UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2016 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie w punkcie I. zasądził od pozwanej Gminy M. S. na rzecz powódki Wspólnoty Mieszkaniowej (...) przy ulicy (...) w S. kwotę 6307,40 zł z liczonymi w stosunku rocznym: odsetkami ustawowymi od dnia 18 listopada 2008 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty; w punkcie II. zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1533 złote tytułem kosztów procesu.

Sąd Rejonowy oparł powyższe rozstrzygnięcie na następującym stanie faktycznym:

Dnia 12 maja 2008 roku Gmina M. S. zawarła ze Wspólnotą Mieszkaniową nieruchomości przy ulicy (...) w S. porozumienie, którego przedmiotem było ustalenie zasad rozliczania i warunków realizacji obowiązku Gminy M. S. wynikającego z przepisu art. 29 ust. 1 lit. d) pkt 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali.

Zgodnie z ustaleniem z par. 1 porozumienia Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości przy ulicy (...) w S. zobowiązana była do zlecenia we własnym zakresie opracowania dokumentacji technicznej budynku przy ulicy (...) w S. wyłonionemu przez siebie wykonawcy. Gmina M. S. zobowiązała się do zrefundowania kosztów opracowania tej dokumentacji do wysokości kwoty 5,50 zł brutto za 1 m2 zinwentaryzowanej powierzchni całkowitej netto wg polskiej normy PN - ISO (...). W par. 2 porozumienia strony oświadczyły, że pokrycie kosztów sporządzenia dokumentacji technicznej budynku przy ulicy (...) w S. - przez Gminę M. S. zwalnia ją z wszelkich zobowiązań wynikających z przepisu art. 29 ust. 1 lit. d) pkt 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali. Zgodnie z postanowieniem par. 3 ust. 1 porozumienia warunkiem refundacji kosztów sporządzenia dokumentacji technicznej budynku było przedstawienie rachunku obciążającego Gminę M. S. na podstawie faktury wykonawcy, do którego należało dołączyć fakturę wykonawcy oraz jeden egzemplarz dokumentacji technicznej budynku przy czym dokumenty te winny być złożone nie później niż do dnia 15 listopada 2008 roku. Gmina M. S. zobowiązana była do zapłaty wynikającej z rachunku kwoty w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia do siedziby Zarządu (...) (par. 3 ust. 2 porozumienia). Zgodnie z ustaleniem z par. 3 ust. 3 porozumienia w przypadku niedotrzymania warunków skazanych w ust. 1, w szczególności terminu, refundacja kosztów opracowania dokumentacji technicznej budynku wspólnoty nie przysługuje.

Dokumentację techniczną budynku przy ulicy (...) w S. wykonał, na zlecenie Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ulicy (...) w S. K. K.. Dnia 3 listopada 2008 roku K. K. wystawił na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ulicy (...) w S. fakturę VAT nr (...) na kwotę 6307,40 zł brutto, płatną w terminie 14 dni, za wykonanie dokumentacji technicznej budynku przy ulicy (...) w S..

Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości przy ulicy (...) w S. zapłaciła K. K. za wykonanie dokumentacji technicznej budynku przy ulicy (...) w S. wskazaną w wystawionej fakturze kwotę.

Dnia 3 listopada 2008 roku Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości przy ulicy (...) w S., na podstawie wystawionej przez K. K. faktury VAT nr (...), wystawiła na rzecz Gminy M. S. rachunek nr (...) na kwotę 6359,65 zł, płatny do dnia 17 listopada 2008 roku, za wykonanie dokumentacji odtworzeniowej budynku przy ulicy (...) w S.. Dokument ten złożono w siedzibie Zarządu (...) w S. 5 listopada 2008 roku.

Wraz z rachunkiem nr (...) z dnia 3 listopada 2008 roku w siedzibie Zarządu (...) w S. złożono dokumentację techniczną budynku przy ulicy (...) w S..

Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości przy ulicy (...) w S. została poinformowana przez pracownika Gminy, że wskazana w treści dokumentacji technicznej załączonej do rachunku wystawionego 3 listopada 2008 roku, powierzchnia budynku przy ulicy (...) w S. jest wyliczona niezgodnie z porozumieniem - a mianowicie została ustalona jako powierzchnia brutto, czyli z uwzględnieniem również powierzchni przejazdów bramowych, balkonów, loggii i niezabudowanych wnęk. Tymczasem, zgodnie z porozumieniem z dnia 12 maja 2008 roku, podlegające refundacji koszty miały być liczone według powierzchni całkowitej netto.

Z tego powodu Gmina M. S. odmówiła zapłaty kwoty wskazanej w rachunku nr (...) z dnia 3 listopada 2008. Gmina M. S. nie wskazała jednocześnie Wspólnocie Mieszkaniowej nieruchomości przy ulicy (...) w S. terminu do złożenia poprawionej dokumentacji technicznej budynku przy ulicy (...) w S..

Dnia 6 listopada 2008 roku Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości przy ulicy (...) w S., na podstawie wystawionej przez K. K. faktury VAT nr (...), wystawiła na rzecz Gminy M. S. rachunek nr (...) na kwotę 6307,40 zł, płatny do dnia 20 listopada 2008 roku, za wykonanie dokumentacji odtworzeniowej budynku przy ulicy (...) w S.. Zmiana wysokości wskazanych w tym rachunku kosztów sporządzenia dokumentacji technicznej budynku wynikała z dokonanej zmiany powierzchni zinwentaryzowanej budynku przy ulicy parkowej 64 w S.. Dokument ten złożono w siedzibie Zarządu (...) w S. 9 grudnia 2008 roku.

Wraz z rachunkiem nr (...) z dnia 6 listopada 2008 toku w siedzibie Zarządu (...) w S. złożono dokumentację techniczną budynku przy ulicy (...) w S. odpowiadającą warunkom zawartego 12 maja 2008 roku porozumienia, tj. uwzględniającą skorygowaną powierzchnię zinwentaryzowaną budynku przy ulicy (...) w S..

Pracownik Zarządu (...) w S. K. W. zaakceptował przedstawioną dokumentację i przedstawił rachunek nr (...) wystawiony w dniu 6 listopada 2008 roku do akceptacji.

Rachunek ten nie został zrealizowany.

Gmina M. S. nie zwróciła Wspólnocie Mieszkaniowej nieruchomości przy ulicy (...) w S. złożonej wraz z rachunkiem nr (...) z dnia 6 listopada 2008 roku.

Pismem z dnia 7 stycznia 2009 roku Gmina M. S. - Zarząd (...) w S. odesłał (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S., zarządcy Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ulicy (...) w S., rachunek nr (...) z dnia 8 grudnia 2008 roku z powodu przekroczenia terminu zawartego w par. 3 pkt 1 porozumienia z dnia l2 maja 2008 roku. Jednocześnie wskazano na możliwość zawarcia aneksu do przedmiotowego porozumienia.

W odpowiedzi na ww. pismo, w piśmie z dnia 12 stycznia 2009 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. oświadczyła, że Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości przy ulicy (...) w S. dotrzymała terminu wskazanego w par. 3 ust. 1 porozumienia z dnia 12 maja 2008 roku, a konieczność dokonania korekty kosztów wykonania dokumentacji technicznej budynku wynikała z korekty powierzchni budynku. Do pisma dołączono rachunek nr (...).

Pismem z dnia 5 października 2009 roku (...) Spółka ograniczoną odpowiedzialnością w S., działając w imieniu Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ulicy (...) w S., wezwała Gminę M. S. do zapłaty kwoty 6307,40 zł. Pismo to wpłynęło do siedziby Zarządu (...) w S. w dniu 6 października 2009 roku. Wezwanie okazało się bezskuteczne.

Pismem z dnia 21 maja 2012 roku Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości przy ulicy (...) w S. wezwała Gminę M. S. do zapłaty kwoty 6307,40 zł. Pismo to wpłynęło do siedziby Zarządu (...) w S. w dniu 22 maja 2012 roku. Wezwanie okazało się bezskuteczne

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione.

Sąd wskazał, że powódka wywodzi roszczenie z postanowień łączącego strony porozumienia z dnia 12 maja 2008 roku, na podstawie którego Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości przy ulicy (...) w S. zobowiązała się do zlecenia we własnym zakresie opracowania dokumentacji technicznej budynku przy ulicy (...) w S. wyłonionemu przez siebie wykonawcy, a Gmina M. S. zobowiązała się do zrefundowania kosztów opracowania tej dokumentacji do wysokości kwoty 5,50 zł brutto za 1 m² zinwentaryzowanej powierzchni całkowitej netto (wg PN - ISO (...)) na warunkach wskazanych w par. 3 tego porozumienia.

Uzgodniony w treści przedmiotowego postanowienia obowiązek sporządzenia przez wspólnotę mieszkaniową dokumentacji technicznej budynku na własny i koszt oraz obowiązek zwrócenia jej poniesionych z tego tytułu kosztów spoczywa na dotychczasowym właścicielu nieruchomości z mocy przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali. Sąd przywołał treść przepis art. 29 ust. b) ,art. 29 ust. 1 lit. c) oraz art. 29 ust. 1 lit. d) tej ustawy. Wskazując następnie, że koszty sporządzenia dokumentacji obciążają dotychczasowego właściciela budynku (do czasu wyodrębnienia ostatniego lokalu) lub wszystkich właścicieli lokali (po wyodrębnieniu ostatniego lokalu). Dotychczasowy właściciel (w tym przypadku Gmina M. S.) nie może uchylać się od obowiązku przygotowania tej dokumentacji i przekazania jej wspólnotom mieszkaniowym. Instrumentem „przymuszającym" jest w tym przypadku roszczenie regresowe o zapłatę po zleceniu przez wspólnotę wykonania dokumentacji i po zapłacie należności za jej wykonanie. A zatem podmiotem, na którym ciąży obowiązek podjęcia czynności zmierzających do opracowania lub aktualizacji dokumentacji technicznej budynku jest zarząd wspólnoty lub zarządca, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1. Sposób rozliczenia poniesionych z tego tytułu kosztów określa uchwała właścicieli lokali, a jeżeli nie postanowią oni inaczej zastosowanie znajdą postanowienia przepisu art. 29 ust. 1 lit. d) pkt 1 i 2. Przyznane wspólnocie mieszkaniowej przez przepis art. 29 ust. 1 lit. d) uprawnienie do obciążenia kosztami sporządzenia dokumentacji technicznej budynku lub jej aktualizacji dotychczasowego właściciela budynku ma charakter regresowy. Wspólnota mieszkaniowa może domagać się ich zwrotu od podmiotu, który może być nimi obciążony, zgodnie z postanowieniem przepisu art. 29 ust, 1 lit. d) w przypadku, gdy zostały one przez nią poniesione i rozliczone, a także gdy uchwała właścicieli nie będzie zawierała odmiennych postanowień w tym zakresie.

Sąd zaznaczył, że w sprawy poza sporem było, że zobowiązana do sporządzenia dokumentacji technicznej powodowa Wspólnota Mieszkaniowa i Gmina M. S. - zobowiązana do pokrycia tych kosztów z mocy przepisu art. 29 ust. 1 lit, d) pkt 1 ustawy o własności lokali - zawarły porozumienie, które określa zasady i termin zwrócenia powódce poniesionych z tego tytułu kosztów. Zawarcie takiego rodzaju porozumienia należy ocenić jako dopuszczalne w świetle wynikającej z art. 353 (1) k.c. zasady swobody umów.

Sąd uznał, że uzgodnienie w porozumieniu kwoty do wysokości której Gmina M. S. zrefunduje koszty sporządzenia dokumentacji za 1 m powierzchni budynku oraz wskazanie, że zapłata nastąpi na podstawie rachunku wystawionego na podstawie faktury VAT, do której należy dołączyć dokumentację techniczną budynku nie sprzeciwiają się ani właściwości stosunku, ani ustawie, jak również nie stoją w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Nawet zastrzeżenie terminu do wykonania przedmiotowej dokumentacji, pod rygorem wygaśnięcia uprawnienia do żądania przez wspólnotę mieszkaniową zwrotu poniesionych z tego tytułu kosztów należy ocenić jako dopuszczalne na bazie norm ustawowych. Problem jednak, który nie zwalnia pozwanej Gminy z zapłaty dotyczy sposobu odbioru przedmiotu porozumienia. Pomimo przedłożenia dokumentacji z rachunkiem Gmina odmówiła zapłaty powołując się na rzekome wady przygotowanej dokumentacji. Sąd zaznaczył przy tym, że w toku procesu nie wykazała jakie to wady dyskwalifikowały dokumentację. Wspólnota złożyła poprawioną dokumentację, wg ówczesnego zapotrzebowania Gminy. Odpowiedź na skorygowaną dokumentację została udzielona Wspólnocie po ok. 2 miesiącach od upływu terminu zawartego w porozumieniu.

Sąd zauważył również, że wcześniej Gmina nie zakreślała dodatkowego terminu na poprawienie usterek dokumentacji. Z kontaktów między stronami nie ma żadnych notatek na piśmie, a z ustaleń procesowych wynika, że Gmina nie może odnaleźć przedmiotowej dokumentacji.

Na podstawie powyższych okoliczności Sąd uznał, że powódka wykonała dokumentację zgodnie z porozumieniem i w wyznaczonym terminie. Rachunek został wystawiony zgodnie z zasadami porozumienia i nie przekracza uzgodnionego limitu refundacji. Rachunek został złożony w wynikającym z porozumienia terminie wraz z wymaganymi dokumentami stanowiącymi przedmiot porozumienia. Odmowa zapłaty - bez określenia rodzaju usterek dokumentacji ma charakter jednostronny i można uznać, że cechuje ją pewna doza arbitralności (czego nie da się pogodzić z założeniami zawartymi w zawartym porozumieniu).

Sąd wskazał również, że konieczność poprawienia dokumentacji i rachunku winna skutkować odpowiednim przedłużeniem terminu dla Wspólnoty do tego działania. O nieprawidłowości podejścia do zaistniałego problemu ze strony powoda we wskazanym zakresie świadczy zeznanie świadka K. W. - odpowiedzialnego za ocenę i przyjęcie dokumentacji. Nie potrafił on wskazać dokładnie jaką wadę przypisano dokumentacji sporządzonej przez Wspólnotę podając: „nie pamiętam dokładnie, ale przypuszczam, ze balkony były wliczone; być może były błędy w sumowaniu. Około 100 metrów tyle powierzchnia wyliczona przez wykonawców była zawyżona". „Ten błąd, który wskazałem to był podstawowy. Nie przypominam sobie, żeby były jakieś inne błędy w tej dokumentacji, a jeżeli były, to mniej istotne. Chodzi tylko o pieniądze. Ta pierwsza faktura była niepoprawna i była zawyżona". Świadek wskazał, że „nie był wskazywany do usunięcia tej wady żaden termin, ale z doświadczenia z innymi wspólnotami przyjęto, że obowiązuje termin z porozumienia. Powierzchnia zawyżona była już w dokumentacji. Pod numerem tej polskiej normy w dokumentacji wpisano nieprawidłowe obliczenia dotyczące powierzchni. Potem przeniesiono to na obliczenia z faktury przedstawionej do zapłaty. W tym zakresie dokumentacja przedstawiała nieprawidłową powierzchnię. Wywód ten nie został przez świadka poparty żadnymi konkretami, w szczególność- cci niesionymi do zapisów w samej omawianej dokumentacji co oznacza w jego opinii „nieprawidłowa powierzchnia" i „nieprawidłowe obliczenia". Oznacza to, że świadek bez wskazania precyzyjnych ustaleń i szczegółów ocenił dokumentację jako nieprawidłową, co jak wynika z postawy pozwanej - miało kończyć kwestię refinansowania kosztów jej uzyskania.

Ponadto, jak wskazał Sąd, brak prawidłowej reakcji Gminy na złożenie dokumentacji wynika też z zeznań świadka I. S., która przedstawiła, że „pan W. przekazywał mi, ze w tej dokumentacji były błędy i była ponownie zwracana Wspólnocie; nie wiem jakie były tam błędy. Jak pytałam pana M. - koordynatora tego rejonu i on powiedział, że nie ma poprawionej dokumentacji, że takiej która by teraz obowiązywała nie mamy".

Przedmiotowa relacja również zdaniem Sądu prowadzi, do wniosku, że przesłuchani świadkowie nie bazowali w swoich relacjach na szczegółach. Oceniono nieprzydatność dokumentacji i ta konkluzja zablokowała płatność na rzecz Wspólnoty. Braku poprawności działań w tej sytuacji dopełnia uwaga świadka o tym, że w istocie faktura została zaakceptowana, a potem wycofana spod wykonania płatności.

Jako wiarygodne i dające podstawę do zasądzenia należności Sąd uznał zeznania członka zarządu Wspólnoty Z. C.. Wskazał on, ze obowiązek z porozumienia między Wspólnotą i Gminą został zrealizowany „w dniu 5 listopada 2008 roku, czyli 10 dni przed terminem. Potem nastąpił proces rozliczenia tej faktury pomiędzy (...)iem, a Wspólnotą. Wspólnota płaciła takie faktury wykonawcy, a potem była ona refundowana przez (...). Pod koniec listopada uzyskaliśmy informację, ze dokumentacja jest zrobiona nieprawidłowo. Z przedmiotu tego sporu wynikało, ze chodziło o jakieś różnice w metrach. Ostatecznie okazało się, że uwzględniono powierzchnię o 8 metrów większą, niż po poprawce, co dawało cenę usługi wyższą o około 50 złotych"

Zeznający wskazał, że poprawiona dokumentacja i faktura została złożona niezwłocznie po jej uzyskaniu: „Wspólnota zrealizowała porozumienie zgodnie z jego treścią. Jednym z punktów porozumienia było nie wykonanie dokumentacji w terminie i nic ponadto, ale dokumentacja została wykonana 5 listopada, a nie po 15 listopada". Zeznający przedstawił skalę rzekomego błędu: „ponowne przeliczenie spowodowało korektę o około osiem, dziewięć metrów kwadratowych. Żadnych innych wad nie wywnioskowałem".

Podobną wymowę ma zeznanie W. S., która wskazała, ze „gdzieś na początku grudnia dotarła do księgowości informacja, że jest wystawiony źle rachunek. Zaczęliśmy szukać informacji, dlaczego ten rachunek jest źle wystawiony, bo nie było na ten temat żadnej korespondencji pisemnej, ani telefonicznej." Świadek wskazał także, że „dopiero na podstawie rozmowy telefonicznej (...) dowiedzieliśmy się o różnicy powierzchni 8-9 m. Zgłosiliśmy to do firmy (...) i po weryfikacji otrzymaliśmy poprawioną fakturę od firmy (...) oraz wyjaśnienie z ich strony, że jest lekki błąd w podsumowaniu powierzchni klatek schodowych". Świadek zeznał, że „ponownie 8 grudnia 2008 roku został złożony rachunek z poprawioną dokumentacją do (...) u i od tego momentu Wspólnota czekała na uzyskanie zapłaty. Pismo, które dotarło do nas zawierało informacje, że nie zostanie zapłacony ten rachunek, bo został przekłuć zony termin zawarty w porozumieniu, co nie jest prawdą, bo rachunek dotarł 5 listopada, Z naszej strony było pismo z wyjaśnieniem, że został wystawiony ten rachunek w terminie i złożony w terminie".

W ocenie Sądu powyższe dowody obrazują i przesądzają zasadność uwzględnienia roszczenia o zapłatę wydatkowanych przez powoda środków, których strona pozwana w sposób należyty nie oceniła i nie uznała prawidłowości ich wydatkowania, choć było to zgodne z zawartym porozumieniem. Odsetki zasądzono od dnia płatności wystawionego rachunku - zgodnie z żądaniem pozwu.

Odnosząc się do stanowiska pozwanej Sąd wskazał, że roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej mogą wynikać z różnych zdarzeń prawnych i nie muszą być związane ze stosunkami kontraktowymi przedsiębiorcy, a więc także roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, z tytułu świadczenia nienależnego mogą być również kwalifikowane jako związane prowadzeniem działalności gospodarczej. Dla kwalifikacji roszczenia jako związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 118 k.c. nie ma znaczenia prawny charakter leżącego u jego podstaw zdarzenia - może ono być czynnością prawną, czynem niedozwolonym lub jakimkolwiek innym zdarzeniem, nie wyłączając bezpodstawnego wzbogacenia czy korzystania z cudzej rzeczy bez podstawy prawnej - lecz jego związek z działalnością gospodarczą (wyrok SN z dnia 19 listopada 2014 roku, II CSK 195/14). Dochodzone pozwem roszczenie dotyczy zwrotu kosztów poniesionych przez wspólnotę mieszkaniową w związku z wykonaniem ciążącego na niej z mocy ustawy obowiązku sporządzenia dokumentacji odtworzeniowej lokalu, a obowiązek zwrotu tych kosztów spoczywa na gminie jako dotychczasowym właścicielu lokalu nie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. O kosztach Sąd orzekł na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c., w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła pozwana i zaskarżając wyrok w całości, wniosła o jego zmianę, poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ewentualnie skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz powódki kwoty 6307,40 zł wraz z odsetkami liczonymi od dnia 22 grudnia 2008 roku.

Skarżąca zarzuciła Sądowi pierwszej instancji:

I. naruszenie przepisów prawa materialnego:

1) art. 65 § 1 k.c.

• poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy między stronami doszło do zawarcia umowy i złożenia oświadczenia zgodnie z porozumieniem, a tym samym przyjęcie, że z porozumienia nie wynika zawarcie umowy na sporządzenie dokumentacji technicznej budynku i brak przyjęcia, że strony uzgodniły między sobą, że powódka wykona prawidłową dokumentację oraz dostarczy prawidłowo wystawioną fakturę w terminie uzgodnionym w umowie, co będzie podstawą dokonania rozliczeń finansowych pomiędzy stronami;

• poprzez błędną wykładnię zawartego porozumienia i pominięcie, że powódka zrzekła się względem pozwanej wszelkich roszczeń wynikających z art. 29 ust. 1d pkt 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, a tym samym uznanie, że roszczenie powódki jest zasadne, w sytuacji, gdy powódka nie mogła dochodzić należności z uwagi na postanowienie porozumienia,

• poprzez błędną wykładnię zawartego porozumienia i pominięcie, że w sytuacji niedotrzymania terminu określonego w porozumieniu powódka nie mogła domagać się zwrotu kosztów wykonanej dokumentacji technicznej.

2) art. 353¹ k.c., poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że między stronami nie doszło do zawarcia umowy warunkującej wykonanie dokumentacji technicznej budynku i dokonanie rozliczeń między stronami, a tym samym pominięcie treści zawartego porozumienia w ocenie zasadności dochodzonego roszczenia

3) art. 118 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że w niniejszej sprawie roszczenie nie stanowi roszczenia związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, a tym samym błędne przyjęcie, że roszczenie powódki nie przedawniło się.

4) art. 481 k.c. poprzez jego niezastosowanie i nieprawidłowe określenie daty początkowej od której należą się powodowi odsetki ustawowe.

II. naruszenie przepisów prawa procesowego, mających wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, tj.:

1) art. 233 k.p.c.:

• polegające na dowolnej, nie swobodnej, ocenie zebranego materiału dowodowego, sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a przez to uznanie, że powódka dotrzymała warunków zawartej umowy - porozumienia oraz pominięcie w swoich rozważaniach okoliczności, że powódka nie wykonała postanowień zawartego porozumienia w terminie;

• polegające na przyjęciu, że świadek K. W. nie wskazał wprost na czym polegała nieprawidłowość dostarczonej dokumentacji technicznej, w sytuacji gdy świadek wprost wyjaśnił na czym polega pomiar powierzchni budynku netto i fakt błędnego pomiaru przez wykonawcę dokumentacji, a tym samym dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego, sprzeczną z zasadami logiki.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja okazała się zasadna jedynie w niewielkim zakresie, co do oznaczenia terminu początkowego okresu, za który zasądzone zostały odsetki ustawowe za opóźnienie.

Nie sposób jednakowoż zaakceptować stanowiska Sądu pierwszej instancji, który uznał za ważną i skuteczną czynność prawną w postaci porozumienia stron z dnia 12 maja 2008 roku, z powołaniem się na zasadę swobody umów unormowaną w art. 353¹ k.c. Stanowi on, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

P. wymaga, że zgodnie z art. 29 ust. 1b. ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali zarząd lub zarządca, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, jest obowiązany sporządzić protokół przejęcia nieruchomości i jej dokumentacji technicznej (budowlanej, powykonawczej i książki obiektu budowlanego) w imieniu wspólnoty mieszkaniowej, przechowywać dokumentację techniczną budynku oraz prowadzić i aktualizować spis właścicieli lokali i przypadających im udziałów w nieruchomości wspólnej. Zarząd lub zarządca, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, jest obowiązany do podjęcia czynności zmierzających do opracowania lub aktualizacji dokumentacji technicznej budynku i rozliczenia kosztów związanych z opracowaniem lub aktualizacją tej dokumentacji (ust. 1c.). Wreszcie stosownie do ust. 1d. jeżeli uchwała właścicieli lokali nie stanowi inaczej, koszty opracowania lub aktualizacji dokumentacji technicznej budynku obciążają:

1. do czasu wyodrębnienia własności ostatniego lokalu - dotychczasowego właściciela nieruchomości,

2. po wyodrębnieniu własności ostatniego lokalu - wszystkich właścicieli lokali w częściach odpowiadających ich udziałom w nieruchomości wspólnej.

Jak wynika z powyższego odstąpienie od reguł ustawowych sporządzania przedmiotowej dokumentacji, a zwłaszcza rozliczania tego kosztów, wymaga podjęcia przez właścicieli lokali tworzących daną wspólnotę mieszkaniową odpowiedniej uchwały.

W okolicznościach sprawy nie może budzić wątpliwości i było pomiędzy stronami bezsporne, że porozumienie z dnia 12 maja 2008 roku modyfikowało zasady rozliczenia kosztów sporządzenia tej dokumentacji, wprowadzając w szczególności dodatkowe warunki dla powstania roszczenia wspólnoty z tego tytułu oraz ograniczając wysokość tego roszczenia. Podkreślenia wymaga, że pozwana w apelacji wprost wskazała, że celem stron przy zawarciu przedmiotowego porozumienia było wyłączenie zasad przewidzianych w art. 29 ustawy o własności lokali.

Tymczasem w okolicznościach sprawy brak jest podstaw do przyjęcia, że właściciele lokali podjęli w przedmiocie zawarcia owego porozumienia i jego treści stosowną uchwałę. Na jej podjęcie nie powoływała się zresztą żadna ze stron.

W takiej sytuacji porozumienie sprzeciwiało się ustawie, w rozumieniu art. 353¹ k.c., co skutkuje koniecznością uznania go za nieważne - na podstawie art. 58 § 1 k.c.

Powyższa konstatacja nie sprzeciwiała się uwzględnieniu powództwa, w świetle unormowania art. 321 § 1 k.p.c. Nie może budzić wątpliwości, że powódka jako podstawę faktyczną powództwa, obok zawarcia porozumienia z dnia 12 maja 2008 roku, wskazywała także na okoliczności sporządzenia przedmiotowej dokumentacji technicznej i poniesienia tego kosztów w dochodzonej pozwem kwocie 6307,40 zł.

W tym świetle zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki ww. kwoty, na podstawie art. 29 ust. 1d. ustawy o własności lokali, nie stanowi orzekania co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem pozwu, w rozumieniu art. 321 § 1 k.p.c.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie skoro dokumentacja została w istocie sporządzona na zlecenie powodowej wspólnoty, ostatecznie w sposób prawidłowy i ta poniosła koszty tej operacji w dochodzonej pozwem kwocie, której wysokość nie była kwestionowana przez pozwaną.

Rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji okazało się częściowo nieprawidłowe jedynie w zakresie oznaczenia prawidłowej daty początkowej naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie w płatności.

Nie może budzić wątpliwości, że zobowiązanie pozwanej ma charakter bezterminowy, w rozumieniu art. 455 k.c., co oznacza, że pozwana wina spełnić świadczenie niezwłocznie po wezwaniu jej przez powódkę do zapłaty.

W okolicznościach sprawy, gdzie zaistniała konieczność poprawiania, początkowo nieprawidłowo sporządzonej dokumentacji, pozwana słusznie wywiodła w apelacji, że winna była spełnić świadczenie dopiero po przedłożeniu poprawionej dokumentacji i związanego z nim prawidłowego rachunku, w dochodzonej obecnie kwocie.

Prawidłowy rachunek został dostarczony pozwanej w dniu 9 grudnia 2008 roku, co powoduje, że przy uwzględnieniu zakreślonego w nim terminu zapłaty – 7 dni, pozwana popadła w opóźnienie dopiero od dnia 17 grudnia 2008 roku.

W efekcie w sprawie odsetki ustawowe za opóźnienie mogły zostać, na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zasądzone dopiero od tej daty, nie zaś zgodnie z żądaniem pozwu.

Sąd Rejonowy trafnie uznał natomiast, że w rozpoznawanej sprawie nie ma zastosowania trzyletni termin przedawnienia, przewidziany w art. 118 k.c., dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Niezależnie od oceny, czy wspólnota mieszkaniowa co do zasady może prowadzić działalność gospodarczą, wskazać trzeba, że za pozostające w związku z taką działalnością gospodarczą nie może być uznane sporządzenie przedmiotowej dokumentacji technicznej i żądanie zwrotu tego kosztów, skierowane przeciwko właścicielowi dotychczas niewyodrębnionych lokali mieszkalnych. Obowiązek ów wynika wprost z ustawy, a co więcej stanowi czynność z zasady jednorazową, gdzie wspólnota, realizując tenże obowiązek ustawowy jest zmuszona zlecić wyspecjalizowanemu podmiotowi sporządzenie dokumentacji inwentaryzacyjnej.

Mając na uwadze wszystko powyższe, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., orzeczono jak w punkcie 1. sentencji wyroku.

Mając na uwadze niewielki tylko zakres oddania powództwa – jedynie co do części odsetek za opóźnienie, uznać należało, że pozwana winna być, stosownie do art. 100 zdanie drugie k.p.c., obciążona całością kosztów procesu poniesionych przez powódkę w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji.

Przyjmując analogicznie orzeczono o kosztach postępowania apelacyjnego, gdzie zasądzeniu od pozwanej na rzecz powódki, podlegała całość poniesionych przez tą ostatnią kosztów tego postępowania, w postaci wynagrodzenia pełnomocnika powódki, obliczonego zgodnie z obowiązującymi stawkami.

Orzeczenie w tym, przedmiocie, zawarte w punkcie 2. sentencji wyroku, zapadło na podstawie art. 108 § 1 k.p.c., w zw. z art. 100 zdanie drugie k.p.c. i art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

SSO Sławomir Krajewski SSO Agnieszka Tarasiuk – Tkaczuk SSO Tomasz Sobieraj

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE