UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 21 stycznia 2016 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim, w spawie I C 1435/15, oddalił powództwo Banku (...) S.A. z siedzibą w W. przeciwko S. O. o zapłatę.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

na postawie wniosku o przyznanie limitu kredytowego z 16 maja 2007 roku i wniosku o nadanie kodu z 30 lipca 2008 roku strony zawarły umowę rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowego, karty kredytowej, korzystania z kanałów bankowości elektronicznej z 16 maja 2007 roku i umowę pożyczki gotówkowej nr (...) z 10 października 2014 roku z limitem pożyczki 10.000,00 zł, z zastrzeżeniem, że „uruchomienie środków nastąpi najpóźniej w ciągu 7 dni po przyjęciu przesz Bank dokumentów potwierdzających skuteczne ustanowienie prawnych zabezpieczeń”.

Powód wskazał, że jego roszczenie wynikało z umowy karty kredytowej. Przedłożył wypowiedzenie umowy kredytu z 24 lutego 2015 roku, z którego wynikało, że stan zadłużenia pozwanego wynosił 13.112,65 zł, w tym zadłużenia przeterminowanego 817,54 zł. Wypowiedzenie zostało wystosowane na adres pozwanego: ul. (...) wskazany w umowie pożyczki, jako adres korespondencyjny pozwanego. Jedynie wezwanie przedsądowe zostało wysłane na adres ul. (...) w T., który jednak był podany w umowie kredytowej, jako adres zamieszkania pozwanego. Kwestia adresu nie miała wpływu na ocenę stanu prawnego w niniejszej sprawie, co wynika z poniższych wywodów. Przedłożył ponadto powód wyciąg z ksiąg bankowych z 21 kwietnia 2015 roku, z którego wynikało, że z tytułu pożyczki nr (...) zobowiązanie pozwanego na dzień 21 kwietnia 2015 roku wynosiło 11.586,49 zł i obejmowało należność główną w wysokości 10.900,70 zł oraz odsetki umowne od dnia 4 listopada 2014 roku do dnia 19 kwietnia 2015 roku w kwocie 672,59 zł. Przedłożył też wyliczenie odsetek. Ponadto przedłożył wyciąg z rachunku kredytowego za okres od dnia 10.10.2014 roku do dnia 20.04.2015 roku, z którego wynikało, że nie było w tym okresie żadnych wpływów na rachunek kredytowy.

W toku niniejszego procesu powód przedłożył również płytę CD, która po uruchomieniu zawierała jedynie nieczytelne algorytmy, na okoliczność potwierdzenia zawarcia umowy oraz Regulamin kredytów i pożyczek udzielanych klientom indywidualnym przez Bank (...) S.A. i Regulamin ogólny otwierania prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych w Banku (...) S.A., które stanowiły załączniki do umów zawartych pomiędzy stronami. Brak mocy dowodowej płyty CD nie miał wpływu na wynik postępowania dowodowego, wobec braku kwestionowania faktu zawarcia umów.

Na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd ustalił, że strony zawarły umowę pożyczki gotówkowej nr (...) z limitem kredytowym 12.626,00 zł. oraz umowę rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowego, innych rachunków bankowych, karty (...)i korzystania z kanałów bankowych.

W zasadzie fakt zawarcia tych umów oraz ich treść nie była przez strony kwestionowana, ich treść wynikała też z przedłożonych umów z załącznikami. Dokumenty te nie budziły wątpliwości, ani nie zostały w toku procesu zaprzeczone, stąd też zgodnie z ogólnymi regułami dowodowymi, określonymi w przepisach art. 221 i nast. k.p.c. stanowiły dowód na okoliczność łączącego strony stosunku zobowiązaniowego, jakim były umowy bankowe: pożyczki i kredytu na rachunku bankowym.

W niniejszej sprawie spornym było, czy w związku z zawarciem umów bankowych powstało po stronie pozwanego zadłużenie w dochodzonej wysokości. Pozwany zakwestionował w sprzeciwie istnienie takiego zobowiązania, stąd też powód, zgodnie z ogólną zasadą ponoszenia ciężaru dowodowego, określoną w art. 6 kodeksu cywilnego zobowiązany był do wykazania, że pozwany skorzystał z limitu kredytowego, że istotnie przekazano mu kwotę kredytu, w jakiej wysokości, kiedy do tego doszło i że kwoty tej nie zwrócił. Innymi słowy powód winien był udowodnić powstanie i istnienie dochodzonej wierzytelności i jej wysokość. Należało mieć na uwadze, że samo zawarcie umowy pożyczki lub innej umowy bankowej /kredytowej/ nie tworzy zobowiązania do zapłaty po stronie pożyczkobiorcy. Umowy bankowe uregulowane są w art. 725 - 733 kodeksu cywilnego oraz w art. 49 - 68 Ustawy Prawo bankowe. Samo zawarcie umowy pożyczki gotówkowej, na którą powoływał się powód nie powodowało samo w sobie powstania zadłużenia po stronie pożyczkobiorcy. Zgodnie bowiem z Regulaminem kredytów i pożyczek /.../, który był integralną częścią zawartej przez strony umowy „Kredyt jest uruchamiany po spełnieniu warunków określonych w Umowie” /vide: § 4 ust. 2 Regulaminu/. Tymczasem powód w ogóle nie wykazał, że udostępnił pozwanemu przyznany limit kredytowy w określonej kwocie, a następnie że pozwany wykorzystał ten limit i nie dokonał terminowej spłaty. Powód nie przedłożył bowiem żadnego wyciągu, które powinny być wysyłane klientom z częstotliwością miesięczną i zawierać informacje o saldach i obrotach na rachunkach prowadzonych przez posiadacza rachunku /vide: § 78 ust. 1 Regulaminu Ogólnego otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych w banku (...) S.A.7. Jedyny wyciąg, jaki przedłożył powód, znajdujący się na k. 50 akt obrazował brak wpływów w okresie od 20 października 2014 roku do 20 kwietnia 2015 roku i w żaden sposób nie dowodzi, że pozwany otrzymał kredyt w wysokości opisanej w umowie przez faktyczny dostęp do tych środków oraz - co istotne - że pozwany nie dokonał terminowej spłaty tych środków. Tym samym powód w żaden sposób nie udowodnił, że pozwany otrzymał kwotę pożyczki i że jej nie zwrócił, a także w jakim okresie pozostawał w opóźnieniu w spłacie, uzasadniającym naliczenie odsetek umownych. Brak tych danych, które niewątpliwie wynikać powinny z wyciągów z rachunku - niezależnie, czy w formie papierowej, czy elektronicznej - uniemożliwił Sądowi jakąkolwiek powództwa w zakresie wysokości żądania pozwu i terminu wymagalności ewentualnego roszczenia. Powód - pomimo wykazania istnienia umów bankowych zawartych z pozwanym - nie wykazał, że spełnił swoje świadczenie wzajemne, tj. że przekazał pozwanemu środki pieniężne w ramach umowy kredytowej i że pozwany nie dokonał terminowej ich spłaty.

Słusznie zarzucał pozwany, że wyciągi z ksiąg bankowych oraz inne dokumenty banku, jak wypowiedzenie umowy z wyliczonym tam zadłużeniem nie mogły stanowić uprzywilejowanego dowodu na okoliczność powstania zadłużenia po stronie pozwanego. Na skutek orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2011 roku, sygn. akt: P 7/09. art. 95 ust. 1 Prawa Bankowego w części, w jakiej nadawał moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, stał się niezgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 zd. 1 i art. 76 Konstytucji. Tym samym wyciągi z ksiąg bankowych stanowią obecnie dokumenty prywatne, a więc poświadczają jedynie to, że ich wystawca złożył oświadczenie zawarte w tym dokumencie. Wobec zaprzeczenia ich prawdziwości przez pozwanego ciężar dowodowy spoczywał na powodzie. Zgodnie z art. 6 kodeksu cywilnego ’’Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne". Zgodnie z tą regułą na powodzie ciążył obowiązek udowodnienia zasadności całego roszczenia, albowiem pozwany w sprzeciwie zakwestionował wydany w sprawie nakaz zapłaty. Postępowanie sądowe w niniejszej sprawie zainicjowane zostało w postępowaniu elektronicznym, a następnie prowadzone w trybie procesowym. Obecnie obowiązujące przepisy k.p.c. nie przewidują uzupełnienia braków pozwu na wezwanie Sądu, za wyjątkiem braków dotyczących pełnomocnictwa /vide: ad. 505 ze zn.37 § 1 k.p.c./ nie zwalnia to jednak strony od dochowania wymogów procesowych, przewidzianych dla danego rodzaju postępowania. W trybie postępowania procesowego strona ma obowiązek wykazania swoich twierdzeń oraz prawo stawiennictwa na rozprawie i złożenia wyjaśnień. Z uprawnień tych powód - mimo istnienia możliwości procesowych i prawidłowego powiadomienia o terminie rozprawy - nie skorzystał. Skutkami niestaranności w działaniu powoda - który jest profesjonalnym podmiotem zawodowa zajmującym się bankowością - Sąd nie mógł obciążyć strony przeciwnej /konsumenta/.

W tej sytuacji roszczenie pozwu, jako nie udowodnione w myśl art. 6 k.c. podlegało oddaleniu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik powoda, zaskarżając wyrok w całości, zarzucając wyrokowi Sądu I Instancji, naruszenie przepisu postępowania, a to art. 233 § 1 kpc, wyrażającego się w braku dokonania przez Sąd I instancji wszechstronnej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, polegającej na jego wybiórczej ocenie, w wyniku czego błędnie został ustalony stan faktyczny.

W związku z tym wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości zgodnie z żądaniem pozwu, zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych, ewentualnie o przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja pełnomocnika powoda - Banku (...) S.A. z siedzibą w W. nie zasługuje na uwzględnienie, skutkiem czego jest jej oddalenie, ponieważ podniesiony przez skarżącego zarzut apelacyjny jest chybiony.

Przede wszystkim podnieść należy, że zgodnie z art. 227 kpc przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Z treści art. 228 kpc wynika zaś, że fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu. Natomiast art. 229 kpc stanowi, iż nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeśli przyznanie nie budzi wątpliwości. Zwrócić nadto należy uwagę na treść art. 232 kpc, iż strony są obowiązane wykazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Zgodnie z art. 233 1 kpc sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. W świetle powyższych unormowań stwierdzić należy, że Sąd ma obowiązek weryfikowania dowodów zgłaszanych w toku postępowania przez strony przede wszystkim z punktu istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy tak, aby nie przedłużać postępowania w sprawie ponad miarę. Niemniej zgodnie z art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Skoro strona powodowa wytoczyła powództwo przeciwko S. O. o zapłatę określonej sumy pieniężnej, winna udowodnić w toku postępowania zawarcie przez strony stosownej umowy, wypłatę udzielonej kwoty pożyczki/kredytu oraz niewykonanie umowy przez dłużnika. Tymczasem ze strony powoda zostały złożone tylko i wyłącznie dokumenty dotyczące zawarcia umowy, wypowiedzenia umowy, co przez pozwanego S. O. nie jest kwestionowane. Pozwany S. O. podniósł jednak, że w ramach zawartej umowy nie pobrał kwoty 10.900,00 zł., a zatem nie ma zobowiązania wobec banku. Na ten zarzut ze strony powoda brak jest reakcji. Podkreślić przy tym szczególnie należy, że w umowie oraz w pozostałych pismach jako numer rachunku bankowego wskazano numer (...) ( k. 20 , 22, 23 ). W zakresie dokonanych transakcji wskazano zaś rachunek kredytowy (...) ( k. 50 ), z którego wynika, iż pobrano prowizję w kwocie 700,00 zł. oraz ubezpieczenie 1.926,00 zł. Nadto odnotowano transakcje z 20 kwietnia 2015 roku w postaci kilku spłat raty kredytowej. Z w/w dokumentu nie wynika w żaden sposób, aby z tego rachunku nastąpiła wypłata jakiejkolwiek kwoty na rzecz lub przez pozwanego S. O.. Nadto brak jest dokumentu, z którego wynikałoby, że wskazany rachunek ma coś wspólnego z zawartą umową, skoro wskazane są dwa różne numery kont. Poza tym w pismach zatytułowanych przedsądowe wezwanie do zapłaty wskazany jest kolejny rachunek (...) ( k. 36 ). Wbrew wywodom apelacji, powództwo zostało oddalone wobec braku wystarczających, jednoznacznych dowodów, z których wynika, że pozwany S. O. istotnie pobrał sporną kwotę, co zostało podniesione jako zarzut. Podniesiony przez stronę przeciwną zarzut należało obalić, składając np. wydruki operacji na koncie, wyciągi przesłane pozwanemu, itd. Powód zaś do w/w zarzutu w żaden sposób się nie odniósł. Nie przedłożył w tym zakresie żadnych nowych dokumentów. A przecież wobec podniesionego zarzutu istotą sprawy jest spór o to, czy pozwany S. O. istotnie pobrał sporną kwotę i czy istotnie zatem winien ją zwrócić. Pamiętać należy, że zawarta umowa dotyczy pożyczki gotówkowej nr (...) z limitem kredytowym 12.626,00 zł. zawarcie umowy nie oznacza, że pozwany faktycznie taką kwotę pobrał. Na tę okoliczność brak jest jakiegokolwiek dowodu wypłaty przedmiotowej kwoty.

Reasumując, Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe w sprawie, prawidło poczynił ustalenia faktyczne, a na ich podstawie wydał prawidłowe rozstrzygniecie. Apelacja powoda stanowi jedynie polemikę z prawidłowym rozstrzygnięciem Sądu I Instancji i jako oczywiście bezzasadna, na podstawie art. 385 kpc, podlega oddaleniu.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, należało orzec, jak w wyroku

……………………………..

SSO Jarosław Gołębiowski

……………………………………. ………………………………………

SSO Dariusz Mizera SSR Aleksandra Szymorek – Wąsek

Na oryginale właściwe podpisy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE