UZASADNIENIE

Powód Gmina O. Zakład (...) w O. wniósł o zasądzenie od pozwanej kwoty 9.615,92 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Nadto powód wniósł też o zasądzenie kwoty 1.936,92 zł tytułem odsetek od dochodzonej kwoty.

W uzasadnieniu swojego roszczenia wskazał, że dochodzona pozwem kwota stanowi równowartość zaległych opłat czynszowych oraz odszkodowania za bezumowne korzystanie po rozwiązaniu umowy najmu lokalu przy ul. (...) w O.. Roszczenie obejmuje okres od dnia 1 października 2012r. do dnia 30 czerwca 2015r. Powód wskazał, że z dniem 1 stycznia 2015r. rozwiązano z pozwaną umowę najmu lokalu i od tego czasu pozwana zajmowała lokal bez tytułu prawnego.

Na rozprawie w dniu 30 sierpnia 2017r. pełnomocnik powoda ograniczył powództwo do kwoty 8.565,10 zł tytułem należności głównej oraz kwoty 849,78 zł tytułem skapitalizowanych odsetek (łącznie 9.414,88 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia powództwa tj. 8 grudnia 2016r. do dnia zapłaty i kosztami procesu).

W sprzeciwie od wydanego w dniu 20 stycznia 2017r. w sprawie (...) nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwana K. K. wniosła o oddalenie powództwa.

W sprzeciwie pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia za okres od 1 października 2012r. do dnia 8 grudnia 2013r. Nadto zakwestionowała skuteczność wypowiedzenia dotychczasowej wysokości czynszu najmu, które nastąpiło bez zachowania 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia (zgodnie z umową z dnia 27 marca 2012r. i art. 8a ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego) w kwoty 158,69 zł do kwoty 367,44 zł. W związku z opuszczeniem lokalu w dniu 29 kwietnia 2015r. i skierowaniem pozwanej do Domu Pomocy Społecznej (...) pozwana podniosła, że od tego dnia niezasadnie naliczano odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu, a przynajmniej opłaty za korzystanie z mediów.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 27 marca 2012r. pozwana zawarła z powodem umowę najmu lokalu mieszkalnego położonego w O. przy ul. (...). Zgodnie z § 4 ust. 1 umowy, wynajmujący był uprawniony do podwyższenia czynszu najmu wypowiadając jego dotychczasową wysokość najpóźniej na 3 miesiące naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. W treści umowy ustalono wysokość czynszu na 158,69 zł.

Powód sukcesywnie dokonywał podwyżek czynszu aż do kwoty 367,44 zł. W okresie od 1 listopada 2012r. do dnia 31 października 2013r. pozwanej przyznano obniżkę dochodową 40 % w stosunku do czynszu.

Dalsze zmiany dotyczyły jedynie opłat za pozostałe świadczenia: wodę, CO, gaz itd. szczegółowo wymienione w zawiadomieniach.

(dowód: umowa najmu – k. 45-49, zawiadomienia – k. 28-31, 40-44, 150, 151)

Pozwana od 1995r. legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności wydanym na stałe. Cierpi na schizofrenię przewlekłą. Od 2013r. pozwana często przebywała na oddziale w Wojewódzkim Zespole (...) w O..

(dowód: pismo M. K. – k. 20, pismo pozwanej – k. 27, decyzja MOPS-u –k. 63-64, orzeczenie o niepełnosprawności – k. 65, zaświadczenie lekarskie – k. 66)

Pozwana przez wzgląd na podjęte leczenie psychiatryczne nie była w stanie podołać zobowiązaniom wynikającym z łączącej jej z powodem umowy najmu. Wspólnie z nią zamieszkujący syn, M. K. również nie był w stanie regulować zobowiązań względem powoda. Powyższe spowodowało powstanie zadłużenia, a w konsekwencji wypowiedzenie przez powoda z dniem 31 grudnia 2014r. umowy najmu lokalu mieszkalnego.

(dowód: pismo (...) k. 21, 36, z.p.o. – k. 22, 37

W dniu 17 czerwca 2015r. pozwana złożyła u powoda oświadczenie o niezamieszkiwaniu w gminnym lokalu od dnia 29 kwietnia 2015r. w związku ze skierowaniem jej na stały pobyt do Domu Pomocy Społecznej (...) w O.. Od dnia 29 kwietnia 2015r. w lokalu powoda nie pozostały jakiekolwiek rzeczy pozwanej.

Z chwilą zamieszkania w Domu Pomocy Społecznej pozwana nie dokonywała żadnych opłat na rzecz powoda.

(dowód: oświadczenie – k. 24, okoliczność przyznana przez pozwaną na rozprawie – k. 107 i 171)

Powód w okresie od 30 kwietnia 2015r. do 1 lipca 2015r. w dalszym ciągu naliczał pozwanej opłaty za korzystanie z lokalu w postaci odszkodowania, w tym opłaty za zużycie mediów.

(bezsporne)

Do dnia opuszczenia i opróżnienia przez pozwaną lokalu mieszkalnego położonego w O. przy ul. (...) (29 kwietnia 2015r.) zadłużenie pozwanej względem powoda za okres od 8 grudnia 2013 r. do 29 kwietnia 2015 r. wyniosło 9.414,88 zł, uwzględniwszy 40 % obniżkę dochodową, opłaty za media (wg stanu zużycia), zamieszkiwanie pozwanej w lokalu w kwietniu 2015r. przez 29 z 30 dni miesiąca oraz należności odsetkowe.

(okoliczności ostatecznie niesporne potwierdzone analizowanym na rozprawie rozliczeniem dokonanym w tabeli k. 170)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w jego ostatecznym kształcie podlegało uwzględnieniu w całości.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty, których prawdziwość nie była kwestionowana. W niniejszej sprawie bezsporny był fakt zawarcia przez strony umowy najmu lokalu mieszkalnego. Bezsporne było także to, że strona powodowa wypowiedziała powyższą umowę najmu, a pozwana nie zwróciła jej przedmiotu najmu. Ostatecznie też pełnomocnik pozwanej nie kwestionował skuteczności dokonywanych w drodze wypowiedzenia podwyżek czynszu najmu, gdyż żadne nie zostały dokonane w spornym okresie.

Oczywiste jest, że wypowiedzenia dokonane z naruszeniem minimalnego ustawowego 3-miesięcznego terminu odnosiły skutek dopiero z upływem terminu. Ostatnia podwyżka czynszu została wobec pozwanej dokonana kilka lat przed okresem objętym żądaniem pozwu. Rok przed okresem objętym pozwem pozwana korzystała Wszelkie wywody na temat skuteczności podwyższania czynszu okazały się w tych warunkach całkowicie bezzasadne.

W dalszej części ostateczne ustalenia wymagały dokonania operacji rachunkowych polegających na zsumowaniu należnego i nieopłaconego czynszu i opłat eksploatacyjnych, wynikających z wezwań i zawiadomień powoda za okres od 1 grudnia 2013r. do 29 kwietnia 2015r. Ponieważ wyliczenie należności opierało się na zsumowaniu poszczególnych składników za kolejno następujące po sobie miesiące oraz ilorazu należności za kwiecień (29/30), Sąd uznał, że nie ma potrzeby zasięgnięcia wiadomości specjalnych i dopuszczenia dowodu z opinii biegłego. Żadna ze stron ostatecznie o to nie wniosła. Z tego też względu w oparciu o przedłożone dokumenty samodzielnie wyliczono należność za sporny okres od 8 grudnia 2013 r. do 29 kwietnia 2015 r., która co do zasady pokrywała się z żądaniem powoda w jego końcowym kształcie, co ostatecznie w żaden sposób nie zostało skutecznie zakwestionowane. Wobec nie wykazania podwyżki opłat za świadczenia w kwietniu 2015 r., do obliczeń przyjęto stawki z marca 2015 r.

Do 31 grudnia 2014 r. powód żąda powyższych należności w oparciu o umowę najmu, za dalszy okres domaga się wynagrodzenia za bezumowne korzystanie w oparciu o poniższą podstawę.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego, osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie odpowiadające wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać odszkodowania uzupełniającego.

W treści uchwały Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 października 2015 r. w sprawie III CZP 70/15 wskazano, że odpowiedzialność odszkodowawcza osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego, przewidziana w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 150 ze zm.), ma charakter odpowiedzialności in solidum.

Z tego też względu w pkt. I wyroku zasądzając od pozwanej na rzecz powoda kwotę 9.414,88 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 grudnia 2016r. do dnia zapłaty orzekł, że zapłata należności przez M. K. lub A. W. w jakiejkolwiek części zwalnia pozwaną z obowiązku zapłaty w tej części.

Brak było podstaw do rozłożenia należności na raty w oparciu o art. 320 Kpc, gdyż pozwana przyznała, że nie jest w stanie płacić rat w żadnej wysokości k. 171.

W pkt. II wyroku Sąd postanowił umorzyć postępowanie, albowiem żądanie pozwu ponad zasądzoną w pkt. I kwotę zostało ograniczone przez powoda, który cofnął powództwo. Z tego też względu, na zasadzie art. 355 § 1 k.p.c. postępowanie w tej części należało umorzyć.

Pozwana korzystała z pomocy pełnomocnika z urzędu – r.pr. K. B., którego wynagrodzenie nie zostało przez nią pokryte w żadnej części. Zgodnie z § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1715), koszty nieopłaconej pomocy prawnej ponoszone przez Skarb Państwa obejmują opłatę ustaloną zgodnie z przepisami niniejszego rozporządzenia oraz niezbędne i udokumentowane wydatki radcy prawnego ustanowionego z urzędu. Zgodnie z treścią § 4 ust. 3, opłatę podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług wyliczoną według stawki podatku obowiązującej dla tego rodzaju czynności na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług. Zgodnie z § 8 pkt. 6 pełnomocnikowi należało przyznać wynagrodzenie podstawowe w kwocie 2.400 zł. Należny od tego podatek VAT wynosił 552 zł, wobec czego pełnomocnikowi należało przyznać w sumie kwotę 2.952 zł, którą nakazano wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Olsztynie (pkt. III wyroku).

Sąd nie znalazł podstaw do podwyższenia wynagrodzenia pełnomocnika. Zgodnie z § 4 ust. 2 Ustalenie opłaty w wysokości wyższej niż określona w ust. 1, a nieprzekraczającej 150% opłat określonych w rozdziałach 2-4, następuje z uwzględnieniem nakładu pracy radcy prawnego, w szczególności czasu poświęconego na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczby stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjętych w sprawie, w tym czynności podjętych w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu, wartości przedmiotu sprawy, wkładu radcy prawnego w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie, stopnia zawiłości sprawy, w szczególności trybu i czasu prowadzenia sprawy, obszerności zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego lub biegłych sądowych, dowodu z zeznań świadków, dowodu z dokumentów o znacznym stopniu skomplikowania i obszerności. Przedmiot niniejszego postępowania nie miał charakteru wyjątkowego czy precedensowego. Sprawa o odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu należy do standardowych i powtarzalnych spraw rozpoznawanych przed tut. Sądem. Nie wymagała ona również nadprzeciętnego nakładu pracy, w porównaniu do innych spraw wszczętych przez Sądem. Akta sprawy składały się z 1 tomu, a wyrok wydano już na 2 rozprawie. Składane pisma nic do sprawy nie wniosły.

Sąd odstąpił od obciążania pozwanej kosztami procesu pomimo przegranej. Zgodnie z art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. W ocenie Sądu zaszły okoliczności uzasadniające zastosowanie cyt. przepisu. Pozwana aktualnie przebywa w Domu Pomocy Społecznej. Jej sytuacja zdrowotna uniemożliwia jej podjęcie pracy, zaś uzyskiwane dochody z emerytury prawie w całości pochłaniają koszty pobytu w (...)ie. Pozwana nie jest w stanie poczynić jakichkolwiek oszczędności tym bardziej, że już teraz wydatki na leki uniemożliwiają jej finansowanie jakichkolwiek innych potrzeb. Sąd postanowił zatem nie obciążać pozwanej kosztami procesu.

SSR Arkadiusz Ziarko

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE