UZASADNIENIE

Przedstawicielka ustawowa M. K. (1), reprezentująca małoletniego powoda A. K. (1) domagała się podwyższenia alimentów od pozwanego M. K. (2) na rzecz dziecka do kwoty po 700 zł miesięcznie. M. K. (1) wniosła również o zasądzenie na rzecz A. K. (1) kwoty 7.430 zł tytułem niezaspokojonych potrzeb małoletniego. Domagała się również zasądzenia od pozwanego poniesionych kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu podała, że wyrokiem z dnia 31 maja 2006 r. Sąd Okręgowy w Płocku rozwiązał przez rozwód małżeństwo M. i M. K. (2) i zobowiązał obie strony do ponoszenia kosztów utrzymania małoletniego syna stron i z tego tytułu zasądził od M. K. (2) alimenty w kwocie po 200 zł miesięcznie. Przedstawicielka ustawowa podniosła, że od chwili orzeczenia rozwodu nastąpiła istotna zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro. Aktualnie małoletni A. K. (1) uczy się w liceum o profilu wojskowym, wyprawka do tej szkoły kosztowała ok. 2.000 zł. Małoletni ma problemy zdrowotne, choruje na astmę oskrzelową, atopowe zapalenie skóry i z tego powodu musi być na diecie, spożywać wysokogatunkowe produkty, używać specjalistycznych produktów do codziennej higieny oraz przyjmować leki. Koszt diety i zakupu leków wynosi łącznie ok. 600 zł miesięcznie. M. K. (1) wskazała, że syn jest w fazie intensywnego wzrostu, koszt ubrań i obuwia wynosi średnio 100 zł miesięcznie, środki higieny osobistej kosztują 70 zł miesięcznie. Dalej przedstawicielka ustawowa podała, że syn ma problemy ortodontyczne oraz ze wzrokiem. Założenie aparatu ortodontycznego kosztowało ok. 4.800 zł, dodatkowo niezbędne są comiesięczne wizyty, które kosztują 150 zł. Okulary dla syna kosztowały 630 zł, a soczewki kontaktowe wraz z niezbędnymi akcesoriami kosztowały 139 zł. Zdaniem M. K. (1) koszt utrzymania syna wynosi 1.050 zł miesięcznie. Przedstawicielka ustawowa podała, że z uwagi na znaczny wzrost wydatków na małoletniego A. K. (1) musiała w 2016 r. zaciągnąć pożyczki w bankach, pieniądze zostały przeznaczona na leczenie ortodontyczne (4.800 zł), zakup wyprawki szkolnej (2.000 zł), zakup okularów (630 zł). M. K. (1) podniosła też, że sprawuje samodzielnie pieczę nad synem, pozwany praktycznie nie interesuje się dzieckiem, wobec czego powinien w większym stopniu przyczyniać się finansowo do utrzymania małoletniego A.. Przedstawicielka ustawowa wskazała, że mieszka z mężem i dwójką dzieci, pobiera ona zasiłek dla bezrobotnych w kwocie 132, 16 zł, mąż otrzymuje wynagrodzenie za pracę w wysokości 1.800 zł miesięcznie i z tej kwoty utrzymuje czteroosobową rodzinę. Pozwany natomiast ma znacznie wyższe dochody niż matka małoletniego, według jej wiedzy pracuje w firmie wykończeniowej, ma większe możliwości majątkowe.

Pozwany M. K. (2) ostatecznie uznał powództwo o podwyższenie alimentów do kwoty po 400 zł miesięcznie, uznał powództwo z tytułu niezaspokojonych potrzeb uprawnionego do kwoty 1.500 zł.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

Wyrokiem z dnia 31 maja 2006 r. wydanym w sprawie I C 290/06 Sąd Okręgowy w Płocku rozwiązał przez rozwód związek małżeński rodziców małoletniego powoda – M. K. (1) i M. K. (2), z winy M. K. (1). Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim A. K. (1) zostało powierzone obojgu rodzicom, przy czym miejsce zamieszkania dziecka zostało ustalone przy matce. Sąd Okręgowy w Płocku zasądził od M. K. (2) na rzecz małoletniego syna alimenty w kwocie po 200 zł miesięcznie.

Aktualnie małoletni A. K. (1) ma 16 lat i uczy się w I klasie mundurowej LO w W. Mazowieckiem. Małoletni powód ma problemy zdrowotne, choruje na astmę oskrzelową, atopowe zapalenie skóry, ma krótkowzroczność, nosi aparat ortodontyczny. Pozostaje pod opieką ortodonty, alergologa, okulisty, a także kardiologa i neurologa z uwagi na omdlenia w przeszłości. M. K. (1) wskazała szczegółowe wydatki, jakie ponosi na utrzymanie syna, w tym na wyżywienie (400 zł), ubranie i obuwie (100 zł), środki pielęgnacyjne, czystości (70 zł), leki (200 zł), leczenie (wizyta u okulisty – 80 zł raz na pól roku, soczewki – 55 zł miesięcznie, płyn do soczewek – 23 zł raz na dwa miesiące, wizyta u ortodonty – 150 zł), korepetycje (8 godzin po 40 zł każda), kieszonkowe (50 – 100 zł), telefon (45 zł), bilet miesięczny (165 zł), wyprawkę szkolną (ok. 2.000 zł) i ostatecznie określiła, że utrzymanie małoletniego powoda zamyka się kwotą 1.000 zł miesięcznie.

Przedstawicielka ustawowa M. K. (1) mieszka wraz z mężem i dwójką dzieci – A. K. (2) i J. w wieku 8 lat, której miesięczny koszt utrzymania wynosi ok. 700 zł. M. K. (1) z zawodu jest kucharzem, obecnie, tj. od 11 grudnia 2016 r. pracuje jako pracownik biurowy, została skierowana do tej pracy przez Powiatowy Urząd Pracy, stypendium w okresie odbywania stażu wynosi 997, 40 zł brutto. Mąż przedstawicielki ustawowej pracuje w firmie transportowo – usługowej, zarabia 1.480 zł miesięcznie. M. K. (1) nie posiada majątku, posesja, na której mieszka z rodziną, stanowi własność jej męża. (...) elektryczna kosztuje 60 zł miesięcznie, woda – ok. 17 zł kwartalnie, gaz – 36 zł kwartalnie, wywóz śmieci – 12 zł miesięcznie, usługi telefoniczne – 18 zł miesięcznie, opał kosztował 2.790 zł. Przedstawicielka ustawowa pobiera na dwoje dzieci świadczenia „500 plus” oraz zasiłki rodzinne w kwocie po 112 zł miesięcznie.

M. K. (1) w dniu 14 marca 2016 r. w Banku (...) S.A zaciągnęła kredyt gotówkowy na cele konsumpcyjne w kwocie 4.074, 07 zł, natomiast w dniu 13 maja 2016 r. w (...) S.A. zaciągnęła pożyczkę w kwocie 11.851, 39 zł. Wskazała, że uzyskane w ten sposób pieniądze przeznaczyła na pokrycie kosztów wyprawki syna do szkoły – ok 2.000 zł, zakup okularów – 630 zł, leczenie ortodontyczne – 4.800 zł, a także na wyjazdy wakacyjne, zakup pamiątek wakacyjnych, wycieczki, imprezy okolicznościowe, inne wydatki.

Pozwany M. K. (2) ma 44 lata, z zawodu jest technikiem mechanikiem budowy maszyn. Pozwany pracuje w firmie budowlanej, aktualnie, tj. od 01 września 2016 r. pracuje na ¼ etatu, wynagrodzenie za styczeń 2017 r. wyniosło 500 zł brutto, wcześniej gdy pozwany pracował w pełnym wymiarze czasu pracy zarabiał 1.850 zł miesięcznie. M. K. (2) wskazał, że jest właścicielem niezabudowanej działki o pow. 0, 2474 ha., mieszka w przyczepie kempingowej typu holenderskiego, która znajduje się na tej działce. Pozwany podał, że pomagają mu finansowo rodzice, chodzi do nich na obiady. M. K. (2) wskazał, że w instytucjach finansowych nie posiada zadłużeń, nie ma oszczędności. Pozwany choruje na rwę kulszową, ma skoliozę kręgosłupa, zgłasza dolegliwości bólowe.

M. K. (2) płaci na syna zasądzone alimenty, ubezpieczył go od nieszczęśliwych wypadków, z tego tytułu uiszcza składkę wynoszącą 60 zł miesięcznie. Pozwany utrzymuje obecnie sporadyczne kontakty z synem, ich relacje są zaburzone. Aktualnie przed tut. Sądem toczy się sprawa z wniosku M. K. (1) o pozbawienie M. K. (2) władzy rodzicielskiej nad małoletnim A. K. (1) (sygn. akt III Nsm 124/16).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: wyjaśnień przedstawicielki ustawowej M. K. (1) (czas nagr. od 00:08:47, k. 60 v. – 61v., czas nagr. od 00:08:04, k. 90 v.), wyjaśnień pozwanego M. K. (2) (czas nagr. od 00:50:08, k. 61 – 61 v., czas nagr. od 00:02:25, k. 90), zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu pozwanego (k. 58, 71), dokumentacji medycznej dot. A. K. (1) (k. 12, 13, 16), faktur VAT (k. 14, 15, 17- 26), decyzji (...) (k. 28, 29), umowy o kredyt gotówkowy (...) (k. 30 – 38), umowy pożyczki z pakietem ubezpieczeniowym (k. 39 – 42), decyzji PUP w W. Mazowieckiem (k. 59), informacji Wójta Gminy w S. (k. 73), historii rachunku bankowego pozwanego (k. 76 – 83), dokumentacji medycznej dot. pozwanego (k. 87, 89), akt sprawy Sądu Okręgowego w Płocku Łomży I C 290/06, akt sprawy Sądu Rejonowego w Wysokiem Mazowieckiem I. N. 124/16.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, o czym stanowi art. 138 kro. Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania poprzez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Natomiast zgodnie z art. 135 § 1 kro zakres świadczeń alimentacyjnych uzależniony jest zarówno od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego jaki i możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego (art. 135 § 2 kro).

Od czasu ostatniego uregulowania alimentów na rzecz małoletniego A. K. (1) upłynęło prawie 11 lat. Od tego czasu niewątpliwie wzrosły koszty utrzymania małoletniego powoda, co podyktowane jest jego naturalnym rozwojem psychofizycznym, dalszą edukacją, koniecznością leczenia specjalistycznego, a także wzrostem cen towarów i usług. W ocenie Sądu koszty utrzymania małoletniego powoda zważywszy m. in. na jego wiek, stan zdrowia, konieczność leczenia, korzystanie z korepetycji, ponoszenie kosztów dojazdu do szkoły wynoszą 900 - 1.000 zł miesięcznie. Kwota dotychczasowych alimentów jest nieadekwatna do aktualnych potrzeb małoletniego powoda. W tej sytuacji Sąd uznał, że uprzednio zasądzone alimenty należy podwyższyć do kwoty po 500 zł miesięcznie. W ocenie Sądu alimenty w takim rozmiarze stanowią wystarczający wkład finansowy w utrzymanie syna ze strony pozwanego i mieszczą się w jego możliwościach płatniczych. Określając możliwości zarobkowe M. K. (2) Sąd wziął pod uwagę nie te zarobki, które uzyskuje pozwany, ale te zarobki, które może on i powinien uzyskać przy dołożeniu należytej staranności oraz stosownie do jego sił umysłowych i fizycznych (vide uchwała SN z 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNC 1988/4/42). M. K. (2) jest w sile wieku, ogólnie zdrowy, posiada konkretny zawód oraz umiejętności pracownika budowlanego. Wykorzystując więc należycie swoje umiejętności pozwany powinien uzyskiwać dochody przekraczające zdecydowanie płacę minimalną i pozwalające na alimentację swego syna w ustalonym rozmiarze. Pozwany wskazywał, że ma problemy z kręgosłupem, jednakże nie udowodnił w żaden sposób, że w związku z tym jego możliwości zarobkowania są ograniczone. Podkreślić należy, że pozwany na co dzień nie uczestniczy w procesie wychowywania syna, tak więc ta okoliczność powinna znaleźć odzwierciedlenie w rozmiarze obowiązku alimentacyjnego.

Sąd alimenty zasądził od dnia 01 marca 2017 r. Alimenty wynikające z postanowienia zabezpieczającego z dnia 19 stycznia 2017 r., określone na kwotę 500 zł miesięcznie, zostały uregulowane, co wynika z twierdzeń przedstawicielki ustawowej. Powództwo o alimenty w pozostałym zakresie zostało oddalone jako zbyt wygórowane.

Przedstawicielka ustawowa domagała się również zasądzenia na rzecz syna kwoty 7.430 zł tytułem jego niezaspokojonych potrzeb, w oparciu o art. 137 § 2 kro, wskazując, że zaciągnęła pożyczki na sfinansowanie potrzeb powoda.

Przepis art. 137 § 2 kro, na mocy którego niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia, zasądzając odpowiednią sumę pieniężną, ogranicza możliwość dochodzenia niezapłaconych alimentów do wysokości niezaspokojonych potrzeb uprawnionego. Rozwiązanie to wynika z natury prawnej alimentów, których celem jest dostarczenie uprawnionemu bieżących środków utrzymania. Kumulowanie należności alimentacyjnych za okres dłuższy powoduje ujemne zjawiska, polegające na gromadzeniu bez uzasadnionej przyczyny znacznych aktywów po stronie uprawnionego, które są w przyszłości przeznaczane na inne cele, niż zaspokajanie bieżących potrzeb, jak również do powstania znacznego zadłużenia po stronie zobowiązanego do alimentacji. W trafnej i nadal aktualnej uchwale z dnia 28 września 1949 r. (C 389/49, OSN 1951/3/60, PiP (...)) Sąd Najwyższy stwierdził, że żądanie dotyczące czasu minionego może mieć na względzie niezaspokojone potrzeby uprawnionego, wykonanie zobowiązań zaciągniętych przez niego dla zaspokojenia potrzeb, zaległości np. w opłatach za mieszkanie itd. Stanowisko to Sąd Najwyższy potwierdził także w późniejszych orzeczeniach, tj. w uchwale z dnia 25 listopada 1968 r. (III CZP 65/68, OSNCP 1969/5/83), w wyroku z dnia 8 czerwca 1976 r. (III CRN 88/76, OSNCP 1977/2/33), w wyroku z dnia 7 lipca 2000 r. (III CKN 1015/00, LEX nr 51875). Zgodnie z powyższym orzecznictwem dochodzenie alimentów za okres poprzedzający wytoczenie powództwa dopuszczalne jest tylko w ograniczonym zakresie, tj. w wypadku gdy pozostały niezaspokojone potrzeby uprawnionego lub zobowiązania zaciągnięte na pokrycie tych usprawiedliwionych potrzeb nie zostały zlikwidowane.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że rzeczywiście przedstawicielka ustawowa zaciągnęła zobowiązania finansowe na leczenie ortodontyczne syna (4.800 zł), zakup wyprawki szkolnej (ok. 2.000 zł), zakup okularów (630 zł) i zobowiązania te nie zostały jeszcze spłacone. Jednakże zauważyć należy, że alimenty służą pokryciu bieżących potrzeb, a M. K. (1) przez blisko 11 lat nie występowała o podwyższenia alimentów, nie zwracała się do pozwanego o współfinansowanie leczenia ortodontycznego syna i innych wydatków, wobec czego nie jest zasadne obciążenie pozwanego całością tych kosztów (7.430 zł), tym bardziej, że matka powoda jest również zobowiązana do ich pokrycia. Pozwany uznał powództwo do kwoty 1.500 zł, a uznaniem tym Sąd był związany z godnie z art. 213 § 2 kpc, albowiem nie było ono sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego, nie zmierzało do obejścia prawa. W ocenie Sądu kwota, którą uznał pozwany stanowi wystarczający wkład finansowy z jego strony w pokrycie przedmiotowych potrzeb powoda i możliwe jest jej uiszczenie przez pozwanego w terminie 30 dni od ogłoszenia wyroku.

Mając powyższe na uwadze rozstrzygnięto jak w wyroku na postawie powyżej powołanych przepisów.

O kosztach procesu rozstrzygnięto na podstawie art. 100 kpc z uwagi na częściowe uwzględnienie żądań strony powodowej.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 102 kpc.

O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 i 2 kpc.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE