UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 9 kwietnia 2015 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie:

I. zezwolił wnioskodawczyni K. K., na złożenie do depozytu sądowego Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie kwoty 5000 zł tytułem wierzytelności zabezpieczonej hipotecznie na rzecz Morskiej Centrali Handlowej (...) w G. obciążającej nieruchomość położoną w P. na działce nr (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta (...);

II. ustalił, że kwota wymieniona w pkt. I ma być wypłacona na rzecz następcy prawnego Morskiej Centrali Handlowej (...) w G., po uprzednim przedłożeniu przez niego dokumentów potwierdzających wstąpienie przez niego w prawa i obowiązki zlikwidowanego przedsiębiorstwa;

III. przyjął, że koszty postępowania ponosi wnioskodawca.

Powyższe orzeczenie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

Na wniosek z dnia 5 czerwca 1996 roku Dz. Kw. 7275/96 i na podstawie umowy sprzedaży z dnia 30 maja 1996 roku, nr rep A 5274/96 właścicielem działki nr (...) stała się K. K.. W księdze wieczystej nr (...), prowadzonej obecnie dla tej działki w wersji elektronicznej, w dziale IV nie figuruje Morska Centrala Handlowa (...) z siedzibą w G. lecz „Morska Centrala Handlowa (...) w G.. W dniu 7 grudnia 1989 roku Wojewódzka Rada Narodowa w G. podjęła uchwałę nr X/70/89 w sprawie zmiany podporządkowania niektórych przedsiębiorstw państwowych i jednostek organizacyjnych na mocy, której uznano za niezbędne podporządkowanie Miejskiej Radzie Narodowej w G. przedsiębiorstwa państwowego (...) w G.. Wykonano tej uchwały powierzono Wojewodzie G.. W dniu 22 grudnia 1989 roku zawarto porozumienie na mocy, którego Wojewoda G. przekazał, a Prezydent Miasta G. przejął obowiązki i uprawnienia organu założycielskiego w stosunku do przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Morska Centrala Handlowa (...) z siedzibą w G.. Uchwałą nr 2388/97/II Zarządu Miasta G. z dnia 18 lutego 1997 roku przyjęto sprawozdanie likwidatora z likwidacji Morskiej Centrali Handlowej (...) z siedzibą w G. sporządzone na dzień 8 grudnia 1996 roku uznając ww. przedsiębiorstwo za zlikwidowane. W dniu 26 lutego 1997 roku Gmina M. G. złożyła wniosek o wykreślenie z rejestru sądowego przedsiębiorstwa. Postanowieniem z dnia 14 marca 1997 roku o sygn. akt XII Ns-rej.PP-31/97 Sąd Rejonowy w Gdańsku Wydział XII Gospodarczy Rejestrowy postanowił dokonać wykreślenia z rejestru sądowego PP-131 prowadzonego dla Morskiej Centrali Handlowej (...) z siedziba w G. w likwidacji wszelkich wpisów we wszystkich rubrykach. Mimo przejęcia obowiązków i uprawnień organu założycielskiego w stosunku do przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Morska Centrala Handlowa (...) z siedzibą w G. przez Prezydenta Miasta G., Gmina M. G. nigdy nie złożyła wniosku o wpisanie jej w dziale IV księgi wieczystej nr (...) prowadzonej dla działki nr (...) położonej w P. jako wierzyciela hipotecznego. Uczestnik postępowania - Gmina M. G. zobowiązany przez Sąd Rejonowy zarządzeniem z dnia 6 marca 2015 roku do złożenia wniosku o zmianę wpisu w Księdze Wieczystej (...) w dziale IV poprzez wpisanie gminy jako wierzyciela hipotecznego do dnia obecnego nie wykonał nałożonego zobowiązania.

Sąd Rejonowy mając na uwadze art. 467 k.c., art. 692-693¹⁰ k.p.c., art. 693¹ k.p.c. wskazał, że przeanalizował okoliczności wskazane we wniosku oraz złożone przez wnioskodawczynię dokumenty w stopniu, w jakim jest to przewidziane w postępowaniu o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego tj. ocenił czy w świetle przytoczonych okoliczności złożenie do depozytu jest prawnie uzasadnione. Sąd I instancji zaznaczył, że szczególne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miał fakt, że w księdze wieczystej, prowadzonej w systemie elektronicznym odmiennie wpisano nazwę własną wierzyciela, jako (...) a nie (...), jak twierdziły strony. W ocenie tego Sądu przytoczone przez wnioskodawczynię okoliczności wyczerpują, więc przesłankę pozwalająca na złożenie świadczenia do depozytu sądowego wskazaną w art. 467 pkt. 4 k.c. tj. inne okoliczności dotyczące wierzyciela (uczestnika) przez które świadczenie nie może być spełnione. Sąd zaznaczył też, że o zezwoleniu na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego sąd ogłosi publicznie w budynku sądowym oraz w lokalu organu gminy. Ponadto sąd zarządza umieszczenie ogłoszenia w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim lub podaje je w innym sposób do wiadomości publicznej, może je również ogłosić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. W świetle okoliczności przytoczonych we wniosku Sąd I instancji uznał żądanie wnioskodawczyni za uzasadnione i orzekł jak w sentencji postanowienia. Wydając orzeczenie w zakresie kosztów postępowania Sąd Rejonowy oparł się na przepisie art. 520 § 2 k.p.c., wskazując że wynikiem tego postępowania zainteresowana jest jedynie wnioskodawczyni, albowiem to ona nie chce w zakresie przedmiotowego świadczenia pozostawać w zwłoce.

Apelację od powyższego postanowienia wniósł uczestnik postępowania Gmina M. G.. Apelujący orzeczeniu temu zarzucił naruszenie prawa procesowego mające wpływ na wynik sprawy poprzez:

-zaniechanie ustalenia prawidłowego brzmienia firmy pierwotnego wierzyciela hipotecznego, gdzie w miejsce (...) w G. dokonano ustalenia nie istniejącego podmiotu (...) w G.;

-zaniechanie ustalenia następstwa prawnego strony apelującej po pierwotnym wierzycielu hipotecznym, jako następstwa ex lege, i to sytuacji, gdy apelujący podjął postępowanie sądowe o stwierdzenie tego faktu.

Wskazując na powyższy zarzut skarżący wniósł o: uchylenie zaskarżonego postanowienia; ewentualnie o zawieszenie postępowania apelacyjnego do czasu zakończenia postępowania przed Sądem Rejonowym w Gdyni o stwierdzenie następstwa prawnego apelującego po pierwotnym wierzycielu hipotecznym; o zasądzenie od wnioskodawcy na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Apelujący podniósł, iż Sąd I instancji zmienił firmę pierwotnego wierzyciela hipotecznego, choć wobec zmiany brzmienia tej firmy na skutek migracji danych dawnej KW (...), winien ustalić firmę w brzmieniu (...) w oparciu o dane zawarte w aktach tej księgi przed migracją. Skarżący zaznaczył, że nie jest kwestionowane takie brzmienie firmy pierwotnego wierzyciela hipotecznego tak we wniosku jak i pismach uczestnika. Apelujący powołał się na akta KW 13610 i wniósł o ich załączenie do akt sprawy. Ponadto skarżący stwierdził, że wobec zależności przedmiotowego postępowania od wyników postępowania o stwierdzenie następstwa prawnego uczestniczki po pierwotnym wierzycielu hipotecznym zasadny jest w świetle art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. wniosek o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia postępowania ustalającego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Niezależnie od kwestii oceny argumentacji podniesionej w apelacji, wskazać należy, że zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece, gdy wierzytelność zabezpieczona hipoteką jest wymagalna, a wierzyciel dopuszcza się zwłoki albo też zaspokojenie go napotyka na trudności, hipoteka wygasa, jeżeli właściciel nieruchomości złoży zabezpieczoną kwotę do depozytu sądowego, zrzekając się uprawnienia do odebrania jej z powrotem. W realiach niniejszej sprawy dostrzec należy, że hipoteka powstała przed blisko 20 laty, zaś następca prawny wierzyciela hipotecznego (gmina M. G.), którego następstwo prawne nie jest kwestionowane, co wynika choćby z faktu uznania go za uczestnika postępowania, nie podjął działań celem uzyskania zaspokojenia. W istocie zaś złożenie kwoty hipoteki do depozytu sądowego leży wręcz w interesie wierzyciela albowiem w miejsce możliwości zaspokojenia się z przedmiotu hipoteki (co jest długotrwałe i następuje w trybie egzekucji z nieruchomości) może uzyskać zaspokojenie występując o wydanie tej kwoty z depozytu sądowego. W toku postępowania Sąd Rejonowy zobowiązał uczestnika do złożenia wniosku o zmianę wpisu wierzyciela hipotecznego w księdze wieczystej w terminie 14 dni (vide k – 72), zaś uczestnik przedłożył kopię pozwu z dnia 26 marca 2015 roku o ustalenie z pieczęcią biura podawczego Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 9 kwietnia 2015 roku. Niemniej jednak nie wskazał sygnatury akt postępowania ani nie wykazał, aby doszło do zawiśnięcia sporu w tej sprawie. Powyższa kwestia przy tym nie ma znaczenia, skoro w miejsce możliwości uzyskania zaspokojenia z hipoteki wchodzi możliwość uzyskania zaspokojenia z kwoty złożonej do depozytu sądowego. Bezzasadne są również zarzuty tyczące się błędnych ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego co do brzmienia nazwy wierzyciela hipotecznego, albowiem Sąd Rejonowy poczynił ustalenia zgodnie z treścią zapisów w księdze wieczystej i innych przedłożonych dokumentach. Niewątpliwie zatem w niniejszej sprawie na chwilę obecną wobec odmiennego wpisu w księdze wieczystej podmiotu wierzyciela hipotecznego zaspokojenie jego napotyka na trudności, albowiem spełnienie świadczenia bezpośrednio Gminie M. G. i złożenie przez ten podmiot oświadczenia w przedmiocie wykreślenia hipoteki nie doprowadzi do jej wykreślenia w postępowaniu wieczystoksięgowym, gdyż Gmina M. G. nie jest ujawniona w księdze wieczystej. Brak jest podstaw także do zawieszenia postępowania apelacyjnego, gdyż okoliczność będąca przedmiot postępowania o ustalenie nie jest sporna w tym postępowaniu.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. apelację należało oddalić.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE