Sygnatura akt III RC 96/16
Dnia 21 września 2016 roku
Sąd Rejonowy w Kole Wydział III Rodzinny i Nieletnich
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Agnieszka Pietruszka
Protokolant: st. sekr. sąd. Alicja Kleczkowska
po rozpoznaniu w dniu 12 września 2016 roku w Kole
sprawy z powództwa B. K.
przeciwko M. K. (1)
o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego
I. Oddala powództwo.
II. Zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 4800,00 zł, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego.
S ę d z i a :
Agnieszka Pietruszka
Sygn.akt III RC 96/16
Powód – B. K. wniósł o ustalenie , że jego obowiązek alimentacyjny względem pozwanego M. K. (1) określony wyrokiem Sądu Rejonowego w Kole z dnia 07.03.2014 r. w sprawie III RC 241/13, wygasł z dniem 1.04.2016 r. Powód podniósł , iż zgodnie z obowiązującymi przepisami rodzice mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego , jeżeli jest to połączone dla nich z nadmiernym uszczerbkiem lub gdy dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się. Jego zdaniem syn powinien utrzymywać się samodzielnie. W dniu 6 marca skończył 25 lat , w związku z czym przy dołożeniu należytych starań , miał czas aby uzyskać wykształcenie i zawód. Gdyby skończył studia bezpośrednio po szkole średniej , to już w wieku 24 lat powinien uzyskać tytuł magistra. Pozwany natomiast rozpoczynał nowe kierunki studiów, które powód musi w nieskończoność finansować. Przez ostatnie lata pozwany prezentował postawę bierną i roszczeniową , nie podejmował żadnych działań mających na celu pozyskanie choćby drobnych kwot na swoje utrzymanie. Powód podniósł również , iż utrzymanie obowiązku alimentacyjnego jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, tym bardziej iż syn nie utrzymuje z nim od kilku lat kontaktów. Nadto podejmował działania mające na celu zniszczenie dobrej opinii powoda jako funkcjonariusza państwowego, co miało doprowadzić do utraty pracy przez powoda .
Pozwany – M. K. (1) wniósł o oddalenie powództwa w całości , podnosząc iż w roku akademickim 2010/2011 rozpoczął dwa kierunki studiów, z których z czasem zrezygnował. W roku akademickim 2011/2012 zaczął studiować dziennikarstwo i w grudniu 2015 roku uzyskał tytuł licencjata. W międzyczasie , w 2014 r. , zaczął studiować na studiach niestacjonarnych politologię. Pierwszy rok zaliczył ze średnią 4,22. Pozwany planuje rozpocząć studia magisterskie. Jednocześnie pozwany przyznał , iż od stycznia podjął pracę w redakcji (...). Jego dochody wynoszą ponad 400 zł miesięcznie, albowiem z powodu studiów nie jest w stanie być w pracy codziennie. Poza tym pozwany podniósł , iż w ostatnich miesiącach miał problemy zdrowotne. Stwierdzono u niego neuropatię nerwu wzrokowego , która jest jednym z objawów stwardnienia rozsianego. W związku z tym przebywał w szpitalu celem wykonania szczegółowych badań. Stwardnienie rozsiane zostało wykluczone , ale zdiagnozowano u pozwanego chorobę H. – przewlekłe zapalenie tarczycy. Pozwany pozostaje również pod kontrolą okulisty. M. K. (1) wyjaśnił również , iż w związku z poprzednią sprawą zdarzyło mu się zachować nieuprzejmie w stosunku do powoda, ale takie zachowanie było usprawiedliwione postępowaniem ojca. Na kontakty z powodem nie ma najmniejszej ochoty, gdyż w jego ocenie , zawsze były patologiczne. Pozwany zaznaczył również , iż koszty związane z jego utrzymaniem wzrosły , ale nie wnosił o podniesienie ustalonej kwoty alimentów. Dotychczasowe alimenty są pozwanemu niezbędne do życia.
Sąd ustalił co następuje :
Wyrokiem z dnia 07.03.2014 r. Sąd podwyższyła alimenty od B. K. na rzecz syna M. K. (1) do kwoty po 1.000 zł miesięcznie , poczynając od dnia 29.07.2013 r. i to w miejsce alimentów ustalonych wyrokiem z dnia 19.07.2006 r. w kwocie 400 zł miesięcznie. W tej samej sprawie jednocześnie ustalono , iż obowiązek alimentacyjny powoda wobec drugiego syna M. K. (2) ustał z dniem 01.07.2013 r.
( dowód : akta III RC 241/13 Sądu Rejonowego w Kole )
M. K. (1) miał 22 lat. W 2010 roku ukończył Liceum Ogólnokształcące w I. w klasie o profilu humanistycznym i zdał maturę. Został przyjęty na Wydział Prawa oraz Wydział Historii (...) im. A. M. w P.. Na wydziale prawa pozwany zaliczył egzaminy w sesji zimowej. Ze studiów na wydziale historii zrezygnował już w pierwszym semestrze , albowiem go rozczarowały. Pod koniec roku akademickiego doszedł do wniosku , iż nie dokonał właściwego wyboru co do kierunku studiów wyższych , postanowił nie przystępować do wszystkich egzaminów na prawie. M. K. (1) zdecydował , iż będzie kontynuował naukę na wydziale dziennikarstwa. Aby zwiększyć swoje szanse przyjęcia na ten kierunek , kolejny rok poświęcił na przygotowanie się do poprawienia egzaminu maturalnego z historii na poziomie rozszerzonym. Pozwany przystąpił ponownie do egzaminu i uzyskał lepszy wynik. W 2012 roku został przyjęty na Wydział (...) w P..
( dowód : akta III RC 241/13 Sądu Rejonowego w Kole )
W trakcie roku akademickiego M. K. (1) wynajmował samodzielne mieszkanie, za które płacił około 1.000 zł miesięcznie. Pozostałe koszty związane z utrzymaniem się na studiach ( w tym wydatki związane z zakupem podręczników , wyżywieniem , kupnem biletów ) wynosiły również około 1000 zł miesięcznie. Pozwany nie otrzymywał żadnego stypendium.
( dowód : akta III RC 241/13 Sądu Rejonowego w Kole )
M. K. (1) leczył się z powodu nadczynności tarczycy. Pozostawał pod kontrolą endokrynologa. Kontrole były wyznaczane co 2 , 3 tygodnie i każdorazowo wiązały się z koniecznością przeprowadzania badań. Wizyta kosztowała 100 zł , natomiast badania 120 zł. Problemy zdrowotne pozwanego objawiały się częstymi zmianami nastroju , stanami lękowymi , bólami w klatce piersiowej, napadami duszności.
( dowód : akta III RC 241/13 Sądu Rejonowego w Kole )
Matka pozwanego - L. C. pracowała jako nauczycielka i zarabiała ponad 3 tys. zł miesięcznie. (...) w utrzymaniu syna pomagała jej babka pozwanego.
( dowód : akta III RC 241/13 Sądu Rejonowego w Kole )
B. K. był zatrudniony w Izbie Celnej w O.. Jego wynagrodzenie w okresie od września w 2013 r. wynosiło średnio miesięcznie 3.428,30 zł netto.
( dowód : akta III RC 241/13 Sądu Rejonowego w Kole )
B. K. w 2008 r. zawarł kolejny związek małżeński. Żona powoda była na rencie i otrzymywała świadczenie w kwocie około 2 tys. zł. Czynsz za mieszkanie wynosił 370-400 zł miesięcznie. Poza tym koszty związania z utrzymaniem domu obejmowały opłaty za gaz , energię , wodę i wynosiły średnio około 150 zł miesięcznie. Powód spłacał kredyt wzięty na wykup mieszkania , a nadto od 4 lat spłacał kredyt w kwocie 60 tys. zł.
( dowód : akta III RC 241/13 Sądu Rejonowego w Kole )
M. K. (1) w ostatnich dwóch latach kontynuował studia na Wydział (...) w P.. Studia I stopnia ukończył w roku akademickim 2014/2015 z wynikiem dobrym. Pracę licencjacką obronił w grudniu 2015 r, albowiem dopiero w listopadzie uzyskał zaliczenie z ostatniego przedmiotu fakultatywnego – stosunków międzyamerykańskich. W roku 2014 podjął również naukę na niestacjonarnych studiach I stopnia na kierunku politologia. Czesne za studia wynosiły dotychczas 300 zł miesięcznie. Od września 2016 r. pozwany został przyjęty na 2-letnia studia niestacjonarne II stopnia Wydziału (...) na kierunku stosunki międzynarodowe , specjalność dyplomacja i stosunki konsularne.
( dowód : dyplom ukończenia studiów I stopnia k.24 , zaświadczenie (...) w P. z dnia 9.05.2016 r.k.25 ; dowód wpłaty z dnia 13.06.2016 r. k.65 ; decyzja Przewodniczącego Komisji Rekrutacyjnej z dnia 8.09.2016 r. k.69 ; zeznania pozwanego k.66v-67 )
W trakcie nauki na wydziale dziennikarstwa pozwany odbywał praktyki studenckie w redakcji (...). Pozwany dał się poznać jako osoba zaangażowana , dobrze wykonująca swoje obowiązki , w związku z czym z dniem 18.01.2016 r. spółka (...) zawarła z pozwanym umowę ramową o dzieło. Z tytułu zawartej umowy pozwany uzyskał wynagrodzenie : w styczniu w kwocie 300 zł , w lutym w kwocie 500 zł , w marcu w kwocie 800 zł oraz w kwietniu w kwocie 520 zł.
( dowód : umowa ramowa o dzieło z dnia 18.01.2016 r. k.26-27 ; zaświadczenie Polska (...) P. z dnia 1.06.2016 r. k.38 ; zeznania pozwanego k. 66v-67 )
W kwietniu 2016 r. M. K. (1) przebywał w szpitalu w związku z podejrzeniem stwardnienia rozsianego. Został poddany badaniom , które wykluczyły stwardnienie , ale jednocześnie rozpoznano u pozwanego chorobę H. – nadczynność tarczycy. Pozwany raz na kwartał wykonuje badania , które wraz z wizytą lekarską kosztują około 620 zł. Pozwany jest krótkowidzem. Za okulary zapłacił ostatnio 570 zł.
( dowód : zaświadczenie szpitala (...) w P. z dnia 27.04.2016 r. k.18 ; karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 27.04.2016 r. k.19 -21; umowa wykonania okularów z dnia 5.05.2016 r. k.22 ; skierowanie do poradni specjalistycznej z dnia 27.04.2016 r. k.23 ; rachunek z dnia 25.07.2016 r. k.62 ; zeznania pozwanego k. 66v-67 )
W trakcie roku akademickiego powód wynajmuje mieszkanie wspólnie ze swoją dziewczyną. Czynsz wynosi ogółem 1.400 zł miesięcznie. Pozwanemu nadal pomaga finansowo matka , która miesięcznie przekazuje mu co najmniej 1 tys. zł.
( dowód : umowa najmu lokalu mieszkalnego z dnia 7.12.2015 r. k.28-31 ; zeznania pozwanego k.66v-67 )
B. K. nadal pracuje jako celnik , a jego zarobki wynoszą średnio 3.300 zł netto miesięcznie. Powód pracuje na stanowisku młodszy specjalista. Żona powoda pozostaje na rencie.
( dowód : zeznania powoda k.66 )
Powód sprzedał mieszkanie w B. , które było majątkiem wspólnym jego i jego żony, za kwotę 170 tys. zł. Kwotę uzyskaną ze sprzedaży przeznaczył przede wszystkim na spłatę zobowiązań finansowych oraz uiścił do depozytu sądowego równowartość 6-miesięcznych alimentów , aby spowodować umorzenie postępowania egzekucyjnego. Z uwagi na pracę , powód wynajmuje mieszkanie , za które płaci w sumie około 1 tys. zł miesięcznie.
( dowód : zeznania powoda k.66 )
Sąd zważył co następuje :
Zgodnie z art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Przepis ten stanowi również podstawę zgłoszonego przez powoda żądania ustalenia , że jego obowiązek alimentacyjny wobec syna wygasł.
Zgodnie z art. 133 § 1 kro rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka , które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie , chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Czas trwania tego obowiązku nie jest zatem ograniczony terminem i nie pozostaje w zależności od osiągnięcia przez uprawnionego określonego wieku. Jedyną okolicznością , od której zależy bądź trwanie , bądź ustanie obowiązku jest to , czy dziecko może utrzymać się samodzielnie.
Powód podniósł , iż w niniejszej sprawie powinien znaleźć § 3 cytowanego przepisu , zgodnie z którym rodzic może uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego , jeżeli (…) dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się.
Bezspornym jest , iż M. K. (1) kontynuuje naukę z opóźnieniem. W przypadku pozwanego już w toku III RC 241/13 Sąd uznał jednak , iż opóźnienie jest wynikiem sytuacji , zasługującej na usprawiedliwienie. Rozpoznając po raz pierwszy żądanie powoda o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna Sąd zaznaczył , iż pozwany uzyskał bardzo dobre wyniki egzaminu maturalnego. Dzięki temu został przyjęty na Wydział Prawa i Wydział Historii (...) im. A. M. w P.. Pozwany wprawdzie zrezygnował z kontynuowania nauki na tych kierunkach , a jego decyzja wynikała m.in. z rozczarowania studiami prawniczymi i historycznymi a nadto pozwany podjął decyzję, aby ubiegać się o przyjęcie na studia dziennikarskie. Kolejny rok poświęcił zatem na ponowne przygotowanie się do rozszerzonego egzaminu maturalnego z historii i po uzyskaniu odpowiedniego wyniku osiągnął zamierzony cel. Pozwany podjął zatem ryzykowną decyzję rezygnując ze studiów, które rozpoczął bezpośrednio po szkole średniej , ale ostatecznie nie spowodowało to zbyt dużego opóźnienia w nauce. W konsekwencji Sąd uznał , iż obowiązek alimentacyjny wobec pozwanego istnieje dalej.
Ustalenia poczynione w sprawie III RC 241/13 pozostają aktualne w niniejszej sprawie. Należy jednocześnie podkreślić , iż od 2014 r. pozwany nieprzerwanie kontynuuje naukę na studiach i to aktualnie na dwóch kierunkach. Wprawdzie obecnie pozwany powinien już rozpoczynać ostatni rok studiów (...) stopnia ( magisterskich ), ale ze względu na kłopoty z zaliczeniem jednego z przedmiotów w roku akademickim 2014/2015 , tytuł licencjata uzyskał dopiero w grudniu ubiegłego roku. W konsekwencji nie rozpoczął studiów magisterskich we wrześniu 2015 r. , ale dopiero w bieżącym roku. Zdaniem Sądu , okoliczność ta nie daje jednak podstaw do przyjęcia , iż obowiązek alimentacyjny wygasł. Podkreślić należy , iż pozwany w sposób przekonujący i logiczny wyjaśnił swoje problemy z zaliczeniem przedmiotu - stosunki międzyamerykańskie. Jak podkreślił , zaliczenie tego egzaminu kosztowało go więcej pracy i wysiłku niż praca licencjacka , którą obronił zaledwie 2 tygodnie po uzyskaniu zaliczenia z przedmiotu fakultatywnego i to z wynikiem bardzo dobrym. Ponadto należy również zauważyć , iż pozwany w 2014 r. podjął naukę na drugim kierunku studiów tj. na politologii. Brak zatem podstaw , aby czynić zarzut pozwanemu , iż nie dokłada starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się. Wręcz przeciwnie wydaje się , iż decydując się na jednoczesne studiowanie politologii , pozwany dokonał wyboru , który ma mu pomóc w zdobyciu wiedzy , którą będzie mógł wykorzystać wykonując pracę dziennikarza. Mając powyższe na uwadze , Sąd uznał , iż brak podstaw do zastosowania w sprawie art. 133 § 3 kro.
W toku postępowania M. K. (1) przyznał , iż od stycznia br. podjął pracę w redakcji (...). Jest zatrudniony na podstawie umowy ramowej o dzieło, a jego wynagrodzenia waha się w granicach od 300 do 800 zł miesięcznie. Zdaniem Sądu , podjęcie zatrudnienia przez pozwanego również nie powoduje wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. Obowiązek bowiem wygasa , co zaznaczono powyżej , gdy osoba uprawniona uzyska możliwość samodzielnego utrzymania się. W niniejszym przypadku podjęcie pracy nie gwarantuje natomiast pozwanemu samowystarczalności finansowej. Pozwany wynajmuje mieszkanie , opłaca naukę na studiach zaocznych ( przy czym od września będą to dwa kierunki ). Już chociażby te podstawowe wydatki wynoszą około 1.400 zł miesięcznie. Przy dochodach wynoszących maksymalnie 800 zł miesięcznie , pozwany nie jest w stanie kontynuować nauki na studiach bez dalszego wsparcia finansowego rodziców. Oczywistym jest , iż pozwany nawet uzyskując tytuł magistra nie będzie miał pewności , że znajdzie satysfakcjonującą go pracę i to także pod względem finansowym. Należy bowiem mieć na uwadze , iż przy występującej w naszym kraju stopie bezrobocia , nie jest możliwe aby wszystkie osoby w wieku produkcyjnym i posiadające odpowiednie przygotowanie zawodowe , faktycznie zostały zatrudnione. Po ukończeniu studiów sytuacja pozwanego będzie jednak o tyle jasna, iż będzie miał wyższe wykształcenie i konkretne przygotowanie zawodowe. Również i uzyskane w trakcie studiów doświadczenie zawodowe , mimo że na stanowisku słabo opłacanym , w ocenie Sądu, zaprocentuje lepszą pozycją pozwanego na rynku pracy.
Powód podniósł również , iż utrzymanie obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, tym bardziej iż pozwany nie utrzymuje z nim od kilku lat kontaktów, a nadto podejmował działania mające na celu zniszczenie jego dobrej opinii, co mogło doprowadzić do utraty pracy przez powoda.
Zgodnie z art. 144 1 kro zobowiązany może uchylić się od obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Stwierdzić należy , iż zarówno w toku sprawy III RC 241/13 , jak i z obecnych pism stron wynika , iż pozostają one w głębokim konflikcie, od kilku lat nie utrzymują ze sobą kontaktów. Zdaniem Sądu brak jest jednak podstaw do przyjęcia , iż za powstałą sytuację winę ponosi wyłącznie pozwany i dlatego cytowany przepis nie może stanowić podstawy do uwzględnienia powództwa. Ponadto należy zauważyć , iż przytaczane przez powoda okoliczności dotyczące działań pozwanego , które podważały dobrą opinię jaką posiadał powód , a co w konsekwencji mogło doprowadzić do zwolnienia go z pracy i co spowodowało , że powód nie awansuje , były podnoszone już w toku poprzedniej sprawy III RC 241/13. Twierdzenia te jako gołosłowne nie zostały wówczas uwzględnione. W chwili obecnej brak jest nowych okoliczności , potwierdzających zarzuty powoda pod adresem pozwanego.
W tym stanie rzeczy , na podstawie cytowanych przepisów , orzeczono jak w sentencji.
O kosztach zastępstwa adwokackiego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 kpc w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.
SSR Agnieszka Pietruszka