UZASADNIENIE

M. C. został oskarżony o to, że:

I. pełniąc funkcję prezesa spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. przy ul. (...) i jednocześnie będąc na podstawie prawa uprawnionym i zobowiązanym do prowadzenia spraw gospodarczych tej spółki, urządzał co najmniej w dniu 23 lutego 2016 r. w lokalu P. we W. przy ul. (...) gry o charakterze losowym na urządzeniu N. L. W. nr (...) z naruszeniem art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540 z późn. zm.), tj. o czyn z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.;

II. pełniąc funkcję prezesa spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą: (...)-(...) W. ul. (...) i jednocześnie będąc na podstawie prawa uprawnionym i zobowiązanym do prowadzenia spraw gospodarczych tej spółki urządzał co najmniej w dniu 10 marca 2016 r. w B. przy sklepie monopolowym przy pl. (...) II (przejście podziemne) (...)-(...) W. gry na urządzeniu N. L. W. bez numeru z naruszeniem art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540 z późn. zm.), tj. o czyn z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.;

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia wyrokiem z dnia 6 lutego 2017 r., sygn. akt V K 880/16:

I. uniewinnił oskarżonego M. C. od obu zarzucanych mu czynów;

II. na podstawie art. 230 § 2 kpk zwrócił (...) sp. z o.o. we W. dowody rzeczowe w postaci:

- urządzenia N. L. W. bez numeru seryjnego, opisanego w protokole zatrzymania rzeczy na k. 10 – 11 akt V K 880/16;

- urządzenia N. L. W. nr (...), opisanego w protokole zatrzymania rzeczy na k. 13 – 14 akt V K 840/16;

III. na podstawie art. 632 pkt 2 kpk kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Wyrok zaskarżył w całości (...) Urząd C.-Skarbowy we W. zarzucając obrazę przepisów prawa materialnego – art. 1 § 1 k.k.s. w zw. z art. 10 § 1 i § 4 k.k.s. w zw. z art. 107 § 1 k.k.s. i art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych poprzez przyjęcie, że oskarżony nie może ponosić odpowiedzialności karnej przewidzianej w art. 107 § 1 k.k.s. z uwagi na to, że działał w błędzie co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego oraz usprawiedliwionej nieświadomości co do karalności takiego zachowania oraz że oskarżony w istocie nie działał wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych, gdyż te z uwagi na ich techniczny charakter i brak notyfikacji Komisji Europejskiej i kwestionowanie trybu ich uchwalenia należy uznać jako bezskuteczne i nie mogące stanowić podstawy rozstrzygnięć sądów, podczas gdy przepisy ustawy o grach hazardowych nadal funkcjonują w systemie prawa i nie zostały wyeliminowane z porządku prawnego.

Podnosząc powyższy zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja oskarżyciela publicznego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy przekonująco uzasadnił stanowisko co do braku możliwości pociągnięcia M. C. do odpowiedzialności karnej za zarzucany mu czyn, przedstawiając zgodnie z dyspozycją art. 424 § 1 k.p.k., na jakich przesłankach faktycznych i prawnych oparł swoje przekonanie. Wnioski ocenne Sądu I instancji wyprowadzone zostały w myśl art. 410 k.p.k. z całokształtu okoliczności ujawnionych podczas przewodu sądowego, wedle dyrektyw prawdy i bezstronności, statuowanych odpowiednio w art. 2 § 2 k.p.k. i art. 4 k.p.k. Sąd Rejonowy ocenił wszystkie przeprowadzone w sprawie dowody przy uwzględnieniu zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, zatem ustalenia przyjęte za podstawę zaskarżonego wyroku pozostają pod ochroną art. 7 k.p.k. Ponadto, wbrew przekonaniu skarżącego, Sąd I instancji nie dopuścił się obrazy prawa materialnego, a w szczególności przepisów powołanych w zarzucie odwoławczym.

Dokonując oceny zarzutu podniesionego przez oskarżyciela publicznego nie sposób pominąć, iż znaczna część uzasadnienia apelacji odnosi się do zagadnienia skutków braku notyfikacji projektu ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych dla możliwości stosowania przepisów tejże ustawy, czym skarżący starał się wykazać niesłuszność tezy o bezskuteczności powyższej regulacji. Te wywody skarżącego nie przystają jednak do motywów zaskarżonego rozstrzygnięcia, które oparto bowiem na konstrukcji błędu z art. 10 § 4 k.k.s., siłą rzeczy wymagającej stwierdzenia bezprawności, a zgodnie z terminologią tego przepisu – „karalności”, zachowania oskarżonego, które poddane zostało ocenie Sądu meriti. Oczywistym jest, że karalnym może być jedynie czyn o znamionach określonych w ustawie obowiązującej w czasie jego popełnienia. Oznacza to, że kwestionując prawidłowość wyroku uniewinniającego, autor apelacji winien był wykazać wadliwość ustalenia, że oskarżony działał w usprawiedliwionym błędzie co do karalności zachowania opisanego w przedstawionym mu zarzucie. Natomiast argumentację sprowadzającą się w istocie do dowiedzenia skuteczności przepisów ustawy o grach hazardowych, a w konsekwencji - karalności zarzucanego M. C. czynu, w świetle motywów zaskarżonego wyroku, uznać należy za zbędną.

Druga część uzasadnienia skargi odwoławczej poświęcona została wprawdzie relewantnej in concreto kwestii świadomości oskarżonego, jednakże Sąd Okręgowy nie podzielił argumentacji rzecznika oskarżenia publicznego, zmierzającej do wykazania, iż M. C. winien był mieć świadomość karalności zarzucanego mu czynu.

Sąd Rejonowy przedstawił bardzo szczegółowy wywód, w którym odniósł się do stanowiska, które zajmowały sądy krajowe i Trybunał Sprawiedliwości UE w przedmiocie penalizowania czynu z art. 107 § 1 kks. Wskazał także na ewolucję tych poglądów, która znalazła wyraz w ich orzeczeniach i ją omówił. Jak słusznie zwrócił uwagę Sąd meriti, na dzień rozpoczęcia urządzania przez oskarżonego gier na automatach w lokalu P. we W. (15 lipca 2015 r.) oraz w B. we W. (1 czerwca 2015 r.) w orzecznictwie sądów powszechnych, w tym i sądów z okręgu (...), dominowało stanowisko traktujące przepisy art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych jako „przepisy techniczne” w rozumieniu dyrektywy (...). Fakt, że jednocześnie na obszarze kraju zapadały orzeczenia o odmiennym charakterze, co apelujący podkreślał w złożonej skardze odwoławczej, dowodzi tylko i wyłącznie tego, że na tle interpretacji wskazanych przepisów brak było jednolitości. Sporny charakter w/w przepisów i ich błędna interpretacja dokonywana nie tylko przez sądy, ale i przedstawicieli doktryny w w/w okresie, istotnie skutkować mogła zatem pozostawaniem M. C. w błędzie co do karalności popełnionego przez niego czynu.

Nie ma racji apelujący wskazując, że osoba o tak dużym doświadczeniu w prowadzeniu tego rodzaju działalności, korzystająca z usług wysoko kwalifikowanych doradców i z obsługi prawnej, jaką jest oskarżony, nie może skutecznie powoływać się na działanie w błędzie co do karalności czynu. Skoro bowiem nawet organy orzecznicze i doktryna błędnie oceniały charakter obowiązujących przepisów, to trudno oczekiwać ich prawidłowej oceny po stronie zwykłego obywatela. Podkreślić należy, że także tutejszy Sąd (podobnie jak inne sądy) praktykował w okresie, w którym oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu, linię orzeczniczą, zgodnie z którą dokonywał interpretacji przepisów na korzyść osób oskarżonych o czyny z art. 107 § 1 k.k.s. Wynika stąd, że oskarżony miał wówczas uzasadnione powody by mniemać, iż działalność jego nie narazi go na odpowiedzialność kamą, co zasadnie przyjął Sąd I instancji.

Warto przy tym dodać, że wątpliwości na tle stosowania art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych rozwiał ostatecznie dopiero wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 października 2016 r., który w sposób jednoznaczny stwierdził, że przepis taki jak art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych nie stanowi „przepisu technicznego”, tym samym datę tą uznać można za punkt graniczny dla wszelkich sporów istniejących na tle analizowanej regulacji.

Konkludując Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że argumentacja oskarżyciela publicznego nie była w stanie podważyć prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu I instancji. Oparcie zaskarżonego wyroku na stwierdzeniu usprawiedliwionej nieświadomości M. C. co do karalności jego czynu zostało poprzedzone nie tylko wnikliwym odniesieniem się przez Sąd a quo do prawnych zawiłości towarzyszących stosowaniu art. 107 § 1 k.k.s. w praktyce orzeczniczej sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego, ale również rzetelną analizą całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy. Sąd Odwoławczy w pełni aprobuje tok rozumowania przedstawiony w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. W rezultacie akceptacji ustalenia, że oskarżonemu nie sposób przypisać świadomości karalności jego zachowania, w pełni prawidłowym jawi się uniewinnienie M. C. od popełnienia zarzucanego mu czynu, co skutkowało utrzymaniem zaskarżonego wyroku w mocy.

Wysokość kwoty zasądzonej na rzecz oskarżonego tytułem zwrotu poniesionych kosztów obrony z wyboru w postępowaniu odwoławczym ustalono w oparciu o § 11 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w oparciu o art. 636 § 1 k.p.k.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE