UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 kwietnia 2017 r. (decyzja uchylona) i decyzją z dnia 12 maja 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił M. F. prawa do emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach albowiem wnioskodawca nie osiągnął wymaganego okresu takiej pracy. Tym samym organ rentowy nie uwzględnił wnioskodawcy do okresu pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w latach 1979 – 1998.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył M. F. wnosząc o zmianę decyzji i przyznanie prawa do emerytury przy zaliczeniu pracy w Przedsiębiorstwie (...) we wskazanych wyżej latach jako okresu pracy w warunkach szczególnych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił co następuje:

Odwołujący M. F. urodzony dnia (...), w okresie 1.10.1979 – 30.06.2016 r. był pracownikiem (...) S.A. w O., po przekształceniu w r. 1999 Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. Od początku zatrudnienia w 1979 r. powierzono odwołującemu pracę kierowcy ciężarówki o ciężarze całkowitym 8 ton – S. (...), po odbyciu kursu operatora walca drogowego od marca 1980 r. odwołującemu powierzono pracę operatora walca drogowego, którą to wykonywał do momentu przekształcenia się spółki w Przedsiębiorstwo (...) w 1999 r.

dowód: świadectwo pracy, umowa o pracę, dekrety płacowe, karty wynagrodzeń, karta informacyjna pracownika, zaświadczenie o ukończeniu kursu maszynistów walców drogowych – w aktach osobowych odwołującego.

Na wskazanych wyżej stanowiskach odwołujący wykonywał pracę każdego dnia roboczego w wymiarze nie mniejszym niż 8 godzin każdego dnia. Praca na stanowisku operatora walca polegała na kierowaniu walcem drogowym. Obsługiwana przez odwołującego maszyna używana była przy zakładaniu nawierzchni drogowej w celu uzyskania określonej twardości i spójności wierzchniej warstwy jezdni. Praca ta była wykonywana przez odwołującego w okresie od marca do grudnia. W pozostałych miesiącach tj. styczeń, luty praca odwołującego polegała na obsłudze maszyny przygotowującej asfalt odpowiedni do warunków zimowych, który następnie rozkładano na drodze w celu uzupełnienia w niej ubytków.

dowód: zeznania świadków: Z. B. i S. K., zeznania odwołującego.

Odwołujący na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymuje się okresem ubezpieczenia wynoszącym 26 lat 3 miesiące i 7 dzień. Przy wniosku o emeryturę, odwołujący wniósł o przekazanie środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa. ZUS zaliczył odwołującemu okres pracy w warunkach szczególnych w rozmiarze 4 lat 3 miesięcy i 7 dni.

/bezsporne/

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 887 j.t.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego art. 32, 33, 39, 40 jeżeli w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy tj. 1 stycznia 1999 r. osiągnęli:

1. okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymaganych w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn

oraz

2. okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 tej ustawy.

Emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego, albo złożenia wniosku o przekazaniu środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 cytowanej ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionym w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w niższym wieku emerytalnym niż określona z art. 27 pkt. 1. Stosownie do treści art. 32 ust. 2 przytoczonej ustawy, dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości, lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Szczegółowe warunki uzyskania dochodzonego świadczenia reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8 poz. 43, ze zmianami). Zgodnie z treścią § 1 ust. 1 tego rozporządzenia stosuje się je do pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w jego § 4-15, oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

Okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu, są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku (§ 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia). Okresy pracy w powyższych okolicznościach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2 cytowanego rozporządzenia). Według § 3 cytowanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia”, uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Zaś po myśli § 4 ust. 1 rozporządzenia pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2. ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach powinno być stwierdzone przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, lub w świadectwie pracy, to w orzecznictwie powszechnie przyjmuje się możliwość dowodzenia okoliczności szczególnego charakteru lub szczególnych warunków pracy wszelkimi znanymi prawi procesowemu dowodami (por. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r., II UZP 998/84, Lex Polonica nr 321128).

W wykazie A, dział V poz. 3 (budownictwo i przemysł materiałów budowlanych) załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zmianami), jako praca w szczególnych warunkach jest wymieniona praca maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. Natomiast w wykazie A, dział IX poz. 4 i 5 (gospodarka komunalna) załącznika do w/w rozporządzenia jako praca w szczególnych warunkach wymieniona jest praca asfalciarzy i praca przy gotowaniu asfaltu oraz praca bitumiarzy i przy produkcji asfaltobetonu.

W zarządzeniu Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę lub wzrostu emerytury lub renty (Dz. Urz. M.B. z 1983 r. Nr 3 poz. 6) w wykazie A załącznika 1 w dziale V poz. 3 pkt 9 jako praca w szczególnych warunkach wymienione są prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych, a jako zawody wymienione są maszyniści walców drogowych, jak również w wykazie A załącznika 1 w dziale IX poz. 4 i 5 jako praca w szczególnych warunkach wymienione są prace asfalciarzy i przy gotowaniu asfaltu oraz bitumiarzy i przy produkcji asfaltobetonu.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentacji pracowniczej, wskazuje jednoznacznie, iż odwołujący legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych. W latach 1979 – 1998 odwołujący w miesiącach od marca do grudnia wykonywał pracę operatora walca drogowego, natomiast w miesiącach od stycznia do lutego odwołujący wykonywał pracę asfalciarza, bitumiarza oraz prace przy gotowaniu asfaltu i produkcji asfaltobetonu. Prace te odwołujący wykonywał codziennie i w pełnym wymiarze czasu pracy. Łączny okres w którym odwołujący był zatrudniony na w/w stanowiskach wynosi ponad 15 lat.

Odwołujący legitymuje się więc wymaganym okresem co najmniej 15-letniego zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Poza sporem pozostawało spełnienie przez odwołującego kolejnego warunku koniecznego do przyznania emerytury. Odwołujący legitymował się ponad 26 – letnim okresem ubezpieczenia. W chwili wydawania zaskarżonej decyzji miał ukończony 60-ty rok życia.

Środki zgromadzone w otwartym funduszu emerytalnym zostały zawnioskowane o przekazanie ich na dochody budżetu państwa.

Mając powyższe na względzie, zgodnie z art. 477¹⁴ § 2 k.p.c., zaskarżona decyzja organu rentowego podlegała zmianie jak w sentencji.

SSO Romuald Kompanowski

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE