UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 marca 2015 roku Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie w pkt 1 zasądził od pozwanej I. L. na rzecz powoda H. B. kwotę 145,80 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 24 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty; w pkt 2 zasądził od pozwanej M. L. na rzecz powoda H. B. kwotę 145,80 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 24 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty; w pkt 3 oddalił powództwo w pozostałej części; w pkt 4 zasądził od pozwanych I. L. i M. L. na rzecz powoda H. B. kwoty po 9,75 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; w pkt V oddalił wniosek o zwrot kosztów postępowania w pozostałej części.

Apelację od powyższego wyroku wywiodły pozwane i zaskarżając wyrok w części, tj. w zakresie punktów 1,2 oraz 4, wniosły o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda solidarnie na rzecz pozwanych zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Skarżące zarzucił Sądowi pierwszej instancji naruszenie przepisów postępowania , które miało wpływ na jego treść - w postaci:

1. naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. - polegającego na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów i nieuwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego, w sytuacji gdy:

•: materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że koszty napraw uszkodzeń spowodowanych przez pozwanego wyniosły co najmniej kwotę 300 zł;
•: pozwane w toku zeznań (przesłuchania strony) potwierdziły wydatki na remont, materiały oraz fakt jego przeprowadzenia - co nie zostało zakwestionowane przez powoda;

2. naruszenia art. 230 w zw. z art. 231 § 1 k.p.c. - polegające na nieuwzględnieniu wykazanych kosztów remontu, napraw - w sytuacji, gdy w sprawie występowały trudności dowodowe, a inne fakty pozwalały koszty takie ustalić, a ponadto powód nie zakwestionował wydatkowania kwoty 300 zł na poczet remontu, zakupu materiałów i innych;

3.naruszenia art. 212 § 1 i 2 w zw. z art. 5 k.p.c. - polegającego na braku zobowiązania i pouczenia strony pozwanej co do wątpliwości Sądu w zakresie wykazania kosztów remontu - o czym pozwane dowiedziały się dopiero z treści uzasadnienia wyroku.

Jednocześnie, w związku z faktem, że dopiero treść uzasadnienia wyroku ujawniła wątpliwości Sądu co do wysokości kosztów sprzątania i napraw uszkodzeń spowodowanych przez powoda, a nadto z uwagi na niezgłoszenie w tym zakresie dalszych wniosków dowodu bez winy strony – wniosły o dopuszczenie oraz przeprowadzenie przez Sąd Okręgowy dowodu z dokumentów w postaci: częściowego zestawienia (wyliczenia] kosztów napraw; zawiadomień o rozliczeniu zużycia wody za I i II kwartał 2014 roku. (2 szt.).

Apelujące podkreśliły, iż powód w żadnym miejscu nie zakwestionował wysokości wydatków na remont - co najwyżej kwestionował zasadę, konieczność prac. Zarzuciły, iż Sąd nie obciążył powoda ciężarem dowodzenia wskazywanych przez niego twierdzeń co do tego, że nie uszkodził sprzętów i nie zniszczył pokoju - o czym pisał w swoim piśmie procesowym (ustosunkowanie się do odpowiedzi na pozew). Na stronę pozwaną Sąd nałożył natomiast rygorystyczne warunki dowodzenia - gdzie twierdzeń powoda nie traktował z analogiczną surowością.

Zauważyły, że skoro koszty remontu całego pomieszczenia wyniosły 1500 zł - a samych materiałów 600 zł - co daje łącznie wydatek na poziomie 2100 zł - to nawet na podstawie znajomości ogólnie obowiązujących cen oraz wedle doświadczenia życiowego, zasadnym jest przyjęcie, że co najmniej 1/7 tej kwoty (a nawet więcej niż ok. 15%) dotyczyło właśnie poszczególnych prac, które musiały zostać przeprowadzone z winy powoda - zważywszy, że prace te były liczne (nie było to jedna, drobna praca).

Zarzuciły, iż w toku procesu Sąd nie zobowiązywał strony pozwanej do dokładnego wyliczenia wydatków na remont - co mógł uczynić. Sąd mógł także zasugerować - udzielić stronie pouczeń - że pewne środki dowodowe wymagają wzmocnienia.

Na wypadek nieuwzględnienia podnoszonej powyżej argumentacji i zarzutów, wobec treści wyroku, z najdalej idącej ostrożności procesowej, pozwane wniosły zarzut potrącenia - co do kwoty 292 zł - należnej im z tytułu wymiany kołdry, poduszki oraz poniesionych kosztów napraw (remontu).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy podzielił zapatrywanie Sądu pierwszej instancji co do braku wykazania przez pozwane roszczeń odszkodowawczych w stosunku do powoda.

Skoro pozwane podnosiły, że przysługuje im roszczenie w stosunku do powoda o odszkodowanie z tytułu kosztów remontu przedmiotu najmu, podlegające rozliczeniu ramach kaucji mieszkaniowej, jakiej zwrotu dochodził powód, to zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodu, normowaną w art. 6 k.c., winny wykazać wszystkie przesłanki takiego roszczenia, w tym wysokość szkody. W okolicznościach sprawy nie można było uznać, że powód przyznał wysokość tak rozumianej szkody, w szczególności, aby koszty naprawy uszkodzeń i zniszczeń zajmowanego przez niego pokoju zamykały się kwotą co najmniej 300 zł. Tylko zaś w takim przypadku kwotę taką można by uznać za okoliczność bezsporną – niewymagającą dowodu (art. 229 k.p.c.) .

Jednocześnie w polskiej procedurze cywilnej niedopuszczalnym jest dokonywanie przez sąd oceny dowodów przed wyrokowaniem, a tym bardziej uzewnętrznianie takiej oceny stronom.

Strony winny naprowadzać dowody na poparcie swych twierdzeń w przedmiocie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia i ponoszą ryzyko procesowe w tym zakresie.

Nie można w takim świetle przyjąć, że przegranie procesu, w konsekwencji niewykazania takich okoliczności, może być jedynym i przesądzającym argumentem uzasadniającym przeprowadzanie dowodów w postępowaniu apelacyjnym.

Dlatego tez dowody zawnioskowane w apelacji podlegały oddaleniu, jako spóźnione w rozumieniu art. 381 k.p.c. Dotyczy to także nowopodniesionych w apelacji twierdzeń.

Wartym podkreślenia jest, że Sąd Rejonowy ustalił, że tapeta w pokoju zajmowanym przez powoda malowana była przed wydaniem go powodowi około 4 i pół roku wcześniej. Sama tapeta położona była jeszcze dawniej. W takim stanie rzeczy nie można wykluczyć, ze pokój tak czy inaczej wymagał remontu i wymiany tapety, a co za tym idzie sposób korzystania zeń przez powoda nie pozostawał w normalnym związku przyczynowym z tymże remontem i jego kosztami. Niezależnie od tego Sąd Rejonowy trafnie zwrócił uwagę znamienne jest również i to, iż po 2 dniach od wyprowadzenia się powoda w pokoju tym zamieszkał inny lokator, co pozwala wyciągnąć wniosek, iż pokój nie był w tak krytycznym stanie, iż nie nadawał się do zamieszkania.

W związku z powyższym, nawet przy zastosowaniu zasad doświadczenia życiowego, bez posiadania wiedzy specjalistycznej, dostępnej na potrzeby postępowania cywilnego wyłącznie biegłemu i uzewnętrznianej przez niego w drodze wydania opinii, w trybie art. 278 i dalszych k.p.c., nie sposób było oszacować wysokości podnoszonej przez pozwane szkody. Pozwane nie zgłosiły, zaś wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego.

W apelacji pozwane podniosły także zarzut potrącenia.

Aby zarzut taki okazał się skuteczny, koniecznym jest wykazanie zgłoszonej do potrącenia wierzytelności (art. 498 § 1 k.c.).

W zakresie owego potrącenia, pozwane powołały się de facto na te same, co podnoszone w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji, roszczenia.

Jedynym nowym roszczeniem było tu odszkodowanie, oparte na twierdzeniu o zwiększonym zużyciu wody, wskutek konieczności mycia ścian po opuszczeniu pokoju przez powoda.

Wystarczającym i miarodajnym nie mogło tu być samo tylko przedłożenie rozliczenia zużycia wody za odpowiedni okres. Brak jest bowiem podstaw do przyjęcia, jaka część owego zużycia wody miała dotyczyć mycia ścian, a nadto, że zabieg ten co do zasady był potrzebny i celowy. Wskazać tu należy ponownie na opisane powyżej okoliczności dotyczące samego remontu pokoju i jego przyczyn.

W odniesieniu do kwestii szkody z tytułu wymiany kołdry i poduszki, po pierwsze wskazać należy, że jak wynika z niekwestionowanych w apelacji ustaleń Sądu Rejonowego, pościel i poduszkę pozwane wygotowały i kilkakrotnie wyprały. Takie same czynności z kołdrą nie przyniosły rezultatów i kołdrę ostatecznie wyrzucono i nowej kołdry pozwane nie nabyły.

Nie sposób stąd uznać, że za szkodę można uznać koszty nabycia poduszki, która została skutecznie wyprana, a jeżeli chodzi o kołdrę, której nie nabyto, nie wykazano ani wartości używanej kołdry przekazanej powodowi, ani nawet kosztów potrzebnych na nabycie podobnej kołdry.

Na koniec wreszcie nie sposób uznać za zasadny zarzutu apelacji sprzeczności żądania pozwu z zasadami współżycia społecznego w rozumieniu i ze skutkiem o jakich mowa w art. 5 k.c.

Pozwane w tym zakresie nie przedstawiły żadnej przekonywającej argumentacji, nie wskazując nawet, jaka zasada współżycia społecznego miała zostać przez powoda naruszoną.

Sąd Okręgowy wskazuje wreszcie, że zastosowaniem tej normy prawnej nie może zastępować niezbędnej inicjatywy dowodowej strony przeciwnej, której pozwane bezpodstawnie zaniechały.

Mając na uwadze wszystko powyższe, na odstawie art. 385 k.p.c. orzeczono jak w sentencji wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE