Sygn. akt II AKa 84/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lipca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

SSA Andrzej Olszewski

Sędziowie:

SA Grzegorz Chojnowski (spr.)

SA Stanisław Stankiewicz

Protokolant:

st. sekr. sądowy Jorella Atraszkiewicz

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Szczecinie Andrzeja Paździórko

po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 2017 r. sprawy

R. K.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku łącznego Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 24 stycznia 2017 r., sygn. akt III K 186/16

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz r.pr. K. J. kwotę 147,60
(sto czterdzieści siedem i 60/100) złotych z VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

III.  zwalnia skazanego od ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze.

Stanisław Stankiewicz Andrzej Olszewski Grzegorz Chojnowski

Sygn. akt II AKa 84/17

UZASADNIENIE

R. K. został skazany prawomocnymi wyrokami:

I.  Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 29 października 2012 r., sygn. akt III K 186/11, za czyny:

1.  z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k., popełniony w dniu 19 czerwca 2009 r.,

2.  z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 kk. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełniony w dniu 30 czerwca 2009 r.,

3.  z art. 286 § 1 k.k., popełniony w dniu 22 września 2009 r.,

4.  z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełniony w dniu 19 lipca 2007 r.,

5.  z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełniony w dniu 9 października 2007 r.,

6.  z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełniony w dniu 22 października 2007 r.,

7.  z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełniony w dniu 22 października 2007 r.,

8.  z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełniony w dniu 29 listopada 2007 r., za który orzeczono karę 2 lat pozbawienia wolności o grzywnę w wysokości 100 stawek dziennych po 50 zł. każda,

9.  z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełniony w dniu 22 czerwca 2009 r.,

10.  z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełniony w dniu 16 lipca 2009 r.,

11.  z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełniony w okresie od 27 kwietnia do 6 lipca 2010 r.,

12.  z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełniony w okresie od 8 do 21 czerwca 2010 r.,

13.  z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k., popełniony
w dniu 5 listopada 2010 r., za który wymierzono karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 80 stawek dziennych po 50 zł każda,

14.  z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k., popełniony w dniu 24 listopada 2010 r.,

15.  z art. 244 k.k. popełniony w dniu 10 listopada 2010 r., za który wymierzono mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

- przy czym czyny opisane w punktach: 1, 5, 6, 7, 9, 10 uznano za ciąg przestępstw za który wymierzono karę 4 lat pozbawienia wolności i grzywnę w wymiarze 150 stawek dziennych po 50 zł każda,

- czyny opisane w punktach 2 i 4 uznano za ciąg przestępstw za który wymierzono karę 3 lat pozbawienia wolności i grzywnę w wymiarze 120 stawek dziennych po 50 zł każda,

- czyny opisane w punktach 3, 11, 12, 14, uznano za ciąg przestępstw za który wymierzono karę 3 lat pozbawienia wolności i grzywnę w wymiarze 120 stawek dziennych po 50 zł każda,

za które orzeczono na podstawie art. 91 § 2 k.k. karę łączną w wymiarze 5 lat pozbawienia wolności i 200 stawek dziennych grzywny po 50 zł. każda;

zmienionego wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 21 marca 2013 r.
II AKa 30/13, podwyższającego wymiar kary łącznej do 7 lat pozbawienia wolności;

II.  Sądu Rejonowego Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie dnia 20 lutego 2015 r., sygn. akt IV K 1104/12, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego
w Szczecinie z dnia 7 grudnia 2015 r. w sprawie IV Ka 1057/15 za czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zb. z art. 272 k.k. w zb. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. popełniony w okresie od 24 listopada 2009 r. do 5 lutego 2010 r., na karę 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w rozmiarze 150 stawek dziennych po 10 zł. każda,

III.  wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 5 października 2016 r. sygn. akt III K 119/16, którym połączono wyroki wymienione w punktach I i II wymierzając R. K. karę łączną 7 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w rozmiarze 200 stawek dziennych po 50 złotych każda, którą to karę pozbawienia wolności wykonywał będzie od 27 grudnia 2017 r. do 11 kwietnia 2021 r.

IV.  Sądu Rejonowego w Stargardzie z dnia 28 kwietnia 2016 r., sygn. akt VII K 273/14 za czyny:

- z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., popełniony w styczniu 2010 r., na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności,

- z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., popełniony w styczniu 2010 r., na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności,

- z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k., popełniony w styczniu 2010 r., na karę
8 miesięcy pozbawienia wolności,

- z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k., popełniony w styczniu 2010 r., na karę
8 miesięcy pozbawienia wolności,

którym to wyrokiem połączono wymierzone kary, na podstawie art. 85 k.k. i 86 § 1 k.k. wymierzając R. K. karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą wykonuje od dnia 30 czerwca 2916 r., a jej wykonywanie zakończy w dniu 27 grudnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem łącznym z dnia 24 stycznia 2017 r., sygn. akt III K 186/16:

I. na podstawie art. 91 § 2 k.k. połączył kary łączne pozbawienia wolności orzeczone wyrokami opisanymi w pkt III i IV części wstępnej wyroku i wymierzył skazanemu karę łączną 8 (ośmiu) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II. na poczet orzeczonej kary łącznej zaliczył skazanemu okresy tymczasowego aresztowania i odbytej kary;

III. pozostałe orzeczenia zawarte w wyrokach pozostawił do odrębnego wykonania;

IV. na podstawie § 4 ustęp 1 i 3 oraz § 17 ustęp 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 22 października 2015 r. przyznał od Skarbu Państwa na rzecz r.pr. K. J. kwotę 120
(stu dwudziestu) złotych powiększonej o kwotę 23 % należnego podatku VAT, tytułem zwrotu kosztów udzielonej skazanemu obrony z urzędu,

V. na podstawie art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Apelację na korzyść skazanego w części dotyczącej orzeczenia o karze wniosła obrońca i na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k. i art. 427 § 1 k.p.k. zarzuciła: rażącą niewspółmierność kary wymierzonej R. K. w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości oraz winy, wynikającą z orzeczenia zbyt wysokiej kary.

W oparciu o tak przedstawiony zarzut, na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. w związku z art. 437 § 1 i 2 k.p.k. obrońca skazanego wniosła o zmianę pkt I zaskarżonego wyroku, w jego części dyspozytywnej, poprzez wymierzenie kary łącznej obejmującej wskazane przez Sąd Okręgowy wyroki, z uwzględnieniem zasady pełnej absorbcji
z uwagi na fakt, że pomiędzy czynami skazanego zachodzi związek podmiotowo-przedmiotowy uzasadniający zastosowanie powyższej zasady, jak również zachodzi ścisły związek pomiędzy łączonymi wyrokami, a tym samym o obniżenie orzeczonej wobec skazanego kary łącznej do wymiaru 7 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja obrońcy skazanego, na uwzględnienie nie zasługuje.

W przedmiotowej sprawie Sąd Okręgowy poddał dokładnej analizie wszystkie okoliczności istotne dla prawidłowego wymiaru kary łącznej i w konsekwencji wydał trafne rozstrzygnięcie, wymierzając R. K. karę łączna 8 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności ukształtowaną na zasadzie asperacji. Orzeczenia nie była w stanie podważyć argumentacja zaprezentowana w apelacji, a sprowadzająca się generalnie do stanowiska, iż sąd I instancji niedostatecznie uwzględnił, że pomiędzy czynami skazanego zachodzi związek podmiotowo-przedmiotowy uzasadniający zastosowanie zasady pełnej absorbcji oraz ścisły związek pomiędzy łączonymi wyrokami, co w konsekwencji spowodowało wymierzenie R. K. rażąco niewspółmiernej kary łącznej. Przy czym, zaznaczenia wymaga, iż skarżąca, nie kwestionowała samej zasady połączenia kar, Sąd Apelacyjny także nie widzi w tym zakresie żadnych nieprawidłowości.

Na wstępie, wskazać należy, iż zgodnie z art. 86 § 1 k.k. Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy. A zatem w niniejszej sprawie, możliwą do wymierzenia skazanemu, była kara pozbawienia wolności w granicach od 7 lat i 6 miesięcy (wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 24 stycznia 2017 r. sygn. III K 186/16) do sumy kar, która wyniosła 9 lat pozbawienia wolności. Ukształtowana co do skazanego kara łączna w wysokości 8 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności jest sprawiedliwa
i w ocenie Sądu Apelacyjnego w żadnej mierze nie może być uznana za rażąco niesprawiedliwą.

Przy jej miarkowaniu Sąd Okręgowy, miał na uwadze z jednej strony karalność skazanego za przestępstwa podobne, liczbę popełnionych przestępstw, ich związek podmiotowo-przedmiotowego, z drugiej zaś, opinię o skazanym za czas jego pobytu
w zakładzie karnym. Uwzględnił również istotne okoliczności mające wpływ na kształtowanie kary łącznej, a mianowicie stopień społecznej szkodliwości popełnionych przestępstw oraz wymogi prewencyjnego oddziaływania kary,
w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej, a nadto miał na względzie fakt, że wymierzając kary łączne wyrokami, polegającymi łączeniu, sądy połączyły skazanemu kary z uwzględnieniem zasady absorbcji (k. 2-3 uzasadnienia).

Co prawda, Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wydanego rozstrzygnięcia wprost nie wskazał na odstęp między poszczególnymi przestępstwami, jednakże mając na uwadze, iż R. K. popełniał przypisane mu czyny od 19 lipca 2007 r. do 4 grudnia 2010 r., a więc przez okres ponad 3 lat, to nie sposób przyjąć, jakby chciała tego skarżąca, iż w sprawie zachodzi ścisły związek czasowy pomiędzy przestępstwami. Ponadto orzeczonych skazanemu przestępstw, nie łączy więź podmiotowa. Jeśli zaś chodzi o związek przedmiotowy, to czyny skazanego stanowią przestępstwa zarówno przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów jak i przeciwko obrotowi gospodarczemu. Nie można więc zgodzić się ze skarżącą, że popełnione przez R. K. czyny zabronione łączy silny związek, uzasadniający wymierzenie skazanemu kary łącznej na tyle łagodniejszej, aby uzasadniona była ingerencja sądu odwoławczego.

Nie sposób zgodzić się również z argumentacją zaprezentowaną w apelacji, iż zachowanie R. K. w izolacji nie budzi większych zastrzeżeń. Nie negując prawidłowych przejawów funkcjonowania skazanego w Zakładzie Karnym w N., wyrażających się chociażby tym, że skazany nie deklaruje przynależności do podkultury przestępczej, wobec przełożonych stara się zachowywać regulaminowo, brał udział w programach realizowanych przez Zakład Karny, czy też uzyskał ponad trzydzieści nagród regulaminowych, to jednocześnie należy zauważyć, że był on również osiem razy karany dyscyplinarnie, w tym dwukrotnie za odmowę poddania się badaniom na zawartość substancji odurzających w organizmie, wprowadzenie w błąd funkcjonariusza oraz niewłaściwe zachowanie. Skazany zatem przez ponad 6 lat pobytu w izolacji dowiódł, iż utrzymanie samodyscypliny jest w jego wypadku krótkotrwałe. Ponadto, pomimo odbywania kary w systemie programowanego oddziaływania, skazany zadania z niego wynikające realizuje jedynie w stopniu dostatecznym, zatem nie sposób uznać procesu modyfikacji jego osobowości za zakończony. Tym bardziej, że jeszcze w październiku 2016 roku do popełnionych przestępstw odnosił się umiarkowanie krytycznie (vide opinia
o skazanym z dnia 18 października 2016 r., k. 46v). Skazany wymaga zatem bezspornie odpowiednio dłuższego oddziaływania resocjalizacyjnego.

Okoliczności sprawy prowadzą do uznania, iż wymierzenie R. K., postulowanej przez obrońcę, kary łącznej 7 lat i sześciu miesięcy pozbawienia wolności, a więc na zasadzie pełnej absorbcji tworzyłoby sytuację,
w której część wymierzonych kar zostałaby mu darowana, co przeczy instytucji kary łącznej, której celem jest oddanie zawartości kryminalnej popełnionych przez skazanego czynów, a nie premiowanie sprawców popełniających wiele przestępstw. Przy czym podkreślić należy, że całkowitą zasadę absorpcji stosować należy wyjątkowo albo wtedy, gdy wszystkie czyny wykazują bardzo bliską więź podmiotową i przedmiotową, albo orzeczone za niektóre czyny kary są tak minimalne, że w żadnym stopniu nie mogłyby rzutować na karę łączną, albo też istnieją jakieś szczególne okoliczności dotyczące osoby skazanego, a żadna z tych sytuacji nie ma miejsca w niniejszej sprawie.

W takiej sytuacji kara łączna 8 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, nie może więc zostać uznana za karę rażąco surową.

Dlatego też zaskarżony wyrok, jako prawidłowy, został utrzymany w mocy.

Na podstawie art. 624 k.p.k. Sąd Apelacyjny zwolnił skazanego od ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze, biorąc bowiem pod uwagę jego sytuację – pobyt w izolacji – ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe.

O kosztach nieopłaconej obrony z urzędu, orzeczono na podstawie art. 22 3 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o radcach prawnych oraz § 2, 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2016 r., poz. 1715).

Stanisław Stankiewicz Andrzej Olszewski Grzegorz Chojnowski