UZASADNIENIE

wyroku z dnia 6 grudnia 2013 r.

Powód K. D. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) w K. domagał się zasądzenia od pozwanych: W. B., J. O. oraz (...) spółki jawnej W. B., J. O. w O. solidarnie kwoty 9.271,28 zł z ustawowymi odsetkami tytułem wynagrodzenia za wykonane na zlecenie pozwanych tynków wewnętrznych w budynku w L.. Powód wniósł także o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

Sąd Rejonowy w Nowym Sączu Wydział V Gospodarczy w dniu 27 marca 2012 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym orzekając zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwani wnieśli sprzeciw od tego nakazu zapłaty, domagając się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powoda kosztów procesu.

Przyznali, że powód wykonywał na ich rzecz prace budowlane. Ponieśli, że wynagrodzenie za te prace zostało zapłacone w całości. Wskazali, że w dniu 31 grudnia 2011 r. zapłacili powodowi kwotę 5.000 zł. Zarzucili, że powód nie wykazał faktu wykonania usług w zakresie przekraczającym wypłacone mu wynagrodzenie, gdyż do pozwu nie dołączono ofert, umowy, zleceń czy protokołów odbioru, a faktury VAT nie są popisane przez stronę pozwaną i nie stanowią dowodu zawarcia umowy ani wykonania usług.

Pismem z dnia 27 września 2012 r. powód ograniczył żądanie pozwu o kwotę 5.000 zł.

Wyrokiem wydanym dnia 19 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy w Nowym Sączu, Sąd Gospodarczy zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 4.271,28 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 2 lipca 2011 r. do dnia zapłaty (pkt I), umorzył postępowanie w pozostałym zakresie (pkt II) oraz zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 698 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III).

W uzasadnieniu Sąd stwierdził, że powód wykazał, że w maju 2011 r. wykonał na zlecenie (...) spółki jawnej W. B., J. O. w O. tynki w oparciu o ustne uzgodnienia i za wykonaną pracę wystawił rachunek nr (...) z dnia 10 czerwca 2011 r. na kwotę 17.471,28 zł, z terminem płatności do 21 dni. Sąd uznał za wiarygodne w całości zeznania powoda, że wykonał on prace w takiej ilości, że może domagać się zapłaty brakującej kwoty (4.271,82 zł) z ceny wskazanej w rachunku nr (...). Sąd wskazał, że pozwani nie zaprzeczyli twierdzeniom powoda – w sprzeciwie od nakazu zapłaty ponieśli zarzut braku udowodnienia wysokości żądania, a dowód z przesłuchania pozwanych w charakterze strony został pominięty z uwagi na niestawiennictwo pozwanych na rozprawie w dniu 19 listopada 2011 r. Sąd wyjaśnił, że strony łączyła umowa o dzieło (wykonanie tynków), a solidarność pozwanych wynika z art. 22 § 2 k.s.h. Sąd wskazał, że wobec cofnięcia przez powoda pozwu w zakresie kwoty 5.000 zł postępowanie zostało umorzone. O kosztach procesu orzekł Sąd na zasadzie art. 100 k.p.c.

Pozwani wnieśli apelacje od wyroku z dnia 19 listopada 2012 r., zaskarżając go w całości i domagając się jego zmiany i oddalenia powództwa w całości, ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucili: naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez oparcie rozstrzygnięcia w głównej mierze na zeznaniach powoda.

W uzasadnieniu podnieśli, że powód nie wykazał faktu wykonania usług przekraczających wartość już uiszczonego wynagrodzenia, ponieważ jego zeznań nie można uznać za obiektywne, a brak innych dowodów na tę okoliczność.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania podtrzymując stanowisko wyrażone w toku procesu i wskazując, ża zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. jest bezzasadny.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem brak jest podstaw do wzruszenia zaskarżonego orzeczenia.

Niezasadny jest zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. Wskazany przepis dotyczy oceny dowodów i statuuje zasadę swobodnej oceny dowodów. Pozwani uchybienia temu przepisowi upatrują w „oparciu rozstrzygnięcia w głównej mierze na dowodzie z zeznań powoda”, podczas gdy nie można uznać ich za obiektywne z uwagi na interes powoda korzystnym dla niego rozstrzygnięciu sprawy. Tak sformułowany zarzut jest chybiony, gdyż pozwani nie przedstawili żadnego dowodu na poparcie swoich twierdzeń co do uiszczenia całego uzgodnionego wynagrodzenia, a jednocześnie nie negowali faktu wykonania prac tynkarskich przez powoda. Podniesiony w apelacji zarzut jest także bezskuteczny, ponieważ dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. nie można poprzestać na stwierdzeniu, że dokonane ustalenia faktyczne są wadliwe, odnosząc się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Niezbędne jest wskazanie przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie sądu przy dokonywaniu ustaleń. Skarżący powinien zwłaszcza wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając (zob. postanowienie SN z dnia 23.01.2001 r., IV CKN 970/00, Lex nr 52753, wyrok SN z dnia 6.07.2005 r., III CK 3/05, Lex nr 180925). Tymczasem pozwani podnosząc w apelacji zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. w ogóle nie wskazali, by Sąd Rejonowy naruszył zasady logiki i doświadczenia życiowego dokonując oceny dowodu z zeznań pozwanego, nie przedstawili jakichkolwiek argumentów wskazujących na konkretne uchybienia Sądu w toku postępowania dowodowego, a jedynie podtrzymali wyrażone w sprzeciwie stanowisko, iż żądanie powoda jest niezasadne, a faktura VAT nie stanowi dowodu na okoliczność wysokości wynagrodzenia. W ocenie Sądu Odwoławczego dowody zostały ocenione przez Sąd Rejonowy zgodnie z regułami logiki i zasadami doświadczenia życiowego oraz z uwzględnieniem kontekstu sytuacyjnego niniejszej sprawy, w szczególności przyznanego przez pozwanych faktu wykonania na ich zlecenie przez powoda tynków wewnętrznych. Podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. sprowadza się w istocie do polemiki z ustaleniami Sądu I instancji i zmierza do przedstawienia korzystnej dla pozwanych wersji wydarzeń, a taki zarzut nie może odnieść skutku.

W ocenie Sądu Okręgowego roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie, gdyż powód wykazał, że prawidłowo wyliczył wysokość wynagrodzenia za wykonane na zlecenie pozwanych tynki wewnętrzne. Pozwani nie zakwestionowali faktu wykonywania prac przez powoda, podnieśli jedynie w sprzeciwie od nakazu zapłaty zarzut braku udowodnienia przez powoda prawidłowości wyliczenia ceny za wykonane prace, twierdząc, że całą należność już uiścili. Stwierdzili, iż faktura VAT nie stanowi dowodu na okoliczność zakresu ustaleń między stronami, gdyż jest jednostronnie wystawionym i nie podpisanym przez nich dokumentem. Na poparcie swoich twierdzeń o uiszczeniu całości wynagrodzenia i braku podstaw do zapłaty należności dochodzonej przez powoda zgłosili pozwani dowód z przesłuchania ich w charakterze strony. Nie stawili się jednak na rozprawę, mimo, iż wezwani zostali do osobistego stawiennictwa pod rygorem, pominięcia dowodu z zeznań stron. Wobec tego samo ogólnikowe i niepoparte żadnymi dowodami twierdzenie o niewykazaniu wysokości wynagrodzenia przy jednoczesnym braku zanegowania faktu wykonania tynków przez powoda nie czyni zadość wymogom określonym w art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. Wskazane przepisy nakładają na strony obowiązek inicjatywy dowodowej - wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Proces cywilny ma charakter kontradyktoryjny, co oznacza, że to na stronach spoczywa obowiązek zgłaszania twierdzeń i faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy oraz dowodów na ich poparcie. Nadto art. 3 k.p.c. zobowiązuje strony zarówno do wyjaśnienia okoliczności sprawy i przedstawienia dowodów na te okoliczności, jak i nakłada na nie obowiązek mówienia prawdy („dawać wyjaśnienia zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek”). Z obowiązkiem mówienia prawdy związana jest także powinność zupełności, czyli kompletności wyjaśnień, wyrażająca się w tym, że strona ma obowiązek przedstawienia wszystkich okoliczności sprawy, a więc również tych niekorzystnych. Pozwani zarzucając w sprzeciwie od nakazu zapłaty, że powód nie przedstawił żadnych ofert, umowy, zleceń czy protokołów odbioru mogli sami takie dokumenty przedłożyć, jeśli były sporządzone. Skoro tego nie uczynili, co więcej nie twierdzili nawet, że takie dokumenty zostały sporządzone, to nie mogą skutecznie zarzucać, że rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest nieprawidłowe.

W niniejszej sprawie powód na uzasadnienie swojego roszczenia przedstawił nie tylko dowód z dokumentu w postaci faktury VAT, ale również z zeznań własnych (strony), które to dowody prawidłowo Sąd uznał za wiarygodne i wystarczające dla wykazania zasadności podniesionych twierdzeń. Sąd Okręgowy nie stwierdza żadnych uchybień w ocenie przeprowadzonych przez Sąd I instancji dowodów. W szczególności brak jest podstaw do uznania zeznań powoda za niewiarygodne. Skoro pozwani nie twierdzili, że nie łączyła ich z powodem umowa, a tylko poprzestali na zanegowaniu mocy dowodowej faktury w zakresie wysokości wyliczonej ceny, to nie było podstaw do uznania roszczenia za nieuzasadnione i nieudowodnione. Wyjaśnić trzeba, że faktura VAT jest dokumentem prywatnym i stanowi dowód tego, że osoba, które go podpisała złożyła oświadczenie zawarte w treści tego dokumentu (art. 245 k.p.c.). Dokument ten korzysta z domniemania autentyczności (prawdziwości), tj. domniemania, że dokument pochodzi od jego wystawcy, a zatem nie jest on podrobiony ani przerobiony. Domniemanie to można obalić przeciwdowodem na podstawie art. 253 k.p.c. Dokumenty prywatne korzystają z drugiego jeszcze domniemania prawnego, tj. domniemania, że oświadczenie zawarte w dokumencie pochodzi od osoby, która dokument ten podpisała (art. 245 i 253 k.p.c.). Również i to domniemanie może być obalone dowodem przeciwnym. Pozwani jednakże nie stawiając się na rozprawę, na której mieli być słuchani w charakterze strony uniemożliwili przeprowadzenie tego dowodu, co skutkować musiało jego pominięciem.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c.

Stosując zasadę odpowiedzialności strony przegrywającej za wynik sprawy o kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w pkt II wyroku na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. oraz § 13 ust. 1 pkt 1 i § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 461).

Ref. I inst. SSR Ł. Świątkowski

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE