UZASADNIENIE

Powodowie Ł. W., E. W. i Z. W. wywiedli pozew przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. wnosząc:

- o ustalenie, że uchwała nr (...) Zebrania Przedstawicieli Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. z dnia 26 czerwca 2010 r. w sprawie likwidacji piecyków gazowych wieloczerpalnych na rzecz instalacji centralnej ciepłej wody jest niezgodna z ustawą o własności lokali, a w szczególności z art. 3 ust. 2 tej ustawy,

- o ustalenie, że § 5 pkt 5 uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. z dnia 26 listopada 2012 r. w sprawie Regulaminu podziału obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w S. a użytkownikami lokali jest niezgodny z ustawą o własności lokali, a w szczególności z art. 3 ust. 2 tej ustawy.

W uzasadnieniu powodowie wskazali m. in., że uchwała nr (...) oraz § 5 pkt 5 Regulaminu z dnia 26 listopada 2012 r. są nieważne albowiem piecyk gazowy, instalacja gazowa i instalacja ciepłej wody znajdujące się w mieszkaniu powodów nie stanowią części wspólnej w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy o własności lokali.

W odpowiedzi na pozew (k. 19-23) pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodów solidarnie kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwana wskazała m. in., że powodowie nie sprecyzowali podstawy prawnej dochodzonego roszczenia, jak i nie wskazali, o jaką niezgodność zaskarżonych uchwał z ustawą o własności lokali chodzi. Uchwała nr (...) stanowi jedynie ogólne zobowiązanie (i jednocześnie upoważnienie) dla Zarządu Spółdzielni dla realizacji inwestycji w zakresie wykonania instalacji centralnej ciepłej wody użytkowej wraz z demontażem części instalacji gazowej. Brak zatem jakiegokolwiek odniesienia do treści art. 3 ust. 2 u.w.l. Ponadto przesłanką podjęcia przedmiotowej uchwały było zagrożenie życia i zdrowia mieszkańców wskutek możliwości zatrucia tlenkiem węgla. Odnosząc się do treści § 5 Regulaminu podziału obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali pozwana wskazała, że obowiązkiem spółdzielni mieszkaniowej jest utrzymanie zasobów mieszkaniowych w należytym stanie i dokonywanie remontów (w tym wymiany wszelkiej instalacji, jak np. centralnej ciepłej wody). Fakt ponoszenia przez właścicieli lokali mieszkalnych opłat na fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej zobowiązuje także spółdzielnię mieszkaniową, w zakresie przewidzianym w statucie lub regulaminach tej spółdzielni, do uczestniczenia w wydatkach. Taki zakres wyznacza również ww. regulamin określając zakres obowiązków, w tym w zakresie wymiany instalacji wodociągowej - wody zimnej i ciepłej oraz instalacji gazowej. Nadto, w ocenie pozwanej, instalacje, zarówno te, które znajdują się poza lokalami, jak i poszczególne ich elementy znajdujące się w wydzielonych lokalach, są składnikiem tzw. współwłasności przymusowej.

W piśmie procesowym z dnia 5 października 2015 r. (k. 58-61) powodowie sprecyzowali żądanie pozwu wskazując, że podstawą prawną dochodzonego roszczenia jest przepis art. 189 k.p.c. Powodowie posiadają interes prawny albowiem w ich ocenie instalacje gazowe i ciepłej wody nie stanowią części nieruchomości wspólnej.

Wyrokiem z dnia 12 lutego 2016r. Sąd Okręgowy w Gdańsku:

1.stwierdził nieważność § 5 pkt 5 Regulaminu podziału obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w (...) G. a użytkownikami lokali, stanowiącego załącznik do Uchwały Nr (...) Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. z dnia 26 listopada 2012 r. w sprawie Regulaminu podziału obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w S. a użytkownikami lokali;

2.oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3.zasądził od pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w (...) G. na rzecz powodów Ł. W., E. W. i Z. W. kwotę 200 zł (dwieście złotych) tytułem częściowego zwrotu kosztów postępowania.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach oraz rozważaniach:

Powodowie Z. W. i E. W. są właścicielami lokalu nr (...) położonego przy ul. (...) w S., wchodzącego w skład zasobów Spółdzielni Mieszkaniowej (...). Powód Ł. W. jest właścicielem lokalu nr (...) położonego przy ul. (...). K. 9, wchodzącego w skład zasobów Spółdzielni Mieszkaniowej (...). Powód Z. W. jest członkiem pozwanej Spółdzielni, pozostali powodowie nie są jej członkami.

W dniu 26 czerwca 2010 r. Zebranie Przedstawicieli Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. podjęło uchwałę nr (...) w sprawie likwidacji piecyków gazowych wieloczerpalnych na rzecz instalacji centralnej ciepłej wody.

W dniu 26 listopada 2012 r. Rada Nadzorcza Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. podjęła uchwałę nr (...) w sprawie Regulaminu podziału obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali pomiędzy Spółdzielnią a użytkownikami lokali. W § 5 pkt 5 ww. Regulaminu wskazano, że do obowiązków Spółdzielni w zakresie napraw wewnątrz lokali należy m. in. naprawa i wymiana instalacji gazowej od gazomierza do odbiorników gazu w lokalu.

Powodowie nie wyrażają zgody na likwidację w stanowiących ich własność lokalach mieszkalnych piecyków gazowych na rzecz instalacji centralnej ciepłej wody z uwagi na względy ekonomiczne. Pomiędzy stronami toczy się w tym zakresie spory, w tym postępowania przed sądami administracyjnymi.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów dołączonych do akt niniejszej sprawy, przede wszystkim w postaci uchwał organów pozwanej Spółdzielni, których autentyczność nie była kwestionowana przez strony postępowania, jak i nie budziła wątpliwości Sądu. Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się także na zeznaniach stron postępowania, uznając, że były one rzetelne i spójne, niemniej jednak, z uwagi na to, że spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do oceny prawnej, nie miały one zasadniczego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, określono również przyczyny dla których oddalone zostały wnioski dowodowe.

Z art. 27 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wynika, że zarząd nieruchomością wspólną z mocy prawa wykonuje spółdzielnia. Wykonywany jest on jak zarząd powierzony, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy o własności lokali, nawet gdy właściciele lokali nie są członkami spółdzielni (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 lutego 2015 r., K 60/13, Legalis nr 1180309). Uchwała walnego zgromadzenia spółdzielni bezwzględnie nieważna może być kwestionowana przez każdą osobę mającą w tym interes prawny i w każdym czasie na zasadach ogólnych, a więc w drodze powództwa o ustalenie (art. 189 k.p.c.). Z mocy art. 37 § 2 prawa spółdzielczego do zebrania przedstawicieli stosuje się odpowiednio przepisy tejże ustawy i statutu o walnych zgromadzeniach. Członek spółdzielni mieszkaniowej i osoba niebędąca członkiem może również żądać ustalenia nieważności (art. 58 k.c. i art. 189 k.p.c.) uchwały rady nadzorczej spółdzielni (por. A. Stefaniak, Komentarz do art. 42 ustawy - Prawo spółdzielcze, LEX oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2010 r., V CSK 260/09, Legalis nr 218244 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 27 marca 2012 r., I ACa 62/12, Legalis nr 747006).

Pojęcie interesu prawnego na ogół rozumiane jest jako potrzeba prawna (zob. E. Warzocha, Ustalenie stosunku prawnego lub prawa w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1982, s. 48). Potrzeba ta wynika z sytuacji prawnej, w jakiej się powód znajduje. W wyroku z dnia 9 lutego 2012 r. (III CSK 181/11, Legalis nr 457210), Sąd Najwyższy wskazał, że jeżeli powództwo o ustalenie istnienia prawa jest jedynym możliwym środkiem jego ochrony, powód ma interes prawny w żądaniu ustalenia. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Najwyższy podkreślił, że powództwo przewidziane w art. 189 k.p.c. ma znaczenie uniwersalne, a interes prawny w rozumieniu tego przepisu stanowi szeroką formułę, obejmującą wiele sytuacji prawnych, w których uwikłany może być podmiot występujący z powództwem o ustalenie istnienia (nieistnienia) prawa lub stosunku prawnego. W wyroku z dnia 15 marca 2002 r. (II CKN 919/99, Lex nr 54376), Sąd Najwyższy wyjaśnił, że skuteczne powołanie się na interes prawny wymaga wykazania, iż oczekiwane rozstrzygnięcie wywoła takie skutki w stosunkach między stronami, w następstwie których ich sytuacja prawna zostanie określona jednoznacznie i tym samym wyeliminowane zostanie, wynikające z błędnego przekonania co do przysługiwania powodowi określonych uprawnień, ryzyko naruszenia w przyszłości jego praw.

Powodowie zarzucili obydwu zaskarżonym uchwałom naruszenie art. 3 ust. 2 ustawy o własności lokali. W ocenie Sądu I instancji powodowie wykazali interes prawny do zgłoszenia żądania stwierdzenia nieważności zaskarżonych uchwał, polegający na wyeliminowaniu wątpliwości co do uprawnienia pozwanej Spółdzielni w ingerencję w instalacje znajdujące się w lokalach powodów, zaś nie przysługiwało im roszczenie o świadczenie. Nie budzi także wątpliwości, że powodom przysługuje roszczenie o stwierdzenie nieważności uchwał Zebrania Przedstawicieli Członków Spółdzielni i Rady Nadzorczej niezależnie od tego czy przysługuje im członkostwo w pozwanej Spółdzielni i bez konieczności wyczerpania trybu postępowania wewnątrzspółdzielczego (por. także art. 32 prawa spółdzielczego).

Dokonując oceny zarzutu naruszenia prawa w odniesieniu do treści uchwały nr (...) wskazać należy, że zawiera ona jedynie ogólne zobowiązanie Zarządu do likwidacji piecyków gazowych wieloczerpalnych na rzecz instalacji centralnej ciepłej wody. Brak jest podstaw do przyjęcia by tak sformułowana uchwała była sprzeczna z art. 3 ust. 2 ustawy o własności lokali. Co więcej należy wskazać, że powodowie nie kwestionowali zasadności wykonania instalacji centralnej ciepłej wody, ich intencją nie było ograniczenie dostępu do instalacji pozostałym mieszkańcom czy uniemożliwienie przeprowadzenia inwestycji, a jedynie uniemożliwienie wymiany piecyków gazowych w ich mieszkaniach (zeznania powoda Ł. W.: "Do instalacji ciepłej wody nic nie mam" - k. 82, zeznania powoda Z. W.: "My wyraziliśmy zgodę na centralną ciepła wodę" - k. 82), zaś pozostałe osoby, którym przysługują prawa do lokali w pozwanej Spółdzielni zdecydowały się na podłączenie do instalacji centralnej ciepłej wody. Należy również pamiętać, że spółdzielnia jest organizacją prowadzącą wspólną działalność w interesie swych członków (art. 1 prawa spółdzielczego), zaś przedmiotowa uchwała urzeczywistnia wspólny interes członków spółdzielni (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2007 r., III CZP 141/06, Legalis nr 80567).

Dokonując oceny zarzutu naruszenia prawa w odniesieniu do treści § 5 pkt 5 Regulaminu podziału obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali pomiędzy Spółdzielnią a użytkownikami lokali wprowadzonego uchwałą Rady Nadzorczej z dnia 26 listopada 2012 r. wskazać należy, że upoważnienie zawarte w § 5 pkt 5 ww. Regulaminu wkraczało w sferę wyłącznych uprawnień właściciela, co do których pozwana nie może podejmować wiążących uchwał. Odbiorniki gazowe i instalacje od gazomierza do odbiorników gazu służą wyłącznie właścicielom lokali mieszkalnych stanowiących odrębną nieruchomość, w żadnym zakresie nie służą na rzecz nieruchomości wspólnej. Jak podnosi się w orzecznictwie właściciele lokali, tworzący z mocy prawa wspólnotę mieszkaniową, są uprawnieni do podejmowania uchwał jedynie w zakresie dotyczącym nieruchomości wspólnej. Wspólnota nie jest uprawniona do podejmowania uchwał ingerujących w sferę wykonywania praw właścicielskich w odniesieniu do wyodrębnionego lokalu (por. np. powołany wyżej wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 16 października 2012 r., I ACa 543/12, Legalis nr 607796). Dotyczy to również organów spółdzielni mieszkaniowej sprawującej zarząd powierzony w trybie art. 27 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Wprowadzając możliwość naprawy i wymiany instalacji gazowej w stanowiących odrębną nieruchomość lokalach od gazomierza do odbiorników gazu w lokalu, pozwana przyznała sobie uprawnienie do decydowania w kwestii przekraczającej zakres nadany jej przez ustawę. Należy przy tym mieć na uwadze, że pozwana Spółdzielnia w toku postępowania zadeklarowała zamiar dokonania ingerencji w instalację gazową znajdującą się w lokalach powodów (zob. zeznania Prezesa Zarządu pozwanej W. W. (2) - k. 124). Należy wskazać, że odmienne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w G. w wyroku z dnia 18 listopada 2015 r. ( (...) SA/Gd 430/15, Legalis nr 1372097), rozstrzygając skargę E. i Z. W., argumentując, że "instalację gazową w budynku spółdzielczym należało traktować jako część nieruchomości wspólnej w całości, aż do odbiorników zamontowanych w lokalach. Przemawiają za tym względy użytkowe i względy bezpieczeństwa. Zwrócić należy uwagę, że instalacja gazowa w budynku, a zwłaszcza w budynkach wielomieszkaniowych, jest instalacją newralgiczną, a utrzymanie jej we właściwym stanie technicznym ma charakter szczególnego priorytetu w świetle rozmiaru ewentualnych następstw awarii. Działania Spółdzielni w zakresie utrzymania tych urządzeń w pożądanym stanie technicznym, ich eksploatacji i remontach winny zależeć wyłącznie od czynników obiektywnych, a nie mogą być uzależnione od woli właścicieli wyodrębnionych lokali. Za nieruchomość wspólną uznać należało zatem instalację gazową do zaworu odcinającego przy odbiornikach gazu włącznie, gdyż wówczas zapewnione będą optymalne warunki dla utrzymania tej instalacji jako całości we właściwym stanie technicznym. W przeciwnym razie część instalacji znajdująca się w lokalu stanowiącym odrębną własność pozostałaby poza kontrolą wspólnoty, co zwiększyłoby niebezpieczeństwo wystąpienia awarii. Taka interpretacja znajduje potwierdzenie w zapisach Regulaminu, z których wynika, że Spółdzielnia ma obowiązek remontu instalacji gazowej aż do urządzeń odbiorczych".

W ocenie Sądu Okręgowego powyższa argumentacja nie jest trafna, gdyż obowiązujące przepisy zapewniają procedury ochronne bez konieczności ingerowania w prawo własności. Zgodnie z art. 62 ust. 1 pkt 1 c) ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (j. t. Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.) obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli okresowej, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych).

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 3 ust. 2 ustawy o własności lokali, art. 189 k.p.c. i pozostałych powołanych przepisów orzekł jak w punktach 1. i 2. sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana na podstawie art. 367 k.p.c. zaskarżając go w części stwierdzającej nieważność § 5 pkt. 5 Regulaminu podziału obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w S. a użytkownikami lokali , stanowiącego załącznik do Uchwały Nr (...) z dnia 26 listopada 2012 r. , tj. objętej punktem l wyroku.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali ( t. jedn.: Dz. U. 2015 r., póz. 1892 ) w zw. z art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych ( Dz.U. 2013. 1222 j.t, ze zm.; u.s.m.) poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu ,że określona w § 5 pkt. 5 Regulaminu podziału obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w S. a użytkownikami lokali , stanowiącego załącznik do Uchwały Nr (...) z dnia 26 listopada 2012 r. ; część instalacji gazowej od gazomierza do odbiorników gazu w lokalu w żadnym zakresie nie służy na rzecz nieruchomości wspólnej i że rozgraniczenie to wkracza w sferę prawa własności powodów - podczas gdy powyższe postanowienie Regulaminu jedynie doprecyzowuje w tej części definicję nieruchomości wspólnej wynikającą z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali ( t.jedn.: Dz. U. 2015 r., póz. 1892 .;) , nie naruszając jej zakresu i służy na rzecz nieruchomości wspólnej ; a także nie stanowi naruszenia prawa własności powodów, zważając na ograniczenie wynikające z art. 27 ust. 2 u.s.m., dotyczące tylko zarządu nieruchomością wspólną.

W związku z powyższym wniesiono o zmianę zaskarżonego wyroku w części zaskarżonej przez oddalenie powództwa oraz o zasądzenie solidarnie od powodów na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, za obydwie instancje.

W uzasadnieniu obszernie odniesiono się do wspomnianego zarzutu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie, aczkolwiek z odmiennych powodów, aniżeli wynika to z jej treści.

Na wstępie wskazania wymaga, iż uwzględnienie powództwa zgodnie z art. 189 kpc wymaga łącznego spełnienia dwóch podstawowych przesłanek, tj. istnienia interesu prawnego w żądaniu udzielenia ochrony prawnej przez wydanie wyroku ustalającego oraz istnienia bądź nieistnienia danego stosunku prawnego bądź prawa (w zależności od rodzaju żądania udzielenia ochrony prawnej). Powód, dochodząc roszczenia o ustalenie istnienia stosunku prawnego lub prawa, obowiązany jest wykazać fakt istnienia stosunku prawnego lub prawa oraz interesu prawnego w wytoczeniu powództwa przeciwko konkretnemu pozwanemu. Interes prawny jako materialnoprawna przesłanka powództwa o ustalenie stosunku prawnego lub prawa dotyczy szeroko rozumianych praw i stosunków prawnych, może wynikać z bezpośredniego zagrożenia prawa powoda lub zmierzać do zapobieżenia temu zagrożeniu, gdy ma miejsce niepewność prawa lub stanu prawnego w sensie obiektywnym. Ocena istnienia interesu prawnego powinna uwzględniać jego wykładnię celowościową, okoliczności konkretnej sprawy, to, czy istnieje możliwość uzyskania ochrony w drodze innego powództwa, zwłaszcza o świadczenie (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 czerwca 2011 r., II CKN 568/10, niepubl.; z dnia 18 marca 2011 r., III CSK 127/10, niepubl. z dnia 18 czerwca 2009 r., II CSK 33/09, niepubl.; z dnia 2 lutego 2006 r., II CK 395/05, niepubl.; z dnia 2 lutego 1999 r., II CKN 804/98, OSNC 1999, Nr 10, poz. 171). Skuteczne powołanie się na interes prawny wymaga wykazania, że oczekiwane rozstrzygnięcie wywoła takie konsekwencje w stosunkach między stronami, w następstwie których ich sytuacja prawna zostanie określona jednoznacznie i tym samym zostanie usunięta niepewność co do istnienia określonych uprawnień oraz ryzyko ich naruszenia w przyszłości (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2002 r., II CKN 919/99, niepubl.). Podkreślenia przy tym wymaga, iż interes prawny w rozumieniu art. 189 kpc jest kategorią obiektywną. Jest to obiektywna (czyli rzeczywiście istniejąca), a nie tylko hipotetyczna (czyli w subiektywnym odczuciu strony) potrzeba prawna uzyskania wyroku odpowiedniej treści występująca wówczas, gdy powstała sytuacja rzeczywistego naruszenia albo zagrożenia naruszenia określonej sfery prawnej. Praktycznie rzecz biorąc, interes prawny występuje wtedy, gdy sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości, a jednocześnie interes ten nie podlega ochronie w drodze innego środka (wyroki SN: z dnia 4 października 2001 r., I CKN 425/00; z dnia 8 maja 2000 r., V CKN 29/00; z dnia 9 lutego 2012 r., III CSK 181/11, OSNC 2012, nr 7-8, poz. 101; z dnia 14 marca 2012 r., II CSK 252/11, OSNC 2012, nr 10, poz. 120; z dnia 19 września 2013 r., I CSK 727/12). Obowiązek badania istnienia przesłanek wynikających z art. 189 kpc występuje na każdym etapie postępowania i obciąża zarówno Sąd I, jak i II instancji. Ich istnienie stanowi bowiem warunek sine qua non odniesienia się do istoty problemu.

W n/n sprawie strona powoda domagała się ustalenia, że uchwała nr (...) w sprawie likwidacji piecyków gazowych wieloczerpalnych na rzecz instalacji centralnej ciepłej wody jest niezgodna z ustawą o własności lokali, jak również iż § 5 pkt. 5 uchwały z dnia 26 listopada 2012r. jest niezgodny z ustawą o własności lokali. Podstawą żądania powodów był ich sprzeciw wobec planów pozwanej likwidacji piecyków gazowych, korzystanie z których uważają za bardziej ekonomiczne aniżeli z centralnej ciepłej wody. Wykonanie przez pozwaną wspomnianej inwestycji ich zdaniem spowoduje, że powodowie nie będą mogli korzystać z dotychczasowej sieci przy użycia piecyków gazowych znajdujących się w ich mieszkaniach, dlatego nie godzą się na rozbiórkę instalacji gazowej, a tym samym uniemożliwienie im korzystania z piecyków (k. 60, 82-83).

Sąd Apelacyjny będąc związany granicami apelacji, może odnieść się jedynie do zaskarżonej części zapadłego w sprawie orzeczenia, na podstawie którego Sąd Okręgowy stwierdził nieważność § 5 pkt 5 Regulaminu podziału obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w (...) G. a użytkownikami lokali, stanowiącego załącznik do Uchwały Nr (...) Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. z dnia 26 listopada 2012 r. w sprawie Regulaminu podziału obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w S. a użytkownikami lokali.

Zgodnie z w/w regulaminem napraw, naprawami w jego rozumieniu są roboty remontowe i konserwacyjne oraz wymiana zużytych lub uszkodzonych elementów wykończenia i wyposażenia lokali (§ 3 regulaminu). Remont jest to wykonanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych i instalacyjnych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych i instalacyjnych innych niż użyto w stanie pierwotnym(§ 2 pkt. 5). Konserwacja jest to natomiast prowadzenie robót budowlanych, instalacyjnych w obiekcie budowlanym nie stanowiących remontu, polegających na utrzymaniu go w należytym stanie. § 5 pkt. 5 tego regulaminu, którego ustalenia nieważności domagają się powodowie, stanowi natomiast, iż do obowiązków Spółdzielni w zakresie napraw wewnątrz lokali należą naprawa i wymiana instalacji gazowej od gazomierza do odbiorników gazu w lokalu. Pojęcie wymiany należy z kolei zdefiniować jako zastąpienie jednej rzeczy inną.

Uwzględniając wynikające z regulaminu napraw regulacje, brak jest podstaw do przyjęcia, iż regulamin ten może stanowić podstawę usunięcia z mieszkania jakiejkolwiek instalacji, w tym gazowej. Zarówno nazwa regulaminu, jak również zawarte w niej zapisy pozwalają na przyjęcie, iż dotyczą one jedynie działań zmierzających do naprawienia nieprawidłowo funkcjonujących urządzeń lub instalacji, a nie ich usunięcia. Zawarte w regulaminie zapisy takiej możliwości nie przewidują, byłyby one zresztą sprzeczny z istotą naprawy albowiem pojęcie to definiowane jest jako „usunięcie w czymś usterek, uszkodzeń i doprowadzenie czegoś do stanu używalności» (Słownik języka polskiego, PWN). Co więcej § 12 Regulaminu likwidacje instalacji uznaje za niedopuszczalną. § 5 pkt 5 Regulaminu podziału obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali, nie może, zatem stanowić podstawy usunięcie instalacji gazowej powodów z ich mieszkania, co z kolei powoduje, iż żądanie stwierdzenie jego nieważności, w okolicznościach n/n sprawy nie znajduje uzasadnienia. Orzeczenie, jakie zapadłoby w tym zakresie, nie rozstrzygałoby istniejącego pomiędzy stronami sporu, sprowadzającego się do możliwości korzystania przez powodów z piecyka gazowego, co wiąże się z posiadaniem niezbędnej instalacji gazowej. O ile, bowiem pomiędzy stronami występuje spór, co do tej kwestii, to odniesienie się do żądania powodów dotyczącego § 5 pkt 5 Regulaminu problemu tego nie rozwiązuje, co stanowi niezbędną przesłankę zastosowania art. 189 kpc. A zatem rozstrzygnięcie, jakie zapadnie w n/n sprawie nie zapewni powodom ochrony ich prawnie chronionych interesów, a tym samym nie doprowadzi do definitywnego zakończenia istniejącego sporu, nie zapobiegnie również prewencyjnie powstaniu takiego sporu w przyszłości. Dlatego też uznając, iż powodowie nie wykazali interesu prawnego, co do żądania stwierdzenia nieważności § 5 pkt 5 Regulaminu podziału obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali .., Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo także, co do tego roszczenia (art. 189 kpc a contrario). Uwzględniając powyższe rozważania, w sprawie nie ma potrzeby odnoszenia się do kwestii będącej osią dotychczasowego sporu, a sprowadzającą się do odpowiedzi na pytanie, czy w okolicznościach n/n sprawy instalacja gazowa jest częścią wspólną, czy też nie.

Niezależnie od powyższego, jedynie na marginesie wskazania wymaga, iż skarżony przez powodów zapis zawarty w Regulaminie nakłada na pozwaną obowiązek naprawiania i wymiany instalacji gazowej od gazomierza do odbiorników gazu w lokalu. Obowiązek ten powiązany jest z koniecznością ponoszenia przez członków pozwanej opłat z tytułu funduszu remontowego (§ 6 Regulaminu). Z uwagi na zakres zaskarżenia zapisów wspomnianego Regulaminu, Sąd Apelacyjny może odnieść się jedynie do regulacji wynikającej z jego § 5 pkt 5, która po stronie powodów z kolei kreuje uprawnienie do żądanie naprawy instalacji w sytuacji, gdyby doszło do jej awarii. Powyższy zapis stwarza, zatem po stronie powodów określone uprawnienie, któremu odpowiada z kolei obowiązek pozwanej. Przy tak ujętym zapisie § 5 pkt 5 przybiera on formę regulacji działającej na korzyść członków spółdzielni. Stwierdzić przy tym należy, że jeżeli właściciel lokalu chce skorzystać z usług pozwanej w powyższym zakresie, to brak jest podstaw, aby mu tego zabronić. Kwestią odrębną jest, odpowiedź na pytanie, czy na członków spółdzielni mogą być nakładane obowiązki z tym związane, jednak problematyka ta wykracza poza zakres przedmiotowy roszczenia.

Uwzględniając powyższe Sąd Apelacyjny na mocy art. 386 § 1 kpc w pkt. I. a zmienił zaskarżone orzeczenie w ten sposób, iż oddalił powództwo także w zakresie stwierdzenia nieważności 5 pkt. 5 wspomnianego Regulaminu. W pkt. I b. na mocy § 10 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 490/2013 z późn. zm.) zasądził natomiast solidarnie od powodów na rzecz pozwanej kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 98 kpc w związku z § 8 ust. 1 pkt 1 oraz § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (DZ. U. 2015/1804) i obciążył nimi powodów, jako stronę przegrywającą postępowanie apelacyjne (200 zł +270 zł).

SSA Zbigniew Merchel SSA Mirosław Ożóg del. SSO Krzysztof Gajewski

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE