Sygn. akt VI Ga 81/17
Dnia 27 czerwca 2017 r.
Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VI Gospodarczy
w składzie:
Przewodniczący SSO Małgorzata Bartczak – Sobierajska
po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2017 r. w Toruniu
w postępowaniu uproszczonym
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo-akcyjnej w P.
przeciwko A. R.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 13 marca 2017 r., sygn. akt V GC 844/15 upr
1) prostuje oczywistą omyłkę rachunkową w punkcie I (pierwszym) wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 13 marca 2017 r. w ten sposób, że w miejsce zasądzonej kwoty 668,75 zł (sześćset sześćdziesiąt osiem złotych siedemdziesiąt pięć groszy) należy wpisać kwotę 768,75 zł (siedemset sześćdziesiąt osiem złotych siedemdziesiąt pięć groszy),
2) zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda dalszą kwotę 2.791,82 zł (dwa tysiące siedemset dziewięćdziesiąt jeden złotych osiemdziesiąt dwa grosze) z odsetkami ustawowymi do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. od następujących kwot i dat:
- 753,40 zł (siedemset pięćdziesiąt trzy złote czterdzieści groszy) od dnia 17 kwietnia 2012 r.,
- 144,22 zł (sto czterdzieści cztery złote dwadzieścia dwa grosze) od dnia 17 sierpnia 2012 r.
- 270,60 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych sześćdziesiąt groszy) od dnia 16 września 2012 r.,
- 270,60 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych sześćdziesiąt groszy) od dnia 16 października 2012 r.,
- 270,60 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych sześćdziesiąt groszy) od dnia 17 listopada 2012 r.,
- 270,60 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych sześćdziesiąt groszy) od dnia 18 grudnia 2012 r.,
- 270,60 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych sześćdziesiąt groszy) od dnia 17 stycznia 2013 r.,
- 270,60 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych sześćdziesiąt groszy) od dnia 16 lutego 2013 r.,
- 270,60 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych sześćdziesiąt groszy) od dnia 16 marca 2013 r.
do dnia zapłaty
oraz w punkcie III (trzecim) w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 662,00 zł (sześćset sześćdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu kosztów procesu,
3) zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 550,00 zł (pięćset pięćdziesiąt złotych ) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
Sygn. akt VI Ga 81/17
Wyrokiem z dnia 1 marca 2017 r., sygn. akt V GC 844/15 upr, Sąd Rejonowy w Toruniu po rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna w P. przeciwko A. R. o zapłatę zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 668,75 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 270,60 zł od dnia 17 kwietnia 2013 r.; od kwoty 183,27 zł od dnia 27 kwietnia 2013 r.; od kwoty 157,44 zł od dnia 20 sierpnia 2013 r.; od kwoty 157,44 zł od dnia 21 października 2013 r. do dnia zapłaty (pkt I. wyroku), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt II. wyroku) oraz zniósł wzajemnie koszty procesu między stronami (pkt III. wyroku).
Sąd I instancji ustalił, że pozwany w dniu 22 listopada 2011 roku zawarł z powodem następujące umowy o świadczenie usług lokalizacji: umowę nr (...), a w dniu 4 stycznia 2012 roku dodatkowo umowę nr (...), których przedmiotem była lokalizacja pracy pojazdów pozwanego, a także umowę najmu nr (...) urządzeń S. 3 niezbędnych do realizacji umowy o świadczenie usług lokalizacji.
W związku z zawartymi umowami pozwany nie uregulował należności wynikających z następujących faktur: (...)/ (...)/04 z 2 kwietnia 2012 r. na kwotę 753,40 zł, (...)/ (...)/08 z 1 sierpnia 2012 r. na kwotę 144,22 zł, (...)/ (...)/09 z dnia 1 września 2012 r. na kwotę 270,60 zł, (...)/ (...)/10 z 1 października 2012 r. na kwotę 270,60 zł, (...)/ (...)/11 z dnia 2 listopada 2012 r. na kwotę 270,60 zł, (...)/ (...)/12 z 3 grudnia 2012 r. na kwotę 270,60 zł, (...)/ (...)/01 z 2 stycznia 2013 r. na kwotę 270,60 zł, (...)/ (...)/02 z dnia 1 lutego 2013 r. na 270,60 zł, następnie fakturę oznaczoną numerem (...)/ (...)/03 z 1 marca 2013 r. na kwotę 270,60 zł, fakturę (...) (...)/04 z 2 kwietnia 2013 r. na kwotę 270,60 zł, (...)z 12 kwietnia 2013 r. na kwotę 183,27 zł, fakturę (...)z 5 sierpnia 2013 r. na kwotę 157,44 zł i fakturę (...)z 6 października 2013 r. na kwotę 157,44 zł.
Pozwany pomimo upływu wyznaczonych terminów płatności nie uregulował należności powodowi. Wezwaniem z 6 sierpnia 2014 r. oraz przedsądowym wezwaniem do zapłaty z 16 września 2014 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty należności wynikających z powołanych wyżej faktur. Pomimo upływu dodatkowych terminów, należność dochodzona niniejszym pozwem nie została uregulowana.
W dalszej kolejności Sąd meriti wskazał, że powyższy stan faktyczny ustalony został na podstawie dowodów z dokumentów, w tym z umów o świadczenie usług, umów najmu, regulacji promocji, a także faktur VAT oraz wezwań do zapłaty.
Przechodząc do rozważań prawnych Sąd Rejonowy stwierdził, że dał wiarę dowodom z dokumentów w całości, gdyż nie budziły one wątpliwości co do swojej prawdziwości, a żadna ze stron nie zakwestionowała ich skutecznie. Jedyną okolicznością sporną w niniejszej sprawie było to, czy pozwany mógł skutecznie przedstawić zarzut przedawnienia dochodzonych pozwem należności. Jak wynika z treści art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.
W związku z powyższym, Sąd a quo podkreślił, iż zasadniczą kwestią było ustalenie charakteru umowy, jaka łączyła strony niniejszego procesu. Strony nazwały łączące je umowy umowami o świadczenie usług, jednakże w ocenie Sądu I instancji zgodny zamiar i wola stron powinny być badane przez Sąd w celu ustalenia rodzaju tych umów. Sąd Rejonowy wskazał, że z treści umów, z których część była całkowicie nieczytelna, z uwagi na zbyt mały rozmiar czcionki, wynika jednak, że pozwany zawarł z powodem umowy, na podstawie których powód przekazał pozwanemu sygnał elektroniczny umożliwiający lokalizację samochodu powoda w terenie. W ocenie Sądu I instancji, tego typu umowa może być zaliczana do szeroko rozumianych umów o świadczenie usług, gdyż chodziło tu o wykonanie konkretnych, przewidzianych w umowie czynności faktycznych. Powyższe zostało potwierdzone dodatkowo przez pełnomocnika powoda na rozprawie w dniu 1 marca 2017 r.
Mając powyższe na uwadze, Sąd meriti powołał dyspozycję art. 750 k.c., zgodnie z którą do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Tym samym, według Sądu Rejonowego, do łączących strony umów będą miały zatem zastosowanie przepisy dotyczące przedawnienia przy umowach zlecenia. Z artykułu 751 pkt 1 k.c. wynika, że z upływem lat dwóch przedawniają się roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności. Wobec podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia, Sąd I instancji ustalił, że dochodzone pozwem roszczenie uległo przedawnieniu ponad kwotę 668,75 zł, jak bowiem podkreślił, wszystkie te kwoty były wymagalne już przed wniesieniem pozwu do Sądu Rejonowego w Lublinie, co miało miejsce w dniu 30 marca 2015 r. Nie uległy natomiast przedawnieniu roszczenia wynikające z faktur wskazanych na kartach od 59 do 62 akt.
W związku z powyższym, Sąd a quo wyjaśnił zarazem, że termin wymagalności ww. faktur VAT upłynął dopiero po wniesieniu pozwu w niniejszej sprawie, wniesienie pozwu zaś skutkowało przerwaniem biegu przedawnienia.
Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia w zakresie pkt I. sentencji wyroku Sąd Rejonowy wskazał art. 750 k.c. w związku z artykułem 481 § 1 k.c. Jak nadmienił, w pozostałym zakresie na podstawie cytowanych wyżej przepisów, powództwo jako pozbawione uzasadnionych podstaw podlegało oddaleniu. Za podstawę orzeczenia o kosztach procesu Sąd meriti przyjął natomiast art. 100 k.p.c.
Od powyższego wyroku apelację wniósł powód zaskarżając przedmiotowy wyrok w części oddalającej powództwo oraz orzekającej o kosztach postępowania, tj. w pkt II i III wyroku.
Zaskarżonemu wyrokowi powód zarzucił:
1. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 750 k.c. w zw. z art. 751 pkt 1 k.c. poprzez ich zastosowanie i przyjęcie, że umowy zawarte pomiędzy stronami (umowa najmu oraz umowa o świadczenie usług lokalizacyjnych pojazdów), z uwagi na to, że ich przedmiotem jest wykonanie konkretnych, przewidzianych w umowie czynności faktycznych, stanowią umowy o świadczenie usług w rozumieniu art. 750 k.c. nieuregulowane innymi przepisami prawa, a tym samym, że mają do nich zastosowanie przepisy dotyczące zlecenia, podczas gdy, w ocenie powoda, umowy łączące strony są umowami dostatecznie uregulowanymi innymi przepisami prawa, wobec czego przepisy dotyczące zlecenia, w tym dwuletni termin przedawnienia roszczenia nie mają odpowiedniego zastosowania;
2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 118 k.c. w zw. z art. 120 § 1 k.c. poprzez ich niezastosowanie i w konsekwencji dokonanie błędnej oceny co do okresu przedawnienia roszczeń powoda dochodzonych w niniejszej sprawie;
3. naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c., poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego sprawy wniosków z niego niewynikających, a ponadto sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania i z doświadczeniem życiowym, polegających na uznaniu, że skoro umowy o świadczenie usług lokalizacji obejmują przekazywanie sygnału pozwanemu o położeniu jego pojazdu, to stanowią one umowy o świadczenie usług w rozumieniu art. 750 k.c., konsekwencją czego było błędne przyjęcie, że roszczenie powoda o zapłatę opłaty abonamentowej uległo przedawnieniu w dużej części.
W oparciu o powyższe zarzuty apelujący wniósł o:
1. zmianę zaskarżonego wyroku w części oddalającej powództwo i rozstrzygającej o kosztach procesu, poprzez uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty wskazanej w pozwie w całości wraz z odsetkami ustawowymi od dat i kwot wskazanych w pozwie;
2. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje wg norm przepisanych.
W uzasadnieniu zarzutów apelacji powód podniósł przede wszystkim, że jego zdaniem termin przedawnienia roszczeń dla umów o świadczenie usług lokalizacji pojazdów, jako zbliżonych do umów telekomunikacyjnych, wynosi 3 lata, tj. zgodnie z art. 118 k.c. Tym samym, błędnie Sąd I instancji przyjął, że faktury VAT nr (...) uległy przedawnieniu. Mając jednocześnie na względzie fakt, iż zarówno umowy najmu, jak i umowy o świadczenie usług lokalizacji zostały zawarte przez strony w ramach prowadzonych przez nie działalności gospodarczych, w ocenie powoda, umowa najmu jest umową nazwaną regulowaną przez przepisy k.c., a specyfika i zakres usługi lokalizacji jednoznacznie potwierdza zbliżony jej charakter do usług telekomunikacyjnych, przepisy dotyczące zlecenia, stosownie do art. 750 k.c. nie mogą znaleźć w tym stanie rzeczy zastosowania. W konsekwencji, w opinii skarżącego, roszczenia powoda przeciwko pozwanemu ulegają przedawnieniu według ogólnych zasad wyrażonych w art. 118 k.c., tj. z upływem 3 – letniego terminu przedawnienia.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja była w całości uzasadniona.
Na wstępie należy podkreślić, iż sprawa niniejsza toczyła się w postępowaniu uproszczonym, a zatem w myśl art. 505 9 § 1 1 k.p.c. apelację można oprzeć tylko na wymienionym w pkt 1. zarzucie naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie i wymienionym w pkt 2. zarzucie naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy.
W ocenie Sądu Okręgowego, zarzuty podniesione w apelacji okazały się trafne.
Rację należało przyznać apelującemu, iż umowy o świadczenie usług lokalizacji pojazdów zbliżone są swym charakterem do umów telekomunikacyjnych, w następstwie czego nie sposób zakwalifikować ich do innych umów o świadczenie usług nieuregulowanych w kodeksie cywilnym, o których mowa w art. 750 k.c. W świetle materiału dowodowego sprawy, w tym m.in. w rozumieniu zapisów Regulaminu świadczenia usługi lokalizacji pojazdów, usługa lokalizacji pojazdów polega bowiem na transmisji (redystrybucji) danych zawierających pozycję, dystans prędkość oraz kierunek jazdy pojazdu. Dane w tym zakresie są odbierane z monitorowanych pojazdów, a następnie gromadzone oraz przetwarzane na serwerze. Za transmisję danych i lokalizację pojazdu pobierany jest abonament, analogicznie, jak ma to miejsce w przypadku świadczenia usług telefonicznych (§ 2 Regulaminu). Poza tym, zgodnie z § 10 ust. 11 w zw. z § 10 ust. 10 Regulaminu, usługa lokalizacji oparta jest o prawidłowe przekazywanie danych przy pomocy (...) i (...). W tym stanie rzeczy wadliwe było stanowisko Sądu meriti, według którego umowy o świadczenie usług lokalizacji pojazdów należą do kategorii umów o świadczenie usług, o których mowa w art. 750 k.c. Z racji swojego charakteru i specyfiki, zbliżone są one bowiem najbardziej do umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych, do których zastosowanie znajduje 3 – letni termin przedawnienia roszczeń przewidziany w art. 118 k.c.
Ponadto trafny był zarzut powoda błędnego zastosowania przez Sąd I instancji, do roszczeń wynikających z umów najmu łączących strony, art. 750 k.c. i przyjęcie 2 – letniego terminu przedawnienia, podczas gdy umowy najmu są umowami nazwanymi, uregulowanymi w przepisach kodeksu cywilnego, do których zastosowanie znajduje 3 – letni termin przedawnienia przewidziany w art. 118 k.c.
W myśl art. 505 13 § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku Sądu drugiej instancji w postępowaniu uproszczonym, jeżeli Sąd ten nie przeprowadził postępowania dowodowego, nie wymaga szerszego uzasadnienia.
Mając powyższe na względzie, na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd orzekł jak w pkt II. sentencji wyroku. Jednocześnie należało sprostować oczywistą omyłkę rachunkową w zakresie należności głównej zasądzonej przez Sąd pierwszej instancji.
O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.
Skarga kasacyjna nie służy
Z.
1. (...),
2. (...),
3. (...)
T., dnia 27.06.2017 r.