UZASADNIENIE

W dniu 22 czerwca 2011 r. powódka S. Spółdzielnia Mieszkaniowa w S. wniosła o zasądzenie od pozwanego Ł. M. kwoty 6.320,23 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 maja 2011 r. oraz kwoty 582,21 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu, a nadto zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

Wyrokiem z dnia 27 czerwca 2014 r. Sąd Rejonowy Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, w sprawie o sygn. akt III C 406/12:

I. oddalił powództwo,

II. zasądził od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu w kwocie 1.217 zł w tym koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1 200 zł.

Sąd Rejonowy wydał powyższe rozstrzygnięcie na podstawie następującyh ustaleń faktycznych:

W dniu 23 kwietnia 2001 r. pozwany uzyskał spółdzielcze własnościowe prawa do lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...), znajdującego się w zasobach powodowej Spółdzielni Mieszkaniowej.

Powódka dokonała rozliczenia opłat z tytułu czynszu oraz opłat z tytułu użytkowania przedmiotowego lokalu za okres od lipca 2009 r. do kwietnia 2011 r. ustalając z tego tytułu zadłużenie pozwanego na kwotę 6.320,23 zł, natomiast odsetki za opóźnienie w zapłacie wyliczone do dnia 30 kwietnia 2011 r. na kwotę 580,21 zł. Kwota ta stanowiła jednocześnie rozliczenie kosztów ogrzewania za okres od 1 lipca 2009 r. do 31 sierpnia 2010 r. tj. niedopłatę w wysokości 40,54 zł. Przedmiotowe rozliczenie kosztów ogrzewania dokonane w dniu 4 października (...). zostało doręczone pozwanemu w dniu 2 listopada 2010 r.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za niezasadne.

Sąd I instancji podkreślił, iż podstawę roszczeń powódki stanowił przepis art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Powódka domagała się bowiem od pozwanego zapłaty kwoty 6.902,44 zł, tytułem zaległych należności związanych z jego lokalem mieszkalnym oraz skapitalizowanych odsetek. Pozwany zakwestionował powództwo zarówno co do zasady jak i co do wysokości, dlatego też kluczowe było ustalenie w jaki sposób rozkładał się w niniejszej sprawie ciężar dowodu (art. 6 k.c.).

Podkreślił, iż obowiązek uiszczania przez członków spółdzielni kosztów eksploatacyjnych za przysługujące im lokale wynika z art. 4 ust. 1 w/w ustawy, pozwany zaś nie kwestionował swojego członkostwa w powodowej spółdzielni i nie przedstawił dowodu, iżby uiszczał opłaty za sporny okres, w wysokości w jakiej domagała się powódka. Należało więc przyjąć, że powódka wykazała co do zasady obowiązek pozwanego uiszczania tych kosztów. Wobec jednak zakwestionowania przez pozwanego prawidłowości wyliczenia tych opłat, powódka miała obowiązek wykazać swoje roszczenie także co do wysokości. Sąd I instancji zważył, iż powódka reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, w piśmie procesowym z dnia 26 marca 2012 r. wniosła o powołanie biegłego sądowego z zakresu księgowości na okoliczność poprawności wyliczenia opłat eksploatacyjnych i zadłużenia pozwanego. Postanowieniem z dnia 5 kwietnia 2013 r. Sąd uwzględnił wniosek powódki i dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego. Jednocześnie zobowiązano pełnomocnika powódki do uiszczenia zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 2.000 zł w terminie dwutygodniowym pod rygorem pominięcia czynności. W zakreślonym terminie powódka nie uiściła zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego. Skoro wbrew wynikającemu z art. 130⁴ § 1 k.p.c. strona powodowa, która wnosiła o podjęcia czynności połączonej z wydatkami, nie uiściła zaliczki w oznaczonej wysokości i terminie, to Sąd I instancji za zasadne uznał zastosowanie rygoru przewidzianego w art. 130⁴ § 5 k.p.c. i postanowieniem z dnia 18 czerwca 2014 r. pominął dowód z opinii biegłego z zakresu księgowości i rachunkowości.

Tak argumentując Sąd Rejonowy uznał, iż powódka nie wykazała dochodzonego roszczenia co do wysokości, wobec czego powództwo oddalił orzekając jak pkt I wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik procesu określonej w art. 98 § 1 k.p.c., obciążają nimi powódkę jako przegrywającą proces.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła powódka domagając się jego zmiany poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ewentualnie jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Zaskarżonemu orzeczeniu apelująca zarzuciła naruszenie art. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, art. 5 i 6 k.c. oraz art. 233, 278 § 1 i 328 § 2 k.p.c.

W uzasadnieniu podniosła, iż wbrew twierdzeniu Sądu I instancji, przedstawiła dokumenty pozwalające w pełni ustalić prawidłowość naliczonych pozwanemu opłat. Do pozwu powódka dołączyła rozliczenie kosztów c.o. za sezon grzewczy 2009-2010. Pozwany żadnym dowodem nie podważył prawidłowości tego rozliczenia, a mimo to Sąd dokument ten pominął bez dokonania oceny jego wiarygodności.

Apelująca podkreśliła, iż w sprzeciwie do nakazu zapłaty pozwany przedstawił swoje zastrzeżenia do żądania pozwu. Argumenty pozwanego sprowadzają się do kwestionowania ryczałtowego rozliczania kosztów zużycia wody, prawa powódki do naliczania odsetek za opóźnienie, gdyż kwestię wnoszenia opłat eksploatacyjnych miesza ze swoimi roszczeniami wynikłymi z innych tytułów. Pozwany nie przedstawił do potrącenia żadnych konkretnych należności ani też dowodów ich istnienia. Pozostałe argumenty sprzeciwu to jedynie ogólnikowe stwierdzenia pozwanego, nie zawierające, żadnych zarzutów do konkretnych wyliczeń powódki. Tymczasem w odpowiedzi na sprzeciw powódka odniosła się do zarzutów pozwanego i przedstawiła obszerną dokumentację (w tym uchwały Zarządu), ustalające wysokość opłat w okresie objętym pozwem. Dokumenty te pozwalają na weryfikację poprawności wyliczeń należności powódki za pomocą kalkulatora, a nie biegłego sądowego. Zwróciła uwagę na fakt, że składniki opłat eksploatacyjnych ustalane uchwałami Zarządu, a uchwały takie nie podlegają weryfikacji przez biegłego księgowego, są bowiem elementem polityki finansowej Zarządu. Podkreśliła, iż przy tak obszernym materiale dowodowym opinia biegłego została powołana jako dowód w sprawie jedynie z ostrożności procesowej.

Apelująca podniosła, iż to pozwany wbrew regule wynikającej z art. 6 k.c. nie wykazał, by którekolwiek wyliczenie było wadliwe, a nawet nie wskazał takiego wadliwego wyliczenia. Pozwany nie kwestionował roszczenia powódki pod względem rachunkowym, czy merytorycznym, lecz zarzucił stosowanie niewłaściwych zasad rozliczeń, co nie jest zagadnieniem finansowo - księgowym i nie podlega weryfikacji przez biegłego sądowego. Takiej oceny winien był dokonać Sąd I instancji i zdecydować, czy powódka rozliczała powoda ryczałtem zgodnie z regulaminem, czy nie, czy pozwany ma prawo z opłat eksploatacyjnych potrącać swoje sporne pretensje, czy też nie. Podobnie Sąd I instancji winien był ocenić materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, a złożony przez powódkę i zdecydować, które składniki opłat dają się zweryfikować, które są zgodne z uchwałami Zarządu, a które nie dadzą się rozwikłać bez udziału biegłego i z jakich względów. Po takiej analizie winien był wydać orzeczenie merytoryczne na podstawie dokonanych ustaleń, a nie uchylać się od dokonania jakiejkolwiek oceny dowodów.

Powódka podkreśliła, iż każda osoba, której przysługuje tytuł prawny do lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej na podstawie art. 4 ust. 8 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych ma prawo kwestionować zmiany opłat na drodze sądowej. Pozwany w okresie którego dotyczy pozew był dwukrotnie zawiadamiany o zmianie wysokości opłat, jednak ani razu nie zaskarżył zmiany do sądu. Dopiero gdy Spółdzielnia pozwała dłużnika do sądu, zaczęła się jego reakcja. Sąd I instancji uznał, że co do zasady spółdzielnia ma rację: za użytkowanie mieszkania trzeba płacić, a pozwany nie płacił. Powództwo jednak z ustalonej przez siebie przyczyny formalnej oddalił w całości, co stwarza zagrożenie, że Spółdzielnia, a więc sąsiedzi pozwanego, nigdy należnych jej pieniędzy nie odzyska, bo nie wpłaciła zaliczki na biegłego. W tej sytuacji, w ocenie powódki, zaskarżony wyrok rażąco łamie także art. 5 k.c.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie jej w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja okazała się częściowo zasadna.

Niewątpliwym i niespornym jest, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2013 roku, poz. 1222 ze zm.) członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. W konsekwencji trafnie apelujący podnosi, że obowiązkiem pozwanego jest ponoszenie kosztów utrzymania lokalu i nie sposób aprobować praktyki, aby osoba, której przysługuje prawo do lokalu korzystała z niego bez ponoszenia jakichkolwiek opłat.

Przede wszystkim trafny częściowo okazał się zarzut naruszenia art. 6 k.c. podniesiony przez powódkę.

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy w istocie, pomimo przedłożenia przez powódkę szeregu dowodów, ustalił jedynie, że pozwanemu przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...), co akurat było okolicznością niesporną. Wprawdzie wskazując ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy podał wysokość zadłużenia pozwanego, niemniej jednak ostatecznie uznał, że powódka nie udowodniła swego roszczenia. Sąd Rejonowy przy tym w żaden sposób, pomimo, że wskazał szereg dowodów (strona 2 uzasadnienia), nie odniósł się do nich. W szczególności nie wskazał, którym dowodom dał wiarę, a którym odmówił wiarygodności. Okoliczność, na której skupił się Sąd Rejonowy, iż powódka złożyła wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, a następnie dowód ten w sposób prawidłowy Sąd Rejonowy pominął wobec nieuiszczenia zaliczki, nie zwalnia Sądu z obowiązku oceny innych dowodów zgromadzonych w sprawie. Dokonania powyższego Sąd Rejonowy zaniechał. Nie ustalił bowiem jakie są faktycznie zaległości pozwanego w opłatach za lokal, jak też nie wykazał z jakich względów nie jest to możliwe na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności z jakich względów do oceny przedłożonych przez powódkę uchwał i rozliczeń wymagana jest wiedza specjalna. Również obszerność przedłożonych dokumentów nie zwalnia Sądu Rejonowego z dokonania ich oceny. W tym miejscu wskazać należy na brak profesjonalizmu i nierzetelność strony powodowej w przygotowaniu materiału poddanego osądowi Sądu. Obowiązkiem powódki jest, zgodnie z art. 6 k.c. oraz 232 k.p.c. wskazanie dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzi skutki prawne. Wykonanie dyspozycji powyższych przepisów nie polega na przedłożeniu Sądowi całości dokumentacji posiadanej przez stronę, lecz na wskazaniu konkretnych dowodów, z których roszczenie lub jego składnik wynika. Dokumenty przedłożone przez powoda przy pismach z dnia 26 marca 2012 roku (k – 112) oraz 25 czerwca 2012 roku (k – 360) nie zostały opisane przez powódkę i w istocie w znacznej części nie wiadomo czego mają być dowodem. Przykładowo do pisma z dnia 26 marca 2012 rodu powódka dołączyła szereg dokumentów dotyczących rozliczania opłat za korzystanie z garaży (np. k – 278 – 323), zaś żaden garaż nie był przedmiotem sporu. Nie wiadomo czemu służyło przedłożenie uchwały nr 262/2011 (k – 327) o stawkach za bezumowne korzystanie z korytarzy, uchwały nr 09/01/2011 Rady Nadzorczej (k – 332) o stawkach eksploatacyjnych lokali użytkowych, itd.

Podkreślić należy, że prawidłowo realizując obowiązek dowodzenia wynikający ze wskazanych powyżej art. 6 k.c. i 232 k.p.c. powódka winna przedłożyć wyliczenie opłat za dany miesiąc z wyjaśnieniem poszczególnych składników, a następnie każdy z tych składników uzasadnić, przytaczając odpowiednie uchwały bądź wyliczenia do danej pozycji. Powódka jako podmiot profesjonalny bowiem przede wszystkim musi mieć wiedzę w jaki sposób wyliczyła należności. Natomiast dopiero przy piśmie z dnia 25 czerwca 2012 roku powódka przedłożyła wyliczenia opłat za poszczególne miesiące, co pozwalało na zorientowanie się jakie składniki opłat składają się na należność za dany miesiąc. Powyższe wyliczenia zaś winny stanowić podstawę powództwa i być dołączone przy pozwie, a najdalej w odpowiedzi na sprzeciw. Takie dokładne określenie roszczenia ma służyć koncentracji sporu i właśnie umożliwiłoby pozwanemu wskazanie jakie części opłat kwestionuje. Nie może być akceptowane przerzucanie na sąd czy biegłego ciężaru rozważania czy możliwe jest uzasadnienie i wyliczenie należności na podstawie posiadanych materiałów. Obszerność przedłożonych sądowi materiałów nie jest równoznaczna z należytym wykazaniem swego roszczenia zgodnie z regułami procesu cywilnego.

Stosownie do art. 382 k.p.c. sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 lutego 2000 roku, II UKN 385/99, OSNAPiUS 2001, nr 15, poz. 493, sąd II instancji ma obowiązek dokonać własnej oceny wyników postępowania dowodowego, niezależnie od tego, czy ustaleń dokonuje po przeprowadzeniu nowych dowodów bądź ponowieniu dotychczasowych, czy też wskutek podzielenia ustaleń dokonanych przez sąd pierwszej instancji. (...) apelacji pełnej oznacza, że sąd apelacyjny ma prawo ponownego, w zasadzie niczym nieograniczonego, badania sprawy. W konsekwencji obowiązkiem Sądu Okręgowego było zbadanie sprawy i ocena przedłożonych przez powódkę dowodów.

W niniejszej sprawie powódka wskazała podstawę swego żądania, przywołując na karcie 10 (jako dalszy ciąg uzasadnienia) zestawienie kwot, których domaga się od pozwanego za poszczególne miesiące w okresie od lipca 2009 roku do kwietnia 2011 roku (z wyłączeniem miesięcy styczeń – marzec 2010 roku) oraz wskazując tytuły poszczególnych żądań. Jednocześnie w piśmie z dnia 26 marca 2012 roku (k – 112) powódka odniosła się szczegółowo do wpłat dokonywanych przez pozwanego na poczet tych okresów, przedstawiając wysokość obciążeń i sposób ich rozliczenia. Następnie przy piśmie z dnia 25 czerwca 2014 roku (k – 360) powódka przedstawiła składniki opłat, których domaga się za poszczególne miesiące. Dopiero tak określone żądanie mogło być przedmiotem rozpoznania.

Lokal zajmowany przez pozwanego ma powierzchnię 39,72 m.kw. (odpis przydziału – k – 5).

Za miesiące lipiec – sierpień 2009 roku opłaty za lokal przy ul. (...) wynosiły po 183,38 zł (przy czym za lipiec 2009 roku powódka domaga się jedynie kwoty 49,49 zł). Na opłaty te składały się: centralne ogrzewanie – 71,50 zł, opłata stała za ciepłą wodę – 2,- zł, za domofon – 1,10 zł, odpis na fundusz remontowy za domofon – 0,25 zł, eksploatacja – 64,35 zł, fundusz remontowy – 28,60 zł, podatki i opłaty 5,16 zł oraz wywóz śmieci 10,42 zł. (naliczenia – k – 364, 365). W zakresie rozliczenia wywozu nieczystości powódka przedstawiła odpis uchwały zarządu nr 19/2009 ustalającej stawkę dla osiedla (...) na 10,42 zł na osobę (k – 121), co odpowiada stawce wskazanej w kalkulacji. W zakresie naliczenia stawki eksploatacyjnej oraz podatków i opłat powódka przedstawiła uchwałę zarządu nr 133/2009 (k – 126) ustalającą stawkę eksploatacyjną dla osiedla (...) na 1,62 zł/m2 brutto (co daje stawkę wskazaną w kalkulacji, tj. 1,62 x 39,72m2 = 64,35 zł) oraz stawkę podatków i opłat – 0,13 zł, co także daje kwotę 5,16 zł wskazaną w kalkulacji. Podobnie za zasadne należało uznać opłaty za centralne ogrzewanie – 71,50 zł oraz za ciepłą wodę – 2,- zł, domofon 1,10 zł, fundusz remontowy domofonu 0,25 zł oraz fundusz remontowy 28,60 zł. Wprawdzie opłaty te nie zostały udokumentowane za ten okres, niemniej jednak powódka przedłożyła uchwałę zarządu nr 223/2010 (k – 193) z załącznikami, z której wynika zmiana stawki za centralne ogrzewanie i wysokość poprzedniej stawki. Zważywszy, że pozwany wyraźnie nie kwestionował sposobu naliczenia opłat za centralne ogrzewanie jak i na powszechną wiedzę, że z korzystaniem z lokalu wiąże się konieczność jego ogrzewania, Sąd Okręgowy mając na uwadze wyniki całej rozprawy uznał, te koszty za przyznane (art. 230 k.p.c.). Również w zakresie opłaty stałej za ciepłą wodę opłata ta wynika z uchwały zarządu nr 354/2009 (k – 135) z załącznikiem (k – 136 – 137), przy czym uchwała dotyczy zaliczek na IV kwartał. Niemniej jednak rozliczenie obejmuje III kwartał. W zakresie domofonu kalkulacja została przedstawiona na karcie 213. Również kwota funduszu remontowego nie była kwestionowana. Stawka ta jest nieznaczna, nie przekracza 1,- zł za 1 m², a tym samym nie budzi wątpliwości. Dodatkowo wskazać należy, że w okresie kwiecień 2010 – sierpień 2010 pozwany uiszczał na rzecz powódki kwoty po 198,35 zł, co odpowiada wysokości opłat z pominięciem wyraźnie kwestionowanych przez pozwanego opłat za wodę. Tym samym, z uwagi na brak wyraźnego zakwestionowania innych składników opłat niż opłaty za wodę, wysokość tych opłat należy uznać za wykazaną i przyznaną.

Począwszy od miesiąca września 2009 roku (rozliczenie – k – 366) powódka rozpoczęła obciążanie pozwanego zaliczką za zimną wodę. Za miesiąc wrzesień 2009 roku – 44,58 zł, zaś następnie po 14,86 zł za kolejne miesiące (rozliczenie – k – 367, 368, 369). Łączna suma opłat z uwzględnieniem tej zaliczki wynosiła 198,24 zł. Zaś od stycznia 2010 roku – 198,35 zł. Zważywszy, że opłaty w tej wysokości były przez pozwanego za kolejne miesiące uiszczane, Sąd uznał, że powódka wykazała zasadność swych żądań w zakresie kwot dochodzonych za okres lipiec – grudzień 2009 roku w kwotach odpowiednio 49,49 zł za lipiec, 183,38 zł za sierpień, 228,96 zł za wrzesień oraz po 198,24 zł za październik, listopad i grudzień 2009 roku.

W zakresie roszczeń powódki o zapłatę za ciepłą i zimną wodę wskazać należy, że powódka nie wykazała zasadności swych roszczeń. Przede wszystkim bowiem nie przedłożyła regulaminu oraz statutu, który upoważniałaby ją do obciążania pozwanego znacznymi kwotami (przewyższającymi sumę pozostałych składników opłat). Brak tych dokumentów, wobec wyraźnych zarzutów pozwanego w tym zakresie nie pozwala na ustalenie zasadności i prawidłowości obciążenia pozwanego. Powódka przedłożyła uchwałę zarządu nr 403/2009 (k – 171) tyczącą się nowych stawek opłat za wodę, niemniej jednak wobec braku wykazania podstaw do takiego rozliczenia nie sposób uznać, że prawidłowość obciążenia pozwanego została wykazana. Pozwany w sprzeciwie kwestionował uznaniowość obciążania go ryczałtem za zużycie wody. Analiza zaś powyższej uchwały i załączników do niej, w szczególności pisma z dnia 1 grudnia 2009 roku (k – 175 – 176) potwierdza tezę pozwanego. Rozbieżności w opłatach ryczałtowych pomiędzy osiedlami przekraczają 100%, co budzi wątpliwości w zakresie rzetelności rozliczeń, a przynajmniej wymaga wyjaśnienia, czego powódka zaniechała.

Sąd Okręgowy uwzględnił również roszczenie powódki częściowo za miesiące wrzesień 2010 – kwiecień 2011 roku (k – 378 – 384), z pominięciem obciążenia za wodę. Tutaj wskazać należy, że zmianie ulegały poszczególne składniki opłat, zgodnie z uchwałami znajdującymi się na kartach: w zakresie opłaty eksploatacyjnej – k – 193 (począwszy od listopada 2010 roku do kwoty 83,81 zł), w zakresie opłaty stałej za ciepłą wodę – k – 191, 197, 325 i 32 (począwszy od października 2010 roku – 2,16 zł, od stycznia 2011 – 2,22 zł, zaś od kwietnia 2011 roku – 2,24 zł), stawka podatku uległa obniżeniu do stawki 3,97,- zł, śmieci do stawki 7,96 zł począwszy od lutego 2011 roku. W konsekwencji Sąd Okręgowy uznał zasadność opłat za wrzesień 2010 roku w kwocie 184,90 zł, za październik 185,06 zł, za listopad 2010 roku – 197,37 zł, za grudzień 2010 roku – 32,07 zł (zgodnie z żądaniem pozwu w tym zakresie), za styczeń 2011 roku 197,43 zł, za miesiące luty i marzec 2011 roku po 194,97 zł, zaś za kwiecień 2011 roku – 194,99 zł.

Z tych względów należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda tytułem opłat za okres lipiec 2009 – kwiecień 2011 roku kwotę 2 437,31 zł. Od kwoty tej powódka domagała się odsetek od dnia 1 maja 2011 roku, albowiem odsetki za okres wcześniejszy zostały skapitalizowane. Roszczenie o odsetki znajduje oparcie w regulacji art. 481 k.p.c.

Powódka domagała się zasądzenia odsetek ustawowych za okres lipiec 2009 roku do 30 kwietnia 2011 roku, kapitalizując te odsetki. Z uwagi na zmianę wysokości opłat Sąd Okręgowy dokonał powtórnego obliczenia odsetek, od dnia 16 danego miesiąca, zgodnie ze stawkami, co do których zasadne było obciążenie pozwanego. Obliczenia te obrazuje poniższa tabela:

kwota	suma narastająco	data początkowa	data końcowa	dni	stawka	kwota odsetek
49,49 zł	49,49 zł	2009-07-16	2009-08-15	31	13%	0,55 zł
183,38 zł	232,87 zł	2009-08-16	2009-09-15	31	13%	2,57 zł
227,96 zł	460,83 zł	2009-09-16	2009-10-15	30	13%	4,92 zł
198,24 zł	659,07 zł	2009-10-16	2009-11-15	31	13%	7,28 zł
198,24 zł	857,31 zł	2009-11-16	2009-12-15	30	13%	9,16 zł
198,24 zł	1 055,55 zł	2009-12-16	2011-08-15	608	13%	228,58 zł
184,90 zł	1 240,45 zł	2011-09-16	2011-10-15	30	13%	13,25 zł
185,06 zł	1 425,51 zł	2011-10-16	2011-11-15	31	13%	15,74 zł
197,37 zł	1 622,88 zł	2011-11-16	2011-12-15	30	13%	17,34 zł
32,07 zł	1 654,95 zł	2011-12-16	2012-01-15	31	13%	18,27 zł
197,43 zł	1 852,38 zł	2012-01-16	2012-02-15	31	13%	20,45 zł
194,97 zł	2 047,35 zł	2012-02-16	2012-03-15	29	13%	21,15 zł
194,97 zł	2 242,32 zł	2012-03-16	2012-04-15	31	13%	24,76 zł
194,99 zł	2 437,31 zł	2012-04-16	2012-04-30	15	13%	13,02 zł
						397,04 zł

Z tych względów z tytułu skapitalizowanych odsetek należało zasądzić na rzecz powódki kwotę 397,04 zł. Odsetki od tej kwoty są należne powódce od dnia wniesienia pozwu zgodnie z art. 482 § 1 k.c., tj. od dnia 22 czerwca 2011 roku.

Odnosząc się do podniesionego przez pozwanego zarzutu potrącenia kwoty 11 794,- zł wynikającej ze zobowiązania w wysokości 12 361,18 zł, gdyż w ocenie pozwanego zwrot tej kwoty winien nastąpić w styczniu 2002 roku, a nastąpił w maju 2009 roku, uznać należało zarzut ten za bezzasadny. Kwota przedstawiona do potrącenia są to bowiem odsetki od tejże należności, przy czym pozwany nie wykazał, aby były mu należne. Okoliczność, że nadpłata wkładu budowlanego miała miejsce jest niewątpliwa, natomiast brak jest podstaw do przyjęcia, że powódka miała obowiązek zwrócić tę kwotę pozwanemu w 2002 roku. W szczególności bowiem termin ten nie wynika z żadnego przepisu, jak również pozwany nie przedłożył wezwania do zapłaty kierowanego do powódki, z którego wynikałoby, że powódka pozostaje w opóźnieniu co do zapłaty tej kwoty. Zgodnie z art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Dowodu takowego wezwania pozwany nie przedłożył. Marginalnie tylko dostrzec należy, że gdyby przyjąć zasadność tego zarzutu zaktualizowałby się zarzut przedawnienia tego roszczenia podniesiony z kolei przez powódkę, albowiem zgodnie z art. 118 k.c. termin przedawnienia roszczenia o świadczenia okresowe (tj. odsetki) wynosi 3 lata, przy czym oceny przedawnienia należałoby dokonywać mając na względzie regulację art. 499 zd. 2 k.c., iż ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. należało zmienić zaskarżony wyrok i zasądzić od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2 834,35 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 2 437,31 zł od dnia 1 maja 2011 roku, zaś od kwoty 397,04 zł od dnia 22 czerwca 2011 roku. W pozostałym zakresie apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Orzeczenie o kosztach procesu przed sądem pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym uzasadnia art. 100 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem w razie częściowego uwzględnienia żądań koszty zostaną wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. W niniejszej sprawie ostatecznie powódka wygrała spór w niespełniana 45%, ponosząc przy tym wyższe koszty, gdyż uiszczała wpis od pozwu oraz opłatę od apelacji. Zaszły tym samym przesłanki do wzajemnego zniesienia kosztów procesu.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE