Sygn. akt III Ca 670/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 19 stycznia 2017 roku w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczona odpowiedzialnością spółki komandytowo- akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko S. L. o zapłatę, Sąd Rejonowy w Zgierzu oddalił powództwo.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1.  naruszenie prawa procesowego mającego wpływ na wynik sprawy, a to art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny wiarygodności źródeł dowodowych w sposób dowolny z przekroczeniem zasady swobodnej oceny dowodów, a polegając
w szczególności na:

a)  bezpodstawnym uznaniu, że dokumenty przedstawione przez powoda nie dowodzą zasadności roszczenia o zapłatę z tytułu niespłaconej pożyczki, podczas gdy powód przedstawił wszelkie dokumenty wykazujące zasadność roszczenia,

b)  wybiórczej i stronniczej interpretacji treści zapisów Umowy P. i ustaleniu, że numer wskazany w tytule przelewu kwoty 0,01 zł nie jest w żaden sposób powiązany z numerem pożyczki będącej przedmiotem niniejszego postępowania, podczas gdy zaakceptowana Umowa Odnawialnej P. precyzyjnie określa wszelkie procedury związane z utworzeniem profilu klienta na stronie internetowej oraz kolejnych wniosków o pożyczkę,

c)  uznanie, że brak zgodności numerów umów pożyczek nie mógł doprowadzić do uwzględnia roszczenia w sytuacji, w której strona powodowa wykazała przekazanie należności z tytułu zawartej umowy pożyczki zgodnie ze skutecznie zawartą umową pożyczki,

d)  wybiórczej i stronniczej interpretacji treści zapisów Umowy P. i ustaleniu, że pozwany w tytule przelewu nie wskazał numeru pożyczki, podczas gdy powyższy zapis jasno mówi, że pożyczkobiorca wpisuje tekst zgodny komunikatem zawartym w e-mailu wysłanym do Klienta (strony pozwanej) po utworzeniu Profilu Klienta na S. Internetowej,

e)  uznaniu, że brak formy pisemnej umowy pożyczki nie mógł doprowadzić do uwzględnia roszczenia w sytuacji, w której strona powodowa wykazała przekazanie należności z tytułu zawartej umowy pożyczki zgodnie ze skutecznie zawartą umową pożyczki (umowa zawarta na odległość);

f)  braku odniesienia się do złożonego dokumentu w postaci potwierdzenia przelewu kwoty 0,01 zł, stanowiącego dowód zaakceptowania przez pozwanego warunków umowy pożyczki oraz regulaminu świadczenia usług drogą elektroniczną i tym samym ustalenia, że przelew nastąpił w wyniku realizacji woli pozwanego wyrażonej w zawartej umowie pożyczki;

1.  naruszenie prawa procesowego mające wpływ na wynik sprawy, a to art. 505 32 § 1 k.p.c. poprzez uznanie, że powód nie zgłosił w pozwie dowodów na poparcie swoich twierdzeń, podczas gdy dowody te były zgłoszone zarówno w pozwie złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym jak i w niniejszym postępowaniu iw przeciwieństwie do twierdzeń pozwanego są wiarygodnym materiałem dowodowym;

2.  naruszenie prawa procesowego mającego wpływ na wynik sprawy, a to art. 224 § 1 k.p.c. poprzez zamknięcie rozprawy mimo niedostatecznego wyjaśnienia sprawy, w świetle ustalonych faktów i okoliczności i wydanie orzeczenia, na podstawie niedostatecznie wyjaśnionych okoliczności faktycznych takich jak stwierdzenie, że strona powodowa w niewystarczający sposób udowodniła roszczenie,

3.  naruszenie prawa materialnego mającego wpływ na wynik sprawy, a to art. 60 k.c. poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy z okoliczności faktycznych sprawy wynika, że strona pozwana ujawniła skutecznie w postaci elektronicznej swoją wolę zawarcia umowy pożyczki, zgodnie z przepisami dotyczącymi zawierania umów na odległość.

W oparciu o wskazane zarzuty strona apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda: kwoty 2 600,00 zł tytułu należności głównej, będącej kwotą pożyczki udzielonej zgodnie z umową pożyczki numer (...), wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, kwoty 370,40 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych za faktyczne opóźnienie w spłacie pożyczki liczonych zgodnie z Umową P. w wysokości czterokrotności stopy lombardowej od udzielonej pożyczki od dnia wymagalności wraz odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, kwoty 59,00 zł tytułem opłat windykacyjnych zgodnie z umową pożyczki numer (...), a także zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania za II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach za li II instancję sądową według norm przepisanych. Ponadto strona apelująca wniosła o dopuszczenie dowodu w postaci wiadomości wysłanej do pozwanego po utworzeniu Profilu Klienta na stronie internetowej stanowiącej potwierdzenie powiązania numeru rejestracyjnego numerem umowy pożyczki.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 505 13 § 2 k.p.c., uzasadnienie Sądu drugiej instancji
w postępowaniu uproszczonym powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, jeżeli nie przeprowadzano postępowania dowodowego. Sytuacja opisana w cytowanym przepisie miała miejsce w rozpoznawanej sprawie, bowiem Sąd Okręgowy, po dokonaniu analizy stanu faktycznego sprawy, przyjmuje za własne ustalenia Sądu I instancji stanowiące podstawę faktyczną rozstrzygnięcia przyjętego w zaskarżonym wyroku, pomijając – na podstawie art. 381 k.p.c. – zawarty w apelacji wniosek dowodowy jako spóźniony. Stosownie bowiem do rozkładu ciężaru dowodów, ujętego w art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., obowiązkiem strony powodowej było, już na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego, przedstawienie wszelkich dostępnych jej dowodów potwierdzających istnienie i wysokość dochodzonej pozwem należności. Strona powodowa nie wykazała również, aby powołanie ww. dowodów w postępowaniu przed sądem I instancji nie było możliwe. W konsekwencji powyższego Sąd Odwoławczy kontrolą instancyjną objąć może prawidłowość zaskarżonego rozstrzygnięcia w kontekście faktycznie zgromadzonego przez Sąd I instancji materiału procesowego. Sąd Okręgowy podziela także ocenę prawną dochodzonego roszczenia dokonaną przez Sąd Rejonowy, zarówno co do przyjętej podstawy prawnej oceny jego zasadności, jak i wyników tej oceny.

Apelacja powoda nie jest zasadna.

W ocenie Sądu Okręgowego za prawidłową i mieszczącą się w ramach wyznaczonych treścią art. 233 § 1 k.p.c. uznać należy także ocenę Sądu I instancji, zgodnie z którą skarżący w toku postępowania – pomimo ciążącemu na nim z mocy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. obowiązkowi - nie zdołał udowodnić zasadności i wysokości dochodzonego wobec pozwanych roszczenia. Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie przede wszystkim nie naruszył zasady określonej w art. 233 § 1 k.p.c., zgodnie z którą sąd winien oceniać wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału. Mimo przeciwnych sugestii apelacji, Sąd I Instancji, dokonał wszechstronnej, wnikliwej i trafnej oceny przedstawionych w sprawie dowodów, w oparciu o którą wyprowadził również słuszne wnioski jurydyczne, a swoje stanowisko przy tym także przekonująco i wyczerpująco uzasadnił.

Przede wszystkim Sąd I instancji słusznie uznał, że z faktu, iż rachunku bankowego podanego przez osobę zawierającą umowę jako prowadzony dla S. L. dokonano przelewu na kwotę 0,01 zł z tytułu umowy pożyczki numer (...) nie można jednoznacznie wywieść, że pozwany zawarł umowę z powodem. Jednocześnie pozwany zeznał, że nie zwarł z powodem przedmiotowej umowy, wskazując, że nie posiada konta bankowego, co znalazło potwierdzenie w zeznaniach świadka. Podał także, że nie posiada nawet komputera, telefonu komórkowego ani konta e-mailowego, co jest konieczne dla zawarcia umowy przez internet. Udostępnił natomiast dowód osobisty koledze, co niewątpliwie potwierdza, że umowa mogła być zawarta przez tę osobę. Brak było także dowodu na to, że rachunek bankowy, z którego przelano na konto powoda 1 grosz jest w istocie prowadzony na nazwisko pozwanego. Nadto uzasadnione i niewyjaśnione przez skarżącego w toku postępowania rozpoznawczego wątpliwości budzi rozbieżność w zakresie oznaczenia numeru pożyczki w tytule przelewu uznającego i obciążającego rachunek, którego wyciąg załączono do pozwu. W konsekwencji powyższego, zdaniem Sądu Okręgowego, skutkująca oddaleniem powództwa konstatacja Sądu Rejonowego, w myśl której skarżący nie podołał ciężarowi udowodnienia zasadności i wysokości dochodzonego pozwem roszczenia, została dokonana przez Sąd Rejonowy bez naruszenia reguł swobodnej oceny dowodów wynikającej z art. 233 § 1 k.p.c.

Całkowicie niezasadny jest podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 224 § 1 k.p.c. Należy bowiem wskazać, iż zgodnie z zasadami kontradyktoryjnego procesu, to strona, która wywodzi z danego faktu skutki prawne, powinna je wykazać. Sąd nie jest uprawniony do wspierania podmiotu, który dopuścił się zaniedbań w zakresie inicjatywy dowodowej i nie powinien w takiej sytuacji prowadzić z urzędu postępowania dowodowego. W realiach niniejszej sprawy należy podkreślić, iż to pozwany jako konsument jest podmiotem o słabszej pozycji. Powód, będący profesjonalistą, nie wymaga zaś szczególnej ochrony i powinien ponieść negatywne skutki w związku z niewykazaniem dochodzonego roszczenia, tym bardziej, że w toku postępowania rozpoznawczego był reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika (nieobecnego na terminie rozprawy poprzedzającym wydanie wyroku).

Nie ma też racji skarżący zarzucając naruszenie prawa materialnego. Jak się wydaje umknęło uwadze apelującej, że podstawą rozstrzygnięcia wskazaną w uzasadnieniu Sądu I instancji było przede wszystkim nie sprostanie przez stronę powodową jej obowiązkom dowodowym. Sąd Rejonowy nie analizował szczegółowo stosunku umownego pożyczki, stanowiącego podstawę dochodzonego roszczenia. Rozważania te byłyby bowiem bezprzedmiotowe wobec uznania braku udowodnienia zawarcia umowy przez pozwanego,
z której powód wywodzi dochodzone roszczenie. W związku z tym odnoszenie się do zarzutów naruszenia prawa materialnego jest zbędne z uwagi na podzielenie przez Sąd Okręgowy oceny Sądu pierwszej instancji co do niewykazania przez powoda zasadności dochodzonego roszczenia. Już tylko na marginesie wskazać należy, że bez wątpienia (zgodnie z art. 60 k.c.) wola osoby dokonującej czynności prawnej może być ujawniona przez każde jej zachowanie, które ujawnia tę wolę w sposób dostateczny i nie można kwestionować wywodu, że ujawnieniem tej woli może być również dokonanie przelewu na kwotę 0,01 zł. Problem jednak w tym, że dokumenty znajdujące się w aktach wskazują na to, że powód, dokonując przedmiotowego przelewu na rzecz poprzednika prawnego powoda, ujawnił w ten sposób wolę zawarcia innej umowy niż ta, z której skarżący wywodzi dochodzone pozwem roszczenia, zaś powód nie wykazał, że istnieją okoliczności nakazujące inaczej tłumaczyć złożone oświadczenie. Okoliczności takiej nie stanowi także fakt przelania na konto pozwanego kwot wskazanych w dołączonym do pozwu wyciągu z rachunku bankowego – co może z pewnością świadczyć po stronie poprzednika prawnego powoda o woli zawarcia umowy nr (...), jednak w żaden sposób nie przesądza jednoznacznie, iż taka wola istniała także po stronie pozwanego, zważywszy, że jakiejkolwiek mierze nie wskazuje na to literalna treść jego oświadczenia.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację powoda.