UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym do Sądu Rejonowego Katowice-W. w K. Wydziału VI Gospodarczego powódka (...) sp. z o.o. w K. wystąpiła przeciwko L. S. C. de S. y (...) S.A. Oddział w Polsce w W. z pozwem o zapłatę kwoty 4 132,80 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 26 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że wskutek zdarzenia z dnia 11 marca 2016 r., uległ uszkodzeniu samochód H. (...) nr rej. (...) stanowiący własność poszkodowanych B. D. i M. C.. Ubezpieczycielem od odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji drogowej była pozwana. O fakcie zaistniałej szkody pozwana został bezzwłocznie poinformowana. Na czas naprawy uszkodzonego pojazdu poszkodowane wynajęły samochód zastępczy od powódki, gdyż samochód był poszkodowanym niezbędny do zaspokajania zwykłych potrzeb życia codziennego. Pojazd był wynajmowany przez poszkodowane od 11 marca 2016 r. do 8 kwietnia 2016 r. i był samochodem zbliżonej klasy co pojazd uszkodzony. Opłata za wynajem samochodu została udokumentowana fakturą VAT z dnia 12 kwietnia 2016 r. na kwotę 10 332,00 zł brutto. W dniu 22 marca 2016 r. powódka nabyła od poszkodowanych w drodze umowy cesji wierzytelności, wierzytelność przysługującą poszkodowanym wobec pozwanej. Pozwana wypłaciła częściowe odszkodowanie w kwocie 6 199,20 zł weryfikując okres najmu do 28 dni oraz stawkę dobowa najmu do 221,40 zł brutto. Wezwaniem od zapłaty z dnia 31 maja 2016 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty pełnej kwoty odszkodowania.

Postanowieniem z dnia 14 września 2016 r. Sąd Rejonowy Katowice-W. w K. Wydział VI Gospodarczy stwierdził swoja niewłaściwość i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Tychach.

W dniu 22 listopada 2016 roku Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy wydał w sprawie VI GNc 3195/16 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwana L. S. C. de S. y (...) S.A. Oddział w Polsce w W. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, wnosząc również o wezwanie do udziału w sprawie (...) S.A. w W., oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, że zbyła swój portfel ubezpieczeń zawartych na terytorium Polski na rzecz (...) S.A. w W., wskazując jednocześnie, że został ustanowiona pełnomocnikiem (...) S.A. w W.. Pozwana wskazała, że bezspornym jest, że dnia 11 marca 2016 r. doszło od uszkodzenia pojazdu H. (...) nr rej. (...) oraz że w/w zdarzenie nie zostało spowodowane przez poszkodowane. Pozwana wskazała, że uznała za zasadny cały okres najmu samochodu zastępczego jednak dokonała weryfikacji stawki dobowej najmu, ponieważ w toku postępowania likwidacyjnego poszkodowane miały możliwość uzyskania bezpłatnie od pozwanej pojazdu zastępczego, co wiązałoby się z kosztem 180 zł netto za dobę najmu po stronie pozwanej. W związku z powyższym w ocenie pozwanej doszło do naruszenia ustawowego obowiązku minimalizacji szkody. Pozwana wskazała również, że powódka nie wykazała skutecznego nabycia wierzytelności od poszkodowanych, gdyż umowa cesji jest nieważna, ponieważ nie wskazuje przyczyny dla której doszło do cesji wierzytelności.

W treści pisma procesowego z dnia 30 marca 2017 r. powódka wyraziła zgodę na wstąpienie w miejsce L. S. C. de S. y (...) S.A. w (...) S.A. w W..

Postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2017 r. Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy wezwał do udziału w sprawie (...) S.A. w W..

W odpowiedzi na pozew z dnia 16 maja 2017 r. pozwana (...) S.A. w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana wskazała,, że bezspornym jest że dnia 11 marca 2016 r. doszło od uszkodzenia pojazdu H. (...) nr rej. (...) oraz że w/w zdarzenie nie zostało spowodowane przez poszkodowane. Pozwana wskazał, że uznał za zasadny cały okres najmu samochodu zastępczego jednak dokonała weryfikacji stawki dobowej najmu, ponieważ w toku postępowania likwidacyjnego poszkodowane miały możliwość uzyskania bezpłatnie od pozwanej pojazdu zastępczego co wiązałoby się z kosztem 180 zł netto za dobę najmu po stronie pozwanej. W związku z powyższym w ocenie pozwanej doszło do naruszenia ustawowego obowiązku minimalizacji szkody. Pozwana wskazała również, że powódka nie wykazała skutecznego nabycia wierzytelności od poszkodowanych, gdyż umowa cesji jest nieważna ponieważ nie wskazuje przyczyny, dla której doszło do cesji wierzytelności.

Sąd ustalił:

W wskutek zdarzenia z dnia 11 marca 2016 r., uległ uszkodzeniu samochód H. (...) nr rej. (...) stanowiący własność poszkodowanych B. D. i M. C.. Ubezpieczycielem od odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji drogowej była pozwana. Na czas naprawy uszkodzonego pojazdu poszkodowane wynajęły samochód zastępczy od powódki, gdyż samochód był poszkodowanym niezbędny do zaspokajania zwykłych potrzeb życia codziennego. Pojazd był wynajmowany przez poszkodowane w okresie od 11 marca 2016 r. do 8 kwietnia 2016 r.

Dowód: zestawienie czynności podjętych przy naprawie uszkodzonego pojazdu (k.16), wniosek o pojazd zastępczy (k. 17), umowa najmu pojazdu zastępczego (k. 18-19), akta s. na płycie CD (k. 66).

L. S. C. de S. y (...) S.A. Oddział w Polsce w W. w trakcie rozmowy telefonicznej z dnia 12 marca 2016 r. poinformowało osobę zgłaszającą roszczenie, a następnie pismem dnia 12 marca 2016 r. skierowanym do obu pozwanych, że jest w stanie zorganizować poszkodowanym najem pojazdu zastępczego porównywalnej klasy co pojazd uszkodzony, na czas niezbędny do dokonania naprawy uszkodzonego pojazdu. Zgodnie z przedstawioną ofertą poszkodowane nie będą musiały ponosić z tytułu najmu samochodu zastępczego żadnych kosztów a pojazd miał zostać dostarczony do miejsca, które poszkodowane wskażą, najpóźniej następnego dnia po dniu zgłoszenia takiego żądania. Ubezpieczyciel przekazał również informację, że w razie najęcia pojazdu we własnym zakresie przez poszkodowane, czynsz najmu nie powinien wynosić więcej niż czynsz najmu, który ubezpieczyciel zobowiązany będzie zapłacić w razie wynajęcia pojazdu od współpracującej z nim firmy tj. 180 zł netto za dobę. Ubezpieczyciel wskazał również, że korzystanie przez poszkodowane z pojazdu spoza sieci wypożyczalni L. (...) wiąże się z ryzykiem weryfikacji stawki oraz długości okresu najmu.

Dowód: akta s. na płycie CD (k. 66).

W dniu 22 marca 2016 r. poszkodowane zawarły z powódką umowę cesji wierzytelności zgodnie, z którą cedent przelał na cesjonariusza swoją wierzytelność tj. wszelkie prawa związane z roszczeniem o zwrot kosztów najmu samochodu zastępczego.

Dowody: umowa cesji wierzytelności (k. 20-21).

W dniu 12 kwietnia 2016 r. powódka wystawiła na rzecz poszkodowanej fakturę VAT w kwocie 10 332,00 zł brutto z tytułu wynajmu samochodu zastępczego przez okres 28 dni przy cenie jednostkowej 369 zł brutto za dzień.

Dowód: faktura VAT (k. 22).

Pismem z dnia 13 maja 2016 r. L. S. C. de S. y (...) S.A. Oddział w Polsce w W. poinformowała o przyznaniu dopłaty do odszkodowania w wysokości 6.199,20 zł. W treść pisma wskazano że czas najmu został uznany w całości, jednak dokonano weryfikacji dobowej stawki wynajmu do kwoty 180,00 zł netto.

Dowód: pismem z dnia 13 maja 2016 r. (k. 25).

Wezwaniem do zapłaty z dnia 31 maja 2016 r. pozwana wezwała (...) S.A. w W. do zapłaty kwoty 4.132,80 zł.

Dowód: wezwanie od zapłaty (k. 26-28).

Pismem z dnia 6 lipca 2016 r. L. S. C. de S. y (...) S.A. Oddział w Polsce o potrzymaniu uprzednio wydanej decyzji oraz o możliwości złożenia odwołania od wydanej decyzji.

Dowód: pismo z 6 lipca 2016 r. (k. 29).

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oparto o nie budzące wątpliwości, merytoryczne dokumenty oraz informacje zawarte na płycie CD znajdujące się w aktach sprawy. Treść tych dokumentów oraz zapis rozmowy telefonicznej na płycie CD nie zostały zakwestionowane przez żadną ze stron w zakresie autentyczności.

Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków P. D., M. C. oraz B. D. na okoliczności wskazane w odpowiedzi na pozew i w sprzeciwie albowiem ich zeznania na te okoliczności nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy wobec bezsprzecznej treści nagranej rozmowy oraz dowodów z dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie przez (...) sp. z o.o. w K. nie zasługiwało na uwzględnienie w żadnej mierze.

W niniejszym postępowaniu zastosowanie znajdują przepisy o odpowiedzialności deliktowej z art. 415 k.c., do której przesłanek należą zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, oraz szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem a szkodą. Przy ustalaniu odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące związku przyczynowego, szkody i sposobów jej naprawienia (art. 361-363 k.c.).

W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przesłankami odpowiedzialności jest łączne wykazanie trzech przesłanek: zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem a szkodą. Pozwana nie kwestionowała, że doszło do wypadku objętego umową ubezpieczenia w okresie ochrony ubezpieczeniowej oraz, że pomiędzy tym zdarzeniem, a zaistniałą szkodą istnieje związek przyczynowo-skutkowy.

Podnieść należy, że w myśl obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi.

Pozwana podniosła, iż powódka nie wykazała skutecznego nabycia wierzytelności od poszkodowanych, gdyż umowa cesji jest nieważna, ponieważ nie wskazuje przyczyny dla której doszło do cesji wierzytelności. W ocenie Sądu nie można zgodzić się z argumentacja strony pozwanej w wyżej wymienionym zakresie, gdyż zgromadzony w toku sprawy materiał dowodowy a w szczególność przedłożona przez powódkę umowa cesji wierzytelności z dnia 22 marca 2016 r. wskazują przyczynę, dla której doszło do cesji wierzytelności. W ocenie Sądu powódka w należyty sposób wykazała, iż skutecznie nabyła przedmiotową wierzytelność od poszkodowanego.

Zgodnie z art. 822 §1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013.392 ze zm.), umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Na podstawie art. 34 ust. 1 powołanej ustawy można ustalić, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Podobnie jak w przypadku wszystkich rodzajów ubezpieczeń OC, zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za powstałą szkodę jest uzależniony od zakresu odpowiedzialności ubezpieczonego - posiadacza lub kierującego pojazdem. Zakład ubezpieczeń zamiast niego naprawia wyrządzone szkody. Odszkodowanie ubezpieczeniowe ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem. Jego wysokość (o ile nie przekracza kwoty sumy gwarancyjnej) winna odpowiadać wysokości odszkodowania należnego od ubezpieczonego na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania. Poszkodowany jest uprawniony do odszkodowania w pełni pokrywającego szkodę wyrządzoną ruchem pojazdu mechanicznego. Obejmuje ono zarówno straty, jak i korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody. Nie ma również znaczenia, czy jest to wywołana wypadkiem pojazdu mechanicznego szkoda na osobie (uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub śmierć) czy też szkoda na mieniu (utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia).

Należy wskazać, że na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela (uchwała SN z dnia 17.11.2011 r., akt III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28, LEX nr 1011468).

Nie wszystkie powstające wydatki pozostają w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym i nie mogą być refundowane, gdyż istnieje obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów. Ocena wysokości wydatków musi być dokonana przez pryzmat konieczności zachowania rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. O tym, czy wspomniane koszty i ich wysokość były „ekonomicznie uzasadnione” decyduje kilka czynników, w tym także obowiązek współdziałania wierzyciela z dłużnikiem, obowiązek nieprzyczyniania się poszkodowanego do zwiększenia rozmiarów szkody.

Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, poszkodowane miały możliwość wynajmu pojazdu zastępczego klasy, która odpowiadała pojazdowi uszkodzonemu w zdarzeniu z dnia 11 marca 2016 r zgodnie z ofertą przedstawioną przez ubezpieczyciela. Ubezpieczyciel przedstawił poszkodowanym propozycję dostarczenia pojazdu do miejsca, które poszkodowane wskażą, najpóźniej następnego dnia po dniu zgłoszenia takiego żądania oraz zapewnił poszkodowane, że nie będą musiały ponosić z tytułu najmu samochodu zastępczego żadnych kosztów. Ubezpieczyciel poinformował również poszkodowane, że w razie najęcia pojazdu we własnym zakresie czynsz najmu nie powinien wynosić więcej niż czynsz najmu, który ubezpieczyciel zobowiązany będzie zapłacić w razie wynajęcia pojazdu od współpracującej z nim firmy tj. 180 zł netto za dobę. Niewątpliwie była to propozycja skorzystania z tańszej usługi najmu, z której poszkodowane nie skorzystały. Wobec tego w ocenie Sądu, poszkodowane nie mogą kosztami swych decyzji o charakterze nieekonomicznym i zwiększającym rozmiar szkody obciążać pozwanej. Postępowanie poszkodowanych nie może zostać zatem ocenione jako racjonalne, a jego konsekwencje wykraczają poza granice normalnych następstw zdarzenia szkodzącego. Poszkodowane bez żadnych utrudnień mogły zminimalizować szkodę, co nie wiązałoby się z koniecznością poszukiwania najtańszej oferty, badania rynku najmu czy pokrywania kosztów najmu z własnych środków finansowych. Jeżeli pozwany ubezpieczyciel zaoferował poszkodowanym zorganizowanie określonej usługi rekompensującej poniesioną przez nie szkodę, a poszkodowane bez żadnego powodu z oferty tej nie skorzystały, to nie sposób uznać za pozostające w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodzącym, koszty przewyższające te, które zostały wskazane w ofercie przedstawionej przez ubezpieczyciela .

W tym miejscu należy podkreślić, że pozwany składając tak konkretną propozycję i jednocześnie zaznaczając, że w razie nie skorzystania, zrefunduje koszty najmu według wskazanej stawki, nie musi spełniać warunków oferty w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego. Nie można tracić z pola widzenia, że propozycja pozwanej miała na celu wyjście naprzeciw oczekiwaniom poszkodowanego i sprostanie zasadzie minimalizacji szkody, a przy naprawieniu szkody konieczna jest współpraca poszkodowanego z ubezpieczycielem. Ponadto propozycja pozwanej była bardzo konkretna, a stawka najmu adekwatna do cen panujących na rynku w tej klasie samochodów. W ocenie Sądu stawka nie była zaniżona. Z doświadczenia zawodowego wynika, że stawka plasuje się na poziomie średnich stawek za samochody zastępcze tej klasy co uszkodzony.

Mając powyższe na względzie Sąd w punkcie 1 sentencji wyroku oddalił powództwo w całości.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie 2 sentencji wyroku na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na łączną kwotę kosztów postępowania strony pozwanej złożyły się kwoty: 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa oraz 1 200,00 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalona zgodnie z §2 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804) co daje łączną kwotę 1 217,00 zł.

SSR Jolanta Brzęk

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE