UZASADNIENIE

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział Regionalny w O. z upoważnienia Prezesa KRUS decyzją z dnia 13.09.2016 roku, znak: (...) –(...)odmówiła H. K. prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Ponadto decyzją z tego samego dnia znak: (...) (...) odmówiła H. K. prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym powstałej w skutek rolniczej choroby zawodowej.

Od powyższych decyzji wnioskodawczyni złożyła tożsame w swej treści odwołania zarzucając błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy polegającej na mylnym stwierdzeniu aktualnego stanu zdrowia H. K., który wbrew orzeczeniu komisji lekarskiej KRUS z dnia 18.08.2016r. polega na całkowitej i trwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, w związku z czym wniosła o uchylenie decyzji w całości i odmienne orzeczenie co do istoty sprawy. W uzasadnieniu odwołań pełnomocnik skarżącej podniósł między innymi, ze odwołująca od jesieni 2010r. choruje na boreliozę, w związku z czym w okresie od 04 do 17 lutego 2011r. przebywała w szpitalu w G.. Decyzją nr (...) z dnia 07.11.2011r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w G. stwierdził u skarżącej chorobę zawodową boreliozę. Zdaniem skarżącego orzeczenie komisji lekarskiej KRUS jest błędne, ponieważ od czasu zachorowania na boleriozę stan zdrowia skarżącej nie uległ poprawie. Skarżąca doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w polegającego na ubytku słuchu, nieustannie cierpi na powracające bóle kończyn, drętwienie rąk i nóg, bóle stawów, senność. Choroba doprowadziła do spadku odporności. W okresie od 21 do 25 lipca 2015r. skarżąca przebywała w (...) Centrum (...) w M. w związku z ostrym zawałem mięśnia sercowego. Ponadto skarżąca ma problemy z tarczycą. Przyczyną tak złego stanu zdrowia jest choroba zawodowa - borelioza.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie. Podnosił , iż zgodnie z treścią art. 21 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, trwała lub okresowa całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym jest warunkiem koniecznym do przyznania renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy zarówno z ogólnego stanu zdrowia jak i powstałej wskutek rolniczej choroby zawodowej.

Lekarz Rzeczoznawca orzeczeniem z dnia 19.07.2016r. uznał ubezpieczoną za osobę okresowo całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym i orzekł, ze niezdolność ta nie pozostaje w związku przyczynowym z chorobą zawodową. Powyższe orzeczenie zakwestionował Lekarz Regionalny Inspektor Orzecznictwa Lekarskiego KRUS. Komisja Lekarska Kasy orzeczeniem z dnia 18.08.2016r. nie stwierdziła u odwołującej naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym zarówno z ogólnego stanu zdrowia jak też w związku z chorobą zawodową.

Zarządzeniem z dnia 10 listopada 2016r. Sąd postanowił połączyć sprawy o numerach : IV U 1665/16 i IV U 1666/16 oraz łącznie prowadził i rozpoznał je pod numerem IV U 1665/16 (k.91 akt sprawy).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

H. K. , ur. (...), w dniu 31 maja 2016r. złożyła wniosek o prawo do renty z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym oraz z tytułu rolniczej choroby zawodowej. Wymieniona podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników od dnia 29 kwietnia 2005 roku.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w G. decyzją nr (...) z dnia 07.11.2011r. stwierdził u H. K. chorobę zawodową boreliozę. Skarżąca w okresie od 21 do 25 lipca 2015r. przebywała w Oddziale (...) Centrum (...) w M. z rozpoznaniem ostry zawał mięśnia sercowego z przetrwałym uniesieniem odcinka ST ściany dolnej.

Lekarz Regionalny Inspektor Orzecznictwa Lekarskiego KRUS zgłosił zarzut wadliwości orzeczenia lekarza rzeczoznawcy Kasy. Komisja Lekarska Kasy orzeczeniem z dnia 18.08.2016r. nie stwierdziła u odwołującej naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym zarówno z ogólnego stanu zdrowia jak też w związku z chorobą zawodową.

Skarżąca posiada lekki stopień niepełnosprawności orzeczony z przyczyn o symbolu 03-L. Powyższy stopień datuje się od dnia 25 listopada 2016 r.

( dowód : akta KRUS plik I, dokumentacja medyczna k.130-135, orzeczenie z dnia 21 grudnia 2016 r. k. 174)

Okolicznością istotną dla rozstrzygnięcia sprawy była ocena stanu zdrowia odwołującej oraz jego związku z chorobą zawodową boleriozą. Wymagała ona wiadomości specjalnych. Celem wyjaśnienia tej kwestii i ustalenia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalisty chorób zakaźnych i kardiologa.

W opinii z dnia 30 grudnia 2016 r. biegły kardiolog, po zapoznaniu się z aktami sprawy, dokumentacją lekarską, po zebraniu wywiadu i zbadaniu odwołującej, określając, że choroba niedokrwienna serca stabilna I wg (...), zawał serca przebyty leczony (...) ze wszczepieniem DES, borelioza z L., są chorobami powodującymi obniżenie zdolności do pracy, nie uznał badanej za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym. Biegły w uzasadnieniu opinii podkreślił, że przebyty zawał serca może powodować pogorszenie funkcji układu krążenia oraz spadek tolerancji wysiłku, jednak w obecnym zaawansowaniu schorzenie to nie jest powodem do uznania badanej za osobę całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym.

W opinii uzupełniającej biegły lekarz kardiolog podtrzymał swoją wcześniejsza opinię, odnosząc się przy tym szczegółowo do zastrzeżeń pełnomocnika skarżącej. Biegły wskazał między innymi, że przebyty zawał serca może powodować pewne istotne dla zdrowia i życia następstwa, na przykład zwiększone ryzyko ponownego zawału serca, komorowych zaburzeń rytmu oraz nagłego zgonu sercowego. Jednak biorąc pod uwagę zachowaną prawidłową frakcję wyrzutową lewej komory ( w echo EF 60% co jest normą ) oraz skuteczny zabieg angioplastyki naczynia wieńcowego będącego przyczyną ostrego incydentu wieńcowego oraz brak istotnych hemodynamicznie zmian w pozostałych naczyniach wieńcowych, ryzyko to nie jest istotne. Ponadto biegły podkreślił, że badana ma bardzo dobrą tolerancję wysiłku.

( dowód: opinia biegłego k. 181-183 i uzupełniająca k. 235-236 )

Biegły lekarz specjalista chorób zakaźnych w opinii z dnia 22.03.2017r. po zapoznaniu się z aktami sprawy, dokumentacją lekarską, po zebraniu wywiadu i zbadaniu odwołującej rozpoznał u badanej przebytą boreliozę i uznał, że skarżąca jest zdolna do pracy w gospodarstwie rolnym. W uzasadnieniu opinii biegły wskazał, że od 2010r. badana choruje na boreliozę, borelioza nie wymaga leczenia. Przebyta borelioza nie ogranicza zdolności do pracy. Biegły dokonał analizy postaci klinicznych boreliozy podnosząc przy tym ,że objawy zgłaszane przez badaną są bardzo niespecyficzne i mogą być wynikiem wielu różnych schorzeń, a choroby na które badana choruje mają inną etiologię i absolutnie nie wynikają ani nie mają nic wspólnego z zakażeniem krętkiem Borrelia burgdorferii.

W opinii uzupełniającej biegły specjalista chorób zakaźnych obszernie i szczegółowo ustosunkowując się do zarzutów pełnomocnika odwołującej, podtrzymał swoją opinię główną, podkreślając, że opis jednostki chorobowej i występujących w jej przebiegu dolegliwości i stanów chorobowych jednoznacznie wskazuje, że wszystkie inne dolegliwości i stany chorobowe nie są związane z boreliozą.

( dowód: opinia biegłego k. 202-205 i uzupełniająca k. 241 )

Z powyższymi opiniami biegłego kardiologa i specjalisty chorób zakaźnych nadal nie zgadzała się odwołująca i w kolejnych zastrzeżeniach zawartych w pismach procesowych z dnia 28.07.2017r. oraz na rozprawie wniosła o wezwanie na kolejny termin rozprawy biegłych celem ustosunkowania się do zgłoszonych zastrzeżeń, ewentualnie zobowiązanie biegłego kardiologa do ustosunkowania się do zastrzeżeń na piśmie. Swoje stanowisko pełnomocnik skarżącej podtrzymał na rozprawie w dniu 03.10.2017r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t. j. Dz. U. z 2008 r., Nr 750, poz. 291 ze zm.), renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany przepisami tej ustawy okres,

2) jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym,

3) całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresach, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1 i 2, lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl art. 21 ust. 4 cyt. ustawy jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, uważa się za spełniony, jeżeli ubezpieczony posiada jakikolwiek okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego, który obejmuje dzień wypadku lub dzień zachorowania na rolniczą chorobę zawodową.

Zgodnie z treścią ustępu 5 cytowanego przepisu za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym.

W myśl art. 235¹ kp za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym".

Spór w przedmiotowej sprawie sprowadzał się do udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy skarżąca jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym z ogólnego stanu zdrowia i w związku z chorobą zawodową - boleriozą.

Udzielenie odpowiedzi na powyższe zagadnienia wymagało wiedzy specjalistycznej. Stąd też Sąd powołał lekarzy biegłych sądowych z zakresu kardiologii oraz chorób zakaźnych.

Biegli lekarze w sporządzonych opiniach jednoznacznie i zgodnie stwierdzili , iż wnioskodawczyni nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym.

Sąd Okręgowy dokonał sprawdzenia przesłanek, którymi kierowali się biegli, jak i dokonał kontroli prawidłowości ich rozumowania.

Sąd uznał opinie biegłych lekarzy specjalistów (wraz z opiniami uzupełniającymi) za wiarygodny dowód w sprawie i w pełni podzielił ustalenia oraz wynikające z nich wnioski. Opinie ocenił, jako rzetelne, fachowe i obiektywne. Zostały bowiem sporządzone przez lekarzy o specjalizacji odpowiadającej schorzeniom zdiagnozowanym u wnioskodawczyni, posiadających bogatą wiedzę medyczną oraz znaczne doświadczenie zawodowe. Opinie biegłych zawierają kompleksową i wyczerpującą ocenę stanu zdrowia wnioskodawczyni i uwzględniają wpływ wszystkich rozpoznanych u niej schorzeń na zdolność do pracy, jednocześnie zawierają przekonujące uzasadnienie w zakresie rozpoznanych schorzeń, oraz przyczyn, dla których wnioskodawczyni nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy. Zdaniem Sądu, opinie biegłych w rozpoznawanej sprawie, zostały wydane na podstawie właściwych przesłanek (badań lekarskich, zaświadczeń o stanie zdrowia i przebytym leczeniu). Zważyć należy, że opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi rozeznanie i zrozumienie dziedziny (rozstrzyganej kwestii) wymagającej wiadomości specjalnych. W tym znaczeniu biegły jest pomocnikiem sądu, jednakże prezentuje własne stanowisko w kwestii, którą sąd rozstrzyga. Biegły zachowuje niezawisłość, co do merytorycznej treści opinii, co zapewnia prawidłową rolę tej opinii w postępowaniu sądowym (orz. Sądu Najwyższego z 7 stycznia 1997 r., I CKN 44/96, niepubl.). Według wyroku Sądu Najwyższego z 14 marca 2007 r., III UK 130/06, LexPolonica nr 1871267 (OSNP 2008, nr 7-8, poz. 113) opinia biegłych dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (tak: postanowienie SN z dnia 27.11.2000 r. I CKN 1170/98 OSNC 2001 nr 4 poz. 84). Niewątpliwe w niniejszej sprawie opinie biegłych specjalisty chorób zakaźnych i kardiologa są stanowcze i zdecydowane.

Sąd nie uwzględnił zastrzeżeń zgłoszonych do treści przedmiotowych opinii oraz wniosków dowodowych zgłoszonych przez wnioskodawczynię . Sąd nie jest zobowiązany do uwzględniania kolejnych wniosków dowodowych stron i może je pominąć od momentu dostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy. Zarzuty do opinii biegłych zgłoszone przez pełnomocnika wnioskodawczyni sprowadzają się do odmiennej oceny stanu jej schorzeń. Potrzeba dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii biegłego lub powołania innego zespołu biegłych powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonych opinii. Okoliczność, że opinia biegłych nie zadawala jednej ze stron nie nakłada na Sąd powinności zasięgania kolejnej opinii (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16.08.2005 I UK 362/04 OSNAPIUS 2006, Nr 11-12, poz. 193 i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04.08.1999 I PKN 20/99 OSNAPIUS 2000, Nr 22, poz. 807.

Sąd oddalił również pozostałe wnioski dowodowe pełnomocnika skarżącej o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków, uznając, że stan jej zdrowia został dostatecznie wyjaśniony.

W świetle powyższego wnioskodawczyni nie spełnia przesłanek koniecznych do przyznania jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym z ogólnego stanu zdrowia jak i w związku z chorobą zawodową .

Powyższe okoliczności, w oparciu o przepis art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. legły
u podstaw oddalenia odwołań.

SSO B. Kurowska

Przewodniczący:	SSO Beata Kurowska
Protokolant:	st. sekr. sądowy Alina Dziarkowska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE