UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 21 lutego 2012 r. M. K. domagała się zasądzenia od (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 4.151,70 zł z odsetkami od dnia 10 września 2009 r, a nadto zasądzenia od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazała, iż w dniu 1 sierpnia 2009 r. należący do niej samochód został uszkodzony przez pojazd, stanowiący własność sprawcy, posiadającego polisę od odpowiedzialności cywilnej w (...) Spółce Akcyjnej w W.. Powódka wyjaśniła, że między nią a pozwanym toczyło się już postępowanie przed Sądem Rejonowym Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, sygn. akt I C 1335/10, w toku którego na podstawie opinii biegłego ustalono, że należne powódce odszkodowanie wynosi 17.084,56 zł. Kwota 4.151,70 zł, jakiej dochodzi to różnica pomiędzy ustalonym przez Sąd, a wypłaconym dotychczas powódce w toku postępowania likwidacyjnego i zasądzonym w sprawie IC 1335/10 odszkodowaniem w łącznej kwocie 13.196,86 zł.

W sprzeciwie od wydanego nakazu zapłaty (...) S.A. wniósł o jego oddalenie w całości oraz zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwany przyznał, że przyjął swoją odpowiedzialność za szkodę. Zakwestionował natomiast prawidłowość wyliczenia wysokości szkody. Pozwany wskazał, że samochód został najprawdopodobniej naprawiony, co uzasadnia ustalenie wysokości szkody w oparciu o rzeczywiste koszty naprawy.

Wyrokiem z dnia 13 listopada 2014r. Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie w punkcie I. zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki M. K. kwotę 4151 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 września 2009r. , w punkcie II. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1 617 zł tytułem kosztów procesu, zaś w punkcie III. nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 579, 69 złotych tytułem kosztów sądowych.

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach i rozważaniach prawnych:

W dniu 1 sierpnia 2009 r. samochód marki V. o nr. rej (...), należący do M. K. został uszkodzony przez pojazd stanowiący własność sprawcy, posiadającego polisę od odpowiedzialności cywilnej w (...) Spółce Akcyjnej w W.. W toku postępowania likwidacyjnego zakład ubezpieczeń wypłacił powódce kwotę 11.532,86 zł. Powódka nie zgadzając się z wysokością ustalonego odszkodowania, po uprzednim wezwaniu zakładu ubezpieczeń do zapłaty kwoty 4.554,59 zł i jego odmowie spełnienia żądania wystąpiła z powództwem, w którym domagała się zasądzenia 1400 zł tytułem odszkodowania oraz 244 zł tytułem prywatnej opinii biegłego. Sąd Rejonowy Szczecin-P. i Zachód wyrokiem z dnia 21 czerwca 2011 r., sygn. akt I C 1335/10 uwzględnił w całości żądanie powódki.

Sąd Rejonowy, na podstawie opinii biegłego ustalił, iż koszt naprawy pojazdu powódki przy użyciu części oryginalnych sygnowanych znakiem producenta i przyjęciu średnich obowiązujących na rynku lokalnym stawek za prace naprawcze wyniósłby 16.879,55 zł.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd I instancji uznał powództwo za uzasadnione. Jako podstawę prawną roszczeń powódki przyjął art. 822 § 1 i 4 k.c.

Sąd I instancji wskazał, że w rozpoznawanej sprawie bezspornym był fakt zawarcia przez sprawcę zdarzenia umowy ubezpieczenia OC z pozwanym i zaistnienie powodującego szkodę zdarzenia, za które odpowiadała osoba ubezpieczona. Wątpliwości nie budził również fakt powstania uszczerbku w majątku powódki. Spór w niniejszej sprawie dotyczył natomiast wysokości szkody powstałej w wyniku przedmiotowego zdarzenia. Sąd przyjął za biegłym, iż dla przywrócenia pojazdu do stanu sprzed powstania szkody konieczne jest wykonanie prac naprawczych w pojeździe o wartości 16.879,55 zł. Wskazał, iż w przypadku dokonania naprawy przez powódkę odszkodowanie winno zasadniczo odpowiadać wysokości rzeczywiście poniesionych kosztów naprawy, jednakże zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala stwierdzić, czy powódka dokonała naprawy. Sąd zwrócił uwagę, iż zasadniczym dowodem, czy pojazd został przywrócony, czy też nie powinien być dowód z opinii biegłego. Wskazał, iż pozwany wnioskował o przeprowadzenie takiego dowodu, jednakże wezwany do uiszczenia zaliczki pod rygorem pominięcia dowodu nie uiścił jej, co skutkowało powołaniem dowodu z opinii biegłego jedynie na okoliczności powołane przez powódkę. Ponadto, pozwany nie zażądał przeprowadzenia dowodu z przesłuchania powódki na okoliczność kosztów poniesionej naprawy. Rozstrzygnięcie o odsetkach Sąd oparł na treści art. 481 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c., a o kosztach procesu orzekł zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 6 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Apelację od powyższego orzeczenia złożył pozwany zaskarżając wyrok w zakresie punktu I wyroku w części, w jakiej Sąd I instancji zasądził na rzecz powódki kwotę przewyższającą 3.946,69 zł wraz z odsetkami ustawowymi, zaś w zakresie punktu II i III dotyczącego rozstrzygnięcia o kosztach w całości. Zaskarżonemu wyrokowi skarżący zarzucił naruszenie art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, iż powódka wykazała, że należy jej się odszkodowanie w kwocie 4.151,70 zł w sytuacji, gdy źródłem takich ustaleń nie mógł być dowód z opinii biegłego przeprowadzony w tej sprawie oraz sprzeczność treści istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegający na przyjęciu, że w pełni uzasadnione było dochodzenie przez powódkę kwoty 4.151,70 zł w sytuacji, gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, iż wartość szkody wyniosła 16.879,55 zł, a powódka uzyskała już tytułem odszkodowania kwotę 11.532,86 zł w toku postępowania likwidacyjnego, następnie zaś kwotę 1400 zł w związku z rozstrzygnięciem w sprawie I C 1335/10. Apelujący wskazał, iż w świetle przeprowadzonego postępowania dowodowego powódka mogła liczyć jedynie na zasądzenie kwoty 3.946,69 zł. W oparciu o powyższe zarzuty pozwany wniósł o oddalenie powództwa ponad kwotę 3.946,69 zł wraz z odsetkami ustawowymi, rozliczenie kosztów procesu stosownie do zmienionego rozstrzygnięcia oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów apelacji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się uzasadniona w zakresie, w jakim kwestionowała punkt I zaskarżonego wyroku.

Przystąpienie do szczegółowych rozważań poprzedzić należy stwierdzeniem, że Sąd I instancji w analizowanej sprawie prawidłowo przeprowadził postępowania dowodowe i poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne co do zawarcia umowy ubezpieczenia, zaistnienia zdarzenia powodującego odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego, wysokości szkody powstałej w wyniku kolizji oraz dokonanych do tej pory na rzecz powódki wypłat z tytułu odszkodowania. Zastrzeżeń nie budzi również ocena materialnoprawna roszczenia strony powodowej oparta na treści art. 822 § 1 i 4 k.c. Ustalenia jak i ocenę prawną w tym zakresie Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje jako własne. Natomiast za nieprawidłowe uznać należało dokonane przez Sąd I instancji ustalenie w zakresie kwoty, jaka należy się powódce tytułem odszkodowania po dokonanych już z tego tytułu wypłatach.

Sąd Rejonowy, opierając się na opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego ustalił, iż koszt naprawy pojazdu powódki przy użyciu oryginalnych części i przyjęciu średnich obowiązujących na rynku lokalnym stawek za prace naprawcze wyniosłyby16.879,55 zł. Jednocześnie bezspornym w sprawie było, iż w toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił powódce kwotę 11.532,86 zł, a następnie wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 21 czerwca 2011 r., sygn. I C 1335/10 zasądzono na rzecz powódki kwotę 1.400 zł tytułem odszkodowania związanego z naprawę pojazdu i 244 zł tytułem kosztów prywatnej opinii. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, iż dla wyrównania uszczerbku w majątku powódki, odpowiadającego koniecznym kosztom naprawy pojazdu winna zostać zasądzona kwota 3.946,69 zł. Tymczasem Sąd I instancji zasądził na rzecz powódki kwotę 4.151,70 zł. Zarzut sprzeczność treści istotnych ustaleń Sądu Rejonowego z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego okazał się więc uzasadniony.

Za zasadny należało uznać również zarzut naruszenia art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, iż powódka wykazała, że należy jej się odszkodowanie w kwocie 4.151,70 zł.

Ciężar dowodu co do wykazania zakresu szkody i jej wysokości, tj. kosztów naprawy samochodu spoczywa na powódce, ponieważ to powódka ma wykazać wszystkie przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej. Wykazanie szkody może nastąpić w oparciu o tzw. metodę kosztorysową bądź na podstawie dokumentacji ponaprawaczej przedstawiającej rzeczywisty koszt naprawy pojazdu. O ile poszkodowany nie naprawił rzeczy, nawet jeśli nie zamierza tego uczynić, należy mu się odszkodowanie w wysokości odpowiadającej średnim rynkowym stawkom za wykonanie naprawy, a więc ustalone drogą kosztorysową. Jeżeli jednak naprawa została dokonana ustalenie wysokości odszkodowania powinno się odbywać na podstawie przedłożonych przez poszkodowanego dokumentów potwierdzających fakt dokonania naprawy i jej koszt, gdyż metoda rachunkowa daje wyniki bardziej zindywidualizowane, podczas gdy metoda kosztorysowa opiera się zawsze na symulacji.

W niniejszej sprawie ustalenie wysokości szkody powstałej w wyniku kolizji zostało oparte w całości na dowodzie w postaci opinii biegłego sądowego. W sprawie nie ustalono bowiem czy powódka dokonała naprawy pojazdu. Okoliczność ta nie była przez nią podnoszona. Zawarte w sprzeciwie twierdzenie pozwanego, iż samochód został najprawdopodobniej naprawiony nie znalazło potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym. Pozwany nie zażądał przeprowadzenia dowodu z przesłuchania powódki na okoliczność tego, czy pojazd został naprawiony i jakie były ewentualnie koszty poniesionej naprawy. Na powyższą okoliczność nie został również przeprowadzony dowód z opinii biegłego. Pozwany wnioskował co prawda o przeprowadzenie takiego dowodu, jednakże wezwany do uiszczenia zaliczki na poczet opinii biegłego pod rygorem pominięcia dowodu nie uiścił jej, wobec czego Sąd I instancji powołał dowód z opinii biegłego jedynie na okoliczności wskazywane przez powódkę.

Wydana w niniejszej sprawie opinia nie mogła jednakże stanowić podstawy ustalenia, iż powódce należne jest odszkodowanie w wysokości 4.151,70 zł. Jak już wcześniej wspomniano, różnica pomiędzy wysokością szkody ustaloną w opinii, tj. 16.879,55 zł, a wypłaconą dotychczas powódce tytułem odszkodowania łączną kwotą 12.932,86 zł prowadzi do wniosku, że do całkowitego wyrównania szkody dojdzie poprzez zasądzenie na rzecz powódki kwoty 3.946,69 zł. Zasadność roszczenia powódki w pozostałym zakresie, tj. co do 205,01 zł nie została wykazana i w tej części należało powództwo oddalić.

Zauważyć należy, iż powódka domagając się zasądzenia 4.151,70 zł tytułem odszkodowania, za podstawę obliczeń przyjęła wysokość szkody ustaloną na podstawie opinii biegłego, wydanej w sprawie I C 1335/10 tj. kwotę 17.084,56 zł. W przedmiotowej sprawie została jednakże wydana odrębna opinia, na podstawie której ustalono, iż wysokość szkody wynosi 16.879,55 zł. Nie budzi wątpliwości, iż to ona powinna stanowić podstawę kalkulacji. Po pierwsze, Sąd I instancji nie wydał postanowienia w przedmiocie dopuszczenia dowodu z opinii biegłego wydanej w sprawie IC 1335/10. Po drugie, zgodnie z wyrokiem Sadu Najwyższego z dnia 10 października 2012 r. (sygn. akt II UK 210/12) „dowód z opinii biegłego, złożonej w innej sprawie, w zakresie zawartej w takiej opinii treści, ma charakter dokumentu prywatnego - co oznacza, że stanowi dowód tego, że dana osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie zawarte w tym dokumencie (art. 245 k.p.c.)”. Dokument prywatny jest jednym z dowodów wymienionych w kodeksie postępowania cywilnego i podlega ocenie tak jak wszystkie inne dowody. Może stanowić podstawę ustaleń faktycznych i wyrokowania. Nie może jednak zastępować dowodu z opinii biegłego. Tymczasem Sąd I instancji wskazując, iż poczynił ustalenia faktyczne na podstawie opinii biegłego, wydanej w niniejszej sprawie zasądził kwotę 4.151,70 zł, wyliczoną przez powódkę w oparciu o opinię biegłego, wydaną w sprawie o sygnaturze IC 1335/10.

Z omówionych powyżej względów, Sąd Odwoławczy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.946,69 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 września 2009 roku i oddalił powództwo w pozostałej części.

W część dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach procesu apelacja została oddalona na podstawie art. 385 k.p.c. Zważywszy, iż powódka wygrała proces w 95% (powódka domagała się zasądzenia 4.151,70 zł, z czego uzasadniona okazała się kwota 3.946,69 zł) i uległa jedynie, co do nieznacznej części swego żądania Sąd Okręgowy odstąpił od stosunkowego rozdzielania kosztów i na podstawie art. 100 k.p.c. obciążył pozwanego w całości kosztami procesu.

Uwzględniając wynik postępowania odwoławczego, o kosztach procesu za instancję odwoławczą, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. Na koszty postępowania apelacyjnego złożyła się kwota 30 zł opłaty od apelacji oraz koszty zastępstwa prawnego, ustalone na podstawie § 6 pkt 1 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490) na kwotę 60 złotych, łącznie 90 zł, zasądzone w punkcie 3 wyroku.

SSO Agnieszka Bednarek-Moraś SSO Mariola Wojtkiewicz SSO Violetta Osińska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE