WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Lidzbarku Warmińskim II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Monika Niedziałkowska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Ewa Jodko

przy udziale Prokuratora: Andrzeja Krzywiela

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12.08.2016 r., 24.10.2016 r., 14.12.2016 r., 03.02.2017 r., 20.03.2017 r., 28.04.2017 r., 07.06.2017 r.

sprawy przeciwko

K. G. synowi Z. i J. z domu G.

ur. (...) w O.

P. C. synowi M. i H. z domu K.

ur. (...) w B.

oskarżonym o to, że w dniu 02 kwietnia 2016 r. w O., woj. (...), na ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu oraz z nieletnim, używając wobec A. Ż. przemocy polegającej na biciu go po głowie, przewróceniu na podłoże i przytrzymywaniu, zabrali w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 50,00 zł. na szkodę wymienionego

tj. o czyn z art. 280 § 1 kk

orzeka:

I oskarżonych K. G. i P. C. uznaje za winnych popełnienia zarzucanego im czynu i za to z mocy art. 280 § 1 kk skazuje każdego z nich, a przy zastosowaniu art. 37b kk, z mocy art. 280 § 1 kk wymierza:

a) oskarżonemu K. G. karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz

w zw. z art. 34 § 1 i 1a pkt 1 kk i art. 35 § 1 kk karę 2 (dwóch) lat ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 (czterdziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

b) oskarżonemu P. C. karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności oraz w zw. z art. 34 § 1 i 1a pkt 1 kk i art. 35 § 1 kk karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 (czterdziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

II na mocy art. 63 § 1 i 5 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zalicza:

a)  oskarżonemu K. G. okres zatrzymania w sprawie od dnia 02 kwietnia 2016 r., godz. 21:22 do dnia 04 kwietnia 2016 r., godz. 15:45 oraz w dniu 22 czerwca 2016 r. od godz. 08:30 do godz. 10:50;

b)  oskarżonemu P. C. okres zatrzymania w sprawie od dnia 03 kwietnia 2016 r., godz. 11:25 do dnia 04 kwietnia 2016 r., godz. 14:45

przy przyjęciu, że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

III na mocy art. 46 § 1 kk orzeka wobec oskarżonych środek kompensacyjny w postaci obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę solidarnie na rzecz pokrzywdzonego A. Ż. kwoty 50,00 zł. (pięćdziesiąt);

IV na mocy art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26.05.1982 r. Prawo o adwokaturze w zw. z § 4 ust. 1 i 3, § 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu w zw. z § 22 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii adw. J. C. kwotę 369,00 zł. (trzysta sześćdziesiąt dziewięć), w tym podatek VAT tytułem wynagrodzenia za obronę oskarżonego K. G. z urzędu w postępowaniu przygotowawczym;

V na mocy art. 624 § 1 kpk zwalnia oskarżonych od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Sygn. akt: II K 179/16

UZASADNIENIE

Uzasadnienie dotyczy oskarżonego P. C.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. C. lat 36 ukończył szkołę zawodową oraz liceum, nie przystępując do egzaminu dojrzałości. Z zawodu jest tokarzem. Podejmuje prace dorywcze jako pracownik budowlany. Jest kawalerem. Nie posiada nikogo na utrzymaniu. Nie był karany sądownie.

W dniu 02 kwietnia 2016 r. K. G., ksywa (...) po przyjeździe z W., umówił się w O. przy sklepie „15 (...) zwanym potocznie „sklep wojskowy” - na Osiedlu (...), na piwo z kolegą P. C., ksywa (...).

W godzinach popołudniowych wymienieni na tyłach sklepu wojskowego spożywali alkohol w towarzystwie znajomych P. P. oraz B. T. (1), ksywa (...). Około godz. 18:00 P. P. udał się do domu. Na osiedlu, w rejonie sklepów: „wojskowego” i „blaszaka” przebywał także nieletni M. Z. w towarzystwie swoich kolegów.

Tego samego dnia, w godzinach popołudniowych do O. przyjechał A. Ż., lat 41. Znajdował się w stanie nietrzeźwości (1,02 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu). W drodze do domu zaszedł do sklepu wojskowego, gdzie zakupił piwo. Udał się na tył sklepu w celu spożycia piwa. Zastał tam trzech mężczyzn. Najwyższy z nich, P. C. zażądał od niego wydania wszystkiego, co ma. W reakcji na to pokrzywdzony oświadczył, że nic nie ma. Oskarżony słysząc to, szarpnął A. Ż., co skutkowało jego upadkiem. Na polecenie oskarżonego, pozostali K. G. wraz z nieletnim M. Z. pochwycili pokrzywdzonego za nogi, co umożliwiło P. C. przeszukanie kieszeni leżącego, z której (tylna kieszeń spodni) zabrał w celu przywłaszczenia 50,00 zł. kopiąc go przy tym obutą nogą w okolice głowy. Na skutek krzyków pokrzywdzonego: „ratunku, policja” sprawcy zbiegli.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o następujące dowody:

- częściowo wyjaśnienia oskarżonych: P. C. k 23 – 23v, k – 54, k 223v - 224; K. G. k 59 – 59v, k – 63, k – 224, k – 316v;

- zeznania świadków: D. S. k – 41v, k - 260; A. Ż. k 75v – 77, k 224v – 225, k – 316v; B. T. (1) k – 81v, k 259v – 260, k 381 – 381v; B. S. k – 95v, k 259 – 259v; J. Z. k – 98v, k 288v – 289; S. G. k 108v – 109, k 258 – 258v; M. K. k – 287v; P. J. k – 288v; P. S. k – 288v; R. R. k – 289; S. N. k – 380v; J. N. k – 381; częściowo N. P. k 5v – 6, k 31v – 32v, k – 83v, k 225 – 226, k – 287v, k – 380v, k 381 – 381v; P. P. k 25v – 26, k 346 – 346v; D. O. k 37v – 38, k 258v - 259; U. Z. k 39v – 40, k 287v - 288; T. C. k – 105v, k – 257v;

- dokumenty: notatkę urzędową k – 1; protokół użycia urządzenia Alkometr A.2.0 k – 2; protokół oględzin miejsca k 3 – 4; dokumentację fotograficzną k 7 – 9; protokół zatrzymania oskarżonego k – 15; protokół użycia urządzenia Alkometr A2.0 k – 16; kartę medycznych czynności ratunkowych k – 73; dane osobopoznawcze k – 167; opinię sądowo – psychiatryczną k 194 – 196; kartę karną k – 360; dokumenty z akt sprawy tut. Sądu III wydział Rodzinny i nieletnich o sygn. akt: III Nkd 65/16 k 368 – 379;

Oskarżony P. C. w toku śledztwa nie przyznał się do zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, iż przebywał gdzieś do godz. 18:00 z K. G., B. T. (2) i P. P. na osiedlu, gdzie spożywali alkohol. Wskazał, że około godz. 18:00 opuścił towarzystwo wspólnie z P. P., zaś G. z T. pozostali na ławce. Jak podał, dnia następnego dowiedział się od ludzi, że G. wczoraj coś narozrabiał (k 23 – 23v; k – 54).

Przed Sądem oskarżony P. C. zaprzeczył sprawstwu. Potwierdził uprzednio złożone wyjaśnienia. Jak dodał, gdzieś po godz. 17:00 udał się do domu (k – 223v – 224).

Sąd zważył, co następuje:

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy - zdaniem Sądu - pozwala na przypisanie oskarżonemu sprawstwa zarzucanego mu czynu popełnionego w warunkach współsprawstwa z innymi osobami.

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom P. C. (k 23 – 23v, k – 54, k 223v – 224) oraz K. G. (k 59 – 59v, k – 63, k – 224, k – 316v) w tej części, w jakiej wykazują zbieżność z poczynionymi ustaleniami faktycznymi w sprawie, a mianowicie co do ich bytności na miejscu zdarzenia, w pozostałym zakresie Sąd odrzucił ich depozycje jako wyraz przyjętej linii obrony zmierzającej do uwolnienia się od odpowiedzialności karnej za zarzucany im czyn.

Dodatkowo za nieprawdziwością wyjaśnień oskarżonego K. G. przemawia ich chwiejność, brak konsekwencji (pierwotnie utrzymywał, iż ze spotkania przy sklepie kojarzy jedynie P. C., przy ponownym przesłuchaniu wyjaśnił, iż był z nimi także B. T. (1), by w toku postępowania sądowego być utwierdzonym w przekonaniu, że z pokrzywdzonym poszarpał się B., że uderzył pokrzywdzonego, nie żądając jednakże od niego żadnych pieniędzy), zasłanianie się niepamięcią co do kluczowych fragmentów zajścia, przy jednoczesnym wykazywaniu się pewnością co do tego, że oskarżony P. C. „wypił jedno piwo i sobie poszedł, on nie stał z nami przez cały czas” (k – 59).

Oskarżony P. C. przecząc swemu sprawstwu niezmiennie utrzymywał, iż około godz. 17:00 – 18:00 udał się wraz z P. P. do domu tj. w kierunku ul. (...), gdzie pozostawał i nigdzie nie wychodził. Powyższe zdaje się potwierdzać świadek P. P. podając, że wraz z nim towarzystwo opuścił C. (k 25v – 26, k 346 – 346v). Depozycjom tychże zadają jednakże kłam zeznania świadka D. S. (k – 41v, k – 260) – funkcjonariusza policji - który podał, iż około godz. 18:00, podczas patrolu ul. (...), w rejonie przedmiotowego sklepu widział oskarżonego w towarzystwie innych osób, przy czym, jak zaznaczył, na widok radiowozu, z owej grupy oddalił się w kierunku ul. (...) jedynie P. P., zaś pozostali, w tym P. C., pozostali. Co ważne, z relacji świadka P. J. (k – 288v) - wspartej treścią notatki urzędowej sporządzonej na okoliczność obecności pokrzywdzonego w towarzystwie N. P. w Komisariacie Policji w O. zaraz po zdarzeniu (k – 1) wynika, iż na skutek powziętych informacji co do sprawców rozboju, policjanci udali się m.in. do miejsca zamieszkania oskarżonego P. C., lecz zastano tam zamknięte drzwi, nikt nie otworzył. Powyższe poddaje w wątpliwość depozycje oskarżonego w omawianym zakresie. Tychże wątpliwości nie rozwiewają i nie tłumaczą depozycje świadka T. C. (k – 105v, k – 257v), który podał, iż brat wrócił wieczorem, o normalnej porze do domu. Jak zaznaczył przed Sądem, nie jest pewien czy brat był już w domu, gdy on, około godz. 20:00 – 21:00 powrócił do miejsca zamieszkania (k – 257v).

Niezależnie od powyższego, wyjaśnienia oskarżonych w części, w której nie zasługują na podzielenie, pozostają w oczywistej sprzeczności z zeznaniami świadka N. P. złożonymi w toku śledztwa (k 5v – 6, k 31v – 32v, k – 83v) wspartymi zeznaniami A. Ż. (k 75v – 77, k 224v – 225, k – 316v), które Sąd uznał za prawdziwe i w oparciu w głównej mierze o nie poczynił ustalenia faktyczne.

Zeznania pokrzywdzonego wraz z dopełniającymi je twierdzeniami świadka N. P. we wskazanej części, wespół z dowodami z dokumentów w postaci protokółu oględzin miejsca (k 3 – 4), dokumentacji fotograficznej (k 7 – 9) oraz karty medycznych czynności ratunkowych (k – 73) odnoszących się do rodzaju i lokalizacji obrażeń, jakich doznał A. Ż. (powierzchowny uraz głowy, rana prawego łuku brwiowego) tworzą – w ocenie Sądu – spójną, logiczną, wzajemnie uzupełniającą się całość oddającą rzeczywisty przebieg wydarzeń za sklepem wojskowym na Osiedlu (...) w O..

Dynamika zajścia, późna pora ograniczająca możliwości obserwacji, stan nietrzeźwości, w jakim znajdował się pokrzywdzony (k – 2), nieznajomość napastników, odmienna/różna perspektywa, z jakiej każdy z obecnych na miejscu zdarzenia czynił obserwację zachowań poszczególnych jego uczestników, nie pozostają bez znaczenia dla odbioru, a następnie przekazu relacjonowanych treści, nie wolnych od przeinaczeń, nieścisłości, które jawią się w realiach niniejszej sprawy jako naturalne i zgoła pożądane, w żaden sposób nie deprecjonując ich w całości i nie umniejszając ich wartości dowodowej. Wręcz przeciwnie świadczą o zachowanym obiektywizmie ich relacji odnoszącej się przecież do zdarzeń cechujących się szybkością następujących po sobie sekwencji zachowań. Warto podkreślić, iż zarówno świadek N. P., jak i sam pokrzywdzony są osobami obcymi w stosunku do oskarżonego P. C., a co za tym idzie nie sposób w ich depozycjach doszukiwać się treści ukierunkowanych na celowe , interesowne pomawianie go o zachowania sprzeczne z prawem.

Przyjmując za A. Ż. został on, przebywając na tyłach sklepu osiedlowego, zaatakowany słownie przez jednego z mężczyzn (na tle pozostałych dwóch krępych, przy czym jeden z nich mógł być jego postury, ten wyróżniał się wzrostem), który żądał od niego wydania wszystkiego, co posiada, po czym wobec braku zgody, został przez niego szarpnięciem powalony na ziemię, a na skutek dołączenia pozostałych dwóch sprawców działających na polecenie tego wysokiego, którzy pochwycili go za nogi, leżącego miał kopać w okolice głowy ten wysoki przeszukując jednocześnie kieszeń, z której dokonał kradzieży 50,00 zł. Pokrzywdzony nie rozpoznał na okazanych mu tablicach sprawców rozboju. Dopełnieniem relacji A. Ż. są depozycje świadka N. P., która przypadkowo znalazła się w pobliżu miejsca zdarzenia, obserwując przebieg zdarzenia stojąc na chodniku. Wymieniona konsekwentnie, od początku wskazywała m.in. na oskarżonego P. C. jako jednego z trzech napastników tj. jako tego, który krzyczał do pokrzywdzonego, aby dawał pieniądze i przeszukiwał jego kieszenie kurtki/spodni. W trakcie okazania tablic poglądowych prezentowała pewność co do sprawców rozboju utrzymując, że byli to właśnie P. C. oraz K. G. i nieletni M. Z. wskazując dokładnie na udział każdego z nich w zdarzeniu podkreślając jednoczenie, iż nie była świadkiem tego, by wymienieni bili pokrzywdzonego. Co ważne, tożsamej treści relację, niejako „na gorąco”, zarówno sam A. Ż., jak i N. P. prezentowali zaraz po przybyciu na Komisariat Policji w O., czemu dowodzą zeznania przywołanego już świadka P. J. wsparte treścią przedmiotowej notatki urzędowej (k – 1). Równie istotne jest to, iż świadek N. P. nie potwierdziła obecności B. T. (1) na miejscu zdarzenia, choć wskazała, iż widziała go tego dnia w towarzystwie oskarżonych oraz innych osób w pobliżu sklepu wojskowego, jak spożywał alkohol.

Późniejsze depozycje N. P. złożone na etapie postępowania sądowego w części poddającej w wątpliwość udział oskarżonego P. C. w zajściu (k 225 – 226, k – 287v, k – 380v, k 381 – 381v), nie przekonują i – zdaniem Sądu – ostać się nie mogą w obliczu pewnych i stanowczych wcześniejszych jej zeznań. Wymieniona ową wątpliwość – jak utrzymywała - powzięła na skutek rzekomej rozmowy, której miała być świadkiem w W. pomiędzy B. T. (1), K. G., jej braćmi S. i J. N. oraz M. K., przy czym co ważne, nikt z grona wskazanych osób nie potwierdził, by takowa rozmowa w ogóle miała miejsce bądź by niosła taki przekaz, jak ten prezentowany przez N. P.. Przywołując treść owej rozmowy świadek nie pozostaje do końca konsekwentna tj. raz utrzymuje, iż w myśl tego czego się dowiedziała, to nie C. bił, a właśnie B.: „Ja wskazałam na C. ale mogło dojść do pomyłki biorąc pod uwagę to, co mówił ten B.. Co do G. i Z. nie mam wątpliwości, bo oni stali do mnie bokiem, a ten co przeszukiwał był ode mnie odwrócony i po posturze myślałam, że to C.” (k – 225v), by po chwili, podczas tego samego przesłuchania wskazać, iż „ Na W. B. powiedział, że C. przeszukiwał pokrzywdzonego, G. z Z. go trzymali, a potem ten B. miał sam uderzyć” (k – 226) tj. nie negować de facto uczestnictwa oskarżonego P. C. w rozboju.

Zeznania pozostałych świadków: B. S. (k – 95v, k 259 – 259v), J. Z. (k – 98v, k 288v – 289), S. G. (k 108v – 109, k 258 – 258v), P. S. (k – 288v), R. R. (k – 289), D. O. (k 37v – 38, k 258v – 259) oraz U. Z. (k 39v – 40, k 287v – 288) nie wniosły istotnych treści do sprawy, a co za tym idzie w szczególności nie przyczyniły się do wyjaśnienia roli, jaką odegrał oskarżony P. C. w zdarzeniu na szkodę A. Ż.. Depozycje tychże odwołują się ogólnie do wiedzy na temat tego, że takowe zajście w ogóle miało miejsce, do udziału nieletniego w rozboju oraz zasłyszanych informacji na temat ewentualnych, rzekomych sprawców pobicia pokrzywdzonego za sklepem wojskowym.

Reasumując wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że oskarżony P. C. podlega odpowiedzialności karnej za przypisany mu występek z art. 280 § 1 kk.

Sąd podzielił stanowisko Prokuratora odnośnie opisu zarzucanego oskarżonemu czynu, jak i przyjętej kwalifikacji prawnej.

Przestępstwo rozboju charakteryzuje się kierunkowością działania sprawcy. Musi on zmierzać do dokonania kradzieży, używając do realizacji tego celu przemocy wobec osoby, groźby natychmiastowego jej użycia albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności. Jest to więc przestępstwo umyślne, które można popełnić jedynie z zamiarem bezpośrednim, tak co do celu działania, jak i używanych środków. Zastosowanie rozbójniczych środków musi nastąpić przed lub w czasie dokonywania kradzieży, aby przełamać lub uniemożliwić opór posiadacza przedmiotu kradzieży.

Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy należy podnieść, iż z ustaleń faktycznych Sądu wynika, iż oskarżony P. C. swoim zachowaniem - działając w warunkach współsprawstwa z innymi ustalonymi osobami, w tym nieletnim (należy od razu w tym miejscu podkreślić, iż w myśl wyrażonej w art. 8 § 1 kpk zasady jurysdykcyjnej samodzielności sądu karnego, sąd ten poza związaniem prawomocnymi rozstrzygnięciami sądów kształtującymi prawo lub stosunek prawny (§ 2), samodzielnie rozstrzyga wszystkie zagadnienia zarówno prawne, jak i faktyczne, jakie wyłoniły się w rozpatrywanej sprawie i nie wiążą go inne rozstrzygnięcia sądów, w tym przypadku sądu rodzinnego w sprawie o sygn. akt: III Nkd 65/16 k 368 – 379, a dotyczące udziału nieletniego M. Z. w zdarzeniu), używając wobec A. Ż. przemocy – poprzez szarpnięcie spowodowanie jego upadku oraz kilkukrotne kopnięcie go w okolice głowy obutą nogą przy przytrzymywaniu go przez pozostałych współsprawców – zabrał w celu przywłaszczenia, po uprzednim przeszukaniu tylnej kieszeni jego spodni pieniądze w kwocie 50,00 zł., czym wyczerpał znamiona występku rozboju opisanego w art. 280 § 1 kk.

Sąd - kierując się ogólnymi dyrektywami i zasadami sądowego wymiaru kary określonymi w art. 53 § 1 i 2 kk - uznając oskarżonego za winnego popełnienia przypisanego mu czynu wymierzył mu, przy zastosowaniu art. 37b kk, karę mieszaną tj. karę 4 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym (pkt Ib wyroku).

Oceniając stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu jako wysoki, Sąd miał na względzie zarówno rodzaj naruszonego przestępstwem dobra, jakim jest cudza własność oraz cudze zdrowie, sposób i okoliczności popełnienia czynu (zachowanie wobec przypadkowo spotkanej osoby po uprzednim spożyciu alkoholu), jak również rodzaj wyrządzonej szkody (obrażenia ciała odniesione przez pokrzywdzonego; stosunkowo nieznaczna wartość zabranej kwoty).

Obok znacznego stopnia karygodności czynu, Sąd wziął pod uwagę również stopień zawinienia, który – zważywszy na różny stopień aktywności współoskarżonych w przestępstwie – wobec P. C. był znacznie większy, niż wobec pozostałych współsprawców.

W procesie wymiaru kary wobec oskarżonego P. C. Sąd poczytał jako okoliczność łagodzącą uprzednią niekaralność (k – 360).

Ferując karę Sąd nie dopatrzył się szczególnych okoliczności obciążających.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, iż wymierzona oskarżonemu kara mieszana pozwoli na efektywne oddziaływanie prewencyjne i da mu szansę wyrobienia w nim pożądanej przez prawo postawy ukierunkowanej na przestrzeganie porządku prawnego. Stąd też wymierzoną karę uznać należy za w pełni adekwatną do stopnia zawinienia oraz społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu.

Stosownie do brzmienia art. 63 § 1 i 5 kk Sąd zaliczył oskarżonemu P. C. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w niniejszej sprawie (pkt IIb wyroku).

W obliczu złożonego przez pokrzywdzonego A. Ż. wniosku o naprawienie szkody (k – 225), Sąd w pełni przychylił się do zgłoszonego żądania, zasądzając w myśl art. 46 § 1 kk od oskarżonych solidarnie na rzecz pokrzywdzonego kwotę 50,00 zł. odpowiadającą w swej wysokości utraconej na skutek rozboju sumie pieniędzy (pkt III wyroku).

Na mocy art. 624 § 1 kpk Sąd zwolnił oskarżonego P. C. w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych uznając, iż ze względu na sytuację finansową, w jakiej aktualnie się znajduje (bez majątku, bez stałego dochodu), uiszczenie ich byłoby dla niego zbyt uciążliwe (pkt V wyroku).