sąd wskazuje, że potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 września 2008 r., I UK 91/08). Zwłaszcza, że opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00). W efekcie specyfika oceny dowodu z opinii biegłego wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez Sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Odwołanie się przez Sąd do tych kryteriów oceny stanowi więc wystarczające i należyte uzasadnienie przyczyn uznania opinii biegłego za przekonującą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2005 r., II CK 572/04).

Z tych też względów nie ma uzasadnienia wniosek organu rentowego o powołanie kolejnego biegłego (biegłych) w sytuacji, gdy złożona już opinia jest niekorzystna dla strony. Zgłaszając taki wniosek, strona winna wykazać błędy, sprzeczności lub inne wady w złożonych do akt sprawy opiniach biegłych, które dyskwalifikują te opinie, uzasadniając tym samym powołanie dodatkowych opinii. Sąd ma zatem obowiązek dopuszczenia takiego dowodu tylko wówczas, gdy zachodzi tego potrzeba, w szczególności, gdy w sprawie zostały wydane sprzeczne opinie biegłych, przy czym nawet sprzeczność konkluzji opinii biegłych w zakresie zdolności do pracy wydanych w różnym czasie (np. w toczących się kolejno postępowaniach z udziałem tych samych stron) nie powoduje obowiązku sięgania przez sądy po instrumenty wymienione w art. 286 k.p.c. W realiach rozpoznawanej sprawy, biegli logicznie i konsekwentnie wyjaśnili przyjęte w opinii założenia i wnioski, które w sposób szczegółowy uzasadnili. Nie było zatem potrzeby powoływania kolejnych biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii, skoro biegli sądowi ww. specjalności w sposób jednoznaczny określili zarówno stopień, jak i okres niezdolności odwołującego do pracy.

Reasumując powyższe rozważania natury prawnej i faktycznej stwierdzić należy ponad wszelką wątpliwość, że odwołujący z uwagi na swój stan zdrowia nie jest zdolny do podjęcia jakiejkolwiek pracy, a zatem jest całkowicie niezdolny do pracy na stałe. Nadto niezdolność ta powstała przed 18 rokiem życia, a zatem wnioskodawca spełnił wszystkie przesłanki do skutecznego ubiegania się o przyznanie prawa do renty socjalnej.

Sąd Okręgowy, kierując się powyższymi względami uznał zatem odwołanie za zasadne i na mocy art. 477¹⁴§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał Ł. M. prawo do renty socjalnej od dnia 6 maja 2016 r., tj. od dnia, w którym odwołujący ukończył 18 lat, na stałe.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE