UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 maja 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w Ł. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2015 roku, poz. 748) oraz Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku (Dz.Urz.UE L 166 z 30.04.2004, ze zm., Polskie Wydanie Specjalne 2004, rozdz.5,t.5,ze zm.) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 14 stycznia 2016 roku odmówił D. K. prawa do emerytury górniczej za łączone okresy ubezpieczenia w Polsce i w Hiszpanii. Na podstawie zgromadzonej dokumentacji przyjęto, że łącznie udowodnił on 24 lata 9 miesięcy i 15 dni pracy górniczej w Polsce i w Hiszpanii. W Polsce D. K. udowodnił 16 lat, 20 dni pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią (z wyłączeniem zasiłków chorobowych) przebytych w czasie: od 14 lipca 1988 roku do 28 czerwca 1992 roku, od 1 lipca 1992 roku do 5 lipca 1992 roku , od 18 lipca 1992 roku do 15 października 1992 roku, od 17 października 1992 roku do 18 października 1992 roku, od 24 października 1992 roku do 23 grudnia 1992 roku, od 25 grudnia 1992 roku do 12 stycznia 1993 roku, 16 stycznia 1993 roku do 8 marca 1993 roku, od 13 marca 1993 roku 21 czerwca 1993 roku, od 26 lipca 1993 roku do 2 stycznia 1994 roku, od 8 stycznia 1994 roku do 8 lutego 1994 roku, od 12 lutego 1994 roku do 26 kwietnia 1994 roku, od 1 maja 1994 roku do 18 lipca 1994 roku, od 23 lipca 1994 roku do 28 sierpnia 1994 roku, 7 wrzesnia 1994 roku do 9 kwietnia 1995 roku, od 1 lipca 1995 roku do 5 grudnia 1995 roku, od 16 grudnia 1995 roku do 17 marca 1996 roku, od 1 maja 1996 roku do 1 grudnia 1996 roku, od 10 grudnia 1996 roku do 9 lutego 1997 roku, od 15 lutego 1997 roku do 17 lipca 1997 roku, od 23 lipca 1997 roku do 31 sierpnia 1997 roku, od 6 września 1997 roku do 23 września 1997 roku, od 6 października 1997 roku do 21 stycznia 1998 roku, od 8 lutego 1998 roku do 1 czerwca 1998 roku, od 16 lipca 1998 roku do 11 grudnia 1999 roku, od 24 grudnia 1999 roku do 19 marca 2000 roku, od 29 kwietnia 2000 roku do 15 marca 2001 roku, od 31 marca 2001 roku do 20 maja 2001 roku, od 12 czerwca 2001 roku do 18 lipca 2001 roku, od 21 lipca 2001 roku do 7 sierpnia 2001 roku, od 11 sierpnia 2001 roku do 16 sierpnia 2001 roku, od 21 sierpnia 2001 roku do 4 września 2001 roku, od 29 września 2001 roku do 12 grudnia 2001 roku, od 15 grudnia 2001 roku do 18 kwietnia 2002 roku, od 3 maja 2002 roku do 8 maja 2002 roku, od 11 maja 2002 roku do 15 maja 2002 roku, od 22 maja 2002 roku do 22 maja 2002 roku, od 15 czerwca 2002 roku do 16 czerwca 2002 roku, 22 czerwca 2002 roku do 13 lipca 2003 roku, od 29 listopada 2003 roku do 28 stycznia 2004 roku, od 7 lutego 2004 roku do 13 czerwca 2004 roku, od 10 lipca 2004 roku do 25 października 2004 roku, od 30 października 2004 roku do 16 grudnia 2004 roku, od 25 grudnia 2004 roku do 26 grudnia 2004 roku, od 3 stycznia 2005 roku do 12 kwietnia 2005 roku, od 26 kwietnia 2005 roku do 29 maja 2005 roku, od 4 czerwca 2005 roku do 22 czerwca 2005 roku, od 2 lipca 2005 roku do 24 sierpnia 2005 roku, od 30 sierpnia 2005 roku do 7 września 2005 roku, od 10 września 2005 roku do 9 października 2005 roku, od 24 października 2005 roku do 14 grudnia 2005 roku, od 31 grudnia 2005 roku do 25 stycznia 2006 roku, od 1 lutego 2006 roku do 1 lutego 2006 roku, od 3 lutego 2006 roku do 8 sierpnia 2006 roku. Instytucja hiszpańska potwierdziła 8 lat, 8 miesięcy i 25 dni pracy górniczej w czasie od dnia 8 sierpnia 2006 roku do 2 września 2015 roku. Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (OFE), a przy wniosku o emeryturę złożonym na terenie Hiszpanii nie złożył wniosku o przekazanie zgromadzonych tam środków na dochody budżetu państwa (pozostaje to bez wpływu na prawo do świadczenia, ponieważ nie spełnia wymaganego okresu pracy górniczej do przyznania prawa do świadczenia tj. 25 lat). Wobec powyższego zdaniem organu rentowego brak jest podstaw prawnych do przyznania emerytury górniczej bez względu na wiek.

/decyzja z dnia 20 maja 2016 roku - k. 67 plik III akt ZUS/

W dniu 24 czerwca 2016 roku wnioskodawca D. K. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie mu prawa do emerytury. Odwołujący podniósł, iż organ rentowy nie zaliczył mu pracy górniczej w Hiszpanii jako pracy w szczególnych warunkach.

/odwołanie - k. 2/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w odpowiedzi na odwołanie z dnia 20 lipca 2016 roku, wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Dodatkowo wskazując, że dokumentem na podstawie którego organ rentowy może uwzględnić zagraniczne okresy ubezpieczenia w tym okresy pracy górniczej jest formularz łącznikowy E 205, sporządzany przez zagraniczną instytucję ubezpieczeniową, zgodnie z przepisami danego państwa unijnego. Zatem zaliczenie okresu ubezpieczenia w Hiszpanii następuje na podstawie poświadczenia dokonanego przez hiszpańską instytucję ubezpieczeniową, która zgodnie z właściwością jest uprawniona do wystawienia takowego poświadczenia. ZUS Wydział (...) Umów Międzynarodowych dokonuje wyłącznie zaliczenia poświadczonego okresu na podstawie ww. dokumentu. Nie ma natomiast możliwości merytorycznego sprawdzenia poprawności poświadczenia. Takowe sprawdzenie możliwe jest poprzez złożenie odwołania przez Ubezpieczonego od decyzji zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej w trybie i terminie wskazanym w niniejszej decyzji. Łącznie udowodniony staż pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią przebytej w Polsce oraz w Hiszpanii wynosi 24 lata, 9 miesięcy i 15 dni na wymagane 25 lat takowej pracy. Zatem decyzja ZUS z dnia 20 maja 2016 roku jest prawidłowa.

/odpowiedź na odwołanie - k. 6-7/

W piśmie z dnia 4 października 2016 roku pełnomocnik wnioskodawcy podtrzymał odwołanie od decyzji organu rentowego w całości i wniósł o jej zmianę poprzez przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury górniczej od dnia 1 stycznia 2016 roku oraz o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania a w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych .

/pismo z dnia 4 października 2016 roku - k. 41- 42/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca D. K. urodził się w dniu (...).

/bezsporne/

W dniu 14 stycznia 2016 roku D. K. złożył wniosek o emeryturę.

/wniosek – k. 3 -19 plik III akt ZUS/

Wnioskodawca udowodnił następujące okresy pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią w Polsce: od 14 lipca 1988 roku do 28 czerwca 1992 roku, od 1 lipca 1992 roku do 5 lipca 1992 roku, od 18 lipca 1992 roku do 15 października 1992 roku, od 17 października 1992 roku do 18 października 1992 roku, od 24 października 1992 roku do 23 grudnia 1992 roku, od 25 grudnia 1992 roku do 12 stycznia 1993 roku, 16 stycznia 1993 roku do 8 marca 1993 roku, od 13 marca 1993 roku 21 czerwca 1993 roku, od 26 lipca 1993 roku do 2 stycznia 1994 roku, od 8 stycznia 1994 roku do 8 lutego 1994 roku, od 12 lutego 1994 roku do 26 kwietnia 1994 roku, od 1 maja 1994 roku do 18 lipca 1994 roku, od 23 lipca 1994 roku do 28 sierpnia 1994 roku, 7 września 1994 roku do 9 kwietnia 1995 roku, od 1 lipca 1995 roku do 5 grudnia 1995 roku, od 16 grudnia 1995 roku do 17 marca 1996 roku, od 1 maja 1996 roku do 1 grudnia 1996 roku, od 10 grudnia 1996 roku do 9 lutego 1997 roku, od 15 lutego 1997 roku do 17 lipca 1997 roku, od 23 lipca 1997 roku do 31 sierpnia 1997 roku, od 6 września 1997 roku do 23 września 1997 roku, od 6 października 1997 roku do 21 stycznia 1998 roku, od 8 lutego 1998 roku do 1 czerwca 1998 roku, od 16 lipca 1998 roku do 11 grudnia 1999 roku, od 24 grudnia 1999 roku do 19 marca 2000 roku, od 29 kwietnia 2000 roku do 15 marca 2001 roku, od 31 marca 2001 roku do 20 maja 2001 roku, od 12 czerwca 2001 roku do 18 lipca 2001 roku, od 21 lipca 2001 roku do 7 sierpnia 2001 roku, od 11 sierpnia 2001 roku do 16 sierpnia 2001 roku, od 21 sierpnia 2001 roku do 4 września 2001 roku, od 29 września 2001 roku do 12 grudnia 2001 roku, od 15 grudnia 2001 roku do 18 kwietnia 2002 roku, od 3 maja 2002 roku do 8 maja 2002 roku, od 11 maja 2002 roku do 15 maja 2002 roku, od 22 maja 2002 roku do 22 maja 2002 roku, od 15 czerwca 2002 roku do 16 czerwca 2002 roku, 22 czerwca 2002 roku do 13 lipca 2003 roku, od 29 listopada 2003 roku do 28 stycznia 2004 roku, od 7 lutego 2004 roku do 13 czerwca 2004 roku, od 10 lipca 2004 roku do 25 października 2004 roku, od 30 października 2004 roku do 16 grudnia 2004 roku, od 25 grudnia 2004 roku do 26 grudnia 2004 roku, od 3 stycznia 2005 roku do 12 kwietnia 2005 roku, od 26 kwietnia 2005 roku do 29 maja 2005 roku, od 4 czerwca 2005 roku do 22 czerwca 2005 roku, od 2 lipca 2005 roku do 24 sierpnia 2005 roku, od 30 sierpnia 2005 roku do 7 września 2005 roku, od 10 września 2005 roku do 9 października 2005 roku, od 24 października 2005 roku do 14 grudnia 2005 roku, od 31 grudnia 2005 roku do 25 stycznia 2006 roku, od 1 lutego 2006 roku do 1 lutego 2006 roku, od 3 lutego 2006 roku do 8 sierpnia 2006 roku – łącznie 16 lat i 20 dni.

/bezsporne, karta przebiegu zatrudnienia – k. 97 -98 plik II akt ZUS, zaświadczenie dotyczące przebiegu ubezpieczenia w Polsce k. 131 -135 plik II akt ZUS /

Hiszpańska instytucja ubezpieczeniowa potwierdziła wnioskodawcy 8 lat, 8 miesięcy i 25 dni pracy górniczej w Hiszpanii w czasie od dnia 8 sierpnia 2006 roku do dnia 2 września 2015 roku. Nie potwierdziła pracy górniczej wykonywanej pod ziemią, lecz na powierzchni w okresach od dnia 4 września 2015 roku do dnia 28 września 2015 roku w liczbie 25 dni zaś dzień 3 września 2015 roku został wyłączony jako okres pracy pod ziemią.

/bezsporne, formularz E 205 k. 11 - 14 plik III akt ZUS /

W dniu 12 lipca 2017 roku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Ł. wpłynął wniosek D. K. o przekazanie środków z OFE na dochody budżetu państwa.

/informacja z dnia 245 lipca 2017 roku k. 128/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zebranego materiału dowodowego odwołanie wnioskodawcy jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 50 a ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 748, z późn. zm.) górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej, co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym,
za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie zaś z ust. 2 analizowanego przepisu wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Katalog okresów pracy górniczej został zawarty w art. 50c ust. 1 i ust. 2 ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, natomiast ust. 4 wspomnianego przepisu stanowi, iż okresy pracy górniczej wymienionej w ust. 1 pkt 1-4 wykonywanej za granicą traktuje się na równi z okresami takiej pracy wykonywanej w kraju, jeżeli spełnione są warunki określone w ustawie, wymagane do uwzględnienia tych okresów pracy przy ustalaniu prawa do świadczeń.

W myśl zaś art. 50e. ust 1 prawo do górniczej emerytury, bez względu na wiek i zajmowane stanowisko, przysługuje pracownikom, którzy pracę górniczą wykonywali pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres wynoszący co najmniej 25 lat, z uwzględnieniem ust. 2.

2. Do okresów pracy górniczej, o której mowa w ust. 1, zalicza się także okresy:

1) niezdolności do pracy z tytułu wypadku przy pracy albo z tytułu choroby zawodowej, za które wypłacone zostało wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy albo świadczenie rehabilitacyjne,

2) czasowego oddelegowania pracowników, o których mowa w art. 50c ust. 1 pkt 6, do zawodowego pogotowia ratowniczego w (...) S.A. w B., w (...) S.A. Oddział (...) w L. lub w okręgowych stacjach ratownictwa górniczego

- bezpośrednio poprzedzone pracą górniczą wykonywaną pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przypadające w czasie trwania stosunku pracy.

3. Prawo do emerytury, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem, że pracownik nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Natomiast art. 50d ust. 1 stanowi, iż przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom zatrudnionym pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym następujące okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego:

1) w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych;

2) w drużynach ratowniczych.

Natomiast przepisy art. 51 analizowanej ustawy reguluje kwestie związane ze stosowaniem preferencyjnych przeliczników górniczych i tak przy ustalaniu wysokości górniczych emerytur, o których mowa w art. 50a lub 50e, stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 2, następujące przeliczniki:

1) 1,5 za każdy rok pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy;

2) 1,8 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50d;

3) 1,4 za każdy rok pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 1-3 i 5-9, wykonywanej częściowo na powierzchni i częściowo pod ziemią;

4) 1,2 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 4 i 5, wykonywanej stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego,
w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego.

Wskazać również należy, że z dniem 1 maja 2010 roku weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Przepisy te odnoszą się do uprawnień emerytalno-rentowych osób wykonujących szeroko rozumianą działalność zawodową, w tym pracowników, osób pracujących na podstawie umów cywilnoprawnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek, które znalazły się w określonej "sytuacji międzynarodowej" (np. pracowały/były ubezpieczone w Polsce i w innych państwach członkowskich) oraz osób, które mieszkają w innym państwie członkowskim i ubiegają się bądź pobierają polską emeryturę lub rentę z tytułu pracy (ubezpieczenia) podejmowanej wyłącznie w Polsce.

W niniejszej sprawie spór, leżący u podstaw kwestionowania przez wnioskodawcę nieprzyznania mu prawa do emerytury górniczej, dotyczył ustalenia, okresu pracy górniczej w Hiszpanii oraz zaliczenia pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym.

Wbrew twierdzeniom skarżącego w niniejszej sprawie zastosowanie miał jedynie przepis art. 50 e ustawy emerytalnej, z którego to treści wynika, że dla przyznania prawa do tego świadczenia, nie jest istotny wiek i zajmowane stanowisko, lecz faktyczne wykonywanie pracy górniczej w wymiarze co najmniej 25 lat, i to pracy wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Przepis ten eliminuje zatem problemy prawne związane z dożyciem minimalnego górniczego wieku emerytalnego (50 lat), umożliwiając jednocześnie nabycie uprawnień emerytalnych w stosunkowo młodym wieku, przy spełnieniu warunku 25 lat pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (zob. uchwałę SN z dnia 18 grudnia 1985 r., III UZP 46/85, OSNCAPiUS 1986, nr 7-8, poz. 116).

Zdaniem skarżącego organ rentowy w sposób błędny przyjął, że okres pracy górniczej potwierdzony przez hiszpańską instytucję ubezpieczeniową od dnia 8 sierpnia 2006 roku do dnia 2 września 2015 roku wynosi 8 lat, 8 miesięcy i 25 dni podczas gdy okres pomiędzy wskazanymi wyżej datami wynosi 9 lat i 26 dni.

Z tak sformułowanym zarzutem nie sposób się zgodzić. Zauważyć należy, że w formularzu E 205 hiszpańska instytucja ubezpieczeniowa osobno poświadczyła ogólny okres ubezpieczenia w Hiszpanii, a osobno okres pracy górniczej. Ogólny okres ubezpieczenia w Hiszpanii został poświadczony w dniach i wyniósł 3214 dni. Natomiast okres pracy górniczej został poświadczony w latach, miesiącach i dniach i po zsumowaniu wyniósł 8 lat, 6 miesięcy i 86 dni, w tym 8 lat, 6 miesięcy i 85 dni pracy górniczej pod ziemią. Po przeliczeniu okresu 85 dni na miesiące przyjmując jako miesiąc 30 dni otrzymano 8 lat, 8 miesięcy i 25 dni. Okres ubezpieczenia w Hiszpanii od 4 września 2015 roku do 28 września 2015 roku (25 dni) nie został przez hiszpańską instytucję ubezpieczeniową poświadczony jako praca górnicza, natomiast dzień 3 września 2015 roku został wyłączony jako okres pracy pod ziemią. W związku z tym hiszpańska instytucja ubezpieczeniowa w sposób precyzyjny wskazała, który to okres został uznany za pracę górniczą pod ziemią, a który takiego przymiotu już nie posiadał. Skarżący natomiast analizując okres pracy za granicą od dnia 8 sierpnia 2006 roku do dnia 2 września 2015 roku słusznie wskazał, że daje to czas 9 lat i 26 dni, ale nie dokonał - rozdzielenia ogólnego stażu pracy od stażu górniczego. A co za tym idzie doszedł do błędnych wniosków, że okres pracy górniczej wnioskodawcy pod ziemią wyniósł 9 lat i 26 dni. Dla niniejszej sprawy miał natomiast znaczenie staż górniczy, który był niezbędny do ustalenia prawa do emerytury górniczej zgodnie z treścią art. 50 e ustawy emerytalnej.

Ponadto nie jest możliwe - jak chciałby tego skarżący - zakwestionowanie obecnie wyliczeń przedstawionych przez hiszpańską instytucję ubezpieczeniową. Zauważyć należy, że dokumentem, na podstawie którego organ rentowy może uwzględnić zagraniczne okresy ubezpieczenia w tym okresy pracy górniczej jest formularz łącznikowy E 205, sporządzany przez zagraniczną instytucję ubezpieczeniową, zgodnie z przepisami danego państwa unijnego.

Zgodnie z art. 8 ustawy emerytalnej przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz przy obliczaniu ich wysokości uwzględnia się okresy ubezpieczenia za granicą, jeżeli tak stanowią umowy międzynarodowe. W odniesieniu do sytuacji uregulowanych stosownymi umowami międzynarodowymi przepis ten nakazuje uwzględnianie zagranicznych okresów ubezpieczenia, mimo że okresy te przypadały za granicą (w ramach systemów zagranicznych), a składka była odprowadzana na rzecz instytucji zagranicznej.

Z ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego, które Sąd Okręgowy w pełni podziela wynika, że z brzmienia art. 8 ustawy o emeryturach i rentach wypływa wniosek, iż przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz przy obliczaniu ich wysokości uwzględnia się okresy ubezpieczenia za granicą. Chodzi zatem nie o okresy zatrudnienia za granicą, które mogą być według prawa polskiego kwalifikowane jako okresy ubezpieczenia, lecz o okresy, które zgodnie z prawem państwa, w którym ubezpieczony w danym okresie przebywał (był zatrudniony) i podlegał ubezpieczeniu, są okresami ubezpieczenia i mogą być na zasadzie art. 8 ww. ustawy, uwzględniane przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz przy obliczaniu ich wysokości w Polsce. Takiej zaś kwalifikacji mogą dokonać właściwe organy ubezpieczeniowe (lub sądy) państwa, w którym zatrudnienie to miało miejsce. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2006 r., I UK 99/06.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2014 r., II UK 587/13.

Do dnia 30 kwietnia 2004 r. stosunki w zakresie zabezpieczenia społecznego między Polską a innymi państwami regulowały dwustronne umowy (konwencje) o zabezpieczeniu społecznym. W latach 1948 - 2004 Polska związała się tego typu umowami z kilkunastoma państwami. Wśród tych państw były także państwa członkowskie Unii Europejskiej.

W odniesieniu do państw członkowskich Unii Europejskiej od czasu przystąpienia Polski do UE (1 maja 2004 r.) zastosowanie w przedmiotowej materii znajdą wprost przepisy rozporządzeń o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego - rozporządzenie (EWG) nr 1408/71 i - od 1 maja 2010 r. – rozporządzenie (WE) Nr 883/2004 (Dz.Urz.UE.L Nr 166, str. 1). W tym kontekście należy zwrócić uwagę na art. 8 ust. 1 rozp. (WE) nr 883/2004, zgodnie z którym zastępuje ono wszelkie konwencje dotyczące ubezpieczeń społecznych mające zastosowanie między państwami członkowskimi wchodzące w jego zakres. Przepis ten dotyczy w pierwszym rzędzie rozporządzenia (EWG) nr 1408/71, a dla państw przystępujących do UE ma on to znaczenie, że skutkuje zastąpieniem dotychczasowych umów międzynarodowych przepisami wspólnotowej koordynacji. (por. Emerytury i renty red. Gudowska 2013, wyd. 1/Lach, opubl. Legalis).

W myśl art. 4 ww. rozp. WE o ile niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej, osoby, do których stosuje się rozporządzenie korzystają z tych samych świadczeń i podlegają tym samym obowiązkom na mocy ustawodawstwa każdego Państwa Członkowskiego, co jego obywatele (zasada równego traktowania).

Z kolei w myśl z art. 5 ww. rozp. WE w przypadkach, w których na podstawie ustawodawstwa właściwego Państwa Członkowskiego, zaistnieniu pewnych okoliczności lub zdarzeń przypisywane są określone skutki prawne, to Państwo Członkowskie uwzględnia podobne okoliczności lub zdarzenia zaistniałe w każdym Państwie Członkowskiego tak jak gdyby miały one miejsce na jego własnym terytorium (zasada równego traktowania świadczeń, dochodów, okoliczności lub zdarzeń).

Zgodnie z art. 6 rozporządzenia (WE) nr 883/2004, o ile rozporządzenie nie stanowi inaczej, właściwa instytucja Państwa Członkowskiego, której ustawodawstwo uzależnia nabycie, zachowanie, przysługiwanie lub odzyskanie prawa do świadczeń, objęcie przez ustawodawstwo, lub dostęp do lub zwolnienie z ubezpieczenia obowiązkowego, fakultatywnego kontynuowanego lub dobrowolnego, od spełnienia okresów ubezpieczenia, zatrudnienia, pracy nawłasny rachunek lub zamieszkania, bierze pod uwagę w niezbędnym zakresie okresy ubezpieczenia, zatrudnienia, pracy na własny rachunek lub zamieszkania spełnione na podstawie ustawodawstwa każdego innego Państwa Członkowskiego, tak jakby były to okresy spełnione na podstawie stosowanego przez nie ustawodawstwa.

Stosownie do treści art. 12 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, do celów stosowania art. 6 rozporządzenia podstawowego instytucja właściwa kontaktuje się z instytucjami państw członkowskich, których ustawodawstwu zainteresowany również podlegał, w celu ustalenia wszystkich okresów spełnionych zgodnie z ich ustawodawstwem (1) Odpowiednie okresy ubezpieczenia, pracy najemnej, pracy na własny rachunek lub zamieszkania spełnione zgodnie z ustawodawstwem danego państwa członkowskiego są dodawane do okresów spełnionych zgodnie z ustawodawstwem każdego innego państwa członkowskiego, o ile jest to konieczne do celów stosowania art. 6 rozporządzenia podstawowego, pod warunkiem że okresy te nie pokrywają się (2).

Jednocześnie na mocy art. 5 pkt 1 Rozporządzenia dokumenty wydane przez instytucję państwa członkowskiego do celów stosowania rozporządzenia podstawowego i rozporządzenia wykonawczego, stanowiące poświadczenie sytuacji danej osoby oraz dowody potwierdzające, na podstawie których zostały wydane te dokumenty, są akceptowane przez instytucje pozostałych państw członkowskich tak długo, jak długo nie zostaną wycofane lub uznane za nieważne przez państwo członkowskie, w którym zostały wydane.

Mając powyższe na uwadze, jeszcze raz podkreślć należy, iż ani polski organ rentowy, ani nawet sąd powszechny, nie są władne do weryfikacji danych określonych w dokumentach wydawanych przez zagraniczne instytucje ubezpieczeniowe dokąd nie zostały one zmienione w trybie przewidzianym przepisami państwa, z którego pochodzą.

Brak było zatem podstaw do zakwestionowania danych zawartych w formularzu E 205 wydanym wnioskodawcy przez hiszpańską instytucję ubezpieczeniową.

Nie było również możliwe także, wbrew twierdzeniu pełnomocnika wnioskodawcy, skorzystanie z dyspozycji art. 50 a ustawy emerytalnej - jak wnioskował skarżący - ponieważ D. K. nie osiągnął minimalnego wieku zakreślonego czy to w ust 1 czy to w ust 2 tego przepisu. Jak wynika z akt sprawy ubezpieczony jako urodzony w dniu (...), zatem w dacie wydania spornej decyzji tj. w dniu 20 maja 2016 roku miał 46 lat. Nie spełnia zatem warunków do przyznania emerytury ani z art. 50a. 1., gdyż w świetle ww. przepisu górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: 1) ukończył 55 lat życia; 2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1; nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa; ani z art. 50 a ust 2 wskazującego, że wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat. Zatem do ubezpieczonego powyższe przepisy nie mogły mieć zastosowania z uwagi na brak spełnienia podstawowego warunku jakim jest uzyskania minimalnego wieku emerytalnego tj. 50 lat (art. 50a ust 2) bądź 55 lat (art. 50a ust 1).

Nie sposób zgodzić się również z wywodami skarżącego co do możliwości skorzystania w sytuacji wnioskodawcy z dyspozycji art. 50 d ustawy emerytalnej. W przekonaniu skarżącego organ rentowy przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury winien zaliczyć w wymiarze półtorakrotnym okres pracy wykonywanej pod ziemią w Polsce.Wynika to jednoznacznie z wykładni systemowej. Przepis art. 50e ustawy odrębnie i wyczerpująco reguluje przesłanki nabycia prawa do emerytury górniczej bez względu na wiek. Brak w nim odesłania do art. 50 d ust. 2 ustawy. Gdyby zamiarem ustawodawcy było umożliwienie zaliczenia wskazanych okresów pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do każdej emerytury górniczej przepis ten znalazłby się w przepisach ogólnych lub po przepisach odrębnie regulujących przesłanki do nabycia różnych emerytur górniczych. Tymczasem usytułowanie analizowanego przepisu jednocznacznie wskazuje, iż odnosi się on do emerytury górniczej wymagającej uzyskania określonego wieku emerytalnego.

Podobne stanowisko w zakresie odrębności przesłanek do przyznania prawa do emerytury górniczej zajął także Sąd Najwyższy, w wyroku z dnia 1 kwietnia 2014 r., w sprawie I UK 366/13.

Zatem takowe zaliczenie okresów pracy w wymiarze półtorakrotnym możliwe jest przy przyznaniu emerytury górniczej na podstawie art. 50 a. 1, który z kolei - jak już wskazano powyżej - nie ma zastosowania do ubezpieczonego. Ponadto w treści art. 50e. 1, który stanowi o prawie do górniczej emerytury bez względu na wiek i zajmowane stanowisko brak jest tzw. przejścia czyli możliwości zastosowania art. 50 d. 1. Taka zaś możliwość została stworzono w art. 51. 1 pkt. 2). Zgodnie z tym przepisem przy ustalaniu wysokości górniczych emerytur, o których mowa w art. 50a lub 50e, stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 2, następujące przeliczniki 1,8 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50d. Natomiast w niniejszej sprawie spór dotyczy dopiero prawa do emerytury górniczej na podstawie art. 50 e. Zatem w decyzji z dnia 20 maja 2016 roku organ rentowy nie zaliczył pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym, ponieważ taka ewentualność byłaby możliwa dopiero po uzyskaniu przedmiotowego świadczenia. Na obecnym etapie - jak już ustalono - wnioskodawcy nie przysługuje emerytura górnicza a zatem nie było możliwe analizowanie okoliczności wpływających na jego wysokość. W tej sytuacji brak podstaw do podzielenia twierdzeń skarżącego co do możliwości zaliczenia pracy górniczej wnioskodawcy w wymiarze półtorakrotnym.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że na wymagane 25 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50 e ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, D. K. udowodnił 24 lat, 9 miesięcy i 15 dni. Wnioskodawca nie spełnił zatem podstawowego warunku uprawniającego do przyznania mu prawa do emerytury górniczej.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE