UZASADNIENIE

SĄD USTALIŁ NASTĘPUJĄCY STAN FAKTYCZNY:

H. M. (2) i E. M. w grudniu 1977 r. zawarli związek małżeński i zamieszkali u rodziców H. M. (2). W sierpniu 1984 r. otrzymała ona przydział mieszkania położonego w R. na ul. (...). Od początku trwania małżeństwa H. M. (2) i E. M. pozostawali w ustroju ustawowej wspólności majątkowej.

- wyjaśnienia H. M. (2), k. 85verte- 86 i 87-87verte

- zeznania E. M., k. 10-11 i 86verte–87verte

- przydział lokalu mieszkalnego z dnia 12.08.1984 r. - koperta k. 84

- kserokopia wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 30.07.2015 r. w sprawie I 1RC 556/14, k. 67

E. M. posiadał rachunek bankowy prowadzony przez Bank (...) S.A., na który otrzymywał wynagrodzenie za pracę w Kopalni (...). Przy zakładaniu w/w konta bankowego E. M. otrzymał również kartę płatniczą Maestro o numerze (...) powiązaną ze swoim rachunkiem, jednak nigdy z niej nie korzystał. Wszelkie transakcje finansowe przeprowadzał bowiem osobiście w oddziale banku, natomiast kartę przechowywał w mieszkaniu na ul. (...), w pudełku trzymanym w segmencie. O miejscu przechowywania karty płatniczej E. M. wiedziała zarówno jego żona H. M. (2), jak i córka K. P.. W kwietniu 2005 roku E. M. przeszedł na emeryturę i od tego momentu zaczął faktycznie zamieszkiwać na swojej posesji w miejscowości G., gdzie wybudował dom. H. M. (2) pozostała natomiast w mieszkaniu w R. na ul. (...), w którym E. M. pozostawił swoją kartę płatniczą Maestro.

- wyjaśnienia H. M. (2), k. 85verte-86 i 87-87verte

- zeznania E. M., k. 10-11 i 86verte–87verte

- pismo do Banku (...) S.A., k. 2 i 25

Od 2005 r. H. M. (2) zaczęła w sposób niezgodny z prawem zaciągać pożyczki i kredyty gotówkowe w ten sposób, że:

⚫: w dniu 30 sierpnia 2005 r. w R. w celu uzyskania dla siebie pożyczki rewolwingowej nr (...)– (...) w kwocie 3.050 zł. przedłożyła osobie uprawnionej do zawarcia umowy w imieniu (...) sp. z o.o. dokument w postaci umowy i załączników do tej umowy na której znajdował się sfałszowany podpis poręczyciela E. M., działając na szkodę (...) sp. z o.o. (obecnie (...) sp. z o.o. w B.);
⚫: w dniu 23 stycznia 2008 r. w R. w celu uzyskania dla siebie kredytu gotówkowego nr (...) w kwocie 23.349,77 zł. przedłożyła osobie upoważnionej do zawarcia umowy w imieniu (...) Bank S.A. dokument w postaci umowy i wniosku, na których znajdował się sfałszowany podpis kredytobiorcy E. M. i jej samej jako współmałżonka, działając na szkodę (...) Bank S.A.”;
⚫: w dniu 31 maja 2007 r. w R. w celu uzyskania dla siebie kredytu gotówkowego nr (...) w kwocie 4.000 zł. przedłożyła osobie upoważnionej do zawarcia umowy w imieniu (...) Bank S.A. dokument w postaci umowy i załączników, na których znajdował się sfałszowany podpis kredytobiorcy E. M., działając na szkodę (...) Bank S.A.;
⚫: w dniu 14 listopada 2005 r. w R. w celu uzyskania dla siebie kredytu odnawialnego nr (...) w kwocie 12.000 zł. przedłożyła osobie upoważnionej do zawarcia umowy w imieniu (...) Bank S.A. dokument w postaci umowy i wniosku, na których znajdował się sfałszowany podpis kredytobiorcy E. M., działając na szkodę (...) Bank S.A.;
⚫: w dniu 27 grudnia 2006 r. w R. w celu uzyskania dla siebie kredytu gotówkowego nr (...) (824/ (...)) w kwocie 16.899,93 zł. przedłożyła osobie upoważnionej do zawarcia umowy w imieniu (...) Bank S.A. dokument w postaci umowy i załączników, na których znajdował się sfałszowany podpis kredytobiorcy E. M., działając na szkodę (...) Bank S.A.;
⚫: w dniu 19 kwietnia 2007 r. w R. w celu uzyskania dla siebie kredytu gotówkowego nr (...) (924/ (...)) w kwocie 35.439,52 zł. przedłożyła osobie upoważnionej do zawarcia umowy w imieniu (...) Bank S.A. dokument w postaci umowy i załączników, na których znajdował się sfałszowany podpis kredytobiorcy E. M., działając na szkodę (...) Bank S.A.;
⚫: w dniu 19 lutego 2009 r. w R., w celu uzyskania dla siebie kredytu gotówkowego nr (...) w kwocie 20.000 zł wprowadziła w błąd (...) Bank (...) S.A. w ten sposób, że przedłożyła osobie upoważnionej do zawarcia umowy dokument w postaci umowy i załączników, na których znajdował się sfałszowany podpis kredytobiorcy E. M., działając na szkodę (...) Bank (...) S.A.

- odpisy wyroków skazujących, k. 15-19

W w/w okresie H. M. (2) otrzymywała od E. M. pieniądze z jego emerytury na dokonywanie bieżących opłat, przykładowo za korzystanie z telefonu czy energii elektrycznej, ale zdarzało się, że ich nie regulowała, w związku z czym wobec E. M. były prowadzone egzekucje komornicze. H. M. (2) nie regulowała także długów na prośbę męża, lecz przeznaczała pobierane od niego kwoty pieniędzy na własne potrzeby, tłumacząc się przekazaniem tych sum pieniężnych córkom, co później okazywało się nieprawdą. E. M. jeździł także z żoną i zięciem na wspólne zakupy.

- zeznania E. M., k. 10-11 i 86verte–87verte

Z uwagi na pogłębiające się problemy finansowe H. M. (2) wpadła na pomysł, że skorzysta z karty płatniczej męża, która wciąż przechowywana była w mieszkaniu na ul. (...) i wypłaci pieniądze z jego rachunku. Ponieważ nie znała numeru (...) do w/w karty płatniczej, wystosowała własnoręczne pismo do Banku (...) S.A., w którym poprosiła o przesłanie tego (...)u na jej adres zamieszkania oraz podpisała je nazwiskiem E. M.. Swoją prośbę uzasadniła tym, że do tej pory nie miała potrzeby korzystania z karty płatniczej, co ma się jednak wkrótce zmienić. W w/w wniosku H. M. (2) podała wszystkie istotne dane swojego męża, czyli numer PESEL oraz serię i numer jego dowodu osobistego, a także numer karty płatniczej Maestro. Pismo to noszące datę 11 sierpnia 2009 r. zostało drogą pocztową przesłane do Banku (...) S.A., który otrzymał je w dniu 18 sierpnia 2009 r. W/w bank uznając podpis na przesłanym do niego wniosku za autentyczny, korespondencyjnie udzielił H. M. (2) żądanej przez niej informacji.

- wyjaśnienia H. M. (2), k. 85verte-86 i 87-87verte

- pismo do Banku (...) S.A., k. 2 i 25

Po uzyskaniu numeru (...) do karty płatniczej swojego męża, H. M. (2) korzystając z niej bez wiedzy i zgody E. M., w okresie czasu od dnia 31 sierpnia 2009 r. do dnia 04 grudnia 2009 r. dokonała łącznie 24 wypłat gotówkowych z bankomatów znajdujących się na terenie R. na łączną kwotę 23.500 zł. H. M. (2) korzystała z tej karty do momentu, w którym została ona zatrzymana przez jeden z bankomatów. Z uzyskanych w powyższy sposób środków pieniężnych H. M. (2) regulowała raty zaciągniętych przez siebie pożyczek.

- wyjaśnienia H. M. (2), k. 85verte-86 i 87-87verte

- zeznania E. M., k. 10-11 i 86verte–87verte

- wydruki dotyczące operacji, k. 3-5

W grudniu 2009 r. E. M. zorientował się, że na jego rachunku bankowym jest zbyt mało pieniędzy. Podjął na ten temat rozmowę z żoną, która powiedziała mu, że dzwonił do niej ktoś z banku i poinformował ją, że część środków pieniężnych została przelana na nowo otworzone konto. E. M. udał się wtedy do placówki banku w celu weryfikacji słów żony, gdzie nie zostały one jednak potwierdzone. Jednocześnie E. M. poinformowano o tym, że bank nigdy nie zakłada osobie fizycznej konta bez jej zgody.

- zeznania E. M., k. 10-11 i 86verte–87verte

W styczniu lub lutym 2010 roku E. M. dowiedział się od pracownicy Banku (...) S.A., że jego karta płatnicza została zatrzymana przez bankomat i że została ona zniszczona z uwagi na brak jej odbioru przez E. M., o której możliwości był on rzekomo telefonicznie informowany.

- zeznania E. M., k. 10-11 i 86verte–87verte

W dniu 21 czerwca 2010 r. małżonkowie H. i E. M. sprzedali M. Ł. mieszkanie mieszczące się R. na ul. (...) za kwotę 80.000 zł. Pieniądze ze sprzedaży podzielili między sobą zgodnie ze swoimi wewnętrznymi uzgodnieniami, czyli E. M. otrzymał kwotę 20.000 zł, a H. M. (2) sumę 60.000 zł. Dzieląc w/w środki pieniężne małżonkowie nie ustalili między sobą, że przekazane E. M. pieniądze są przekazywane na poczet jego ewentualnych roszczeń wynikających z korzystania z jego karty płatniczej przez H. M. (2).

- wyjaśnienia H. M. (2), k. 85verte-86 i 87-87verte

- zeznania E. M., k. 10-11 i 86verte–87verte

- wypis aktu notarialnego repertorium A nr 3035/2010 - koperta k. 84

W 2013 roku E. M. wytoczył przeciwko H. M. (2) powództwo o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy nimi, nie chcąc odpowiadać za zaciągnięte przez nią zobowiązania na jego nazwisko. Wyrokiem z dnia 15 października 2013 r. w sprawie VI RC 610/13 Sąd Rejonowy w Częstochowie ustanowił rozdzielność majątkową pomiędzy E. M. a H. M. (2) , oznaczając datę powstania rozdzielności majątkowej na dzień 30 sierpnia 2005 r.

- wyjaśnienia H. M. (2), k. 85verte-86 i 87-87verte

- zeznania E. M., k. 10-11 i 86verte–87verte

- kserokopia wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 15.10.2013 r. w sprawie VI RC 610/13, k. 66

Wyrokiem z dnia 30 lipca 2015 r. w sprawie I 1RC 556/14 Sąd Okręgowy w Częstochowie w sprawie z powództwa E. M. rozwiązał przez rozwód małżeństwo E. M. i H. M. (2). Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 21 sierpnia 2015 r.

- kserokopia wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 30.07.2015 r. w sprawie I 1RC 556/14, k. 67

H. M. (2) ma 59 lat, jest rozwiedziona, nie posiada osób na utrzymaniu. Legitymuje się wykształceniem zawodowym, z zawodu jest maszynistką, Utrzymuje się z renty w wysokości 1.100 zł netto miesięcznie. Jest współwłaścicielką wraz z byłym mężem domu o powierzchni ok. 90 m²na działce o powierzchni 16 arów oraz domu o powierzchni mniejszej niż 90 m²na działce o powierzchni 16 arów.

- oświadczenie H. M. (2), k. 85verte

H. M. (2) była uprzednio skazana wyrokami Sądu Rejonowego w Radomsku:

1. z dnia 21.03.2013 r. w sprawie o sygn. akt VI K 920/12, za:

⚫: ciąg przestępstw z art. 91 § 1 kk w zw. z art. 297 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk – na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności,
⚫: czyn z art. 238 kk – na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

za które wymierzono karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby, a także zobowiązano ją do naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego w kwocie 21.098,46 zł;

2. z dnia 30.07.2014 r. w sprawie o sygn. akt VI K 190/14 za czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby, a także wymierzono środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody w kwocie 20.000 zł na rzecz pokrzywdzonego;

3. z dnia 06.10.2015 r. w sprawie o sygn. akt VI K 337/15 za czyn z art. 286 § 1 kk, art. 297 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, a także wymierzono środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody w kwocie 22.000 zł na rzecz pokrzywdzonego;

4. z dnia 21.12.2015 r. w sprawie o sygn. akt VI K 535/15 za:

⚫: czyn z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny w ilości 80 stawek dziennych po 10 zł każda,
⚫: czyn z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny w ilości 80 stawek dziennych po 10 zł każda,

za które wymierzono karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby oraz karę łączną grzywny w ilości 120 stawek dziennych grzywny po 10 zł każda, a także wymierzono środki karne w postaci obowiązku naprawienia szkody w kwotach 1.328,34 zł i 1.292 zł na rzecz pokrzywdzonych.

- dane o karalności, k. 80–81

- odpisy wyroków skazujących, k. 15-19

W toku postępowania przygotowawczego H. M. (2) przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów i wyraziła zgodę na złożenie przez prokuratora wniosku o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy i wymierzenie jej uzgodnionych z nią kar jednostkowych: 8 miesięcy pozbawienia wolności (za czyn I), 1 roku pozbawienia wolności oraz 100 stawek dziennych grzywny każda po 10 zł (za czyn II) oraz kary łącznej 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby, a ponadto orzeczenie wobec niej obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej popełnionym przestępstwem (k. 46-47).

Na posiedzeniu w przedmiocie wniosku prokuratora złożonego w trybie art. 335 § 1 kpk oskarżona nie wyraziła jednak zgody na orzeczenie wobec niej obowiązku naprawienia szkody twierdząc, że jej były mąż odebrał sobie już 20.000 zł przy okazji sprzedaży ich mieszkania (k. 70).

Na rozprawie głównej H. M. (2) ponownie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów. Stwierdziła, że w 2009 r. sama zarabiała niewiele i zarobione przez nie pieniądze nie wystarczały jej na bieżące płacenie rachunków. Od męża nigdy nie dostawała pieniędzy na opłaty i nie wiedziała nawet, ile on zarabia, ponieważ mąż chował przed nią swoje wypłaty. Przyznała, że pieniądze wypłacone z bankomatów przeznaczyła na spłatę rat swoich pożyczek. W tamtym okresie nie wiedziała, że w przyszłości, czyli w 2013 r., Sąd Rejonowy w Częstochowie ustanowi między nią a jej mężem rozdzielność majątkową ze skutkiem wstecznym, czyli od 2005 roku. Kiedy wypłacała pieniądze z bankomatów, myślała że pieniądze są ich wspólne. Według oskarżonej jej mąż odebrał już sobie 20.000 zł przy notariuszu, kiedy to razem sprzedawali mieszkanie i obecnie może mu zwrócić nie więcej niż 3.500 zł. H. M. (2) podkreśliła, iż pieniądze na wykupienie mieszkania dali jej rodzice, a z otrzymanych od kupującej mieszkanie pieniędzy dała sumę 40.000 zł córce K. P. na wykończenie mieszkania (k. 85verte-86 i 87-87verte).

Oskarżona złożyła ponadto wniosek o skazane jej w trybie art. 387 § 1 kpk, proponując wymierzenie jej za czyn II kary grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych, po 10 zł każda stawka oraz kary łącznej za oba czyny w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby, pozostawiając wymiar kar jednostkowych pozbawienia wolności do uznania Sądu, a ponadto orzeczenie wobec niej obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę E. M. kwoty 3.500 zł. Wnioskowi temu sprzeciwił się jednak obecny na sali pokrzywdzony, który zażądał od oskarżonej zwroty całości kwoty 23.500 zł. (k. 86–86verte)

SĄD DOKONAŁ NASTĘPUJĄCEJ OCENY DOWODÓW:

Zgromadzony w sprawie nieosobowy materiał dowodowy, tj. pismo do Banku (...) S.A., wydruki dotyczące operacji, odpisy wyroków skazujących, wyrok ustanawiający rozdzielność majątkową, wyrok orzekający rozwód, dane o karalności, wypis aktu notarialnego, przydział lokalu mieszkalnego, nie był w toku postępowania podważany i Sąd również nie znalazł żadnych podstaw, by kwestionować jego wiarygodność.

Ustalając stan faktyczny stanowiący podstawę wyroku Sąd oparł się przede wszystkim na wyjaśnieniach H. M. (2) oraz zeznaniach E. M., uznając je za wiarygodne w całości. Oskarżona konsekwentnie przyznawała się do stawianych jej zarzutów jak i szczerze wytłumaczyła motywy, którymi się kierowała popełniając przestępstwa. Jej wyjaśnienia pozostają przy tym zbieżne zarówno z nieosobowym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie, w szczególności wydrukiem operacji bankowych oraz pismem do banku (...) SA, jak i zeznaniami pokrzywdzonego E. M.. Depozycje oskarżonej i pokrzywdzonego bowiem wzajemnie się uzupełniają i tworzą logiczny ciąg zdarzeń. Warto przy tym zwrócić uwagę, iż małżonkowie H. i E. M. co prawda diametralne różnili się w formułowaniu ocen na temat ich wspólnego pożycia i łączących ich wydarzeń, głównie tych ekonomicznych, albowiem oskarżona i pokrzywdzony mieli do siebie wzajemne pretensje o sposoby gospodarowania pieniędzmi w ich rodzinie, to jednak zgodnie potwierdzili fakty istotne z punktu widzenia przedmiotowej sprawy. W ten sposób małżonkowie M. wspólnie zeznali, że Bank (...) S.A. prowadził dla jednego z nich rachunek bankowy na które wpływało wynagrodzenie z tytułu pracy E. M. w (...) B., a następnie emerytura. Pomiędzy oskarżoną a pokrzywdzonym nie było także sprzeczności co do tego, że w mieszkaniu na ul. (...) w R. E. M. pozostawił kartę płatniczą, która uprawniała do dostępu do jego konta bankowego, że przy wykorzystaniu tej karty, po wcześniejszym bezprawnym uzyskaniu kodu (...), H. M. (2) dokonała szeregu wypłat z bankomatów na łączną kwotę 23.500 zł, że w 2010 r. sprzedali wspólne w/w mieszkanie, za które E. M. wziął dla siebie 20 tysięcy złotych. Małżonkowie M. różnie jednak postrzegali, w jakim charakterze te pieniądze zostały przekazane pokrzywdzonemu – oskarżona zdaje się je bowiem traktować jako formę rozliczenia z nim z tytułu wypłaconych przez nią pieniędzy z bankomatów, natomiast E. M. postrzega całą transakcję jako formę podziału wspólnej nieruchomości. Depozycje oskarżonej i pokrzywdzonego są ponadto konsekwentne, spontaniczne, brak w nich wewnętrznych sprzeczności i Sąd nie znalazł żadnych podstaw by kwestionować ich wiarygodność.

SĄD ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Biorąc pod uwagę poczynione ustalenia Sąd na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego uznał za udowodnione, że oskarżona H. M. (2):

I. w okresie czasu do dnia 18 sierpnia 2009 r. w R. droga pocztową zwróciła się w imieniu męża E. M. do Banku (...) S.A. w R. z wnioskiem dotyczącym przesłania na adres zamieszkania w/w numeru (...) do karty Maestro o numerze (...) będącej własnością E. M.;

II. w okresie czasu od dnia 31 sierpnia 2009 r. do dnia 04 grudnia 2009 r. w R., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru dokonania włamania do konta bankowego pokrzywdzonego E. M. i kradzieży z niego pieniędzy, w krótkich odstępach czasu, a więc w warunkach przestępstwa ciągłego wykorzystując posiadaną kartę płatniczą Maestro należącą do E. M., do której (...) uzyskała po wcześniejszym sporządzeniu wniosku o jego przesłanie do Banku (...) S.A. w R., bez zgody i wiedzy właściciela karty, po uprzednim złamaniu zabezpieczenia kodem (...) tej karty wypłaciła przy jej użyciu z bankomatów na terenie R. pieniądze w łącznej kwocie 23.500 zł na szkodę E. M..

W ocenie Sądu stan faktyczny przedmiotowej sprawy w zasadzie jest bezsporny, a główny spór pomiędzy oskarżoną a pokrzywdzonym toczy się przede wszystkim na tle ich wzajemnych rozliczeń finansowych, co było szczególnie widocznie na posiedzeniu w przedmiocie wniosku prokuratora w trybie art. 335 § 1 kpk i przy okazji zgłoszenia przez oskarżoną wniosku w trybie art. 387 § 1 kpk w trakcie rozprawy głównej (k. 70, 86).

Odnośnie czynu I:

Zgodnie z art. 270 § 1 kk „kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.

W rozumieniu art. 115 § 14 kk „dokumentem jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne”.

Przestępstwo fałszerstwa materialnego charakteryzuje się alternatywnością znamion określających czynność sprawczą. Innymi słowy przestępstwo z art. 270 § 1 kk sprawca może popełnić zarówno poprzez podrobienie dokumentu, przerobienie dokumentu, jak i użycie dokumentu podrobionego lub przerobionego jako autentycznego.

„Istota podrobienia dokumentu sprowadza się do sporządzenia takiego zapisu informacji, któremu nadaje się pozory autentyczności, w szczególności zaś, iż pochodzi od określonego wystawcy. Wystawca ten musi być zindywidualizowany, choć niekoniecznie musi to być osoba fizyczna. Podrobienie może zostać dokonane w każdy sposób prowadzący do stworzenia takiego zapisu informacji, który z uwagi na swoją treść odpowiadał będzie definicji dokumentu.” ( tak Włodzimierz Wróbel w „Kodeks karny, komentarz pod red. A. Zolla. Część szczególna, tom II, Komentarz do art. 270 kk”, wyd. IV, opubl. LEX 2013, dostęp: Lex/el 2016).

„"Użycie za autentyczny" to przedstawienie lub przedłożenie podrobionego czy przerobionego dokumentu osobie prywatnej albo instytucji, czyli wykorzystywanie funkcji, jakie może pełnić taki podrobiony czy przerobiony dokument. Używającym dokumentu może być ten, kto go podrobił lub przerobił. W takim stanie rzeczy obie te czynności stanowią jedno przestępstwo.” ( tak Mozgawa Marek, „Kodeks karny. Komentarz, wyd. VII”, opubl. WK 2015, dostęp: Lex/el 2016).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że H. M. (2) swym zachowaniem polegającym na sporządzeniu pisma do (...) Bank, w którym podpisała się imieniem i nazwiskiem swojego męża, po czym w jego imieniu zwróciła się z prośbą o przesłanie drogą korespondencyjną kodu (...), wypełniła znamiona przestępstwa stypizowanego w art. 270 § 1 kk. Oskarżona swym zachowaniem wypełniła więc zarówno znamię przedmiotowe określającą czynność sprawcą „podrobienia dokumentu”, jak i alternatywne znamię „użycia podrobionego dokumentu jako autentycznego”. Sąd stanął więc na stanowisku, że pismo do Banku (...) S.A. sporządzone przez H. M. (2) posiadało cechu „dokumentu” w rozumieniu przepisu art. 115 § 14 kk. Wspomniane pismo uprawniało bowiem do uzyskania istotnych informacji związanych z rachunkiem bankowym prowadzonym dla E. M.. Podkreślić, należy, iż oskarżona nie kwestionowała swojego sprawstwa w tym zakresie wiedząc, gdzie karta płatnicza jej męża jest przechowywana.

Odnośnie czynu II:

Sąd zdecydował się zmodyfikować kwalifikację prawną czynu II, eliminując z niej przepisy art. 278 § 1 kk i art. 278 § 5 kk. Wypada albowiem zauważyć, że zgodnie z ugruntowanymi zapatrywaniami doktryny, przestępstwo określone w art. 279 § 1 stanowi typ kwalifikowany dla trzech odmian kradzieży opisanych w art. 278, a mianowicie: kradzieży typu podstawowego z art. 278 § 1, kradzieży programu komputerowego z art. 278 § 2 oraz kradzieży energii elektrycznej lub karty uprawniającej do podjęcia pieniędzy z automatu bankowego z art. 278 § 5 ( tak Dąbrowska-Kardas Małgorzata, Kardas Piotr w „Kodeks karny, komentarz pod red. Andrzeja Zolla, Część szczególna, Tom III, Komentarz do art. 279 k.k.”, wyd. IV, opubl. WK 2016, dostęp: Lex/el 2016). Ta konstatacja ma istotne znaczenie dla ustalenia prawidłowej podstawy prawnej skazania w przedmiotowej sprawie. Skoro bowiem norma art. 279 § 1 kk stanowi swoiste lex specialis do treści art. 278 kk ustanawiającego ogólny (podstawowy) typ czynu zabronionego, to w kwalifikacji prawnej czynu powinien zostać powołany jedynie przepis szczególny, a pomiędzy wskazanymi przepisami zachodzi ich pomijalny (pozorny) zbieg ( tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 14.02.2002 r., sygn. II AKa 505/01, opubl. LEX nr 56768). Nieco inaczej relację typu kwalifikowanego do podstawowego od strony logicznej postrzega A. Z. uznając, że pomiędzy nimi zachodzi stosunek wykluczania, co w konsekwencji i tak prowadzi do konieczności powołania w kwalifikacji prawnej czynu jedynie przepisu normującego typ kwalifikowany, przy jednoczesnym pominięciu przepisów ustanawiających typ podstawowy ( por. A. Zoll (red.) „Kodeks karny, komentarz Część ogólna, Tom I, Komentarz do art. 11 k.k.”, wyd. IV, opubl. WK 2016, dostęp: Lex/el 2016).

W myśl art. 279 § 1 kk „kto kradnie z włamaniem, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”. Przestępstwo z w/w artykułu stanowi kwalifikowaną postać kradzieży, w której znamieniem kwalifikującym jest sposób działania sprawcy, usuwającego przeszkodę służącą zabezpieczeniu mienia ( tak Małgorzata Dąbrowska-Kardas, Piotr Kardas w „Komentarz do Kodeksu Karnego pod red. Andrzeja Zolla, Część szczególna, tom III. komentarz do art. 278-363 k.k.”, wyd. IV, opubl.: WK 2016, dostęp: Lex/el 2016).

Zgodnie z poglądem wyrażonym w judykaturze „Kod (...) jest swoistym i niepowtarzalnym kluczem elektronicznym zabezpieczającym dostęp do konta bankowego danej osoby za pośrednictwem bankomatu wraz z kartą bankomatową i stanowi on przeszkodę do zawładnięcia mieniem innej osoby. Pokonanie takiej przeszkody przez posłużenie się przez sprawcę skradzioną kartą bankomatową wraz z kodem (kluczem elektronicznym) w celu pobrania wbrew jej woli pieniędzy z bankomatu, wyczerpuje znamiona kradzieży z włamaniem w rozumieniu art. 279 § 1 kk” ( tak wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 09.07.2014 r., sygn. II AKa 180/14, opubl. LEX nr 1506771).

Podzielając powołane stanowisko w całej rozciągłości Sąd uznał, iż działanie H. M. (2) polegające na wypłacaniu bez zgody i wiedzy swojego męża pieniędzy z bankomatu z rachunku jej współmałżonka za pomocą jego karty płatniczej wypełniło znamiona przestępstwa kradzieży z włamaniem. Oskarżona w ten sposób złamała elektroniczne zabezpieczenie w postaci kodu (...), który został ustanowiony w celu uniemożliwienia osobom nieuprawnionym do swobodnego dostępu do środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym. Tym samym H. M. (2) nie uszanowała woli osoby uprawnionej, pragnącej ograniczyć dostęp do prowadzonego dla niej rachunku. W doktrynie wyraźnie akcentuje się natomiast, iż „istota włamania sprowadza się nie tyle do fizycznego uszkodzenia lub zniszczenia przeszkody chroniącej dostępu do rzeczy, lecz polega na zachowaniu, którego podstawową cechą jest nieposzanowanie wyrażonej przez dysponenta rzeczy woli zabezpieczenia jej przed innymi osobami” ( tak Dąbrowska-Kardas Małgorzata, Piotr Kardas w „Kodeks Karny komentarz pod red. Andrzeja Zolla, Część szczególna, Tom III, Komentarz do art., 279”, wyd. II, Zakamycze, dostęp” LEX 2016).

W ocenie Sądu możliwości przypisania oskarżonej sprawstwa przestępstwa kradzieży z włamaniem nie wyklucza okoliczność, że w chwili popełnienia czynu przedmiotem jej działania były środki pieniężne wchodzące w skład majątku wspólnego byłych obecnie małżonków M.. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 15 października 2013 r. w sprawie VI RC 610/13 ustanowiono co prawda między małżonkami rozdzielność majątkową ze skutkiem wstecznym, czyli od dnia 30 sierpnia 2005 r., jednak H. M. (2) podejmując działania w 2009 roku nie mogła się tego spodziewać. Judykatura i doktryna zgodnie bowiem przyjmują, że „przedmioty wchodzące w skład wspólności ustawowej mogą stać się przedmiotem czynu zabronionego popełnionego przez jednego z małżonków gdyż należy uznać, że względem niego stanowi ono mienie częściowo cudze” ( tak w yrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30.04.2015 r., sygn. II AKa 62/15, opubl. LEX nr 1745770; podobnie Dąbrowska-Kardas Małgorzata, Kardas Piotr w „Kodeks karny, komentarz pod red. Andrzeja Zolla, część szczególna, Tom III. Komentarz do art. 284 kk”, wyd. IV, opubl. WK 2016, dostęp: Lex/el. 2016). Wprawdzie powyższe stanowiska wypracowano na kanwie spraw prowadzonych w kierunku przestępstwa przywłaszczenia, gdyż zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. 34¹i art. 36 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, małżonkowie mają zazwyczaj możliwość swobodnego współposiadania rzeczy wchodzących w skład ich majątku wspólnego i współdziałają w ich zarządzie, jednak Sąd stanął na stanowisku, że przedmioty wchodzące w skład wspólności ustawowej mogą również stać się przedmiotem przestępstwa kradzieży z włamaniem, jeżeli jeden z małżonków ograniczy do nich dostęp drugiemu i zabezpieczy je przed nim. Taka też sytuacja miała miejsce w przedmiotowej sprawie, albowiem środki pieniężne zostały zgromadzone na rachunku osobistym prowadzonym wyłącznie dla E. M., który wyraźnie nie życzył sobie, aby jego małżonka miała do nich swobodny dostęp tym bardziej, że miał on już wtedy świadomość zawierania przez nią umów kredytowych na jego nazwisko bez jego zgody.

Dokonując karnoprawnej oceny zachowania oskarżonej Sąd stanął na stanowisku, że jej działania stanowiły jeden czyn ciągły, opisany w art. 12 kk, bowiem dokonywane były w bezpośredniej bliskości czasowej (oskarżona wypłacała pieniądze z bankomatów w maksymalnie kilkudniowych odstępach, a zdarzało się również, że jednego dnia, przykładowo w dniu 02 września 2009 r. dokonała dwóch operacji), a sprawcy przyświecał z góry powzięty zamiar dokonywania kradzieży z włamaniem. Zamiar ten jest łatwy do wychwycenia, albowiem sama oskarżona przyznała, że za wypłacone pieniądze uregulowała raty zaciągniętych pożyczek (k. 86).

Dokonując karnoprawnej oceny zachowań H. M. (2) Sąd zmodyfikował kwalifikacje prawne zarzucanych jej czynów, poprzez uzupełnienie ich treścią przepisu art. 4 § 1 kk, uznając, że ustawa obowiązująca w chwili popełnienia przez oskarżoną zarzucanych jej czynów jest dla niej względniejsza od tej obowiązującej w czasie orzekania. Zgodnie z art. 69 § 1 kk w brzmieniu przed dniem 01 lipca 2015 r. Sąd mógł bowiem warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności nie przekraczającej 2 lat, kary ograniczenia wolności lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna, jeżeli było to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. W aktualnym brzmieniu art. 69 § 1 kk Sąd może natomiast warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. W porównaniu do brzmienia poprzednio obowiązującej ustawy, obecna możliwość skorzystania przez Sąd z instytucji zawieszenia wykonania kary została więc ograniczona tylko co do kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym 1 roku (wcześniej 2 lata), a ponadto skorzystanie z tej instytucji jest niemożliwe, jeżeli sprawca przestępstwa w chwili popełnienia czynu był już skazany na karę pozbawienia wolności.

Reasumując, Sąd uznał, że działania H. M. (2) stanowiły:

⚫: czyn I – dokonanie przestępstwa fałszu materialnego, przy czym ustawa obowiązująca w chwili popełnienia przez nią czynu zabronionego była dla niej korzystniejsza od tej obowiązujące w czasie orzekania, czyli że wyczerpała ona dyspozycję art. 270 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym w okresie popełnienia przestępstwa;
⚫: czyn II – dokonanie przestępstwa kradzieży z włamaniem popełnionego w warunkach czynu ciągłego, przy czym ustawa obowiązująca w chwili popełnienia przez nią czynu zabronionego była dla niej korzystniejsza od tej obowiązujące w czasie orzekania, czyli że wyczerpała ona dyspozycję art. 279 § 1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 4 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym w okresie popełnienia przestępstwa.

H. M. (2) nie dała posłuchu normom prawnym, mimo iż miała taką możliwość. W niniejszej sprawie brak jest okoliczności wyłączających winę oskarżonej w rozumieniu kodeksu karnego, a stopień społecznej szkodliwości czynów, których się dopuściła, jest większy niż znikomy.

Sąd stoi na stanowisku, że stopnie zarówno zawinienia, jak i społecznej szkodliwości czynów popełnionych przez H. M. (2) są przeciętne. Na taką ocenę wpływają zdaniem Sądu następujące okoliczności:

⚫: fakt, iż działania oskarżonej składające się na czyn fałszerstwa materialnego wypełniły dwa alternatywne znamiona tego przestępstwa – tj. zarówno „podrobienia dokumentu” jak i „użycia podrobionego dokumentu jako autentycznego”,
⚫: fakt, iż użycie podrobionego dokumentu przez H. M. (2) odniosło oczekiwany przez nią rezultat, gdyż oskarżona uzyskała kod (...) do karty płatniczej, co otworzyło drogę do popełnienia kolejnego czynu zabronionego,
⚫: relatywnie wysoka kwota środków pieniężnych wypłaconych z konta E. M.,
⚫: fakt, iż w momencie wypłacania pieniędzy przez oskarżoną pozostawała ona we wspólności ustawowej ze swoim mężem i w tym okresie nie podejrzewała ona, że w 2013 roku Sąd Rejonowy w Częstochowie ustanowi miedzy nimi rozdzielność majątkową ze skutkiem od dnia 30 sierpnia 2005 r.,
⚫: przebiegły sposób działania, polegający na wykorzystaniu znajomości danych męża, aby uzyskać dostęp do jego rachunku bankowego w celu spłaty swoich zobowiązań,
⚫: działanie z zamiarem bezpośrednim przemyślanym ( dolus praemeditatus),
⚫: nieodzyskanie przez pokrzywdzonego wypłaconych przez oskarżoną środków pieniężnych.

SĄD WYMIERZYŁ NASTĘPUJĄCE KARY I ŚRODEK KARNY:

Wymierzając kary H. M. (2) Sąd miał na względzie dyrektywy zawarte w art. 53 kk - w szczególności przeciętny stopień zawinienia i społecznej szkodliwości przypisanych jej czynów, które są zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności i pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 (czyn I) oraz karą od 1 roku do 10 lat pozbawienia wolności (czyn II).

W ocenie Sądu orzeczone wobec oskarżonej kary:

⚫: za czyn I w wymiarze 10 miesięcy pozbawienia wolności,
⚫: za czyn II w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności oraz kary 100 stawek dziennych grzywny każda po 10 zł,

spełnią swe cele w zakresie zarówno prewencji indywidualnej, uświadamiając jej wagę naruszonych przez niego norm prawnych oraz godny potępienia sposób działania, jak i adekwatne będą z punktu widzenia społecznego poczucia sprawiedliwości w aspekcie tzw. prewencji generalnej. Ponieważ H. M. (2) w zakresie przypisanego jej czynu II działała w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, Sąd orzekł wobec niej dodatkowo karę grzywny na podstawie art. 33 § 2 kk. Wymierzając ilość stawek dziennych Sąd wziął pod uwagę stopień winy i społecznej szkodliwości czynu, a ustalając wysokość jednej stawki dziennej na minimalnym ustawowo poziomie 10 złotych wziął pod uwagę dochody sprawcy, jej warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.

Na niekorzyść H. M. (2) Sąd poczytał: działanie umyślne z zamiarem bezpośrednim, relatywnie wysoką kwotę środków pieniężnych wypłaconych z konta E. M., wypełnienie dwóch alternatywnych znamion przestępstwa z art. 270 § 1 kk, przebiegły sposób działania, nieodzyskanie przez pokrzywdzonego utraconych środków pieniężnych oraz jej uprzednią karalność (chociaż wskazać należy, że w momencie popełnienia czynów zabronionych będących przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie, wobec oskarżonej nie zapadł jeszcze żaden wyrok skazujący).

Do okoliczności łagodzących Sąd zaliczył: przyznanie się oskarżonej do winny i złożenie szczerych wyjaśnień oraz fakt, iż w momencie wypłacania przez nią pieniędzy z bankomatów pozostawała we wspólności ustawowej ze swoim mężem i na tamtą chwilę nie mogła przypuszczać, że w 2013 roku Sąd Rejonowy w Częstochowie ustanowi między nimi rozdzielność majątkową ze skutkiem wstecznym.

Wymierzone oskarżonej kary pozbawienia wolności orzeczone za zbiegające się przestępstwa Sąd w punkcie 2 wyroku połączył i na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk wymierzył H. M. (2) karę łączną 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności, stosując przy tym zasadę asperacji, a jako kara łączna została wymierzona pośrednia wartość w możliwych ramach decyzyjnych (tj. w granicach od najwyższej z kar podlegających łączeniu wynoszącej 1 rok pozbawienia do ich sumy, czyli 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności). Za takim rozwiązaniem przemawia z jednej strony bliskość czasowa popełnionych przez oskarżoną czynów, a z drugiej okoliczność, iż przypisane jej czyny nie są przestępstwami podobnymi do siebie i skierowane były przeciwko różnym dobrom prawnym.

Jednocześnie Sąd doszedł do przekonania, że postawa H. M. (2), jej warunki i właściwości osobiste oraz sposób postępowania przed popełnieniem przestępstwa nie dają żadnej gwarancji, że będzie ona przestrzegała porządku prawnego oraz że nie powróci na drogę przestępstwa, jeżeli nie zastosuje się wobec niej kary izolacyjnej. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż oskarżona w przeszłości była sprawcą czynów karalnych, w tym popełnionych przeciwko mieniu oraz przeciwko wiarygodności dokumentów, za które zawsze była skazywana na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Powyższe okoliczności dowodzą szczególnego zdemoralizowania i braku efektów wychowawczego oddziaływania jakichkolwiek środków probacyjnych na H. M. (2). Na szczególną uwagę zasługuje również okoliczność, iż oskarżona co prawda przyznała się do popełnienia stawianych jej zarzutów, jednak nie można stwierdzić, aby wyraziła ona jakikolwiek żal za popełnione czyny, a jej postawę w toku całego postępowania należy określić jako pretensjonalną. Sąd stanął na stanowisku, że jedynie resocjalizacja oskarżonej przeprowadzana w warunkach izolacyjnych może jaszcze odnieść korzystny dla niej i dla społeczeństwa skutek. Oprócz tego Sąd miał na względzie charakter represyjny orzeczonej kary łącznej jako „sprawiedliwej odpłaty” za popełnione przez H. M. (2) przestępstwa.

Ponadto, na podstawie art. 46 § 1 kk, zgodnie z wnioskiem prokuratora i pokrzywdzonego Sąd orzekł wobec oskarżonej obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej popełnionym przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego E. M. kwoty 11.750 zł. Sąd uznał tym samym, że roszczenia pokrzywdzonego o zwrot całości kwoty w wysokości 23.500 zł są nieuprawnione. Tak jak już wcześniej zaznaczono, H. M. (2) w chwili wypłacania środków pieniężnych z bankomatów nie mogła przypuszczać, że w wyrokiem z dnia 15 października 2013 r. w sprawie VI RC 610/13 Sąd Rejonowy w Częstochowie ustanowi między nią a jej małżonkiem rozdzielność majątkową ze skutkiem wstecznym od dnia 30 sierpnia 2005 r. W czasie popełnienia przez nią czynu II mogła zasadnie postrzegać środki pieniężne zgromadzone na rachunku jej męża jako składniki majątku wspólnego. Kwota 11.750 zł stanowi więc połowę całości wypłaconej przez nią kwoty 23.500 zł. Zgodnie bowiem z art. 43 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym”. Sąd stanął jednocześnie na stanowisku, że rozliczenia dokonywane między małżonkami przy okazji sprzedaży mieszkania w 2010 roku nie były dokonywane na poczet ich wzajemnych rozliczeń z tytułu korzystania przez H. M. (2) z karty bankomatowej męża i nie należy ich w żaden sposób wiązać z przedmiotową sprawą.

Na podstawie art. 627 kpk Sąd wymierzył H. M. (2) opłaty od wymierzonej jej kary pozbawienia wolności i kary grzywny w wysokości łącznej 500 zł, ustalonej na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 4 oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. nr 49 poz. 223 ze zm.), a także zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 130 zł tytułem obowiązku zwrotu wydatków postępowania. Sąd nie dopatrzył się więc w sprawie przesłanek określonych w art. 624 kpk, uznając, iż aktualna sytuacja majątkowa H. M. (2) uzasadnia przyjęcie, że będzie ona w stanie uiścić koszty sądowe bez finansowego uszczerbku dla siebie.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE