WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2013 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy I Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSR del. do SO Monika Obrębska
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Małgorzata Bednarek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 maja 2013 r. w O.

sprawy z odwołania S. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania S. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

z dnia 13.02.2013r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje S. M. prawo do emerytury począwszy od dnia 03.01.2013r.;

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

W dniu 24.01.2013r. S. M. złożył w Oddziale ZUS w P. Inspektorat w P. wniosek o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Po rozpoznaniu tego wniosku decyzją z dnia 13.02.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił mu prawa do tego świadczenia uznając, że nie udowodnił wymaganego 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

S. M. decyzję powyższą zaskarżył, wnosząc od niej odwołanie. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że ZUS zakwestionował oba świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, jakie przedstawił. Oba dokumenty potwierdzają, że od 01.12.1985r. do 18.12.1996r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że S. M.nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art.184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż pomimo, iż nie jest członkiem OFE i pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat i legitymowania się ponad 25-letnim ogólnym stażem pracy, nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. ZUS nie uznał bowiem jako okresu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 01.12.1985r. do 31.12.1991r. w SKR w S.oraz od 01.01.1992r. do 18.12.1996r. w ZUR w S., ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie został określony charakter prac ściśle według wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze. Ponadto nie powołano się na zarządzenie resortowe. ZUS wskazał, że brak jest także informacji czy ZUR w S.jest następcą prawnym SKRS..

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie S. M. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że podstawą do ubiegania się przez odwołującego o prawo do emerytury jest art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz.1227 ze zm.) w zw. z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), gdyż urodził się on 03.01.1953 roku. Zgodnie z tymi przepisami prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 01.01.1949r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. l powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zasadniczo okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § l ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy (tak: § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.). Zgodnie jednak z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego możliwe jest wykazywanie okoliczności, od których zależy nabycie uprawnień, w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń wszelkimi dowodami (wyrok SN z dnia 06.09.1995r., II URN 23/95, OSNP 1996/5/77, wyrok SN z dnia 02.02.1996r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239).

Wobec zakwestionowania przez organ rentowy przedstawionych przez odwołującego świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach (spełnienie przez odwołującego pozostałych przesłanek warunkujących nabycie uprawnień do wcześniejszej emerytury nie było przez ZUS kwestionowane), zasadniczą kwestią wymagająca przesądzenia w przedmiotowej sprawie było rozstrzygnięcie, czy odwołujący zgromadził 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Na powyższe okoliczności Sąd przesłuchał świadków oraz odwołującego w charakterze strony, przeprowadził też dowód z dokumentów z akt osobowych oraz dokumentów z akt emerytalnych.

Z zeznań świadków J. J.i G. K.wynikało, że pracowali oni razem z odwołującym w SKRS.i ZURS.. J. J.podał, że on rozpoczął pracę w SKR w latach siedemdziesiątych i pracował z przerwą 10 -12 lat. G. K.rozpoczął natomiast zatrudnienie w 1986r. i pracował do 1995r. Obaj świadkowie zgodnie podali, że odwołujący w SKRS.a następnie w ZURS.pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca ciągnika. Latem zajmował się pracami polowymi, opryskami, koszeniem traw, zboża, natomiast zimą głównie przewożeniem wapna, czasem odśnieżaniem, które również wykonywane było ciągnikiem.

Zeznania świadków w pełni korespondują z zeznaniami odwołującego, który zeznał, że w czasie zatrudnienia w SKR w S.i następnie po reorganizacji w ZUR w S.pracował jako traktorzysta, kierowca ciągnika. Była to praca w pełnym wymiarze czasu pracy, całoroczna. Latem zajmował się głównie pracami polowymi, opryskami, koszeniem traw, zboża, zimą pracami transportowymi, głównie wozili wapno. Odwołujący przyznał jednak, że w końcowym okresie zatrudnienia, przed samą likwidacją ZUR pracował jako dozorca.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i odwołującego, nie znajdując żadnych podstaw by kwestionować ich szczerość i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy. Świadkowie są osobami obcymi dla odwołującego. Nie mają żadnego interesu w składaniu fałszywych zeznań. Ich zeznania wzajemnie się uzupełniają, tworząc logiczną całość. Świadkowie pracowali razem z odwołującym, zatem posiadali wiedzę w przedmiocie charakteru jego pracy w spornym okresie. Na marginesie wskazać należy, że z uwagi na znaczny upływ czasu mogli oni rzeczywiście nie pamiętać faktu, że odwołujący na krótki okres przed likwidacją (...) został oddelegowany do pracy jako dozorca.

Zeznania świadków i odwołującego korespondują też w pełni z dokumentami z akt osobowych. Z podania o przyjęcie pracy z 02.12.1985r. wynika, że odwołujący wnioskował o przyjęcie go do pracy w charakterze traktorzysty. Z umowy o pracę z dnia 02.12.1985r. wynika, że S. M.zatrudniono z dniem 01.12.1985r. w SKR w S.na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy i powierzono mu obowiązki kierowcy ciągnikowego. Ponadto we wszystkich pozostałych dokumentach z akt osobowych stanowisko odwołującego określane było jako kierowca ciągnikowy. W aktach osobowych znajduje się też kolejna umowa o pracę z dnia 02.01.1992r zawarta pomiędzy S. M.a Zakładem Usług Rolniczych w S., z której wynika, że odwołujący został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w charakterze kierowcy, z tym, że wszystkie kolejne angaże precyzują, że było to stanowisko kierowcy ciągnikowego. Z akt osobowych wynika też, że z dniem 01.03.1996r. odwołującemu powierzono obowiązki dozorcy.

Dokumenty z akt osobowych nie budziły wątpliwości Sądu co do ich wiarygodności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, tym bardziej, że korespondowały z dowodami osobowymi.

Reasumując powyższe Sąd doszedł do przekonania, że przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że jako pracę wykonywaną w szczególnych warunkach należy zaliczyć S. M.okres od dnia 01.12.1985r. do 31.12.1995r. oraz miesiąc luty 1996r. tj. łącznie 10 lat i 2 miesiące. S. M.pracował we wskazanych okresach jako kierowca ciągnika. Była to praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, co potwierdza przeprowadzone postępowanie dowodowe. Prace kierowcy ciągnika są wyszczególnione w wykazie A dziale VIII poz. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze. zm.). Sąd doszedł do przekonania, że brak jest podstaw do zaliczenia jako pracy w szczególnych warunkach okresu od dnia 1.04.1996r. do 18.12.1996r. oraz miesięcy stycznia i marca 1996r. Z omówionych wyżej dokumentów z akt osobowych, jak również zeznań samego odwołującego wynika bowiem bezsprzecznie, że z dniem 01.03.1996r. S. M.został przeniesiony ze stanowiska kierowcy ciągnika na stanowisko dozorcy. Ponadto w styczniu i marcu 1996r. odwołujący przebywał na urlopie bezpłatnym. Niezależnie od powyższego wskazać należy, że po dołączeniu okresu 10 lat i 2 miesięcy, do okresu uznanego przez ZUS w rozmiarze 9 lat i 8 miesięcy z tytułu zatrudnienia w SKR w W., daje to łącznie okres 19 lat, 1 miesiąca i 13 dni, a więc znacznie więcej niż wymagane ustawą 15 lat.

S. M.spełnił też wszystkie pozostałe przesłanki warunkujące nabycie uprawnień do wcześniejszej emerytury wynikające z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Na dzień 01.01.1999 r. udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat tj. łącznie zgromadził 25 lat i 10 miesięcy, osiągnął wiek 60 lat w dniu (...) oraz nie przystąpił do OFE (vide dokumenty z akt emerytalnych).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 13.02.2013r. i przyznał S. M. prawo do emerytury począwszy od dnia 03.01.2013r. tj. od dnia, w którym odwołujący ukończył 60 lat. Dopiero bowiem tego dnia została spełniona ostatnia przesłanka warunkująca przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie wszystkich okoliczności niezbędnych do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury. ZUS nie dysponował bowiem niezbędnymi i wystarczającymi dokumentami pozwalającymi na uznanie pracy odwołującego w spornych okresach jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Dopiero na etapie postępowanie sądowego po przeprowadzeniu stosownego postępowania dowodowego odwołujący w sposób niewątpliwy wykazał, że zgromadził wymagany ustawą 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.